پیشگیری از مسمومیت در کودکان

چگونه از بروز مسمومیت ها در اطفال پیشگیری کنیم ؟

● کودکان زیر ۵ سال، پر خطرترین گروه سنی از نظر بروز مسمومیت هستند.

● کودکان خردسال ممکن است هر چیزی را به دهان ببرند. این عمل بخشی از آموزش و درک این گروه سنی از محیط اطرافشان است و این عمل زمینه ساز بروز مسمومیت است.

● در هنگام بیماری کودکتان مراقب باشید تا دوز تکراری دارو به وی ندهید.

● کیف دستی، ساک خرید و کیسه های نایلونی را دور از دسترس کودکان قرار دهید. ممکن است داخل آنها وسایلی باشد که توسط کودک بلعیده شود و یا کودک ضمن بازی آنها را روی سر خود کشیده و سبب خفگی وی شود.

● گلها و گیاهان آپارتمانی را دور از دسترس کودکان قرار دهید و هنگام بازی کودکان در فضای باز مراقب آنها باشید تا توسط گلها و گیاهان سمی، مسموم نشوند.

● نام گیاهان خانگی را به خاطر بسپارید و آن را روی برچسبی کنار آنها بنویسید. بسیاری از گیاهان و گلهای آپارتمانی مانند خرزهره و دیفن باخیا، سمی هستند و تماس پوست با آنها و یا به دهان بردن آنها منجر به مسمومیت می شود.

● مواد شیمیایی، شوینده و سفید کننده را در منزل در کمدهای دارای قفل و دور از دید و دسترس کودکان قرار دهید.

● درب کمدهایی که در آن مواد شیمیایی خطرناک را نگه می دارید با قفل یا طناب محکم نمائید.

● داروهای مصرفی افراد خانواده را دور از دسترس کودکان نگهدارید.

● از قرار دادن دارو در کیف دستی پرهیز کنید تا مانع خورده شدن دارو توسط کودکان شود.

● در هنگام بروز مسائل و مشکلات خانوادگی، بیشتر مراقب کودکان باشید. در این شرایط کودکان در برابر حوادث و مسمومیت اتفاقی آسیب پذیرترند.

● همیشه پس از استفاده از مواد شیمیایی سریعاً درب آن را ببندید، ولی بدانید هیچ ظرف دربسته ای از دسترسی کودکان در امان نیست.

● هیچگاه الکل و ضد یخ را در دسترس کودکان قرار ندهید.

● در صورتیکه کودک شما ماده ای غیر خوراکی را بلعید، با مرکز اورژانس و یا مرکز کنترل مسمومیتها با شماره تلفن ۰۹۶۴۶ تماس بگیرید.

۱۵٫ شماره تلفن های زیر را در دسترس و یا در کنار تلفن نصب نمائید: شماره تلفن پزشک کودک، شماره تلفن مرکز کنترل مسمومیت:۰۹۶۴۶ ، شماره تلفن اورژانس: ۱۱۵٫

● محصولات شیمیایی و شوینده، نفت و بنزین را همیشه در ظرف اصلی آن نگهداری کنید. هیچگاه این فرآورده ها را در ظرف مواد خوراکی (مانند بطری نوشابه) نگه داری نکنید. این عمل سبب خورده شدن اتفاقی این مواد توسط کودکان می شود.

● به کودکان بیاموزید هیچ چیزی ننوشند و یا نخورند مگر اینکه با اجازه بزرگسالان باشد.

● داروهای خود را در مقابل چشم کودکان نخورید، چرا که کودکان از رفتار بزرگسالان تقلید می کنند و ممکن است دور از چشم والدین داروها را به دهان ببرند.

● زمانیکه شما در منزل نیستید و کوک را به فرد دیگری می سپارید ، کودکان در معرض بیشترین خطر مسمومیت قرار دارند.

● اگر به کودک خود دارو می دهید به او تفهیم کنید که این دارو است و از کلماتی مثل آبنبات، شکلات و یا خوراکی استفاده نکنید.

● در هنگام استفاده از محصولات شیمیایی و پاک کننده چنانچه مجبور شدید به زنگ درب ورودی و یا تلفن جواب دهید، هرگز از کودک خود چشم برندارید.

● عمده ترین موارد مسمومیت در کودکان در اثر خوردن داروها، مواد شیمیایی و محصولات خانگی مانند، مواد آرایشی بهداشتی، فرآورده های شوینده، سفیدکننده و لوله باز کن، لاک پاک کن (استون) و گیاهان آپارتمانی سمی بوده است.

● مسمومیت اتفاقی در اثر بلع نفت در کودکان بسیار خطرناک می باشد. در صورت بلع نفت توسط کودک هر چه سریع تر او را نزدیک ترین مرکز درمانی منتقل نمایید.

● بلع باطری ساعت در کودک می تواند با عوارض جدی همراه باشد. در این موارد کودک را در اسرع وقت به یک مرکز درمانی منتقل کنید.

● با مصرف خودسرانه داروها بدون تجویز پزشک، سلامت کودک خود را به خطر نیندازید.

● مقادیر بالای برخی از داروهای به ظاهر کم خطر، می توانند برای کودک کشنده باشد.

● شایعترین علت بروز مسمومیت در جهان، مصرف داروها بیش از مقادیر درمانی می باشد.

● دهان، شایعترین راه ورود سموم به بدن می باشد.

● داروها را دور از دید و دسترس کودکان و در ارتفاع بالا ودر کمد مجهز به قفل نگه داری نمایید.

● در هنگام بیماری کودکتان مراقب باشید تا دوز تکراری دارو به وی ندهید.

● داروهای مصرفی افراد خانواده را دور از دسترس کودکان نگهدارید.

● از قرار دادن دارو در کیف دستی پرهیز کنید تا مانع خورده شدن دارو توسط کودکان شود.

