کار کلیه چیست؟,سنگ کلیه,درد و کیست کلیه

احتمالا بارها شنیده اید که کلیه برخی افراد سنگ ساز است و کلیه بعضی دیگر کم کار، این سنگ ها از کجا می آیند و آیا کلیه های تنبل راه درمانی دارند؟ برای پاسخ به این سوالات گفت وگویی ترتیب داده ایم با جناب آقای دکتر بصیری متخصص کلیه و مجاری ادراری که در زیر می خوانید.

● کار کلیه چیست؟

کلیه تصفیه خانه بدن است و حجم خون و مایعات بدن را کنترل و با ترشحات هورمونی خود ادامه حیات را در بدن ما میسر می کند. کلیه جایگاه فعال سازی ویتامین D نیز هست و از این طریق مانع پوسیدگی استخوان می شود. این قسمت از بدن همچنین هنگامی که روزه می گیرید یا برای مدت طولانی گرسنگی را تحمل می کنید به یاری کبد می شتابد و قندخون را می سازد. بنابراین حیات شما به کلیه ها یتان وابسته است. اگر می خواهید کلیه هایی سالم تا پایان عمر داشته باشید رعایت برخی موارد لازم است. «یکی از مواردی که باعث آسیب به کلیه ها می شود، مصرف مداوم و خودسرانه داروهاست.» بنابراین افراد باید از مصرف هرگونه دارویی بدون مشورت با پزشک اجتناب کنند. مصرف طولانی مدت مسکن ها بدون در نظر گرفتن جنبه های مرتبط با سلامتی می تواند کارکرد کلیه ها را با اختلال مواجه کند. مصرف مقادیر زیادی از مایعات توصیه می شود، مصرف مایعات به میزان کافی در عملکرد صحیح کلیه ها موثر است و به کارآیی بهتر آنها یاری می رساند.

● به چه دردی، درد کلیه گفته می شود؟

دردهایی که عموما در ناحیه پهلو ها و پشت احساس شود به شرط اینکه با حالت تهوع و استفراغ همراه باشد و به همراه تغییر رنگ ادرار و به رنگ قرمز در آمدن آن باشد می تواند از مشکلات کلیه باشد. این دردها معمولا به قسمت پایین شکم و مجاری ادرار کشیده شده و آنها را هم درگیر می کند به طوری که فرد در آن قسمت ها نیز احساس درد می کند. در صورتی که این دردها از مشکلات کلیه ها نباشد، این مسیر تیر کشیدن به پایین شکم و مجاری ادرار نخواهد داشت.

● چه کسانی بیشتر در خطرند؟

زنان بیشتر از مردان در معرض عفونت های ادراری هستند، به این علت که طول مجرای ادرار زنان خیلی کوتاه تر از طول مجرای ادراری مردان است، همین مساله باعث می شود تا عفونت بیشتری از بیرون به راحتی از مجرای کوتاه خود را به مثانه برساند. بنابراین زنان بیشتر در معرض عفونت های ادراری نسبت به مردان قرار دارند. در مورد دیگر بیماری ها لازم است گفته شود که یک سری دلایل ژنتیکی و ارثی وجود دارد که برخی از بیماری ها در مردان بیشتر است. به عنوان مثال انواع و اقسام سرطان های کلیه و مثانه، در مردان شایع تر است تا زنان اما زنان در معرض عفونت بیشتری نسبت به مردان هستند. سنگ های دستگاه های ادراری در مردان شایع تر است، اما بعد از سن یائسگی این خطر در زنان و مردان برابر می شود. قبل از آن به دلیل هورمون های جنسی مردانه در مردان سنگ ها شایع تر هستند.

● چه نوع موادی در کلیه حل نمی شوند؟

سنگ کلیه و مکانیسم و روش تشکیل سنگ این است که، هر ماده ای که در یک محلول حل شود، وقتی آن ماده حل شدنی از یک حدی بالاتر برود و غلظت بیشتری داشته باشد به حدی می رسد که به آن حد اشباع گفته می شود و اگر این مواد از حد اشباع بالاتر برود و گاه به حد فوق اشباع برسد، دیگر هرچه آن ماده حل شدنی را اضافه کنیم دیگر حل نمی شود بلکه رسوب می کند. این حل در ادرار هم اتفاق می افتد. موادی که در ادرار بعضی ها وجود دارد و این مواد در حد فوق اشباع هستند در محوطه ادراری رسوب می کنند و تشکیل سنگ می دهند.

