ژنژیویت یا التهاب لثه ها

ژنژیویت یکی از بیماریهای بافت اطراف دندان ( Periodontal ) است . این دسته از بیماریها زمانی که التهاب و عفونت بافت اطراف دندان را تخریب می کنند بوجود می آیند . از علائم شایع این بیماری تورم ، حساس بودن ، قرمزی و نرمی لثه ها در اطراف دندانها است .

ژنژیویت یا التهاب لثه ها

مقالات پزشکی و بهداشتی - ژنژیویت یا التهاب لثه ها

از دیگر علائم آن خونریزی لثه ها با تحریک کم یا به صورت خودبخودی ، بد بو شدن دهان و نفس ( Halitosis ) ، ندرتاً تب و در مواردی بدون درد می باشد .
از علل اصلی آن وجود پلاک روی دندانها ( حاوی ذرات غذائی ، میکروب ها و مخاط ) است .
تغذیه نامناسب ، خصوصاً کمبود ویتامین ها که باعث بیماریهائی مثل اسکوربوت یا پلاگر می شوند . بیماریهای خونی مثل سرطان خون ، واکنش های نامطلوب داروئی مثل واکنش به داروهائی مثل فنی توئین و باربیتال و در معرض سرب و بیسموت قرار گرفتن از دیگر علل آن است.
آسیب یا تروما به لثه ها به هر علتی ، مثل مسواک زدن شدید یا آب کشیدن شدید می تواند باعث ژنژیویت شود .

دیابت

هدف اصلی کاهش التهاب لثه هاست . دندانها به صورت دقیق توسط دندانپزشک یا عوامل دخیل در بهداشت دهان ودندان پاک و تمیز می شود . دندانهای خود را خوب مسواک بزنید .

روزانه

روزانه

برداشتن پلاک از لثه ملتهب ممکن است راحت نباشد ، خونریزی و حساسیت لثه ها در عرض ۱ تا ۲ هفته بعد از شستشوی حرفه ای و مراقبت بهداشتی دقیق باید کاهش یابد . آب نمک گرم یا شستشوی با آنتی باکتریال ها تورم آن را کم می کند . از عوارض آن می توان عود ژنژیویت ، پریودونتیت ، عفونت یا آبسه لثه ها یا استخوانهای فک باشد . ژنژیویت حاد و زخم دهنده از عوارض بسیار نادر آن است .

مقالات پزشکی و بهداشتی - کلینیک دندانپزشکی دکتر مرتضوی
ویرایش و تلخیص:آکاایران

از دیگر علائم آن خونریزی لثه ها با تحریک کم یا به صورت خودبخودی ، بد بو شدن دهان و نفس ( Halitosis ) ، ندرتاً تب و در مواردی بدون درد می باشد .
از علل اصلی آن وجود پلاک روی دندانها ( حاوی ذرات غذائی ، میکروب ها و مخاط ) است .
تغذیه نامناسب ، خصوصاً کمبود ویتامین ها که باعث بیماریهائی مثل اسکوربوت یا پلاگر می شوند . بیماریهای خونی مثل سرطان خون ، واکنش های نامطلوب داروئی مثل واکنش به داروهائی مثل فنی توئین و باربیتال و در معرض سرب و بیسموت قرار گرفتن از دیگر علل آن است.
آسیب یا تروما به لثه ها به هر علتی ، مثل مسواک زدن شدید یا آب کشیدن شدید می تواند باعث ژنژیویت شود .

دیابت

هدف اصلی کاهش التهاب لثه هاست . دندانها به صورت دقیق توسط دندانپزشک یا عوامل دخیل در بهداشت دهان ودندان پاک و تمیز می شود . دندانهای خود را خوب مسواک بزنید .

روزانه

روزانه

برداشتن پلاک از لثه ملتهب ممکن است راحت نباشد ، خونریزی و حساسیت لثه ها در عرض ۱ تا ۲ هفته بعد از شستشوی حرفه ای و مراقبت بهداشتی دقیق باید کاهش یابد . آب نمک گرم یا شستشوی با آنتی باکتریال ها تورم آن را کم می کند . از عوارض آن می توان عود ژنژیویت ، پریودونتیت ، عفونت یا آبسه لثه ها یا استخوانهای فک باشد . ژنژیویت حاد و زخم دهنده از عوارض بسیار نادر آن است .