● داروهای خود را در مقابل چشم کودکان نخورید، چرا که کودکان از رفتار بزرگسالان تقلید می کنند و ممکن است دور از چشم والدین داروها را به دهان ببرند.

● اگر به کودک خود دارو می دهید به او تفهیم کنید که این دارو است و از کلماتی مثل آبنبات، شکلات و یا خوراکی استفاده نکنید.

● بهتر است داروهای بیمار افسرده و یا بیمارانی که تعادل رفتاری ندارند و یا افرادی که سابقه اقدام به خودکشی دارند را دور از دسترش ایشان قرار دهید و مراقبت دقیقی در خصوص میزان داروی مصرفی ایشان به عمل آورید.

● بهترین کار برای پیشگیری از دادن دوز تکراری دارو به کودک ، یادداشت کردن دفعات مصرف دارو و یا قرار دادن قرصها در داخل جعبه های مخصوص تقسیم بندی شده (برحسب صبح، عصر و شب) می باشد.

● بروز مسمومیت توسط برخی از داروها هرچند ممکن است منجر به مرگ نگردد ولی مقادیر بالای این داروها می توانند منجر به صدمات دائمی کبد و کلیه فرد مسموم شود.

● داروها را مطابق با توصیه پزشک یا داروساز و نه بیشتر از آن مصرف نمائید چراکه با مصرف چند برابر مقادیر درمانی داروها به طور خودسرانه، نه تنها روند درمان شما سریعتر نمی شود بلکه تنها دچار عوارض سوء و یا مسمومیت با داروها خواهید شد.

● داروها خصوصا داروهای خوش طعم مخصوص کودکان را از دسترس ایشان دور نگه دارید. ممکن است با استفاده از غفلت شما، کودک اقدام به مصرف دارو نماید.

● در برخورد با کودک مسموم غیر هوشیاری که در کنارش بسته های داروی خورده شده وجود دارد، ضمن حفظ خونسردی خود و عدم القاء استفراغ در این کودک، بسته های دارویی را همراه وی به بیمارستان ببرید.

● شایعترین علت مسمومیت در کشور ما بروز مسمومیت های دارویی می باشد.

● چنانچه در خانه کودک زیر ۵ سال دارید، حتما داروها را در کمدهای بالاتر و مجهز به قفل قرار دهید.

● کودکان کنجکاوند و ممکن است زمانی که افراد مسن فامیل در حال مصرف داروهای خود می باشند، کودکان اقدام به چشیدن و یا بلعیدن دارو بنمایند.

پیشگیری از مسمومیت ناشی از گزیدگی ها

گزیدگی ها از جمله اتفاقاتی است که ممکن است در هر مکانی و مخصوصا در زمان طبیعت گردی با آن برخورد کنید .

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، جهت پیشگیری از مسمومیت ناشی از گزیدگیها بهتر است به نکات زیر توجه داشته و رعایت نمایید :

۱٫ علایم گزیدگی با افعی: درد تیز و سوزاننده در محل گزش که در عرض ۱-۵ دقیقه بعد از گزش ظاهر می شود.

۲٫ تورم در محل گزیدگی نیم تا ۴ ساعت بعد از گزش که ممکن است در عرض ۲۴-۱۲ ساعت افزایش یابد و کل اندام مبتلا را درگیر نماید.

۳٫ در طی ۳۶-۲۴ ساعت پس از گزیدگی افعی. ممکن است تاول های کوچک در محل ایجاد شوند.

۴٫ تهوع و استفراغ، بی حسی در اطراف دهان، صورت و پوست سر و گز گز نوک انگشتان، تب و لرز، تعریق، ضعف و بی حالی، سرگیجه .

۵٫ اختلالات انعقادی خون: یکی از مشخص ترین و مهم ترین علایم و نشانه های گزیدگی با افعی ها بوده و به صورت خونریزی از بینی، وجود خون در خلط، خون در ادرار، خون در مدفوع، خونریزی در شکم و داخل چشم و مغز بروز می نماید.

۶٫ اختلال در عملکرد کلیه، کاهش سطح هوشیاری و شوک قلبی- عروقی.

۷٫ علایم گزیدگی با مار کبری و مار مرجان: افتادگی پلک ها، خواب آلودگی، ضعف عضلانی، فلج، اختلال تکلم و تنفس، آبریزش از دهان، استفراغ و تهوع.

۸٫ علایم گزیدگی با مار آبی (دریایی): درد عضلانی و تغییر رنگ ادرار به رنگ قهوه ای یا سیاه .

۹٫ اقدامات خارج از بیمارستان در مار گزیدگی: بیمار را آرام کنید و از حرکات بیش از حد او جلوگیری کنید.

۱۰٫ مصدوم مار گزیده را باید از محل حادثه (جهت جلوگیری از حمله مجدد مار) دور کرد.

۱۱٫ عضو محل گزیدگی مار را باید بی حرکت و هم سطح یا کمی پایین تر از سطح قلب نگه داشت.

۱۲٫ بستن یک نوار محکم و پهن،چند انگشت بالاتر از محل گزیدگی مار بویژه اگر محل گزیدگی در دست ها یا پاها باشد. بستن نوار نباید آنقدر سفت باشد که جریان خون اندام را مختل کند. اگر ورم باعث سفت شدن نوار شد، آنرا باز کنید و از محلی بالاتر ببندید. هر ۱۰ تا۱۵ دقیقه، به مدت ۱ دقیقه نوار را باز کرده و دوباره ببندید. این کار باید تا زمان آماده شدن پادزهر ادامه یابد.

۱۳٫ در مارگزیدگی باید از سرد کردن عضو با آب سرد یا یخ خودداری کرد.