خوشبختانه محیط ادرار به دلیل یون های متفاوتی که دارد میزانی که بتواند مواد را در آن حل کند نسبت به آب معمولی خیلی بیشتر است. در نتیجه افراد به راحتی دچار سنگ کلیه نخواهند شد زیرا محیط ادرار محیطی است که حلالیت زیادی دارد. کسانی که در طول شبانه روز ممکن است مثلا هنگامی که در خواب هستند و مایعات کم مصرف می کنند و حجم مواد در ادرارشان به حد فوق اشباع برسد هسته سنگی را تشکیل می دهند و وقتی هسته تشکیل شد دیگر بزرگ شدن آن کار خیلی سختی نخواهد بود. بعضی دیگر به صورت ژنتیکی این مواد را ادرارشان زیاد ترشح می کند و ادرارشان از آن مواد فوق اشباع می شود و سنگ تشکیل می شود. بعضی از مردان هم به علت هورمون های مردانه ای که دارند، به علت ترشحات زیادی که دارند در معرض خطر سنگ هستند.

● بهترین نوشیدنی برای سنگ کلیه چیست؟

بعضی از سنگ ها به دلیل عفونت ایجاد می شوند که با قلیایی شدن محیط ادرار باعث بروز سنگ می شوند که این مساله در زنان بیشتر دیده می شود و زنان در این مساله بیشتر تهدید می شوند که لازمه مراقبت بیشتری است. مصرف هر چه بیشتر نوشیدنی ها به دلیل اینکه نوشیدنی ها حجم ادرار را بالا می برند که در نهایت غلظت مواد حل شدنی را کمتر می کنند بسیار مفید است و مانع ایجاد سنگ می شوند، بهترین راه حل برای جلوگیری از این بیماری آب خالص است که از همه مواد آشامیدنی بهتر است، مایعات دیگر هم اگر مواد مضر در آنها نباشد هیچ اشکالی ندارد. به عنوان مثال آب گریپ فروت به علت اکسید زیادی که دارد اصلا مفید نیست. اما دلستر و ماءالشعیر به علت اینکه مواد قندی زیادی ندارند مضر نیستند و می توان از آنها استفاده کرد.

● چه نوع کارها و فعالیت هایی در دفع سنگ کلیه موثر است؟

طناب زدن و فعالیت کردن بیشتر برای کسانی مفید است که در معرض خطر هستند یعنی ذرات سنگ تشکیل شده است و تحرک می تواند بهتر آنها را دفع کند ولی مایعات و نوشیدنی ها برای جلوگیری از سنگ مفیدتر است. پس به کسانی که در مرحله سنگ ریزه هستند یا اصلا سنگ ریزه هم ندارند تحرک و ورزش بسیار توصیه می شود چرا که ورزش بهترین راه حل برای پیشگیری از این مساله است، خصوصا در افرادی که مستعد در این مساله هستند.

● کدام افراد بیشتر در خطرند؟

زنان بعد از ازدواج بیشتر در معرض عفونت قرار دارند، قبل از ازدواج هم استخر و امثال آن هیچ تاثیری بر عفونت در دختران ندارد و توصیه می شود زنان بعد از ازدواج و خصوصا در نزدیک شدن به زمان یائسگی از مایعات زیادی استفاده کنند و اگر به دلیل پوکی استخوان و پیشگیری از پوکی استخوان قرص کلسیم مصرف می کنند حتما بین غذا آن را مصرف کنند و بعد از مصرف، مایعات فراوانی بنوشند. بعضی از افراد عادت دارند که ادرار خود را نگه می دارند و در لحظه آخر مثانه خود را تخلیه می کنند که این مساله باعث به وجود آمدن سنگ کلیه نمی شود اما اخلال در ادرار مشکل ساز خواهد شد.

افرادی که نمی توانند به راحتی ادرار خود را تخلیه کنند، مخصوصا زنانی که بعد از یائسگی به علت کم شدن هورمون ها و تنگی مجرا، ادرار به صورت باریک و سخت تخلیه می شود یا در سن های جوان تر که ادعا می کنند به سختی ادرار می کنند به علت اینکه ادرار به مجرا می آید اما خوب تخلیه نمی شود، ممکن است مقداری از میکروب ها را به مثانه برگرداند و باعث عفونت شود.

