عوارض گلی کلازاید

گلی کلازاید ( Gliclazide ) یا Diamicron

نام ژنریک : گلیکلازاید

نام تجارتی : دیامیکرون ( Diamicron )

اسامی کانادائی :
Apo-Gliclazide®; Diamicron® MR; Diamicron®; Novo-Gliclazide; Rhoxal-gliclazide; Sandoz-Gliclazide

اشکال دارویی : قرص ۸۰mg

انواع محصولات :

قرص : ۸۰ میلی گرمی
Diamicron® : قرص ۸۰ میلی گرمی کانادائی
Diamicron® MR : قرص ۳۰ میلی گرمی مداوم رهش
فرم ژنریک قابل دسترس : قرص ۸۰ میلی گرمی

دسته دارویی : ضددیابت خوراکی

گروه دارویی: داروی خوراکی ضد دیابت

خطر مصرف اضافی: زیاد

میزان وابستگی: کم

داشتن نسخه : بله

به صورت ژنریک: خیر

گلی کلازید یک داروی ضد دیابت است که با تحریک ترشح انسولین از لوزالمعده قند را پاینن می اورد. برای درمان دیابت شیرین بزرگسالان همراه با یک رژیم غذایی متعادل که مصرف قند و چرب کم داشته باشد و اشتها را پایین آورد مصرف می گردد. ورزش منظم بخش مهمی از درمان دیابت بشمار می آورد.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، در بیماریهای شدید استرس، جراحی و جراحت شدید داروی مذکور اثر خود را از دست می دهد و کنترل دیابت مختل میشود لذا مصرف آمپول های انسولین لازم است. عوارض جانبی این دارو عموماً ملایم است اما نشانه های کنترل ضعیف دیابت در صورتی که مقدار مصرف دارو مناسب نباشد بروز خواهد کرد.

موارد مصرف :

دیابت ملیتوس نوع II

عوارض جانبی :

عوارض گوارشی خفیف ووابسته به دوز (شامل تهوع ، استفراغ ، اسهال یایبوست ) ، آنورکسی ،

احساس طعم فلزی در دهان ، افزایش اشتها ، واکنشهای حساسیت مفرط شامل یرقان کلستاتیک ،

لکوپنی ، ترومبوسایتوپنی ، آنمی آپلاستیک ، سندرم Stevens – Johnson ، اریتم مولتی فرم

تداخلات دارویی :

الکل ، آلوپورینول ، ضدقارچهای تریازولی ، داروهای ضد التهاب استروئیدی و غیر استروئیدی ،

کلرامفنیل ، مهارکننده های منوآمین اکسیداز ، بتابلوکرها ، آدرنالین ، مهارکننده های ACE ،

دیورتیکهای تیازیدی ، کلرپرومازین ، کنتراسپتیوهای خوراکی ، دیازوکسید

مقدار و زمان مصرف: ۱ تا ۲ بار در روز (هنگام صبح و عصر با غذا).

مقدار مصرف برای بزرگسالان: ۸۰ تا ۳۲۰ میلیگرم در روز.

شروع تأثیر دارو: ظرف ۱ ساعت.

ادامه اثر دارو: ۱۲ تا ۲۴ ساعت.

توصیه غذایی: یک رژیم غذایی شخصی کم چربی و کم قند باید هنگام خوردن این قرص مراعات شود تا اثر آن نمایان گردد. دستور غذایی را از پزشک دریافت کنید.

نگهداری از دارو: در محفظه سربسته، در محیط خشک و خنک دور از دسترس اطفال و نور باشد.

فراموش کردن نوبت دارو: بمحض یادآوری همراه با غذا میل کنید.

متوقف کردن دارو: بدون اجازه پزشک این قرص را قطع نکنید زیرا ممکن است نشانه های بیماری بدتر شوند.

مصرف مقدار اضافی: در کلیه حالات به اورژانس مراجعه کنید. بویژه اگر علایم هشدار کاهش زیاد قندخون مثل غش، عرق، لرز، پریشان حواسی و سردرد بروز کنند فوراً مایعات یا خوراکیهای قندی میل کنید. به راهنمای فوریتهای مسمومیت دارویی مراجعه کنید.

عوارض نامطلوب:

عوارض این دارو ندرتاً جدی است. گیجی، اغتشاش شعور، لرز، عرق و ضعف می تواند از علایم کاهش قند خون به علت فقدان غذا یا بسیار بالا بودن مقدار مصرف گلیکلازید باشند.