با مسواک نرم پلاک های چسبیده را از دندان بزدائید . احتمال آسیب با مسواک نرم کمتر است .
حداقل یک بار از نخ دندانهای موم دار یا بدون موم استفاده کنید . از خمیردندان فلوئوردار استفاده کنید و مراجعات منظم به دندانپزشک داشته باشید . در موارد خاص دندانپزشک با روشهای جراحی بافت ملتهب لثه را خارج می کند .
آنتی بیوتیک در موارد عفونی و دهان شویه فلوئوردار نیز از موارد درمانی هستند .
در صورتی که کمبود ویتامین عامل آن باشد باید جبران شود . رژیم غذائی خاصی توصیه نمی شود .
ازمصرف شیرینی و نوشیدنیهای شیرین خودداری کنید . شکر باعث تولید اسید در دهان و تخریب مینای دندان می شود . دندانهائی را که ردیف نیستند با مراجعه به پزشک ترمیم کنید و ابزار و وسایل ارتودنسی یا دندانپزشکی را بردارید . البته این با مشورت دندانپزشک باید صورت پذیرد . کنترل نشده ، تغذیه نامناسب ، عفونت ها ، حاملگی و بهداشت نامناسب دهان و دندان از عوامل افزاینده خطر ژنژیویت هستند .
بسیاری از افراد نیز در دوران بلوغ یا اوائل بزرگسالی به علت تغییرات هورمونی دچار ژنژیویت می شوند ، که ممکن است دائمی شده یا دچار عودهای مکرر شود . این بستگی به وضعیت سلامت و بهداشت دندانها و لثه شما دارد .
درمان : با مسواک نرم پلاک های چسبیده را از دندان بزدائید . احتمال آسیب با مسواک نرم کمتر است .
حداقل یک بار از نخ دندانهای موم دار یا بدون موم استفاده کنید . از خمیردندان فلوئوردار استفاده کنید و مراجعات منظم به دندانپزشک داشته باشید . در موارد خاص دندانپزشک با روشهای جراحی بافت ملتهب لثه را خارج می کند .
آنتی بیوتیک در موارد عفونی و دهان شویه فلوئوردار نیز از موارد درمانی هستند .
در صورتی که کمبود ویتامین عامل آن باشد باید جبران شود . رژیم غذائی خاصی توصیه نمی شود .
ازمصرف شیرینی و نوشیدنیهای شیرین خودداری کنید . شکر باعث تولید اسید در دهان و تخریب مینای دندان می شود . دندانهائی را که ردیف نیستند با مراجعه به پزشک ترمیم کنید و ابزار و وسایل ارتودنسی یا دندانپزشکی را بردارید . البته این با مشورت دندانپزشک باید صورت پذیرد . کنترل نشده ، تغذیه نامناسب ، عفونت ها ، حاملگی و بهداشت نامناسب دهان و دندان از عوامل افزاینده خطر ژنژیویت هستند .
بسیاری از افراد نیز در دوران بلوغ یا اوائل بزرگسالی به علت تغییرات هورمونی دچار ژنژیویت می شوند ، که ممکن است دائمی شده یا دچار عودهای مکرر شود . این بستگی به وضعیت سلامت و بهداشت دندانها و لثه شما دارد .
درمان :

پریودنتیکس(تخصص بیماریهای لثه)

پریودنتیکس(تخصص بیماریهای لثه) - این تخصص به پیشگیری و درمان بیماریهای بافتهای حمایت کننده مجاور دندانها و حفظ سلامت، عملکرد و زیبایی این ساختارها(لثه، استخوان فک و ...) می پردازد.

مراقبت های لازم بعد از جراحی لثه

1 - بعد از جراحی لثه، دندانپزشک لثه را بخیه نموده و بمنظور حفاظت موضع از تحریکات با استفاده از خمیر پانسمان آنجا را می پوشاند. خمیر پانسمان در عرض چند ساعت سفت می گردد. لذا از برداشتن و دستکاری آن با دست و زبان و یا از مکیدن آن خودداری کنید. جدا شدن تکه ای از آن مهم نبوده ، ولی اگر تیز و ناراحت کننده بود و احیاناً درد داشتید، به کلینیک مراجعه کنید.

2 - بعد از رفتن بیحسی ممکن است درد مختصری داشته باشید که می توانید از مسکن های تجویز شده استفاده کنید.

3 - فعالیت های روزمره خود را می توانید داشته باشید، ولی توصیه می گردد از انجام فعالیت های شدید بدنی و حمام گرم تا چند روز اجتناب کنید.

4 - ممکن است بعداز عمل مقداری تورم در صورت دیده شود که طی 4-3 روز از بین می رود پیشنهاد می گردد بمنظور پیشگیری و یا کاستن تورم یا خونریزی بعد از عمل از بیرون دهان، با استفاده از کیسه آب یخ کمپرس سرد گردد(ده دقیقه یکبار و بمدت چند دقیقه)اگر تورم شدید و توأم با تب و علائم دیگر بود به جراح لثه اطلاع دهید.

5 - ممکن است مقداری ضعف، تب و لرز خفیفی در 24 ساعت اول داشته باشید در صورت شدید شدن با پزشک معالج خود تماس بگیرید.

6 - خروج مقداری خونابه در روز اول (معمولاً 5-4 ساعت اولیه) طبیعی بوده و مهم نمی باشد. ولی در صورت عارض شدن خونریزی، یک تکه گاز استریل خیس شده را در محل روی پانسمان قرار داده و با فشار انگشتان با مدت 15-10 دقیقه نگهدارید. اگر خونریزی از بین نرفت و یا تشدید گردید، لازم است با کلینیک تماس بگیرید.

7 - بهتر است روز اول از غذاهای مایع و سرد استفاده کنید. از روز بعد از غذاهای نرم استفاده نموده و جویدن را با طرف دیگر فک که پانسمان ندارد انجام دهید.

