عوارض جانبی حاد پس از انتقال خون Febrile Reactions واکنش های تب دار

عوارض جانبی حاد پس از انتقال خون

Febrile Reactions واکنش های تب دار

علل : تب و لرز در زمان انتقال خون در گیرنده موجب واکنش آنتی بادی با آنتی ژن های سلول های سفید و تکه های سلول های سفید خون در محصول و یا به دلیل cytokines محصول است که در خون تجمع می یابد و ذخیره سازی در طول زمان نگهداری ایجاد می شود.

تب زمانی اتفاق می افتد معمولا با تزریق پلاکت (10-30 ٪) نسبت به تزریق سلول های قرمز (1-2 ٪).

مهم است که از تب به علت بیماری زمینه ای بیمار و یا عفونت (بررسی درجه حرارت pretransfusion) تمایز قائل شود.

تب ممکن است نشانه اولیه در یک واکنش جدی تر از قبیل آلودگی های باکتریایی و یا واکنش haemolytic.

مدیریت : علامتدار ، پاراستامول

بررسی : تب می تواند نشانه های اولیه در انتقال خون بیشتر واکنش های شدید (haemolytic و یا عفونت های باکتریایی)راباید جدی گرفته شوند.

پیگیری فوری مدیریت مراحل 'از واکنش های انتقال خون حاد' برای تب و لرز جدا شده و یا در برخی از بیماران ، ممکن است ارشد پزشکی منتخب انتقال خون با راه کار مجدد شروع کند.

اگر تب با تغییرات قابل توجهی در فشار خون و یا دیگر علائم و نشانه ها همراه است ، تزریق خون باید متوقف و مورد بررسی قرار گیرد .

برای بررسی آنتی بادی HLA در بیماران مبتلا به داشتن تکرار عکس العمل تب دار.

پیشگیری : نسبت به بیمارانی که واکنش های تب دار خواهد شد واکنش مشابه با تزریق های بعدی داشته باشد.

بسیاری ازفیلترهای مانعleucocyte می شوند (چه در بالین بیمار و یا قبل از ذخیره سازی).

عکس العمل حاد Haemolytic

عکس العمل حاد Haemolytic

علت : از واکنش های اکثریت haemolytic توسط انتقال خون ناسازگار ABO ایجاد می شوند ، به عنوان مثال گروه A ، B یاAB گلبول های قرمز به بیمار گروه O .

بیشترین واکنش haemolytic ناشی از خطای انسانی ، مثل تزریق خون به درستی دارای برچسب بیمار به اشتباه ، و یا شناخت نادرست از نمونه خون pretransfusion هستند .

haemolysis غیر ایمنی دربدن از RBCs که در کیسه خون در طول نگهداری و یا تدابیر ی به علت اختلال فیزیکی (تغییرات دما ، نیروهای مکانیکی ، سیال غیر متعادل) می تواند .رخ دهد

علائم : لرز ، تب ، درد (در امتداد خط چهارم ، پشت ، قفسه سینه) ، کاهش فشار خون ، ادرار تیره ، علت خونریزی غیرقابل کنترل به دلیل DIC .

مدیریت : انتقال خون بلافاصله متوقف شود .

بانک خون بیمارستان بطور اورژانس (با توجه به اشتباه که تزریق خون به یکی دیگر از بیماران نیز ممکن شده است !)

این بیماران معمولا نیاز به پشتیبانی ازICU و درمان شامل درمان شدید و افت فشار خون و حفظ جریان خون کلیوی می گردد.

پیشگیری : شناسایی مناسب بیمار - جمع آوری نمونه خون را از طریق دستورالعمل ها ، برچسب زدن مناسب از نمونه ها و محصولات می باشد ، ضروری است .

پیشگیری از بیماریهایhaemolysis غیر ایمنی نیاز به رعایت اصول مناسب ، ذخیره سازی و مدیریت از محصولات خون است.

کاربردبالینی خون وفرآورده های آن

کاربردبالینی خون وفرآورده های آن

ازخون اهداءشده توسط اهداءکنندگان خون در مراکز انتقال خون ،فرآورده های سلولی وفرآورده های پلاسمائی تهیه میشود(نمودار1-جدول1،جدول2).مازاد فرآورده های پلاسمائی به شرکت پژوهش وپالایش انتقال خون ایران برای تولیدمحصولات اختصاصی پلاسما،ارسال میگردد(جدول3).