● آیا مصرف آنتی بیوتیک ها برای کلیه ها خطرناک است؟

اگر فردی دو کلیه سالم داشته باشد در برابر مشکلات مقاوم خواهد بود و کمتر دچار مشکل خواهد شد اما کسانی که اختلال در کلیه دارند در معرض خطر بیشتری هستند و بستگی به این دارد که میزان مقاومت کلیه در چه حد باشد، اما اینکه مصرف برخی از داروها ممکن است کلیه را دچار مشکل کند بسیار نادر است و در مواقعی چنین اتفاقی می افتد که دارو در حد بالا در فرد مصرف شود. اما در حد معمول هیچ مشکلی را به وجود نمی آورد. و در برخی موارد بعضی از آنتی بیوتیک ها کلیه را دچار مشکل خواهد کرد، در صورتی که کلیه دچار اختلال باشد در این صورت این داروها روی کلیه اثرات منفی خواهد گذاشت و کلیه را دچار مشکل خواهد کرد که در نهایت باید با پزشک خود مشورت کنید. در برخی موارد فهرستی از داروها وجود دارد که پزشک از شما می خواهد آنها را با دقت و در بعضی موارد اصلا مصرف نشود.

● کیست کلیه چیست و آیا راه درمانی دارد؟

کیست کلیه انواع مختلفی دارد: نوع اول کیست ساده نام دارد که اکثرا در افراد مسن بیشتر دیده می شود که اصطلاحا گفته می شود هر فردی که موهایش رو به سفیدی می رود، کیست هم در کلیه به وجود می آید که البته بیماری خطرناکی نیست و در صورتی که وضعیتی مثل درد یا عفونت برای بیمار ایجاد نکند و به کلیه فشار نیاورد، اصلا احتیاجی به درمان ندارد. بعضی دیگر از کیست ها، کیست های ساده ای نیستند و ممکن است در داخل کیست خونریزی اتفاق بیفتد یا غده ای ایجاد شود که در این صورت این کیست ها احتیاج به درمان دارند. اکثر کیست ها، کیست ساده هستند و احتیاجی به درمان ندارند و بیشتر در سنین ۴۰ یا ۵۰ سال برای افراد اتفاق می افتد.

● آیا سونوگرافی در تشخیص سنگ بهتر است؟

سنگ ها در بدو به وجود آمدن کوچک هستند و به تدریج با جمع شدن املاح بزرگ تر می شوند و باید دانست که سنگریزه ها با چه نوع آزمایشی تشخیص داده می شوند، اگر با انجام دادن سونوگرافی مشخص شود که در کلیه سنگریزه وجود دارد معمولا در سونوگرافی تا اندازه های چهار یا پنج میلی متر خیلی اهمیت ندارد چون ممکن است مقاطع رگ و رسوب کلسیم در جداره رگ را به عنوان سنگ گزینش کند، بنابراین اگر سونوگرافی وجود سنگ را در کلیه مشخص کند که سنگی در حد پنج میلی متری در کلیه وجود دارد درمانی در این زمینه لازم نیست، مگر اینکه بیمار علایمی را داشته باشد، علایمی مانند خونریزی در ادرار به همراه سوزش و درد و در غیر این صورت آن سنگریزه ها هیچ اهمیتی ندارند و بیشتر سنگ هایی ملاک هستند که با عکس دیده شوند یا در سی تی اسکن گزارش شود که بیمار در کلیه خود دارای سنگ است.

● ممکن است که سنگ کلیه ها بدون درد باشند؟

سنگ ها در دو دسته دارای علامت هستند: یک دسته اینکه بیمار بسیار اذیت می شود که شامل درد، سوزش ادرار، تهوع و گاه استفراغ است. بیماری که این علامت ها را در خود می بیند، معمولا بیمار خوش شانسی خواهد بود به دلیل اینکه با دیدن این علایم به پزشک مراجعه کرده و اقدامات لازم برای درمان خود را شروع خواهد کرد، ولی دسته دیگر آنهایی هستند که بیمار خیلی متوجه بیماری و علایمی نخواهد شد که معمولا سنگ های بزرگ که تمام کلیه را در بر می گیرند و در برخی موارد باعث بسته شدن کامل مجرا می شود، متاسفانه درد قابل توجهی را ایجاد نخواهند کرد و بیمار فقط یک احساس سنگینی معمولی در پهلوی خود خواهد داشت و این سنگ ها بسیار خطرناک تر از سنگ های دسته اول خواهند بود برای اینکه در این صورت بیمار به علت اینکه درد شدیدی را احساس نمی کند، بنابراین برای درمان خود به پزشک نیز مراجعه نخواهد کرد و در نتیجه انسداد این سنگ موجب از بین رفتن کلیه خواهد شد و در زمانی که فرد دچار نارسایی کلیه شود به پزشک مراجعه خواهد کرد.