- در روز اول بعد از جراحی از دهانشویه استفاده نکرده و مسواک نزنید. از روز بعد مسواک زدن را آغاز نموده و می توانید از دهانشویه (در صورت تجویز) استفاده کنید، در صورت تجویز دهانشویه از آن به ملایمت و بدون فشار پمپی استفاده نمائید.

8 - از خوردن و آشامیدن میوه های ترش، آب میوه و نوشیدنی های ترش مزه که باعث تحریک لثه و دندان و یا بروز درد می گردد پرهیز نموده و ضمناً سیگار نکشید.

9 - پس از برداشته شدن پانسمان و کشیدن بخیه ها می توانید دندانهای ناحیه عمل شده را با مسواک و به آرامی و با ملاحظه زیاد تمیز کنید و دقت نمائید که از وارد شدن ضربه و فشار به لثه جلوگیری شود. ممکن است در روزهای اول و شروع مسواک زدن ناحیه عمل شده، مقداری لثه خونریزی داشته باشد که عادی بوده و تمیز کردن را بخاطر آن متوقف نکنید.

10 - به علت لخت شدن طوق دندان به دنبال جراحی لثه، ممکن است دندان مقداری به تحریکات حرارتی مثل سرما و گرما حساس شود که به مرور کم شده و از بین می رود. از خمیر دندانهایی که بدین منظور ساخته شده اند(در صورت تجویز) می توانید استفاده کنید.

پریودونتیت(پیوره)

دندانها مستقیماً به استخوان نچسبیده اند بلکه توسط الیافی به نام پریودونتال لیگامنت و یا الیاف نگهدارنده دندان به استخوان وصل می باشند. به مجموعه این الیاف، لثه - استخوان لانه دندانی و سمان پوشاننده ریشه دندان - انساج نگهدارنده دندان و بافتهای اطراف دندان (Periodontal tissue ) اطلاق می گردد. وظیفه این بافتها تغذیه، حفظ و نگهداری دندان در استخوان به نحوی است که بتوانند وظیفه شان را بخوبی انجام دهند. دندانها ممکن است کاملاً سالم باشند ولی در اثر بیماری بافتهای نگهدارنده نه تنها لق شده، بلکه عفونت ناشی از آن به سایر دندانها و اعضای دیگر بدن نیز آسیب برساند. به بیماری بافتهای نگهدارنده دندان پریودونتیت (پیوره) گفته می شود. بیماریهای آماسی و پیوره بسیارشایع بوده و یکی از دلایل عمده از دست دادن دندان می باشد. از اینرو حفظ سلامت انساج نگهدارنده دندان بسیار حائظ اهمیت می باشد.

علائم بیماری پریودنتیت چیست؟
مهم ترین علائم پیوره عبارتند از: قرمزی و تورم لثه، خونریزی و یا خرونریزی و یا خروج چرک، بوی بد، لق شدن و یا افزایش لقی یک یا چند دندان، ایجاد فاصله بین دندانها، جدا شدن لثه از دندان و عمیق شدن شیار بین لثه و دندان، تحلیل لثه(گاهاً) و درد مبهم و یا خارش دار بین دندانها. معمولاً بیماریهای لثه در مراحل اولیه بدون درد بوده و به همین دلیل ممکن است بیمار متوجه پیشرفت تدریجی آن نگردد و یا توجهی به خونریزی گهگاه آن به هنگام مسواک زدن و یا غذا خوردن نداشته باشد. لذا برای حفظ و سلامت لثه و دندانها لازم است معاینات منظم دندانپزشکی صورت گیرد. در بعضی موارد علیرغم جدا و عمیق شدن شیار لثه ای، لبه لثه در محل طبیعی خود به نظر می آید و پیشرفت بیماری ممکن است از دید بیمار پنهان بماند.

عامل ایجاد کننده پیوره چیست؟
عامل ایجاد کننده پیوره، میکروبهایی هستند که در محیط دهان وجود داشته و بصورت یک لایه بیرنگ و چسبنده به هم بر روی سطح دندان و لثه تجمع می یابند. به این لایه بیرنگ که حاوی خرده های غذایی و بزاق بوده و به دندان چسبندگی دارد، پلاک میکروبی، با کشیدن ناخن بر دندان به زیر ناخن جمع شده و به راحتی با مسواک زدن پاک می شود.

سیر بیمار پریودونتیت چگونه است؟
اگر التهاب لثه با عدم رعایت بهداشت دهان ودندان ماندگار شود عفونت به بافتهای عمقی تر چون استخوان لانه دندانی و الیاف نگهدارنده دندان سرایت نموده و باعث تحلیل استخوان و اضمحلال الیاف نگهدارنده شده و نهایتاً منجر به لقی و از دست دادن دندان می گردد.

نحوه پیشگیری از بیماری پریودونتیت چگونه است؟
تمیز کردن دندانها توسط مسواک، نخ و خمیر دندان در جلوگیری از بروز بیماریهای لثه بسیار مؤثر است. ضمناً مراجعات منظم هر 6 ماه یکبار به دندانپزشک توصیه می گردد.