		خون کامل Whole Blood(W.B)
فرآورده سلولی Cellullar Products				فرآورده پلاسمائی Plasma Products
گلبول قرمزمتراکم Packed cells (P.C)				پلاسمای تازه منجمدشده Fresh Frozen Plasma (F.F.P)
گلبول قرمزشسته شده Washed Red Blood cells (W.R.B.C)				پلاسمای تک واحدی Single donor plasma (S.D.P)
پلاکت متراکم Concentrated platelet (Plt)				رسوب کرایو Cryoprecipitate (C.P)

نمودار1-فرآورده های تهیه شده ازخون کامل

نوع	مواردمصرف	حجم تقریبی	مواردمنع مصرف
خون کامل(W.B)	هماتوکریت36تا40%.سبب افزایش حجم خون وظرفیت حمل اکسیژن میگردد.در خونریزی وسیع وحادبرای جلوگیری از شوک هموراژیک استفاده میشود.	500سی سی	1– جایگزین حجم خون 2– درمان کمخونی 3– دربیماران باحجم خون طبیعی
گلبول قرمز متراکم(P.C)	هماتوکریت70تا80درصد.موجب افزایش توده گلبول قرمزدربیماران(مبتلابه کمخونی مزمن بعلت نارسائی کلیه ویاسرطان، نارسائی قلب)میگردد.	250سی سی	1– درمان کمخونی 2– دربیمارانی که توده خونی طبیعی است. 3– دربیمارانی که سابقه عوارض تب زاوآلرژیک تزریق خون دارند
گلبول قرمز شسته شده(W.R.B.C)	افزایش توده گلبولهای قرمز جلوگیری ازواکنشهای آلرژیک جلوگیری ازواکنشهای تب زادراثرآنتی بادیهای لکوسیتی دربیمارانی که واکنش های تزریق خون ازنوع تب زای شدید غیرهمولیتیک داشته اند جلوگیری ازآلوایمونیزاسیون برعلیه لکوسیت یاآنتی ژنهایH.L.A	180سی سی	1– درمان کمخونی 2– دربیمارانی که توده خونی طبیعی است
پلاکت متراکم(Plt)	ترومبوسیتوپنی ترومبوسیتوپاتی تزریق خون حجیم(Massive Transfusion) پروفیلاکسی	50سی سی	1– پورپورای ترومبوسیتوپنیک اتوایمون ایدیوپاتیک(I.T.P) 2–انعقادمنتشرداخل عروقی (D.I.C) 3–ترومبوسیتوپنی دراثرسپتی سمی 4–پرکاری طحال

جدول1- مواردمصرف ومنع مصرف فرآورده های سلولی

نوع فرآورده	مواردمصرف	حجم تقریبی	مواردمنع مصرف
پلاسمای تازه منجمد(F.F.P)	– انعقادمنتشرداخل عروقی (D.I.C) – تزریق خون حجیم(Massive Transfusion) – بیماریهای کبد – پورپورای ترومبوسیتوپنیک ترومبوتیک (TTP) – جایگزین نقص فاکتورهای منفردV،XI، IX – نقص ترکیبات کومادین – جایگزین کردن آنتی ترومبینIII	220سی سی	– منبع سرشارتأمین پروتئین – منبع تأمین ایمنوگلبولینها – درمان اختلالات انعقادی شدید – بعنوان بالابرنده حجم خون
پلاسمای تک واحدی(S.D.P)	– برای درمان کمبودفاکتورهای انعقادی پایدار(II,VII,X,IX) – درمان کواگولوپاتیهای ناشی از ترکیبات سدیم وارفارین	220سی سی	– بعنوان بالابرنده حجم خون – منبع سرشارتأمین پروتئین – منبع تأمین ایمنوگلبولینها
رسوب کرایو(C.P)	– مبتلایان به هموفیلی نوعA – مبتلایان به سندرم فون ویلبراند – کمبودفاکتورXIII – کمبود ارتی فیبرینوژن – منبع چسب فیبرین(Fibrin glue)که بعنوان عامل همواستاتیک موضعی در جراحی استفاده میشود.	20سی سی	– ترومبوآمبولی بعلت افزایش فیبرینوژن