۱۴٫ در صورتیکه انتقال بیمار به بیمارستان بیش از یک ساعت طول کشد، روی هریک از سوراخهای نیش به طور موازی با هم، با وسیله ای تیز و استریل، خراشهایی به طول تقریبی ۷-۶ میلی متر و عمق ۳ میلی متر نمایید و عمل مکش را با دهان یا دستگاه مکنده، به مدت۳۰ تا ۶۰ دقیقه ادامه دهید. در صورت وجود زخم در محوطه دهان از انجام مکش با دهان خودداری کنید.

۱۵٫ هر چه سریعتر فرد مار گزیده را به اورژانس بیمارستان منتقل کنید و زمان را با تلاش برای کشتن و یا گرفتن مار از دست ندهید.

۱۶٫ اگر طی ۵ تا ۷ سال اخیر مصدوم مارگزیده، واکسن کزاز تزریق نکرده است به پزشک اطلاع دهید.

۱۷٫ علائم واکنش های حساسیتی شدید مانند عطسه، مشکل در تنفس یا تورم سریع و شدید، درد شکم، تهوع، سرگیجه، درد قفسه سینه، خرخر صدا وکبود شدن رنگ لبها از جمله مواردی هستند که سریعاً باید به اورژانس مراجعه شود.

۱۸٫ کودکان زیر سه سال، بیماران قلبی، دیابتی، افراد مسن و معلولین حرکتی و بیماران مبتلا به آلرژی در معرض خطر بالای حساسیت پس از گزش می باشند.

۱۹٫ گزش متعدد در ناحیه سر و گردن خطرناکتر می باشد. بهتر است در این موارد حتماً به پزشک مراجعه نمائید.

۲۰٫ گزش عقرب می تواند منجر به بروز درد شدید در ناحیه گزش شود اما علائم تهدیدکننده حیات و حوادث منجر به مرگ به ندرت رخ می دهد.

۲۱٫ تورم ناشی از گزش عقرب، عموماً محدود به ناحیه گزش است و احساس بی حسی و سوزش در ناحیه گزش برای ۴ تا ۶ ساعت بوجود می آید و معمولاً پس از ۲۴ ساعت بهبود می یابد.

۲۲٫ زنبور گزیدگی ممکن است در اثر نیش انواع زنبور مانند زنبورعسل و زنبورسرخ بروز نماید.

۲۳٫ نیش زنبورعسل ماده، به کیسه محتوی زهر متصل است و پس از گزش در زخم باقی می ماند و محتویات کیسه زهر به زخم منتقل می شود.

۲۴٫ در مورد نیش زنبور عسل، برداشتن سریع نیش از روی زخم، جهت جلوگیری از ورود بیشتر سم به زخم ضروری است.

۲۵٫ علائم زنبور گزیدگی معمولاً در عرض چند ساعت ناپدید می شود.

۲۶٫ اگر فرد زنبورگزیده مشکل تنفسی داشت و یا تورم شدید وسریع در محل گزش بروز کرد، باید به پزشک مراجعه نماید.

۲۷٫ زنبورها و زنبورهای سرخ بطور مکرر نیش می زنند و محل گزش آنها به سادگی عفونی می شود.

۲۸٫ چنانچه گزش زنبور در نقاط مختلف و آن هم در ناحیه گردن و سر بروز نماید، جدی تر است و می تواند تهدید کننده زندگی باشد.

۲۹٫ فرد زنبور گزیده را برای چند روز از نظر تشدید درد یا باقی ماندن تورم یا علائم شبیه آنفولانزا و یا تب تحت نظر قرار دهید و در صورت بروز این علائم سریعاً به پزشک مراجعه نمائید.

۳۰٫ بطور کلی از دست زدن به جانوران گزنده خودداری نمائید.

۳۱٫ اقدامات اولیه در گزش های معمولی زنبور عبارتند از: محل زنبور گزیدگی را با آب و صابون بشوئید.

۳۲٫ روی محل زنبور گزیدگی کمپرس سرد یا کیسه محتوی یخ قرار دهید و به طور متوالی هر ۱۵ دقیقه یکبار کیسه یخ را از روی پوست بردارید. از قراردادن مستقیم یخ روی پوست اجتناب نمائید و از گرم کردن موضع بپرهیزید.

۳۳٫ حشره دراکولا یا بند نه نیش می زنند و نه گاز می گیرند بلکه ترکیبات سمی و محرکی ترشح می کند که باعث ایجاد زخمهای پوستی و چشمی می شود.

۳۴٫ سم حشره دراکولا یا بند باعث ایجاد صدمات بافتی، زخم و تاول می شود. علائم به صورت قرمز شدن موضعی، جوشهای کوچک همراه با خارش و در انتها ورقه ورقه شدن و پوسته پوسته شدن پوست می باشد.

۳۵٫ درمان قطعی برای سم حشره دراکولا یا بند وجود ندارد و عارضه بعد از مدتی خود به خود خوب می شود.

۳۶٫ له شدن حشره دراکولا یا بند روی پوست و یا خاراندن پوست سبب انتشار سم و تشدید زخمهای روی پوست خواهد شد.

۳۷٫ برای تخفیف عارضه پوستی سم حشره دراکولا، می توان در ساعات ابتدایی، با آب و صابون معمولی محل عارضه را شستشو داد و با تمیز نگه داشتن محل عارضه می توان از بروز مشکلات ثانویه ازجمله عفونتهای باکتریایی جلوگیری کرد همچنین هرچه پوست مرطوبتر باشد شدت عارضه بیشتر است.

۳۸٫ به طور تجربی استعمال الکل سفید بر روی موضع آلوده به سم حشره دراکولا یا بند می تواند در کاهش علایم موثر باشد.

۳۹٫ با رعایت چند نکته ساده می‌توانیم از خودمان در برابر گزش حشرات محافظت کنیم.