آیا بیماری پریودونتیت مسری است؟
خیر، ابتلای این بیماری از طریق سرایت صورت نمی گیرد. علاوه بر استعداد شخصی وجود عامل بوجود آورنده آن که پلاک میکروبی می باشد، لازم است. توصیه می گردد علیرغم غیر مسری بودن بیماری، همیشه از وسایل بهداشتی شخصی استفاده گردد.

درمان چیست؟
درمان بستگی به شدت بیماری لثه دارد. در مراحل اولیه با یک جرم گیری کامل و تمیز کردن سطح دندان بیماری از بین می رود. در مراحل پیشرفته تر درمان شامل کورتاژ و یا جراحی لثه می باشد. در جراحی لثه، دندانپزشک بعد از بیحس نمودن لثه به آرامی اقدام به برش لثه نموده و آن را کنار میزند و سپس اقدام به برداشتن بافتهای بیمار شده و تمیز و صاف نمودن سطح ریشه دندان نموده، ضمناً فرم لثه و استخوان راتصحیح می کند. در خاتمه عمل لثه به جای خود برگردانده شده و بخیه زده می شود و نهایتاً خمیری که پک جراحی نامیده می شود بمنظور محافظت، به مدت حداکثر یک هفته بر روی ناحیه عمل گذاشته شده می شود. در پیوره عمق شیاربین لثه و دندان که در مواقع طبیعی بین 0/5 تا 1 میلیمتر میباشد، عمیق شده و پاکت(Pocket) نامیده می شود. پاکت مکان مناسبی برای رشد و فعالیت میکروبهاست. بدیهی است از شرایط بیماری بعلت عمق پاکت، امکان پاک کردن کامل آن با مسواک و نخ و دیگر روشهای بهداشتی میسر نمی باشد. لذا، هدف از عمل جراحی لثه، فراهم آوردن شرایطی است که بیمار بتواند دندانها را به راحتی تمیز نماید. بنابراین عمل جراحی لثه یک عمل بازدارنده و ممانعت کننده از پیشرفت بیماری است.

آیا عود بیماری لثه حقیقت دارد؟
در درمان پریودنتیت کنترل و حذف بیماری زمینه ای اصل بوده و ضمناً بیمار باید رعایت کامل بهداشت دهان و دندان را بنماید. بدیهی است که اگر دستورات داده شده در این خصوص عمل نشود، پلاک میکروبی بر دندانها تجمع یافته و ممکن است بیماری عود نماید. بنابراین رعایت کامل بهداشت دهان و دندان در پیشگیری از بروز پریودونتیت مجدد نقش بسیار مؤثری دارد.

لثه سالم، ژنژیویت(آماس لثه) و جرم گیری

مخاط پوشاننده دهان در نواحی دندانی لثه نام دارد. لثه سالم به رنگ صورتی بوده، سفت و چسبیده به استخوان و دندان با نمایی شبیه پوست پرتقال می باشد. ضمناً لثه سالم فاقد تورم، قرمزی و آماس می باشد. دندانها مستقیماً به استخوان نچسبیده اند و توسط الیافی که پریودونتال لیگامنت نامیده می شود به استخوان وصل شده و نگهداشته می شوند. به مجموعه ساختمانی متشکل از لثه، استخوان ناحیه دندانی، الیاف نگهدارنده و سمان که سطح ریشه را پوشانیده است، بافتهای اطراف دندان (Periodontal tissue ) گفته می شود. وظیفه این بافتها تغذیه و نگهداری دندانها در حفره های استخوان فک به نحوی است که بتوانند وظیفه شان را انجام دهند.

علائم بیماری آماس لثه چیست؟
- خونریزی لثه به هنگام مسواک زدن و در اثر معاینات دندانپزشکی
- تغییر رنگ لثه به سمت قرمز و یاقرمز مایل به آبی
- جدا شدن لثه از دندان،تورم و زیاد شدن عمق شیار بین لثه و دندان
- احتمال بو و طعم بد دهان
- درد معمولاً وجود نداشته و در معاینه رادیوگرافیک تحلیل استخوان نیز دیده نمی شود.

عامل ایجاد کننده بیماری لثه چیست؟
عامل ایجاد کننده بیماریهای لثه میکروبهایی است که در محیط دهان وجود دارند. میکروبها بر روی دندانها تجمع یافته و بصورت یک لایه بیرنگ و چسبنده ای به دندان و لثه چسبیده و باعث آماس لثه می شوند.

پلاک میکروبی چیست؟
به لایه مذکور که بیرنگ و چسبنده بوده و از تجمع میکروبهای دهان بر روی زمینه و لایه چسبنده ای از بزاق تشکیل می شود، پلاک میکروبی گفته می شود که حاوی مقادیری از خرده های غذایی نیز می باشد. این لایه ، با کشیدن ناخن بر دندان به زیر ناخن جمع شده و به راحتی با مسواک زدن پاک می شود ولی با شستشوی فقط با آب و یا دهانشویه های معمولی پاک نمی گردند. لذا بایستی برای پاک کردن آن از وسایلی چون مسواک و خمیر دندان و نخ دندان استفاده کرد.