جدول2– مواردمصرف ومنع مصرف فرآورده های پلاسمائی

نوع فرآورده	ترکیبات	حجم تقریبی	مواردمصرف
فاکتورVIII کنسانتره	فاکتورVIII،مقادیرجزئی ازپروتئینهای پلاسما	25سی سی	– هموفیلی نوعA – بیماران فون ویلبراند
فاکتورIXمتراکم Prothrombine Complex (P.P.S.B)	– حاوی فاکتورهای انعقادی II-VII-IX وX	25سی سی	– هموفیلی نوعB – سایراختلالات خونریزی دهنده براثر کمبودارتی فاکتور های II-VII-X
کمپلکس انعقادی ضد مهارکننده (FEIBA)	-فعالیت انعقادی درحضور مهارکننده فاکتورVIII	30سی سی	– دربیمارانی که ضدفاکتور VIIIدرخون خوددارند
آلبومین	آلبومین،برخی انواعaو b گلبولین	5%و20%	– افزایش دهنده حجم خون متعاقب شوک،ضربه،جراحی و سوختگی
ایمنوگلبولینRh	آنتیDتزریقی	1سی سی	– جلوگیری ازبیماری همولیتیک نوزادان (H.D.N) ناشی ازآنتیD –تزریق خون ناسازگار
ایمنوگلبولین HBs	آنتی بادی ضدآنتی ژن سطحی ویروس هپاتیتB	1سی سی	– ایمن سازی غیرفعال(Passive) متعاقب تماس باهپاتیتB
ایمنوگلبولین هاری	anti-Rabies	1سی سی	– ایمن سازی غیرفعال(Passive) متعاقب تماس باویروس هاری
ایمنوگلبولین کزاز	آنتی کلستریدیوم تتانی	1سی سی	– ایمن سازی غیرفعال(Passive) متعاقب تماس باعامل کزاز
آنتی ترومبینIII	آنتی ترومبین،مقادیرجزئی ازسایر پروتئینهای پلاسما	10سی سی	– درمان خونریزی همراه با بیماریهای کبدی،کاهش آنتی ترومبین وترومبو آمبولیسم

جدول3 – مواردمصرف مشتقات پلا سمائی

میزان تجویزخون کامل(Whole Blood)

وزن ×(Hbاولیه – Hbموردنظر)×6=مقدارخون کامل موردنیاز

تزریق6سی سی خون کامل به ازای هرکیلوگرم وزن باعث افزایش یک گرم هموگلوبین میشود.

میزان تجویزگلبول قرمزمتراکم(Packed red cell)

وزن ×(Hbاولیه –Hbموردنظر)×3=مقدارگلبول قرمزمتراکم موردنیاز

تزریق3سی سی گلبول قرمزمتراکم به ازای هرکیلوگرم دربیماری که خونریزی،کمخونی بامنشأ اتوایمون نداشته باشدباعث افزایش یک گرم هموگلوبین میشود.

میزان حجم خون برای تعویض درنوزادان

خون انتخابی برای تعویض نبایدبیش از۷روزازتاریخ جمع آوری آن گذشته باشد.خون انتخابی بایدبا سرم مادروگروه سیستمABOنوزادسازگاربوده وفاقدآنتی ژن مسبب بیماری باشد.حجم خون لازم برای تعویض بادوبرابرحجم خون نوزادازرابطه های ذیل بدست می آید:

2×85×وزن نوزادفول ترم= حجم موردنیازبرای تعویض خون درنوزادفول ترم

2×100×وزن نوزادنارس= حجم موردنیازبرای تعویض خون درنوزادنارس

حجم خون برای تعویض درنوزادان فول ترم بازای هرکیلوگرم وزن بدن،85سی سی و

حجم خون برای تعویض درنوزادان نارس بازای هرکیلوگرم وزن بدن،100سی سی میباشد.

جدول شماره4انتخاب گروه خونی مناسب رانشان میده

گروه خون نوزاد	گروه خون مادر	گلبولهای قرمزاهدائی
O	O,A,B	O
A	O,B	O
	A,AB	A,O
B	O,A	O
	B,AB	B,O
	A	A,O
AB	B	B,O
	AB	O,A,B,AB

جدول4 – انتخاب خون مناسب ازنظرسیستمABOبرای تعویض خون نوزادان

انتخاب خون مناسب ازنظرسیستمABOبرای تعویض خون نوزادان

1– بطورکلی هرزمان که گروه خون مادرویانوزادOباشد،خون انتخابی ازگروهOخواهدبود.