۴۰٫ برای پیشگیری از گزش حشرات می توان علاوه بر نصب توری به پنجره‌ها، پوشیدن لباس‌های محافظت‌کننده و آستین بلند در محیطهای باز غیر شهری، از پشه بند و مواد حشره کش در شب استفاده نمود.

۴۱٫ نگهداری حیوانات خانگی باعث تجمع بیشتر حشرات می‌شود. بنابراین لازم است نگهداری حیوانات اهلی توام با رعایت بهداشت باشد.

۴۲٫ اگر در محل زندگی درختان زیادی وجود دارد باید برای پنجره‌های خانه از توری استفاده شود و در پارک‌‌ها از آویختن لباس‌ها روی درخت خودداری شود.

۴۳٫ در مناطقی که حشرات زیاد وجود دارد، بهتر است روی پوست بدن مخصوصا بدن کودک از کرمهای دور کننده حشرات استفاده نمود. اما باید توجه داشت استفاده دائم از این مواد سبب حساسیت بیشتر می شود.

۴۴٫ به هیچ‌ وجه کندوی زنبور عسل را دستکاری و زنبورها را تحریک نکنید.

۴۵٫ اگر زنبور در نزدیکی خود دیدید به جای نابود کردن آن با مگس‌کش، موقتا آن منطقه را ترک کنید.

۴۶٫ از پوشیدن لباس‌هایی با رنگ روشن و استفاده از عطرهای تند در مناطقی که حشرات زیادی دارند، جدا خودداری کنید؛ زیرا تمام این موارد باعث جذب زنبور‌ها می‌شود.

۴۷٫ در محیط‌‌های باز، پیراهن آستین بلند و شلوار بلند به کودکان بپوشانید

۴۸٫ اگر سابقه واکنش حساسیتی شدید به نیش زنبور دارید، با پزشک خود برای مقابله با آن مشورت کنید .

● راههای پیشگیری از مارگزیدگی

مارها معمولا در فصل بهار، تابستان و پاییز در مکان های سایه دار و خنک و در فصل زمستان در مکان هایی مانند درون غارها و تونل معادن زندگی می کنند. ۷۲% از مارگزیدگی ها در تاریکی ( نیم ساعت قبل از غروب آفتاب تا ۲ ساعت بعد از آن ) رخ می دهد. هیچگاه تلاشی برای به دام انداختن مارها و یا تخریب لانه آنها انجام ندهید.
· جهت جلوگیری از حمله مجدد مار، مصدوم را سریعاً از محل حادثه دور کنید.
· همه لباس های چسبان، کفش و جواهرات را از دست و پای بیمار خارج کنید.
· فعالیت فیزیکی بیمار را محدود و کم کنید.
· آرام باشید و بیمار را نیز آرام کنید و از حرکات بیش از حد او جلوگیری نمایید.
· اگر زمان دارد، زخم را با آب و صابون بشوئید.
· عضو را باید بی حرکت و هم سطح یا کمی پایین تر از سطح قلب نگه داشت.
· بستن تسمه لاستیکی ( گارو )، ریسمان یا طناب و نظایر اینها در محل بالای گزیدگی به ویژه اگر محل گزیدگی در دست ها یا پاها باشد. لازم به ذکر است بستن گارو نباید آنقدر سفت باشد که جریان خون اندام را مختل کند.
· خودداری از سرد کردن و کمپرس کردن عضو با آب سرد یا یخ ( این کار ممکن است منجر به قطع عضو بیمار شود ).
· در صورتی که انتقال بیمار به بیمارستان بیش از یک ساعت طول می کشد، اقدام به ایجاد یک برش به موازات محور عضو درگیر به طول تقریبی ۷-۶ میلی متر و عمق ۳ میلی متر نموده و با دهان به مدت ۶۰-۳۰ دقیقه عمل مکش را انجام دهید. در صورت وجود زخم در محوطه دهان از انجام مکش با دهان خودداری کنید.
· علایم واکنش های حساسیتی شدید مانند عطسه، مشکل در تنفس یا تورم سریع و شدید، درد شکم، تهوع، سرگیجه، درد قفسه سینه، خرخر صدا و کبود شدن رنگ لب ها از جمله مواردی هستند که در صورت بروز، بیمار بایستی سریعاً به اورژانس رسانده شود.
· کودکان زیر ۳ سال، بیماران قلبی، دیابتی، افراد مسن و معلولین حرکتی و بیماران مبتلا به آلرژی در معرض خطر بالای حساسیت می باشند. گزش متعدد در ناحیه سر و گردن خطرناک تر می باشد. بهتر است در این موارد سریعاً به اورژانس مراجعه شود.
· درمان انتخابی پس از رسیدن به بیمارستان تجویز پاد زهر تا ۴ ساعت اول پس از گزش می باشد. تا ۲۴ ساعت پس از گزیدگی هم پاد زهر قابل استفاده است. ممکن است نیاز به تجویز آنتی بیوتیک و واکسن کزاز هم باشد .