جرم چیست؟
اگر پلاک میکروبی هر روز و یا در مراحل اولیه از سطح دندان تمیز نشود، املاح موجود در بزاق و مواد غذایی برآن رسوب نموده و منجر به ایجاد جرم دندان که سخت می باشد، میگردد. جرم با مسواک زدن پاک نشده و با عمل جرم گیری توسط دندانپزشک برداشته می شود.

قبل از جرم گیری
پس از جرم گیری

چگونه می توان از آماس لثه جلوگیری کرد؟
با رعایت بهداشت دهان ودندان به کمک وسایلی چون مسواک، خمیر دندان و نخ دندان و برداشتن پلاک میکروبی آماس لثه بوجود نمی آید. در صورتیکه پلاک تبدیل به جرم شده باشد، جرمگیری توسط دندانپزشک توصیه می گردد.

آیا جرم گیری به دندان صدمه می زند؟
خیر، جرم دندان علاوه بر اینکه برای لثه و بافتهای نگهدارنده دندان مضر می باشد محلی نیز برای تجمع و تکثیر میکروبهای پوسیدگی زا است. با عمل جرم گیری تعداد این میکروبها دردهان به مراتب کمتر می شود. با برداشته شدن جرم، بیمار ممکن است با زبانش حس کند که دندانش خالی شده است. این احساس همراه با مقداری حساسیت به سرما یا گرما (بعد از جرم گیری) این تصور غلط را تقویت نموده است که شاید دندانهایش در حین جرم گیری تراش خورده باشند، در صورتیکه مکانیزم دستگاه جرم گیری لرزشی بوده و قادر به تراش نمی باشد.

علت حساسیت دندان به سرما بعد از جرم گیری چیست؟
دندان دارای حس بوده و در ناحیه طوق بسیار حساس تر می باشد. وجود جرم بر طوق دندان به علت ضخامتی که دارد به عنوان یک عایق حرارتی عمل می کند و یا به عبارت دیگر جلوی حس دندان را می گیرد. با برداشته شدن آن بدیهی است که دندان بهتر متوجه تغییرات حرارتی می گردد، ضمناً بر اثر وجود جرم لثه پرخون و متورم شده و با عمل جرم گیری التهاب آن فروکش می کند لذا مقدار بیشتری از دندان نسبت به حالتی که قبلاً آماس لثه وجود داشته در دهان دیده می شود و این خود باعث احساس بیشتر تغییرات حرارتی می گردد. حساس شدن به سرما را می توان به احساسی که بدن انسان بعد از استحمام دارد، تشبیه نمود. حساسیت به سرما همیشه و غالباً بوجود نیامده و در صورت ایجاد، گذرا و موقتی بوده و جای هیچگونه نگرانی ندارد.

آیا دندان بعد از جرم گیری لق می شود؟
خیر، با تجمع تدریجی جرم بر دندان، لثه و به دنبال آن مقداری از استخوان نگهدارنده دندان تحلیل می رود. در حقیقت دندان به این دلیل قبلاً لق شده ولی به علت انباشتگی و یکپارچگی جرم و چسبیده شدن دندانها به هم توسط آن، این حالت درک نشده و یا برداشته شدن جرم کشف می گردد و بیمار آن را منتسب به عمل جرم گیری می داند. یک ضرب المثل می گوید « جلوی ضرر را از هرکجا بگیری، منفعت است». لق شدن دندان منوط به تحلیل استخوان و انساج نگهدارنده دندان در اثر جرم و پلاک میکروبی است و در همه موارد بخصوص در مراحل اولیه بیماریهای لثه و بافتهای اطراف دندان دیده نمی شود.

آیا جرم گیری درد دارد؟
خیر، موردی برای بیحس کردن دندان به هنگام جرم گیری وجود ندارد. جرم گیری یا توسط قلم های دستی و یا با دستگاه صورت می گیرد. نوک قلم دستگاه جرم گیری دارای لرزش و نوساناتی می باشد که با زدن ضربه های بسیار کوتاه بر جرم، آن را پاک می کند و دندان را نمی تراشد، آب دستگاه علاوه بر تمیز کردن و شستشو، دندان را نیز خنک می کند.

جرم گیری را هر چند وقت باید انجام داد؟
بسیاری از اشخاص با یکبار جرم گیری و رعایت همیشگی بهداشت دهان و دندان ممکن است تا مدت ها نیازی به جرم گیری مجدد نداشته باشند. بدیهی است که هرگونه کوتاهی در رعایت اصول بهداشت دهان منجر به تجمع دوباره جرم خواهد شد. ضمناً بعضی از بیماران به علت دارا بودن بزاقی با ویژگی های خاص از نظر میزان ترشح و ترکیب، بسیار مستعد به تشکیل جرم هستند، ضمناً استعداد به بیماریهای لثه در خانواده هایی بیشتر می باشد. در این گروه از بیماران توصیه می گردد جرم گیری در تناوب زمانی کوتاهتری انجام شود.