2– هرزمان که خون گروهOبرای تعویض خون نوزادان گروهAیاBانتخاب شود،بایستی پلاسمای آن جداشده وسپس گلبول قرمزحاصل باپلاسمای سازگاربانوزاد(پلاسمای هم گروه یاپلاسمای AB) مخلوط وتزریق گردد.

3– درزمانیکه خون برای تزریق داخل رحمی لازم میشود،معمولاًگلبول قرمزگروهOمنفی که باسرم

مادرکراس مچ شده باشدانتخاب میشود.

دوزهموستاتیک پلاکت متراکم

دوزهموستاتیک پلاکت متراکم معمولاُیک واحدبه ازای هر10کیلوگرم وزن بدن است.

تزریق هرکیسه پلاکت متراکم استانداردموجب افزایش پلاکتهای بیماربمیزان5000تا10000در میلی مترمکعب دربالغین و75000تا100هزاردرمیلی مترمکعب نوزادان میشود.

میتوان طبق فرمول زیرمیزان افزایش پلاکت درهرمیلی مترمکعب متعاقب تزریق فرآورده پلاکتی رامحاسبه کرد:

افزایش پلاکت درمیلی مترمکعب

(N)= تعدادکیسه های پلاکت تزریق شده

(10¹⁰×6)=حداقل پلاکتهای موجوددرکیسه است.ازاین مقدار2قسمت درگردش خون باقی مانده ویک قسمت درطحال محبوس میشود.

1000=برای تبدیل سانتی مترمکعب به میلی مترمکعب است

Blood volume/kg= حجم خون بازای هرکیلوگرم برای نوزادنارس100،نوزادفول ترم85،بالغین70

سی سی است.

دوزهموستاتیک پلاسمای تازه منجمدشده(F.F.P)

دوزهموستاتیکF.F.P(درمواردی که سطح فاکتورها20تا30%نرمال باشد)معمولاًبازای هرکیلوگرم وزن بدن،8تا10 میلی لیترمیباشد.

جدول 5– غلظت وخواص فاکتورهای انعقادی پس ازتزریقF.F.P

فاکتورانعقادی	غلظت پلاسمائی لازم برای هموستاز*	نیمه عمرفاکتورپس از تزریق	میزان افزایش فاکتوردرخون
I(فیبرینوژن)	100-150 mg/dl	6-3روز	50%
II(پروترومبین)	40 U/dl(40%)	5-2روز	80-40%
V(پروآکسلرین)	10-25 U/dl(15-25%)	36-15ساعت	80%
VII(پروکنورتین)	5-20 U/dl(5-10%)	7-2ساعت	80-70%
VIII(آنتی هموفیلیکA)	10-40 U /dl(10-40%)	12-8ساعت	80-60%
IX(فاکتورکریسمس)	10-40%	24-18ساعت	50-40%
X(فاکتوراستوارت – پروور)	10-20%	2-5/1روز	50%
XI(ترومبوپلاستین)	15-30%	4-3روز	100-90%
XII(فاکتورهاگمن)	------	------	------
XIII(فاکتورپایدارکننده فیبرین)	1-5%	10-6روز	10-5%
فاکتورفون ویلبراند	25-50%	5-3ساعت	__________

* عددبزرگترغلظت پلاسمائی لازم برای هموستازدرحین عمل جراحی است.

دوزهموستاتیک کرایوپرسی پیتیت(C.P)

تزریق یک واحدبین المللی فاکتورVIIIبه ازای هرکیلوگرم تقریباً2%به میزان فاکتورVIIIمی افزاید. چون هرکیسه کرایوبین 80تا120واحدبین المللی(متوسط100واحدبین المللی)فاکتورVIIIدارد، حسب نیازبرطبق فرمول زیرتعدادکیسه هایC.Pموردنیازراحساب میکنیم:

کیسه های C.Pموردنیاز= درصد مورد نظر فاکتور۸ تقسیم بر دو ضرب در وزن بیمار تقسیم بر صد