● راههای پیشگیری از عقرب گزیدگی

۱) قدم اول در پیشگیری از عقرب گزیدگی، می تواند از بین بردن محیط زیست آنها باشد. مهمترین محل زیست این حیوان در میان خرده های چوب، یا تنه درختان شکسته، می باشد. به همین دلیل بایستی از انباشت هیزم، علوفه، خرده های چوب و همچنین مصالح ساختمانی غیر مستعمل در مناطق گرم پرهیز شود.
۲) کاهش دسترسی منابع غذائی عقرب از نکات دیگر مهم در پیشگیری از عقرب گزیدگی است. مهمترین منابع غذائی آن حشرها می باشد. .
۳) از مهمترین احتیاط های لازم به منظور پیشگیری از عقرب گزیدگی، مسدود کردن درزها، شکافها و سوراخهای دیوارها، منازل و ساختمانها مخصوصا درب، پنجره و اطراف فاضلاب می باشد.
۴) از روشهای دیگر می توان به روشهای بیولوژیک اشاره نمود. گفته شده است که نگهداری مرغ و اردک در تقلیل جمعیت عقربها تا حدودی موثر است.
۵) با توجه به افزایش فعالیت عقربها در ماههای گرم سال (تابستان)، حیوان برای دوری از خشک شدن بدن، معمولا به جاهای نمناک و مرطوب پناه می آورد.
۶) در مناط عقرب خیز بهتر است قبل از پوشیدن کفش و یا لباس، به دقت وارسی شوند. بر اساس احتیاط، نیز توصیه می شود پیش از ورود به دستشوئی، محل چک شود.
۷) از عدم وجود عقرب در محل خواب اطمینان حاصل شود. برای خوابیدن در محیط باز از تخت مناسب استفاده شود.
۸) از فرو بردن دست در زیر سنگ‌ها و حفرات و سوارخ‌های فاقد دید کافی خودداری شود. همچنین از پابرهنه راه رفتن در محیط باز به‌خصوص در شب خودداری شود.
۹) در برخی منابع قدیمی و همچنین طب سنتی کشورمان، اشاره شده است که برخی گیاهان به خصوص سیر می تواند در فرار دادن عقرب موثر باشد.

آموزش CPR

احیای قلبی ریوی یک مانور حیات بخش می باشد که بکمک آن تنفس و گردش خون فرد آسیب دیده حفظ می شود تا از نرسیدن موادغذایی و اکسیژن به مغز او و مرگ مغزی در فرد جلوگیری شود.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، اغلب مردم از مواجه شدن با موقعیت اورژانس متنفرند البته این موضوع بیشتر به این سبب نیست که نمی خواهند،‌ بلکه آنها نگرانند که ندانند چه انجام دهند .

این مانور حیاتی می تواند بدون احتیاج به هیچ وسیله اضافی نیز انجام گیرد و انجام صحیح و به موقع آن جان انسانهای زیادی را از مرگ حتمی نجات می دهد.

آیا می دانید که چه بسا فردی که دچار ایست قلبی تنفسی شده است با انجام صحیح مانورهای احیا قلبی تنفسی می تواند از مرگ حتمی نجات پیدا کند در مواردی مثل ایست قلبی , غرق شدن , خفگی , مصرف زیاده از حد مواد مخدر و مشروبات الکلی , احیای قلبی ریوی می تواند فرد را به زندگی باز گرداند.

در مقاله زیر مروری بر حیای قلبی ریوی خواهیم داشت :
- هر بیماری که دچار ارست قلبی – تنفسی شود نیاز به CPR دارد.

آرام باشید . اگر نمی توانید با اطمینان و ایمن کمک کنید ، نباید کمک کنید . « مهم است که آرام باشید و مطمئن شوید وقتی که قصد کمک کردن دارید که خود و دیگری را به خطر نمی اندازید .

● هنگامی که شما منتظر رسیدن اورژانس هستید :

هوشیاری را چک کنید ، بپرسید : آیا شما خوبید ! اگر پاسخ داد ،‌ بپرسید آیا می دانید کجا هستید ؟ چیزی بپرسید که سطح تمرکز را نشان دهد . اگر بدون پاسخ بود ، نبض را چک کنید ، چک کنید و ببینید آیا نفس می کشد . اگر تنها هستید باید یکی را برای کمک پیدا کنید .

تنفس را کنترل کنید : به تنفس از راه بینی گوش کنید ، و به سینه برای بالا و پایین شدن نگاه کنید . نبض را یا از مچ یا گردن بگیرید . اگر فرد تنفس و نبض داشت ، باید تا رسیدن کمک صبر کنید . دوباره تماس با ۱۱۵ می تواند به شما کمک کند که چطور نبض کسی را بگیرید .

● CPR را شروع کنید :

اگر بیمار نفس نمی کشد یا نبض ندارد ، CPR را شروع کنید.

موضوع ناراحت کننده این است که مردم اگر CPR را بلد نباشند ، می ترسند آنرا انجام دهند ، زیرا نمی خواهند کار اشتباهی انجام دهند .

مهمترین چیز آن است که اگر شخص نفس نمی کشد ، او را در وضعیت چانه به سمت بالا قرار دهید ، تا زبانش از مسیر راه هوایی خارج شود . ( پس راه هوایی باز می شود ) و سپس ماساژ سینه را شروع کنید .

CPR * دارای سه مرحله می باشد.

الف) Basic Life Support

ب) Advanced Cardiac Life Support

ج) Post CPR

- شایعترین علت ایست قلبی MI است.

- ۶۰ تا ۹۰ ثانیه بعد از ایست قلبی ارست تنفسی ایجاد می شود .

- شایعترین آریتمی ها که نیازمند به اقدامات احیا می باشند VT و VF است در این مواقع بیمار ممکن است هوشیار باشد. VF جز مواردی است که اقدامات بلافاصله باید شروع شود.

- Basic Life Support شامل: الف) A :Air way ب) B: Breathing ج) C: Circulation

البته در تغییرات جدید ابتدا ماساژ قلبی شروع می شود.(CAB)

● قدم اول:

- ماساژ قلبی بلافاصله بایستی شروع شود.

- می توان قبل از شروع ماساژ قلبی ابتدا یک ضربه درست در ناحیه وسط استرنوم وارد می کنیم. (Precordial Thump)

- این ضربه حکم یک دفیبریلاسیون مکانیکی را دارد. دست باید به تنه متصل باشد و از آرنج خم شود و با ناحیه هایپوتنار دست ضربه وارد شود.

- زیر یکسال مجاز به زدن ضربه نمی باشیم. حداکثر دو ضربه مجاز می باشیم.

● شرایط یک ماساژ قلبی مناسب:

۱) کف دست را روی پشت دست دیگر گذاشته و انگشتان را درهم نموده و بدون تماس انگشتان با بدن فرد کف دست را در قسمت یک سوم تحتانی استرنوم قرار می دهیم.