آیا استفاده از خمیر دندانهای ضد جرم مفید می باشد؟
خیر، جرم با مسواک و خمیر دندان پاک نشده و برای این منظور از دندانپزشکان باید کمک گرفت، ضمناً خمیر دندانهایی که به عنوان ضد جرم معرفی شده اند دارای مقادیر زیادی از مواد ساینده بوده و فقط رنگ و لکه های رسوب نموده بر دندان را که Stain (زنگ) نام دارد، تمیز می کنند و استفاده همیشگی از آنها توصیه نمی گردد. این خمیردندانها، بعلت دارا بودن مواد ساینده زیاد،ایجاد خراش های بسیار ظریف بر سطح دندانها نموده و زمینه را برای تجمع و چسبندگی بیشتر پلاک میکروبی فراهم می آورند.

بیماریهای لثه

لثه سالم چه خصوصیاتی دارد؟
لثه سالم دارای قوای محکمی بوده و کاملاً بر روی استخوان چسبیده است. همچنین در محل تماس با دندان کاملاً صاف و دارای لبه تیز می باشد. رنگ لثه سالم صورتی است،‌ولی در برخی افراد که رنگ چهره تیره دارند،‌ روی لثه آنها هم لکه های قهوه ای رنگ دیده می شود. اگر سایر علایم لثه سالم مشاهده می گردد و فقط رنگ آن قهوه ای است این لثه هم سالم می باشد.

علت ایجاد بیماری لثه چیست؟
وقتی پلاک میکروبی در کنار لثه باقی بماند با ترشح مواد سمی به لثه آسیب می رساند. هرچه پلاک مدت طولانی تری بر روی دندانها بماند،‌ مواد سمی بیشتری ترشح شده و آسیب به لثه بیشتر خواهد شد. بتدریج با رسوب مواد معدنی در پلاک، جنس پلاک سخت تر شده و به صورت لایه آهکی سختی به دندان می چسبد. به این لایه آهکی که به رنگ سفید، زرد یا قهوه ای رنگ می باشد جرم گویند. جرم پس از تشکیل به دلیل سطح خشن و ناصافی که دارد باعث تجمع بیشتر پلاک بر روی دندانها شده و بیماری لثه را شدید تر می کند.

نشانه های بیماری لثه
در آغاز بیماری، لثه قرمز رنگ و پرخون شده و همچنین لبه های تیز لثه حالت تورم پیدا کرده و برجسته می شود. قوام لثه نیز شل می گردد و در هنگام خوردن میوه های سفت و یا مسواک زدن خونریزی میکند. معمولاً در این مواقع فرد از مسواک زدن خودداری می کند،‌که این مسأله باعث شدیدتر شدن بیماری لثه می گردد. در این حالت به بیماری لثه، التهاب لثه یا ژنژیویت می گویند. وقتی بیماری ادامه پیدا کند،‌ لثه شروع به تحلیل رفتن می کند. منظور از تحلیل رفتن لثه،‌این است که لثه به طرف ریشه دندان کشیده می شود. به تدریج بیماری از لثه عبور کرده و به نواحی زیرین یعنی استخوانهای دور دندان سرایت می کند و باعث تحلیل رفتن استخوان نیز می شود. با شروع تحلیل استخوان، دندانها بتدریج لق شده تا زمانی که با کوچکترین فشاری دندان کنده می شود.

پیشگیری و درمان بیماری لثه
مسواک کردن مرتب و به روش صحیح،‌همانگونه که باعث سلامت دندانها می شود،‌سلامت لثه ها را نیز تأمین می کند. برخلاف تصور برخی از مردم که با شروع بیماری لثه و خون ریزی از آن در هنگام مسواک کردن،‌استفاده از مسواک را ترک می کنند،‌باید گفت در این هنگام مسواک کردن را بایستی بادقت و توجه بیشتری انجام داد. حتی لازم است تعداد دفعات مسواک کردن را ببیشتر کرد. معمولا در خیلی ار موارد مسواک کردن صحیح باعث بهبود بیماری لثه می شود همینطور استفاده از نخ دندان در سلامت لثه ها بسیار مفید است زیرا پلاک میکروبی در نواحی بین دندانی تجمع بیشتری دارد و برداشتن آنها توسط نخ دندان،‌به سالم ماندن لثه ها کمک می کند. استفاده از دهان شویه آب نمک ( نصف قاشق چایخوری نمک در یک لیوان آب جوشیده سرد شده ) همراه با ماساژ لثه ها نیز مؤثر می باشد، اگر بر روی دندانها جرم تشکیل شده باشد، لازم است حتماً دندانها جرم گیری شوند. برخی از مردم جرم گیری را برای مینای دندان مضر می دانند . ولی برخلاف تصور آنها،‌جرم گیری نه تنها برای دندان ضرری ندارد، بلکه با برداشتن مواد خشن و پلک میکروبی از سطح دندان ، به سلامت لثه ها نیز کمک می کند.

پیشگیری از بیماری های لثه

مسواک زدن به روش صحیح و نخ کشیدن باید حداقل 4 تا 5 دقیقه طول بکشد.