● آیا سابقه فامیلی در این مساله مهم است؟

توصیه می شود، افراد نسبت به کلیه های خود حساس باشند و اگر دردی یا سنگینی در پهلوی خود احساس کردند حتما به پزشک مراجعه کند به خصوص کسانی که این مساله در سابقه خانوادگی آنها وجود دارد. زیرا کسانی که در خانواده خود افرادی را دارند که مبتلا به سنگ کلیه هستند، احتمال بسیاری وجود دارد که برای آنها نیز به این مساله دچار شوند. سنگ می تواند هم درد ایجاد کند و هم می تواند نارسایی کلیه ایجاد کند و این مساله بستگی به این دارد که بیمار به موقع و قبل از ایجاد مساله به پزشک مراجعه کند. سابقه شخص و خانواده در این مساله بسیار مهم و حایز اهمیت است.

● آیا می توان از بروز سنگ جلوگیری کرد؟

مساله مهم این است که اگر فردی دچار سنگ کلیه شد از سنگ سازی های بعدی کلیه بتواند جلوگیری کند. در بعضی مواقع بعضی از سنگ ها وقتی دفع می شوند بیش از ۵۰ درصد تا پنج سال آینده مجددا به این مساله مبتلا خواهند شد و کلیه دوباره کار سنگ سازی خود را آغاز خواهد کرد. بهتر است این افراد سالانه کلیه های خود را چک کنند و با سونوگرافی های مختلف مراقب آن باشند تا ببینند سنگی به وجود آمده است یا خیر و اگر کسی سابقه بیش از دو بار سنگ سازی کلیه را دارد حتما باید غیر از خارج کردن سنگ برای درمان و پیشگیری از سنگ های بعدی اقدام کند. که به دلیل همین امر، مرکزی در بیمارستان لبافی نژاد افتتاح شده است که در آن کلیه افرادی که مکررا سنگ سازی می کند را با انجام آزمایشات پیچیده ای که تقریبا انجام آن در کمتر جایی ممکن است، علت سنگ سازی را پیدا کرده و در صورت لازم برای پیشگیری از درست شدن سنگ های بعدی درمان های خاص را انجام می دهند.