نشانه ها – گیجی/خواب آلودگی، شیوع شایع، موارد مشورت با پزشک همه موارد.

نشانه ها – ضعف/فقدان انرژی، شیوع شایع، موارد مشورت با پزشک همه موارد.

نشانه ها – لرز/احساس سرما، شیوع شایع، موارد مشورت با پزشک همه موارد.

نشانه ها – عرق/برافروختگی، شیوع شایع، موارد مشورت با پزشک همه موارد.

نشانه ها- سردرد/عصبیت، شیوع شایع، موارد مشورت با پزشک همه موارد.

نشانه ها- جوش/خارش، شیوع بندرت، موارد مشورت با پزشک همه موارد.

نشانه ها- تهوع/استفراغ/ترش کردن، شیوع بندرت، موارد مشورت با پزشک همه موارد.

نشانه ها- تشنگی، شیوع بندرت، موارد مشورت با پزشک همه موارد.

تداخل دارویی:

توجه: برخی از داروها با اثر گلیکلازید مخالفت می کنند و در نتیجه قندخون را بالا می برند. این داروها عبارتند از باربیتورات ها، کوتیکواستروئیدها، قرصهای ضدبارداری، استروژنها، مدرها، ریفامپسین و نیکوتینیک اسید. داروهای دیگر مثل وارفارین، آسپیرین، ضد سل ها، کلوفیبریت، مددهای بتا، بازدارنده های ACE، بازدارنده های مونوآمین اکسیداز (MAOIS)، آلوپورینول، فنیل بوتازون، سولفین پیرازون، سولفونامیدها و سایمیتیدن خطر کاهش قندخون را افزایش می دهند.

احتیاط:

در موارد زیر پزشک را مطلع سازید.

به تازگی دچار زخم یا عفونت شدید بودن، ناراحتی های طولانی مدت کبد یا کلیه، ناراحتی های تیروئید، عدم تغذیه مناسب، تصمیم به باردار شدن، بیماری آدیسون، مصرف داروهای دیگر.

برای خانم های باردار: توصیه نمیشود. ممکن است در نوزاد قندخون را بطور غیرطبیعی پایین بیاورد. در دوران حاملگی انسولین جایگزین میشود زیرا بهتر می تواند دیابت را کنترل کند.

برای خانم های شیرده: این دارو در شیر مادر نفوذ می کند و ممکن است قندخون شیرخوار را پایین بیاورد.

برای اطفال و کودکان: تجویز نمیشود.

برای سنین بالای ۶۰: تشخیص علایم کاهش قند خون مشکل تر است. در صورت لزوم از مقدار دارو کم کنید.

مصرف این دارو در حین رانندگی و کارهای دشوار: اگر احساس سرگیجه و خواب آلودگی و اغتشاش شعور کردید از انجام اینگونه امور خودداری کنید.

الکل: از نوشیدن الکل بپرهیزید. زیرا الکل کنترل دیابت را مختل می کند و گلیکلازید می تواند نسبت به الکل تحمل بوجود آورد.

استفاده بلند مدت:

مشکلی نیست. هر چند وقت آزمایش قندخون در خون و ادرار لازم است. ارزیابی منظم عملکرد چشم، قلب و کلیه ها نیز توصیه میشود.

موارد منع مصرف:

دیابت نوع I ، بیماران مبتلا به کتواسیدوز ، عفونت های شدید ، استرس و تروما ( دراین شرایط داروی خوراکی قادر به کنترل قند خون نمی باشد ) ، اختلالات شدید کلیوی

موارد احتیاط در مصرف :

اختلالات کبدی و کلیوی ، سالمندان ، بیماران دچار سوء تغذیه ، نارسایی آدرنال و هیپوفیز

نکات قابل توصیه:

- این دارو کوتاه اثر بوده و در بیمارانی که ریسک بروز هیپوگلیسمی در آنها بالاست مناسب می باشد.