5 دقیقه در طول شبانه‌روز برای سلامت دهان و دندان وقت گذاشتن، زمان بسیار اندکی است، ولی سلامت دندان‌ها و لثه‌ها را به بهترین صورت ممکن تضمین می ‌کند.

نکته دیگر آموختن روش صحیح مسواک زدن و نخ کشیدن است، افراد می ‌توانند این روش ها را از دندانپزشکان عمومی در جلساتی که برای معاینه دندان‌هایشان مراجعه می ‌کنند، بیاموزند.

ممکن است بیماری‌های لثه‌ای، موجب بیماری سایر اندام‌ها شوند؟

بله، امروزه ثابت شده است که بیماری‌های لثه می ‌توانند موجب بروز بیماری در بافت‌های دیگر بدن شوند. مثلاً اگر خانم‌های باردار مبتلا به بیماری‌های لثه‌ای پیشرفته شوند، ممکن است دچار زایمان زودرس شوند و نوزاد نارس به دنیا آورند.

به همین دلیل از خانم های باردار خواسته می‌ شود در طول بارداری، چندین بار برای معاینه لثه‌ها و دندان‌هایشان به دندانپزشک مراجعه کنند تا با یک جرم‌گیری ساده از تبدیل یک بیماری لثه‌ای خفیف به بیماری‌ پیشرفته پیشگیری شود. همچنین وجود بیماری لثه می‌ تواند موجب تشدید بیماری قلبی در مبتلایان به آن شود.

آیا عکس این قضیه هم صادق است؟

بله، مطالعات نشان می ‌دهد میزان بروز بیماری‌های لثه‌ای در افرادی که بیماری قلبی دارند بیش از سایر افراد است. چون منشأ بیماری‌های لثه‌ای و برخی از بیماری‌های قلبی، هر دو عفونی است، مثلاً بیماری دریچه‌های قلب یکی از بیماری‌های قلبی است که در اثر عفونت دریچه‌ها با میکروب‌های بیماری‌زا ایجاد می ‌شود. حالا اگر کسی بیماری لثه‌ای داشته باشد، میکروب‌ها می‌ توانند خود را از طریق خون به قلب رسانده و آغازگر بیماری‌های عفونی بافت‌ قلب باشند.

آیا روش زندگی، می ‌تواند ‌شانس ابتلا افراد به بیماری‌های لثه‌ای را بالا ببرد؟

صد درصد همین گونه است. برای ابتلا به بیماری‌های لثه‌ای یک سری عوامل خطرساز (Risk Factor) وجود دارد که اگر در زندگی روزمره افراد وجود داشته باشند، بیش از دیگران در خطر ابتلا به بیماری‌های لثه‌ای قرار می‌ گیرند.

یکی از این عوامل، سیگار کشیدن است که چون از فعالیت مؤثر عوامل دفاعی در محیط دهان علیه میکروب‌‌ها جلوگیری می کند، سرعت تکثیر و قدرت بیماری‌زایی میکروب‌ها را افزایش می‌ دهد. همچنین تغییرات هورمونی که در دوران بلوغ، حاملگی و شیر‌دهی در بدن روی می ‌دهند نیز شانس ابتلا به بیماری‌های لثه‌ای را افزایش می ‌دهند.

لثه‌های بسیاری از افراد مسن، به ویژه در بخش‌ جلویی تحلیل می ‌رود، چه درمانی برای آن پیشنهاد می‌ کنید؟

در درجه اول باید علت تحلیل لثه مشخص گردد و بر اساس آن، از شیوه ی درمانی صحیح استفاده شود. یکی از علت‌های تحلیل لثه روش‌ غلط مسواک زدن و وارد کردن نیروی سنگین به لثه‌ها و استفاده از مسواک سخت (Hard) است. در این موارد تعویض مسواک و تصحیح روش مسواک زدن از تحلیل بیشتر لثه پیشگیری می ‌کند.

در موارد پیشرفته نیاز به جراحی و پیوند لثه است که در یک جراحی کوتاه مدت، حدود نیم ساعت، مقداری لثه معمولاً از کام (سقف دهان) برداشته شده و به محلی که لثه‌ها تحلیل رفته است پیوند زده می‌ شود. این پیوند لثه، لقی دندان‌ها را نیز کاهش می‌ دهد.

The structure of the Earth

Imagine a Scotch egg...... The outer shell of the Earth is called the CRUST (breadcrumbs) The next layer is called the MANTLE (sausagemeat) The next layer is the liquid OUTER CORE (egg white) The middle bit is called the solid INNER CORE (egg yolk) DEAD EASY ! The deepest anyone has drilled into the earth is around 12 kilometres, we've only scratched the surface. How do we know what's going on deep underground?