وظایف کلیه ها

بطور معمول در هر فرد سالم دو کلیه وجود دارد که هر یک در یکطرف ستون مهره ها و زیر دنده های تحتانی واقع شده اند. کلیه ها به رنگ قرمز متمایل به قهوه ای بوده و از نظر شکل شبیه لوبیا می باشند. هر کلیه به اندازه مشت بسته فرد است. اکثر اعضائ بدن برای عملکرد مطلوب وابسته به کلیه ها هستند
● وظایف کلیه ها
مهمترین وظیفه کلیه ها برداشت مواد زائد از خون و بازگرداندن خون تصفیه شده به بدن می باشد. هر دقیقه حدود یک لیتر خون (یک پنجم خونی که توسط قلب پمپ می شود) از طریق سرخرگ کلیوی وارد کلیه ها می شود. پس از اینکه خون تصفیه شد خون تصفیه شده از طریق سیاهرگ های کلیوی به بدن باز می گردد.
داخل هر کلیه متجاوز از یک میلیون واحد بسیار ریز عملکردی بنام نفرون وجود دارد. هر نفرون از یک صافی بسیار کوچک بنام کلافه (گلومرول) که به یک لوله کوچک (توبول) متصل است تشکیل می شود. آب و مواد زائد توسط این صافی از خون جدا می شوند و به داخل لوله های کوچک (توبول ها) جریان پیدا می کنند.
قسمت عمده این آب توسط لوله های کوچک باز جذب می شود و مواد زائد بصورت غلیظ وارد ادرار میشوند تا دفع گردند.
ادرارهای جمع شده از لوله های کوچک وارد قسمت قیفی شکل بنام لگنچه کلیه شده و سپس از طریق لوله ای بنام حالب وارد مثانه می شود. مثانه ادرار را تا زمانی که ادرار کنید نگهداری می کند. پس از مثانه ادرار از طریق لوله ای بنام پیشابراه از بدن خارج می شود. کلیه سالم بطور معمول یک تا ٢ لیتر ادرار در روز و بر اساس میزان مایعات دریافتی تولید می کند. کلیه سالم قابلیت افزایش فعالیت خود را دارد بطوریکه اگر یک کلیه از دست رود کلیه دیگر بزرگ شده و کار دو کلیه را انجام خواهد داد.
● سه وظیفه اصلی کلیه ها:
۱-کلیه ها آب بدن را تنظیم می کنند:
برای اینکه بدن شما بدرستی و به نحو مطلوب فعالیت کند لازم است که دارای حجم مناسب آب باشد. یکی از مهمترین وظایف کلیه ها برداشت آب اضافی یا حفظ آب بدن در موارد ضرورت می باشد.
۲-کلیه ها مواد زائد را برداشت می کنند:
بسیاری از مواد در خون و مایعات بدن باید در اندازه مناسب وجود داشته باشند تا بدن به درستی عملکرد داشته باشد. برای مثال: سدیم و پتاسیم مواد معدنی هستند که از مواد غذایی بدست می آیند. این مواد معدنی برای سلامتی لازم هستند اما باید در حد معینی نگهداشته شوند. زمانیکه کلیه ها بدرستی فعالیت کنند، مواد زائد از بدن داخل ادرار ترشح می شوند همچنین کلیه ها در تنظیم سایر مواد معدنی در بدن مانند: کلسیم و فسفر که برای تشکلی استخوان لازمند، کمک می کنند مواد زائد مانند: اوره و کراتی نیز باید از بدن خارج شوند . اوره و سایر مواد زائد زمانی که بدن پروتئین ها مانند: گوشت را تجزیه می کند، تشکیل می شوند. کراتی نین یک محصول زائد عضلات است. اگر فعالیت کلیه ها کاسته شود، اوره و کراتی نیز در خون افزایش می یابند بسیاری از محصولات زائد اگر از مایعات بدن جدا نشوند برای بدن سمی هستند برای مثال، وقتی فردی دارویی مصرف می کند، مواد زائد شیمیایی که از مصرف این دارو در بدن بوجود می آیند، عمدتا توسط کلیه ها از بدن خارج می شوند.
٣- کلیه ها هورمون می سازند:
کلیه های سالم پیک (پیغام بر) های شیمیایی مهمی بنام هورمون ها را نیز می سازند. این هورمون ها در جریان خون گردش کرده و بعضی از عملکردهای بدن مانند: فشار خون، ساخت گویچه های قرمز و برداشت کلسیم از روده ها را تنظیم می کنند.
● علائم بیماری کلیوی
بیماری کلیوی معمولا بی سر و صدا پیشرفت می کند و قبل از ایجاد هر گونه شکایت موجب تخریب قسمت عمده ای از فعالیت و عملکرد کلیه می گردد. بنابراین افراد در معرض خطر پیشرفت بیماری کلیوی باید بطور مرتب مورد ارزیابی قرار گیرند. این افراد کسانی هستند که مبتلا به بیماری قند - دیابت - پرفشاری خون، بیماری عروقی و وابستگان نزدیک افراد مبتلا به بیماریهای ارثی کلیه می باشند
گاهی اوقات افراد با بیماری شدید کلیوی نیز بدون علامت می باشند. این موضوع اهمیت آزمایش خون یا ادرار را در بررسی مشکلات کلیوی روشن می کند. بهرحال شکایات و علائم زیر می توانند نشانگر بیماری کلیوی باشند که در صورت وجود، انجام آزمایشات و بررسی های بیشتر توصیه می شود
بعضی از علائمی که می تواند نشانگر بیماری کلیوی باشد عبارتند از:
۱ـ خستگی
۲ـ پرفشاری خون
۳ـ ورم چشم ها، دست یا پا
۴ـ دفع ادرار خونی، تیره یا رنگ چای
۵ـ شب ادراری(بیشتر از یک بار در موقع خواب)
۶ـ کاهش اشتها(کاهش وزن)
۷ـ خارش سراسری پایدار
زمانی که کلیه ها نارسا شوند مواد زائد و مایعات در بدن تجمع پیدا کرده و شما نیاز به درمان دیالیز (برای تصفیه خون یا به وسیله ماشین یا از راه شکم و بصورت دیالیز صفاقی) یا پیوند کلیه دارید چگونه می توانید در پیشگیری از بیماریهای کلیوی موثر باشید.
فشار خون خود را بطور منظم چک کنید. فشار خون بالا و کنترل نشده سرعت طبیعی هر گونه بیماری کلیوی را افزایش می دهد. اگر شما مبتلا به بیماری قند، دیابت می باشید، باید بیماری شما تحت کنترل درآید. تعداد زیادی از بیماران کلیوی مبتلایان به بیماری قند می باشند به خصوص و حتی الامکان از مصرف داروهایی که توسط پزشک تجویز نشده اند ماند مسکن ها خودداری کنید. قبل از مصرف هر دارو حتما با پزشک خود مشورت نمائید .
سایر داروهای خاص مانند سموم، آفت کش ها و مواد مخدر و ...- نیز می توانند موجب آسیب کلیه شوند. پزشک شما مشکلات و عوارض ناشی از مصرف طولانی مدت و بدون مجوز این داروها را بیان می کند .