نیمه عمرفاکتورVIIIدربدن بین8تا12ساعت است.12ساعت بعدازتزریق،میزان فاکتورVIIIدربدن نصف میشود.چنانچه سطح فاکتورVIIIدربدن مساوی 30%یابیش ازآن باشد،جواب آزمایشP.T.T طبیعی خواهدبود،قاعدتاًدرمواردکمتراز30%،P.T.Tطولانی خواهدبود.برای حفظ سطح فعالیت فاکتورVIIIبه حدموردنظرازفرمول زیراستفاده میشود:

2÷ تعدادکیسه های C.Pاولیه = تعدادکیسه های موردنیاز C.Pدرمرتبه دوم

وسایل تزریق خون و روش تزریق خون وفرآورده های آن

وسایل تزریق خون و روش تزریق خون وفرآورده های آن

وسایل تزریق خون

– گرم کننده خون

– پمپ های تزریق خون

– فیلترها

– سوزنها

گرم کننده خون

گرم کننده هاسه نوع هستند:

1– لوله پلاستیکی به شکل مارپیچ که دریک حمام آب گرم قرارداشته واین دستگاه بصورتی تنظیم شده که دمای آن از38درجه سانتیگرادتجاوزنکند.

2– صفحه هائی که باسیستم برق گرم میشوندودرتماس بایک کیسه خون پلاستیکی،صاف میباشند.

۳ - لوله کورد ست تزریق پلاستیکی به شکل مارپیچ دوردستگاه قرار می گیر . دستگاه بصورتی تنظیم شده که دمای آن از38درجه سانتیگرادتجاوزنکند.

براساس استانداردهای علمی،گرم کننده خون نمیبایدخون رابیش از38درجه سانتیگرادگرم نماید.

وسایل گرم کننده اتوماتیک بایدمجهزبه دماسنج های قابل دیدوسیستم آلارم هشداردهنده باشد.

تذکر:

نبایدازروشهای زیربرای گرم کردن خون استفاده نمودزیراسبب آزاروآسیب گلبولهای قرمزمیشوند. گرم کردن خون بیش ازحداستانداردآن،همولیزایجادمینماید.

1– دستگاه مایکرو – ویومعمولی(مایکروفر)

2– غوطه ورساختن کیسه خون درآب گرم

3– قراردادن کیسه خون درمجاوروسایل گرم کننده(بخاری،رادیاتورشوفاژ)

کاربردگرم کننده های خون

– تزریقات خون سریع ومتعدددربالغین،سرعت بیش از50ml/kg/hr

– تعویض خون درنوزادان

– کودکانی که باسرعت بیش از15ml/kg/hrخون دریافت میکنند

– فرم شدیدهموگلوبینوری حمله ای شبانه

– فرم شدیدبیماری آگلوتینین سرد

امکان بروز ایست قلبی دربیمارانی که خون سردراباسرعت 100میلی لیتردردقیقه بمدت نیم ساعت

دریافت کرده اند،بیش ازبیمارانی است که همین مقدارخون رابادمای۳۷درجه سانتیگرادگرفته اند.تزریق خون سردبه حجم وسرعت زیادباعث کاهش دمادرگره سینوسی – دهلیزی تازیرد30درجه سانتیگرادشده وسبب بروز آریتمی بطنی میگردد.تزریق خون تحت شرایط فوق ازنظرحجم وسرعت تزریق صرفاًدراتاق عمل ویااتاق تروماصورت میگیرد.

درموردتزریق معمولی یک تاسه واحدخون درعرض چندین ساعت،احتمال بروزچنین خطری وجودندارد،بنابراین گرم کردن خون بطورروزمره لازم نیست.دراین موردگرم نگهداشتن خود بیمار احتمالاًمهمترازگرم کردن خون تزریقی میباشد.

پمپهای تزریق خون

درنوزادان واطفال بیمارکه تزریق خون میبایدبسیارکندصورت گیرد،میتوان ازپمپهای مکانیکی که باعث تسهیل تزریق درسرعتهای کنترل شده میگردند،استفاده نمود.درصورت استفاده ازچنین پمپهائی،بایدازهمولیزنشدن خون درحین عبور،اطمینان حاصل گردد.