There are lots of clues: The overall density of the Earth is much higher than the density of the rocks we find in the crust. This tells us that the inside must be made of something much denser than rock. Meteorites (created at the same time as the Earth, 4.6 billion years ago) have been analysed. The commonest type is called a chondrite and they contain iron, silicon, magnesium and oxygen (Others contain iron and nickel). A meteorite has roughly the same density as the whole earth. A meteorite minus its iron has a density roughly the same as Mantle rock (e.g. the mineral called olivine). Iron and Nickel are both dense and magnetic. Scientists can follow the path of seismic waves from earthquakes as they travel through the Earth. The inner core of the Earth appears to be solid whilst the outer core is liquid (s waves do not travel through liquids). The mantle is mainly solid as it is under extreme pressure (see below). We know that the mantle rocks are under extreme pressure, diamond is made from carbon deposits and is created in rocks that come from depths of 150-300 kilometres that have been squeezed under massive pressures.

	The Earth is sphere (as is the scotch egg!) with a diameter of about 12,700Kilometres. As we go deeper and deeper into the earth the temperature and pressure rises. The core temperature is believed to be an incredible 5000-6000°c.
	The crust is very thin (average 20Km). This does not sound very thin but if you were to imagine the Earth as a football, the crust would be about ½millimetre thick. The thinnest parts are under the oceans (OCEANIC CRUST) and go to a depth of roughly 10 kilometres. The thickest parts are the continents (CONTINENTAL CRUST) which extend down to 35 kilometres on average. The continental crust in the Himalayas is some 75 kilometres deep.
	The mantle is the layer beneath the crust which extends about half way to the centre. It's made of solid rock and behaves like an extremely viscous liquid - (This is the tricky bit... the mantle is a solid which flows????) The convection of heat from the centre of the Earth is what ultimately drives the movement of the tectonic plates and cause mountains to rise. Click here for more details
	The outer core is the layer beneath the mantle. It is made of liquid iron and nickel. Complex convection currents give rise to a dynamo effect which is responsible for the Earth's magnetic field.
	The inner core is the bit in the middle!. It is made of solid iron and nickel. Temperatures in the core are thought to be in the region of 5000-6000°c and it's solid due to the massive pressure.

THAT'S ALL WE REALLY NEED TO KNOW!

(If you haven't seen a solid that flows then go back here and have a look)

EARTH STRUCTURE TEST

HERE IS SOME EXTRA STUFF (IN A LOT MORE DETAIL THAN WE NEED FOR GCSE):

  This diagram shows a detailed picture of the Earth's interior. Crust is being created at the mid ocean ridges and being eaten at the subduction zones. The movement processes are driven by the convection currents created by the heat produced by natural radioactive processes deep within the Earth.

Inner core: depth of 5,150-6,370 kilometres The inner core is made of solid iron and nickel and is unattached to the mantle, suspended in the molten outer core. It is believed to have solidified as a result of pressure-freezing which occurs to most liquids under extreme pressure.

Outer core: depth of 2,890-5,150 kilometres The outer core is a hot, electrically conducting liquid (mainly Iron and Nickel). This conductive layer combines with Earth's rotation to create a dynamo effect that maintains a system of electrical currents creating the Earth's magnetic field. It is also responsible for the subtle jerking of Earth's rotation. This layer is not as dense as pure molten iron, which indicates the presence of lighter elements. Scientists suspect that about 10% of the layer is composed of sulphur and oxygen because these elements are abundant in the cosmos and dissolve readily in molten iron.

D" layer: depth of 2,700-2,890 kilometres This layer is 200 to 300 kilometres thick. Although it is often identified as part of the lower mantle, seismic evidence suggests the D" layer might differ chemically from the lower mantle lying above it. Scientists think that the material either dissolved in the core, or was able to sink through the mantle but not into the core because of its density.

Lower mantle: depth of 650-2,890 kilometres The lower mantle is probably composed mainly of silicon, magnesium, and oxygen. It probably also contains some iron, calcium, and aluminium. Scientists make these deductions by assuming the Earth has a similar abundance and proportion of cosmic elements as found in the Sun and primitive meteorites.

Transition region: depth of 400-650 kilometres The transition region or mesosphere (for middle mantle), sometimes called the fertile layer and is the source of basaltic magmas. It also contains calcium, aluminium, and garnet, which is a complex aluminium-bearing silicate mineral. This layer is dense when cold because of the garnet. It is buoyant when hot because these minerals melt easily to form basalt which can then rise through the upper layers as magma.

Upper mantle: depth of 10-400 kilometres Solid fragments of the upper mantle have been found in eroded mountain belts and volcanic eruptions. Olivine (Mg,Fe)2SiO4 and pyroxene (Mg,Fe)SiO3 have been found. These and other minerals are crystalline at high temperatures. Part of the upper mantle called the asthenosphere might be partially molten.

Oceanic crust: depth of 0-10 kilometres The majority of the Earth's crust was made through volcanic activity. The oceanic ridge system, a 40,000 kilometre network of volcanoes, generates new oceanic crust at the rate of 17 km3 per year, covering the ocean floor with an igneous rock called basalt. Hawaii and Iceland are two examples of the accumulation of basalt islands.

Continental crust: depth of 0-75 kilometres This is the outer part of the Earth composed essentially of crystalline rocks. These are low-density buoyant minerals dominated mostly by quartz (SiO2) and feldspars (metal-poor silicates). The crust is the surface of the Earth. Because cold rocks deform slowly, we refer to this rigid outer shell as the lithosphere (the rocky or strong layer).