نحوه کار قلب

این عضو مخروطی شکل بصورت کیسه‌ای عضلانی تقریبا در وسط فضای قفسه سینه (کمی متمایل به جلو و طرف چپ) ابتدا در دل اسفنج متراکم و وسیعی مملو از هوا یعنی ریه ها پنهان شده و سپس توسط یک قفس استخوانی بسیار سخت اما قابل انعطاف مورد محافظت قرار گرفته است. ابعاد قلب در یک فرد بزرگسال حدود 6x9x12 سانتیمتر و وزن آن در آقایان حدود 300 و در خانمها حدود 250 گرم (یعنی حدود 0.4 درصد وزن کل بدن) می‌باشد.

قلب توسط یک دیواره عضلانی عمودی به دو نیمه راست و چپ تقسیم می‌شود. نیمه راست مربوط به خون سیاهرگی و نیمه چپ مربوط به خون سرخرگی است. هر یک از دو نیمه راست و چپ نیز مجددا بوسیله یک تیغه عضلانی افقی نازکتر به دو حفره فرعی تقسیم می‌شوند. حفره های بالایی که کوچکتر و نازکتر هستند بنام دهلیز موسوم بوده و دریافت کننده خون می‌باشند. حفره‌های پایینی که بزرگتر و ضخیم‌ترند بطن های قلبی هستند و خون دریافتی را به سایر اعضاء بدن پمپ می‌کنند. پس قلب متشکل از چهار حفره است: دو حفره کوچک در بالا (دهلیزهای راست و چپ ) و دو حفره بزرگ در پایین (بطنهای راست و چپ).

شریانهای کرونری از آئورت بیرون می‌آیند. آئورت ، شریان یا سرخرگ اصلی بدن می‌باشد که از بطن چپ ، خون را خارج می‌سازند. شریانهای کرونری از ابتدای آئورت منشا گرفته و بنابراین اولین شریانهایی هستند که خون حاوی اکسیژن زیاد را دریافت می‌دارند. دو شریان کرونری (چپ وراست ) نسبتا کوچک بوده و هر کدام فقط 3 یا 4 میلیمتر قطر دارند.

این شریانهای کرونری از روی سطح قلب عبور کرده و در پشت قلب به یکدیگر متصل می‌شوند و تقریبا یک مسیر دایره‌ای را ایجاد می‌کنند. وقتی چنین الگویی از رگهای خونی قلب توسط پزشکان قدیم دیده شد، آنها فکر کردند که این شبیه تاج می‌باشد به همین دلیل کلمه لاتین شریانهای کرونری (Coronary یعنی تاج) را به آنها دادند که امروزه نیز از این کلمه استفاده می‌شود. از آنجایی که شریانهای کرونری قلب از اهمیت زیادی برخوردار هستند، پزشکان تمام شاخه‌ها و تغییراتی که می‌تواند در افراد مختلف داشته باشد را شناسایی کرده‌اند. شریانهای کرونری چپ دارای دو شاخه اصلی می‌باشد که به آنها اصطلاحا نزولی قدامی و شریان سیرکومفلکس یا چرخشی می‌گویند و این شریانها نیز به نوبه خود به شاخه‌های دیگری تقسیم می‌شوند.