برخی ازپمپهاازنوعی موتوربرای جلوبردن پیستون سرنگ پرشده ازخون استفاده مینمایند.درانواع دیگرازپمپهای چرخشی یاوسایلی که باعث ا یجادفشاربرروی لوله های تزریق میشوند،استفاده میشود.بااینکه دربرخی ازانواع پمپهامیتوان ازست استانداردومعمولی تزریق خون استفاده نمودولی دربرخی انواع دیگرحتماًبایدازست تزریق خون ویژه یکبارمصرف که توسط سازنده پمپ تولیدشده، استفاده نمود.

پمپ تزریق برای سرعتهای از1میلی لیتردرساعت تا2لیتردردقیقه طراحی شده ودردسترس میباشد.

نکته مهم درموردتزریق گلبول قرمزمتراکم چون هماتوکریت وویسکوزیته آن بالااست،امکان دارد فشاروارده درهنگام تزریق توسط پمپ،سبب ایجادهمولیزگرددلذابرای جلوگیری ازبروزاین پدیده، فرآورده تزریقی فوق بایدقبلاًباسالین نرمال بمیزان مطلوب رقیق شود.

برای استفاده ازپمپهاتزریق جهت استفاده ازمحلولهای کریستالوئیدویاکولوئیدبرای رقیق کردن گلبولهای قرمزمتراکم،مشورت باسازندگان پمپهاضرورت دارد.

فیلترها

تمام اجزاء خون بمنظورحذف لخته احتمالی وقطعات سلولی دیگربایدازطریق فیلترتزریق شوند.سه نوع فیلترموجوداست:فیلترنسل اول،فیلترنسل دوم،فیلترنسل سوم

1– فیلترهای نسل اول یافیلترهای استانداردخون:دارای روزنه عبور170تا260میکرون بوده وقادربه دام انداختن لخته های بزرگ خون میباشد.

2– فیلترهای نسل دوم یاMicroaggregate:دارای اندازه عبورموثر20تا40میکرون بوده وقادرندلخته های ریزمتشکل ازپلاکتهاوگلبولهای سفیددژنره شده ورشته های فیبرین راکه درخون بیش از5روزایجادمیگردد،بدام بیندازند.این توده های کوچک سلولی ممکن است درگردش خون ریوی بدام افتاده وسبب بروزنارسائی درکارریه هاشوند.بعلت کاهش سرعت تزریق درهنگام استفاده ازاین فیلترها،استفاده آنرابرای

بیمارانی که نیازمندمقادیرزیادی خون هستند،مناسب نمیدانند. بصورت روتین درتزریق خون بکارنمیروندوقادربه تولیدفرآورده های کم لکوسیت نیستند.

3– فیلترهای نسل سوم:برای تهیه فرآورده های سلولی کم لکوسیت ساخته شده اند.این فیلترهابرای استفاده درمراکزانتقال خون طراحی شده واحتیاج به زمان بیشتری برای فیلتراسیون(حدود45دقیقه) دارندونحوه استفاده ازآنهامشکل است.استفاده ازتمام فیلترهای استانداردکاهنده لکوسیت دردمایCº4بهترازدمای اتاق است زیرادرCº4ویسکوزیته خون بیشتربوده ودرنتیجه سرعت عبور خون ازفیلترکم شده واحتمال گیرافتادن پلاکت ولاشه گلبولهای سفیدافزایش می یاب

سوزنها

عبورخون بافشارزیادازسوزنهای باریک سبب آسیب گلبولهای قرمزمیشود.

1– سوزن مناسب برای تزریق خون کامل وگلبول قرمزمتراکم سوزنهای شماره18و19میباشد.

2– دراطفال وحتی بالغینی که رگ درشت وقابل دسترسی ندارند،ازسوزنهای21ویا23نیزمیتوان استفاده نمود.

3-میتوان ازکاتترهای پلاستیکی استریل برای تزریق خون استفاده کرد.اگرازسوزنهای باریکتر استفاده میشودوعبورگلبولهای قرمزبه کندی صورت میگیرد بایدبه اتفاق پزشک معالج،بیمارتحت مراقبت قرارگرفته وازبانک خون بیمارستان خواسته شودتاواحدخون رابه واحدهای کوچکترتقسیم نمایدتایک کیسه خون بیش ازحدمقرردرحرارت اتاق نماند(هرواحدخون بایددرعرض کمتراز4ساعت تزریق شود).