۲) عمق فشار در یک فرد بالغ حداقل ۵ سانتی متر است.

۳) آرنج نباید خم شود.

۴) حتماً باید شانه فرد CPR کننده عمود بر بیمار باشد ( راستای فشار عمود بر استرنوم باشد)

۵) زمان compression و Decompression باید برابر باشد. اجازه بدهیم کامل قفسه سینه برگردد.

۶) حداقل ماساژ ۱۰۰ ضربه در دقیقه است.

۷) در CPR بعد از ۳۰ ماساژ ۲ تنفس می دهیم .

- در یک ماساژ مناسب نبض های پریفرال احساس می شوند.

● قدم دوم:

- در بررسی راه هوایی اولین اقدام خارج کردن جسم خارجی است ( مثل دندان مصنوعی)

- مانور Finger Sweep : انگشت را داخل دهان کرده و جسم خارجی را بیرون می آوریم. ( بین ۱ تا ۸ سال مجاز نیستیم خصوصاً زیر یک سال چون می تواند باعث اسپاسم حنجره شود)

- پوزیشن مناسب برای باز کردن راه هوایی Head Tilt – Jaw Thrust است که به صورت اکستنشن نمودن سر و بالا و جلو بردن چانه است. ( بالا و جلو بردن چانه: این عمل با هر دو دست انجام می شود به طوری که هر دو شست را روی چانه فرد گذاشته و چهار انگشت دو دست را در دوطرف زیر فک گذاشته و با فشار کمی بالا آورده سپس در خلاف عقربه های ساعت به جلو هدایت می کنیم. با این عمل زبان از جلوی راه هوایی کنار می رود.)

- وسایل مورد استفاده در باز نگه داشتن راه هوایی عبارتند از : Air Way و لوله تراشه

- هدف از اکستنشن سر نزدیک کردن محور های نازوفارنکس و اوروفارنکس و تراشه فرد است و یا به عبارتی در یک مسیر قرار بگیرند.

● قدم سوم:

- برای ایجاد تنفس سه راه در پیش روی داریم : الف) دهان به دهان که در شرایط خاصی انجام می شود. ب) دهان به بینی در فرد زیر یکسال انجام میشود ج) آمبو بگ که اکثراً برای تیم درمانی همین روش می باشد.

- نحوه گرفتن آمبوبگ با ماسک بسیار مهم است ، چرا که بعضی اوقات قبل از اینتوبه کردن یا نیاز نبودن اینتوبه این روش استفاده می شود. اتصال کامل ماسک با صورت با یک دست انجام می شود به نحوی که با شست و انگشت اشاره قسمت لوله ماسک را گرفته و با سه انگشت دیگر به شکل یک چنگگ در زیر فک از زاویه مندیبل به بالا گرفته می شود و با فشار آن را به صورت می چسبانیم. کانکشن اکسیژن هم باید وجود داشته باشد.

- هوای تنفسی ( هوای اطاق) دارای ۲۱% اکسیژن می باشد.

- به ازای هر لیتر در دقیقه اکسیژن دریافتی ۴% کسر اکسیژن دمی (FIO2) افزایش می یابد.( مثلاً با دادن ۲ لیتر اکسیژن کسر اکسیژن دمی به این ترتیب خواهد شد ۲۹% = (۲*۴) + ۲۱%

- با کانولای بینی حداکثر ۴۴% می توان اکسیژن داد.

- برای FIO2 بیشتر از ۴۴ % از ( مثل MI ) از ماسک استفاده می شود. ماسک بین ۵۰ تا ۶۰ درصد می تواند FIO2 را بالا ببرد.

- برای FIO2 های بالاتر (۱۰۰-۸۰%) از ماسک به همراه Reserved Bag استفاده می شود.

● باز کردن راه هوایی Air way

اولین قدم باز کردن راه هوایی فرد است .در فرد بیهوش تمامی ماهیچه ها شل شده اند.عضلات زبان و گردن هم از این قاعده مستثنی نیستند و احتمال دارد که زبان به طرف حلق بر گردد و راه هوایی را مسدود کند .

کف دست را روی پیشانی مصدوم گذاشته و سر او را به طرف عقب بر گردانید . همزمان با این کار دست دیگر را زیر چانه او قرار داده و به سمت بالا فشار دهیدبه طوریکه دندانهای فک بالا و پایین در مقابل هم قرار گیرند . در صورت انجام صحیح این مراحل شما موفق به باز کردن را ه هوایی مصدوم خواهید شد .

مراقب باشید که دهان فرد را بیش از حد باز نشود چون در این صورت ممکن است زبان به عقب برگردد و راه هوای را مسدود کند .

● دادن تنفس مصنوعی Breathing

پس از بازکردن راه هوایی باید از وضعیت تنفس مصدوم أگاه باشید.ابتدا قفسه سینه فرد را برهنه کنید.

اگر صورت مصدوم کبود و رنگ پریده باشد .

نه جریان هوا از بینی و دهان فرد حس شو د و نه صدایی که نشانگر جریان هوا باشد به گوش برسد.

قفسه سینه حرکت نداشته باشد.

تنفس وی قطع شده است و باید تنفس مصنوعی را آغاز کنید حتی اگر نتوانستید تشخیص دهید که فرد مذکورتنفس دارد یا نه نفس مصنوعی را آغاز کنید چون اگر فرد تنفس داشته باشد شما در هنگام تنفس مصنوعی متوجه می شوید.

● تکنیک دادن تنفس مصنوعی

سررابه عقب متمایل کنید به صورتیکه دهان کمی بازتر باشد (نحوه باز کردن راه هوایی در مبحث قبل آمده است.)با انگشتان دستی که روی پیشانی مصدوم است سوراخهای بینی فرد را ببندید .