این شریانها ، باعث خونرسانی به قسمت بیشتر عضله بطن چپ می‌شوند. بطن چپ دارای عضلات بیشتری نسبت به بطن راست می‌باشد زیرا وظیفه آن ، تلمبه کردن خون به تمام قسمتهای بدن است. شریانهای کرونری راست ، معمولا کوچکتر بوده و قسمت زیرین قلب و بطن راست را خونرسانی می‌کند . وظیفه بطن راست تلمبه کردن خون به ریه ها می‌باشد. شریانهای کرونری دارای ساختمانی مشابه تمام شریانهای بدن هستند اما فقط در یک چیز با آنها تفاوت دارند که فقط در زمان بین ضربانهای قلب که قلب در حالت ریلکس و استراحت قرار دارد، خون دراین شریانها جریان می‌یابد.

وقتی عضله قلب منقبض می‌شود، فشار آن به قدری زیاد می‌شود که اجازه عبور خون به عضله قلب را نمی‌دهد، به همین دلیل قلب دارای شبکه موثری از رگهای باریک خونی است که تمام نیازهای غذایی و اکسیژن رسانی آن را به خوبی برآورده می‌کند. در بیماران کرونری قلب ، شریانهای کرونری تنگ و باریک می‌شوند و عضلات قلب از رسیدن خون و اکسیژن به اندازه کافی محروم می‌گردند. (مانند هنگامی که که یک لوله آب به دلایل مختلفی تنگ شود و نتواند به خوبی آبرسانی کند).

در این صورت ، در حالت استراحت ممکن است اشکالی برای فرد ایجاد نشود ،, اما وقتی که قلب مجبور باشد کار بیشتری انجام دهد و مثلا شخص بخواهد چند پله را بالا برود، شریانهای کرونری نمی‌توانند بر اساس نیاز اکسیژن این عضلات ، به آنها خون و اکسیژن برسانند و در نتیجه شخص در هنگام بالا رفتن از پله‌ها دچار درد سینه می‌گردد. در چنین مواقعی اگر فرد کمی استراحت کند، درد معمولا از بین خواهد رفت. اگر یک شریان کرونری به علت مسدود شدن آن توسط یک لخته خون ، به طور کامل جلوی خونرسانی‌اش گرفته شود، قسمتی از عضله قلب که دیگر خون به آن نمی‌رسد، خواهد مرد و این یعنی سکته قلبی.

غده پرستات

غده پروستات، درست در زیر مثانه قرار دارد و تولید قسمتی از مایعی را می کند که اصطلاحاً به آن "منی" گفته می شود و این مایع در اوج لذت جنسی خارج می گردد. پروستات برای اینکه عمل خود را به خوبی انجام دهد، نیازمند هورمونهایی است که از بیضه ها ترشح می گردند و در صورتی که این هورمونهایی مردانه که از بیضه ها ترشح می شوند مقدارشان کاهش یابد، پروستات کوچک می گردد. مایعاتی که از غدد ترشح می شوند در اپی تلیوم غدد ساخته می شوند. اپی تلیوم عبارت است از لایه هایی از سلولهای ویژه که به آنها اصطلاحاً سلولهای اپی تلیال گفته می شود. در تمام غدد، اپی تلیوم توسط بافتی به نام استروما محاصره می شود. در پروستات، این استروما حاوی رشته های عضلانی می باشد که می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در بیماریهای پروستات شود. در هنگام بزرگ شدن پروستات، هم اپی تلیوم و هم استروما بزرگ می گردند. بعلاوه، گرچه پروستات شبیه یک عضو منفرد می باشد، اما در واقع از دو قسمت مختلف تشکیل شده است که هرکدام از این قسمتها، مستعد ابتلاء به بیماریهای مختلفی می باشند.

با وجود اینکه ممکن است کمی پیچیده به نظر آید، اما دانستن این موضوع که پروستات از دو قسمت داخلی و خارجی تشکیل شده و هر دوی این قسمتها از غددی (اپی تلیوم) که توسط بافت (استروما) حاوی عضلات احاطه شده تشکیل یافته اند ، می تواند به درک ما از بیماریهایی که پروستات را گرفتار می سازند و نحوه درمان آنها کمک بسیاری نماید.