درصورت مستمروطولانی بودن زمان تزریق،کاتترهای پلاستیکی(آنژیوکت)راحت تربوده واحتمال جابجائی وسوراخ شدن دیواره رگ درآنهاکمتراست.معایب آن عبارتندازاحتمال بروزعفونت و ترومبوفلبیت که باحضورطولانی مدت دررگ،بیشترمیشود.دستورالعملهای لازم برای رعایت حداکثر زمان استقرارکاتتردررگ،بایداجراشود.

روش تزریق خون وفرآورده های آن

روش تزریق داخل وریدی بوده وپیروی دقیق ازروش کاربهترین ضامن انتقال خون سالم است.روش تزریق بشرح ذیل میباشد:

1– شستشوی کامل دست باآب وصابون برای جلوگیری ازانتشارعفونت

2– بررسی مجدددستورپزشک واحرازهویت بیمار

3– درنظرگرفتن موارداحتمالی عدم سازگاری

4– توضیح روش کاربرای بیمار.گرچه این امربرای تزریق کننده عادی میباشدولی ممکن است برای بیمارترسناک بوده ولذابایدبرای جلب همکاری بیمارترس اوراازبین برد.

5– انتخاب محل مناسب برای تزریق:همیشه بایدبرای تزریق محل راحتی راانتخاب نمود.برجسته ترین وریدلزوماًمناسب ترین نیست.بهترین مکان،متاکارپ وپشت دست (Dorsal areas of hand)وناحیه تحتانی ساعداست.وریدهای مناسب دیگر،وریدهای سفالیک وبازلیک درناحیه ساعدهستند.وریدهای قسمت قدامی مفصل آرنج رانبایدانتخاب کردچون درناحیه مفصلی قرارداشته وباکوچکترین حرکت،سرسوزن جابجاشده سبب ورودخون به فضای خارج وریدی ویافلبیت شود.بعلاوه اگراین وریدخراب شودسبب بی استفاده شدن رگهای قسمت تحتانی آن دست میگردد.این ناحیه غالباًبرای خونگیری ویانمونه گیری ویاواردکردن سوندفشارمرکزی(Centeral Venous pressure)بکارمیرود.

6– ازست تزریق خون بایدمحلول نرمال سالین تزریقی عبورداده وهوای داخل سیستم راقبل از ورودسوزن بداخل رگ،کاملاًخارج نمود.

7– برای جلوگیری ازدردناشی ازتزریق بویژه درموردسوزنهای نمره پائین که قطرآنهازیاداست، میتوان ازیک بیحس کننده موضعی بصورت زیرجلدی وبمقدار3/0سی سی درنزدیک محل تزریق استفاده نمود.

8– ضدعفونی کردن محل تزریق:پوست ناحیه تزریق رابایدبامحلول ضدعفونی مطمئن وقابل قبول بشرح زیرآماده کنید.

الف – ابتداموضع رابمدت1دقیقه بااتانول70درجه مالیده واجازه دهیدتادرهواخشک شود.

ب – سپس ازمحلول بتادین10%PVP-Iodineدرناحیه انتخابی مالیده وبگذاریدخشک شود

(پس ازضدعفونی کردن محل تزریق بهیچ وجه نبایدبه این محل دست زد).

ج – سپس سوزن تزریق راواردوریدبیمارکرده وبکمک نوارچسب سوزن رادرمحل ثابت نگه

داریدتاازحرکت روبجلووعقب سوزن وتکان خوردن آن جلوگیری شود(رجوع شودبه

سوزنها).لوله ست تزریق رابشکل مناسب روی دست ثابت نمائید.

د – یک قطعه نوارچسب یایک برچسب(Label)که قبلاًنوشته شده وشامل مواردزیر میباشد،

الصاق گردد:نوع وسیله بکاررفته – نمره سرسوزن – تاریخ – زمان شروع تزریق – نام تزریق کننده

هـ – حداکثرزمان تزریق خون:پزشک معالج بایدباتوجه به حالات بیمارواثری که انتظار دارد،سرعت تزریق خون راتعیین نماید.تزریق کننده ومراقب،مسئول انجام دستورات پزشک میباشند.بهرحال تزریق یک واحدخون یامشتقات آن نبایدبیش از4ساعت طول بکشد.