- متابولیسم دارو کبدی است ، لذا در اختلالات کلیوی داروی مناسبی می باشد . در عین حال کنترل قند خون در حضور اختلالات کلیوی ضروری است

مقدار تجویز در بزرگسالان :
قرص : ابتدا ۸۰ تا ۱۶۰ میلی گرم ؛ ۱۶۰ میلی گرم و بیشتر در دو قسمت مساوی دوبار در روز؛ حداکثر دوز ۳۲۰ میلی گرم .دارو باید با غذا مصرف گردد.
قرص های مداوم رهش : ۳۰ تا ۱۲۰ میلی گرم یکبار در روز.
مقدار ثابتی از داروی گلیکلازید یا داروهای دیگر ضد قند ، برای کنترل دیابت وجود ندارد.و مقدار دارو باید برای هر فرد بر اساس قند خون تنظیم گردد.
زمانی که درمان بیمار از سولفونیل اوره دیگر به گلی کلازید تغییر می یابد ، زمان انتقال لازم نیست( مگر از کلرپروپا مید که زمان انتقال به تدریج و در عرض ۱ تا ۲ هفته انجام می گردد)

زمانی که درمان از انسولین به گلی کلازید تبدیل می گردد باید کمتر از ۲۰ واحد انسولین روزانه استفاده گردد؛ در بیمارانی که ۲۰ واحد یا بیشتر انسولین استفاده می کنند ۲۵ تا ۳۰ درصد بطور روزانه یا یک روز در میان کم شود و بتدریج دوز دارو تنظیم می گردد.در زمانی که بیمار مقادیر بسیار انسولین استفاده می شود برای تغییر نیازمند بستری ی باشد.

سالمندان : مطابق بزرگسالان
نارسائی کلیه : در نارسائی شدید ممنوع می باشد.
نارسائی کبد : در نارسائی شدید ممنوع می باشد.

نوع تجویز : باید همراه با غذا مصرف شود.در صورت بی اشتهائی یا NPO دارو در آن وعده مصرف نگردد.
عوارض ناخواسته :
سیستم اعصاب مرکزی : سردرد، بیقراری ، گیجی
پوست : راش ، قرمزی ، خارش ، کهیر.سولفونیل اوره ها به ندرت باعث حساسیت به نور و porphyria cutanea tarda می گردد.
غدد و متابولیک : افت قند (وابسته به مقدار دارو) و هیپوناترمی ( افت سطح سدیم )
گوارشی : تهوع ، استفراغ، اسهال ، احساس پری سر دل ، گاستریت
خونی : آگرانولوسیتوزیس، لکوپنی ، ترومبوسیتوپنی ، آنمی
کبدی : زردی ، افزایش آنزیمهای کبدی و LDH
متفرقه : واکنش دی سولفیرام ( خیلی ضعیف )

منع مصرف : حساسیت به گلی کلازید و سولفونیل اوره ها ، دیابت تیپ ۱ ، کتواسیدوز دیابتی ، حاملگی ، شیردهی ، نارسائی کبد و کلیه

نگرانی ها / توجهات ویژه :
• مرگ و میر قلبی – عروقی : در مقایسه با رژیم به تنهائی و رژیم با انسولین ، داروهای سولفونیل اوره با مرگ و میر قلبی عروقی بیشتری همراه است.اگر چه مطالعات بیشتری در این زمینه لازم می باشد.
• افت قند : تمام سولفونیل اوره ها می توانند باعث هییوگلیسمی شدید گردند و زمانی رخ می دهد که مصرف غذا کافی نباشد ، ورزش شدید و طولانی انجام گرفته باشد ، زمانی که الکل مصرف گردد و یا چند داروی ضد قند مصرف شده باشد.همچنین در بیماران مبتلا به سوء تغذیه ، نارسائی کلیه و کبد و در سالمندان که باید با احتیاط مصرف گردد.
• آلرژی به سولفونامیدها : تشابهات شیمیایی بین سولفونامیدها ، سولفونیل اوره ها ، مهار کننده های کربنیک انهیدراز ، تیازیدها و دیورتیک های قوس ( به جز اتاکرینیک اسید) وجود دارد.در صورت آلرژی به سولفونامیدها این محصولات ممنوع می باشد زیرا خطر واکنش متقاطع وجود دارد.