دهان خود را روی دهان مصدوم بگذارید بطوریکه , لبهای شما کاملا اطراف دهان اورا بگیرد.با یک بازدم عمیق هوارا وارد دهان فرد مصدوم کنید.همزمان از گوشه چشم خودبه قفسه سینه فردنگاه کنید وببینید آیا هنگامی که درون مجاری هوایی اومی دمید قفسه سینه بالا می رود یا نه ؟

وقتی قفسه سینه فرد بالا می آید تنفس را قطع کنید ودهان خود را از دهان فرد دا کرده و بینی اورا آزاد بگذارید و خودتان برا ی تنفس بعدی نفس بگیرید.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، هنگام تنفس موثر سینه وشکم مصدوم بالاو پایین می آید , احیاگر حس می کند که بادکنکی را پر میکند و پس از دمیدن حجم معینی , مقابل ورود هوای اضافه تر مقاومت احساس میکند .به تدریج رنگ پوست فرد از زردی و کبودی به صورتی تغییر می یابد.

● ماساژ قلبی Circulation

پس ازدادن یک یا دو تنفس مصنوعی در صورتیکه فرد تنفس خود را بازنیابد باید نبض فرد را کنترل کرد.

● طریقه کنترل کردن نبض :

پس از آنکه تنفس مصنوعی تمام شد کف دست را از روی پیشانی فرد بر ندارید و دو انگشت دست دیگر را در وسط گردن بالای نای و حنجره روی برآمدگی جلوی گردن ( سیب آدم ) بگذارید .

انگشتان خود را به آرامی به سمت پایین و کنار آن قسمت بلغزانید و سپس کمی فشار دهید . به مدت ۵-۱۰ ثانیه این کار را ادامه دهید تامطمئن شوید که نبض را حس میکنید یا نه؟

کنترل کردن نبض احتیاج به مهارت و دقت خاصی دارد شما نیز میتوانید با تمرین کردن و شرکت در کارگاههای عملی احیا تنفسی این مهارت را کسب نمایید .

اگر فرد نبض داشت به تنفس مصنوعی با اندزه’ دوازده بار در دقیقه ادامه دهید . بیشتر

اگر فرد نبض نداشت باید بی درنگ ماساژ قلبی را همراه با تنفس مصنوعی آغاز کنید.زیرا فرد دچار ایست قلبی شده و احتمال دارد صدمات جبران ناپذیری به مغز وی برسد.

برای دادن یک ماساژ قلبی موثر علاوه بر اینکه باید ماساژ را با تکنیک صحیح انجام داد لازم است که وی را در وضعیت مناسبی بخوابانید.

بیمار را به پشت خوابانده , مطمئن شوید که وی روی یک سطح سخت قرار گرفته است . اما اگر فرد در رختخواب یا هر سطح نرم دیگری است وقت را تلف نکنید و فقط کافیست که اورا روی روی زمین بلغزانید یا اینکه یک تخته با هر شی صاف و سخت را از بین پشت او و ملحفه قراردهید .

کنار مصدوم زانو بزنید .

آخرین حددنده های او را با دو انگشت دستی که بالای فرد نزدیکتر است بیابید انگشتان خود را بسمت بالا بلغزانید تا یک فرو رفتگی در محل اتصال دنده های دو طرف برسید .

یک انگشت را در محل فرورفتگی بگذارید و انگشت دیگر را کنار آن قرار دهید سپس ته دست دیگر را در کنار آن دو انگشت قرار دهید .بعد ته دست دوم را روی دست اولی بگذارید .

موقعیت بدن خود را طوری تنظیم کنید که بازوها خم نشوند و شانه ها در امتداد نقطه اتکا دستها باشند . به اندازه ای بر جناغ فرد فشار وارد کنید که ۴-۵ سانتی متر پایین برود.

پس از انجام ۱۵ عدد ماساژ پشت سر هم ( این ۱۵ ماساژ در مدت ۱۱ ثانیه خواهد بود ) دو عددتنفس مصنوعی به فرد بدهید شما برای انجام این دو تنفس ۴ ثانیه فرصت دارید .این سیکل باید چهار بار در دقیقه تکرار شود برای اینکه بتوانید نسبت ۱۵:۲ را در هر دوره رعایت کنید بهتر است با هر ماساژ شماره آن را بلند بگویید .

بعد از یک دقیقه وضعیت مصدوم را ازریابی کنید .

اگر ضربان مداوم رگ گردن باز نگشته باشد دوباره احیای قلبی ریوی را با دو تنفس و ۱۵ ماساژ قلبی از سر بگیرید . شما برای انجام این دو تنفس و ۱۵ ماساژ , ۱۵ ثانیه فرصت دارید.

این کار را برای مدت ۳ دقیقه دیگر ادامه دهید .

اگر دراین مدت تنفس منظم فرد بازگشت نیازی به تکرار احیای قلبی ریوی نیست بلکه باید مرتب تنفس و نبض فرد را چک کنید .

اگر تنفس منظم فرد برنگشت تنفس مصنوعی را با سرعت ۱۲ عدد در دقیقه شروع کنید و همزمان نبض فرد را چک کنید .

**

توجه داشته باشید که وقفه در انجام مراحل احیای قلبی ریوی بیشتر از ۵ ثانیه نشود.

برخورد با کودک دچار تب و تشنج

پزشکان تب را درجه حرارت دهانی بالای ۳۷٫۵ درجه سانتیگراد و درجه حرارت مقعدی بالای ۳۸ درجه تعریف می‌کند.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، پزشکان براین باورند که اثرات مضر تب به تنهایی بسیار نادر است و در کودکانی که دچار پنومونی شدید هستند

حتی تب بسیار بالا در حد ۴۲ درجه سانتیگراد نیز دیده ‌شده است ولی در اغلب موارد تب بالا در کودکان زیر ۵ سال منجر به تشنج می شود .