در نزدیکی پروستات، دو عضله حلقوی تنگ کننده وجود دارد که به آنها اصطلاحاً "اسفنکتر" گفته می شود. این اسفنکترها باعث کنترل مثانه و توقف نشت کردن ادرار از مثانه می شوند. آنها همچنین به خروج مایع منی در هنگام اوج لذت جنسی کمک می کنند. عضله حلقوی که در زیر پروستات قرار دارد و به آنها اصطلاحاً "اسفنکتر خارجی مثانه" گفته می شود، به ویژه برای جلوگیری از نشت ادرار از مثانه به بیرون، اهمیت دارد.

استفاده از داروهای هورمونی و تاثیر آن بر پروستات

در سالهای اخیر ورزشکاران برای افزایش کارایی و توان ورزشی مبادرت به استفاده از داروهای هورمونی مینمایند . این عمل علاوه بر اینکه برابری و عدالت در ورزش را زیر سوال میبرد عوارض و مشکلاتی نیز برای مصرف کننده در پی دارد . یکی از این عوارض تاثیر غیر مستقیم این داروها بر رشد و بزرگ شدن پروستات میباشد . این مشکل برای ورزشکاران هنگامی بروز مینماید که ورزش را ترک کرده و کمی پا به سن میگذارند.

درمان

داروهایی که باعث کوچک شدن پروستات می شوند، اثر خود را در مقابله با هورمون مردانه تستوسترون که علت بزرگ شدن پروستات است، نشان می دهند. این داروها باعث تغییر وضعیت شده و پروستات را کوچک می کنند. هورمونهای مردانه در سایر اعضاء بدن به روش دیگری عمل می کنند ، بنابراین، این گونه از داروها فقط بر روی پروستات اثر کرده و تقریباً هیچگونه عوارض جانبی ندارند.

تعدادی از این داروها کشف شده اند ، اما در حال حاضر فقط داروی فیناسترید (با نام تجارتی پروسکا Proscar) در داروخانه ها موجود بوده و مصرف می شوند. گرچه مصرف این قرصها خیلی بی خطر بود و عوارض جانبی ناچیزی دارند، اما عده ای از آقایان با مصرف این قرصها از اشکال در فعالیت جنسی و عدم ایجاد نعوظ شاکی هستند که با قطع مصرف این دارو، معمولاً این مشکلات برطرف می گردند. اگر فعالیت جنسی برای شما خیلی اهمیت دارد، ممکن است احساس کنید که این درمان به درد شما نمی خورد، گرچه مشکلات جنسی بعد از عمل جراحی پروستات بسیار شایع تر می باشد و قابل درمان هم نیست. نکته مهم دیگری که باید در مورد قرصهای فیناسترید بدانید این است که به محض اینکه مصرف این قرصها متوقف می شود، پروستات دوباره خیلی سریع تر از قبل بزرگ خواهد شد. بنابراین وقتی شروع به خوردن این قرصها می کنید، مصرف آنها را قطع نکنید.

آلفابلوکرها
دسته دیگری از داروها که در درمان بزرگ شدن خوش خیم پروستات استفاده می شوند داروهای آلفابلوکر هستند. همانطور که قبلاً هم گفته شد، پروستات دارای عضلاتی می باشد. انقباض این عضلات باعث شل شدن عضلات، کاهش انسداد و در نتیجه بهبود علایم می شوند. متأسفانه این داروها بر روی عضلات سایر قسمتهای بدن هم اثر کرده (بخصوص در رگهای خونی) و باعث عوارضی مثل کاهش فشار خون ، ضعف ، غش و خواب آلودگی می شوند.

از این دسته از داروها در درمان فشارخون هم استفاده می گردد اما بعضی از انواع جدیدتر آنها، بیشتر بر پروستات اثر کرده و بر روی قسمتهای دیگر بدن اثر چندانی ندارند و بنابراین دارای عوارض جانبی کمتری هستند. مزیت بزرگ این داروها، این است که اثر آنها سریعاً ایجاد می شود. در حال حاضر داروهای پرازوسین، ترازوسین، آلفوزوسین، دوکسازوسین، ایندورامین و تامسولوزین از دسته داروهای آلفابلوکر هستند که در این موارد تجویز می شوند. عوارض جانبی این داروها متفاوت بوده و اگر با مصرف یکی از آنها دچار مشکلاتی شدید ، می توانید داروی دیگر را امتحان نمایید. داروهای آلفابلوکر می توانند باعث بروز انزال معکوس شوند که با قطع مصرف آن، مشکل برطرف می گردد. همانند درمان هورمونی، در این موارد نیز بهبود اندکی در سرعت جریان ادرار ایجاد می شود.