نگرانی های مربوط به بیماری :
• وضعیت های مربوط به استرس : در زمان استرس ( عفونت، تب ، تروما ، جراحی) ممکن است لازم باشد دارو به انسولین تغییر یابد.
افراد ویژه :
• سلامت و تاثیر این داروها در کودکان اثبات نشده است.
تداخلات داروئی
داروهای مهار کننده ACE(کاپتوپریل و انالاپریل) : ممکن است تاثیر هیپوگلیسمی گلی کلازید بیشتر گردد.
استروئیدهای آنابولیک : ممکن است تاثیر افت قند گلی کلازید بیشتر گردد.
بتا بلوکرها : ممکن است تاثیر افت قند گلی کلازید کم گردد؛ علائم افت قند مخفی گردد؛ گلیکوژنولیز کاهش یابد؛ در دیابتی هایی که مکرر دچار افت قند می گردند نباید تجویز شود.
کورتیکواستروئیدها : ممکن است باعث هیپرگلایسمی شود.تنظیم داروهای ضد قند لازم می باشد.
سیکلوسپورین : گلی کلازید سطح سرمی سیکلوسپورین را افزایش می دهد.
فلوروکینولون ها (سیپروفلوکزاسین) : ممکن است تاثیر هیپوگلیسمی سولفونیل اوره ها افرایش یابد.
H2 بلوکرها ، آنتی اسید و بی کربنات سدیم : تاثیر هیپوگلیسمی افزایش می یابد؛ قند تنظیم گردد.

ریفامپین : متابولیسم آن افزایش می یابد و لذا تاثیر آن کم می گردد.
سا لیسیلات ها : تاثیر کاهش قند گلی کلازید را افزایش می دهد.
سولفونامید ها : تاثیر کاهش قند گلی کلازید را افزایش می دهد.
تیازید ها : تاثیر کاهش قند گلی کلازید کاهش می یابد.
وارفارین : اثر ضد انعقادی با سولفونیل اوره ها افزایش می یابد.
میکونازول : ممکن است تاثیر هیپوگلیسمی گلی کلازید بیشتر گردد.
باربیتورات ها : ممکن است تاثیر هیپوگلیسمی گلی کلازید بیشتر گردد.

تغییرات آزمایشگاهی : ممکن است اسمولالیته و سدیم سرم کاهش و ادرار ۲۴ ساعته افزایش یابد زیرا گلی کلازید خاصیت دیورز خفیف دارد .
ممکن است غلظت فاکتور ۸ و ۱۱ کاهش یابد.
ممکن است غلظت فعال کننده پلاسمینوژن بافتی افزایش یابد.
تداخلات اتانول و گیاهان
اتانول : از مصرف آن اجتناب گردد.( باعث هیپوگلیسمی و به ندرت واکنش دی سولفیرام می گردد.)
گیاهی : از مصرف کروم ، سیر و gymnema اجتناب گردد. می تواند باعث هیپوگلیسمی گردد.
حاملگی : ممنوع . گروه C.
در حاملگی : از جفت عبور می کند.سولفونیل اوره ها باعث نقص گوش می گردند.نقایص دیگر نیز گزارش شده اند ولی ممکن است به علت عدم کنترل دیابت باشد. داروی انتخابی کنترل دیابت در حاملگی انسولین می باشد.
شیردهی : ترشح آن در شیر نامشخص می باشد.به علت هیپوگلیسمی شیر خوار در شیر دهی ممنوع می باشد.
نکات تغذیه ای : باید با غذا میل گردد.به علائم افت قند توجه شود(طپش ، تعریق کف دست ها ، گیجی).
معیارهای بررسی: علائم و نشانه های هیپوگلیسمی ، قند ناشتا ، هموگلوبین A1C
معیارهای هدف : بزرگسالان :
قند ناشتا کمتر از ۱۲۰ میلی گرم در دسی لیتر
هموگلوبین A1C کمتر از ۷ در صد
اطلاع بیمار : بیماران باید با فرد با تجربه ای در زمینه آموزش دیابت ، نشانه ها و علائم هیپو و هییوگلیسمی ، ورزش و تغذیه ، تنظیم قند خون و موضوعات دیگر مشورت کند؛ بطور منظم غذا بخورد و از خوردن نامنظم پرهیز کند ؛ به همراه خود محصولات سریع الجدب شکر را داشته باشد؛ از تماس بیش از اندازه خورشید اجتناب کند ؛ دستبند هوشدار دهنده پزشکی را همراه داشته باشد.

مسمومیت : علائم مصرف بیش از اندازه عبارت است از هیپوگلیسمی شدید ، تشنج ، آسیب مغزی ، گزگز لبها و زبان ، تهوع ، خمیازه کشیدن ، گیجی ، پریشانی ، طپش قلب ، تعریق ، بیهوشی و کما .مسمومیت سولفونیل اوره ها باعث هیپوگلیسمی می گردد که با تجویز گلوکز به خوبی درمان می گردد( در موارد خفیف با خوراکی و در موارد شدید از طریق تزریقی ).