پزشکان تب را به عنوان زنگ خطر برای کودکان می دانند به طوری که حدود ۳تا ۵ درصد کودکان زیر ۵ سال به دنبال تب تشنج می کنند.

تشنج‌ ناشی‌ از تب‌ به‌ دنبال‌ افزایش‌ ناگهانی‌ دمای‌ بدن‌ شیرخواران‌ و کودکان‌ به‌ وجود می‌آیدکه در این‌ حالت‌ هوشیاری‌ کودک‌ تغییر پیدا می‌کند و انقباضات‌ ناگهانی‌ و غیر قابل‌ کنترلی‌ در عضلات‌ وی‌ پدید می‌آید.

کودکان زیر ۵ سال ، به ویژه کودکان ۶ ماهه تا ۳ ساله مستعد تب تشنج دار هستند و زمانی بروز می کندکه درجه حرارت مقعدی این کودکان ۴۰ یا بالاتر باشد .

با توجه به شیوع تب و تشنج در کودکان و اینکه اکثر والدین اولین کسانی هستند که با آن مواجه می شوند داشتن اطلاعات در مورد اقدامات درمانی اورژانس در این موارد جهت پدرها و مادرها ضروری است.

حدود ۹۹ درصد تب و تشنج در کودکان خودبه خود متوقف می شود و معمولا کمتر از ۵ دقیقه کنترل می شود ولی با این حال رعایت اقدامات اولیه اصول بهداشتی توسط والدین و مراجعه به مراکز درمانی و بیمارستانی ضروری است .

علایم تشنج چیست؟

وقتی کودکی تشنج می کند ممکن است شما هر یک از این علایم را ببینید:

۱- کودک دچار اختلال هوشیاری شود؛ یعنی اطرافیان را نشناسد و متوجه زمان و مکان نباشد، همچنین به صدا زدن شما پاسخ ندهد یا بی هوش روی زمین بیفتد.
۲- حرکاتی غیر ارادی در اعضای بدن کودک ظاهر شود، این حرکات ممکن است قسمتی از بدن یا تمام اعضا را درگیر کند. ممکن است کودک بشدت دست وپا بزند، روی زمین بیفتد، سروچشمهای کودک به یک طرف بچرخد یا اینکه فقط یک دست یا یک پای کودک دچار حرکات تکان دهنده شدید شود و این حالت چند ثانیه تا چند دقیقه طول بکشد. معمولاً این حملات کمتر از ۱۰ دقیقه طول می کشد.
۳- ممکن است کودک در زمان حمله، کنترل ادرار خود را از دست بدهد.
۴- گاهی کودک به صورت ناگهانی رفتاری غیر عادی نشان می دهد؛ مثلاً بدون آنکه متوجه اطراف باشد، شروع به دویدن می کند.

۵- ممکن است کودک برای چند لحظه به نقطه ای خیره شده و در این مدت متوجه اطراف نباشد.

اگر کودک شما مبتلا به حملات تشنج در زمان تب می شود به این نکات دقت کنید:

۱- هرگاه کودک شما به علت سرماخوردگی یا هر عفونت دیگری دچار تب شدید شد حتماً با استفاده منظم از داروی ضد تب ( استامینوفن ) و پاشویه با آب ولرم تب کودک را کاهش دهید.
۲- هیچ گاه برای کاهش تب کودک از آسپرین یا آمپولهای تب بر استفاده نکنید .
۳- کودک را برای بررسی علت تب نزد پزشک ببرید .
۴- در صورتی که پزشک احتمال مننژیت را بدهد، کشیدن مایع نخاع کودک برای آزمایش و تشخیص بیماری ضروری است. در این زمینه با پزشک همکاری کنید .
۵- اگر کودک شما سابقه تب و تشنج دارد، با نظر پزشک در زمان تب شدید علاوه بر استامینوفن و پاشویه کردن کودک، از داروی ضد تشنج به مقداری که پزشک دستور داده، استفاده کنید تا از تشنج کودک پیشگیری شود.
۶- اگر بعد از تشنج کودک، پزشک دستور داد تا کودک شما به مدت طولانی ( حدود دو سال ) از داروهای ضد تشنج استفاده کند، حتماً این داروها را طبق دستور در زمان مناسب مصرف کنید و از کم کردن یا قطع کردن خودسرانه داروها بپرهیزید.

اقدامات درمانی در هنگام تشنج شامل:

۱) حفظ آرامش و ماندن در کنار کودک
۲) قرار دادن بیمار در وضعیت خوابیده به شکم و یا به یک پهلو بگونه ای که سر هم سطح و یا پایینتر از تنه باشد . این وضعییت مانع آسپیراسیون ترشحا ت بخصوص هنگام استفراغ میشود .
۳) باز کردن و آزاد کردن لباسهای تنگ
۴) بازکردن دهان کلید شده اگر زبان تحت فشارنباشد توصیه نمیشود . باید از گذاشتن اجسام سخت بین دندانها خودداری کرد زیرا احتمال آسیب به لثه و دندانها وجود دارد .
۵) دورکردن بیمار از محل خطرناک و یا کنار گذاشتن اجسامی که در هنگام حرکات اندامها باعث صدمه شود, توصیه میشود .
۶) هرگز سعی در جلوگیری از تشنج نشود .
۷) سیلی زدن , نیشگون گرفتن و یا هر تحریکی در جهت توقف تشنج توصیه نمیشود .
۸) گرفتن شیرخوار زیر شیر آب سرد ممنوع است.
۹) تجویز داروی ضد تشنج رکتال
۱۰) زمان شروع تشنج را یادداشت نمود و اگر از ۵ دقیقه متجاوز شد سریعا به پزشک مراجعه شود و در اورژانس به عنوان استاتوس درمان گردد .