درمان گیاهی واریس

رگ های واریسی و بواسیر دو عامل رگ های متورم شده هستند.

رگ های واریسی نتیجه برخی از عوامل اجتناب پذیر مثل وزن زیاد و چاقی و برخی عوامل اجتناب ناپذیر مثل فعالیت های فیزیکی بالا رفتن از مکانی است.

در این مقاله به برخی از گیاهان دارویی اشاره می شود که جهت بهبود واریس توصیه می شوند.

درباره رگ های واریسی بیشتر بدانید

برخلاف سرخرگ ها که خون حاوی اکسیژن را از قلب به اندامها حمل می کنند، سیاهرگ ها خون را برخلاف جاذبه زمین به قلب باز می گرداند. در این فرایند دریچه های کوچکی به سیاهرگ ها کمک می کنند. هر گونه فشار و بار سنگین بر روی پاها، کار سیاهرگ و دریچه های اندام های پایینی را زیاد می کند.

هر آن چه که باعث فشار بیشتر به پاها شود مثل چاقی، حاملگی، بلند کردن بار سنگین و به مدت طولانی ایستادن یا نشستن و سیاهرگ های واریسی مادرزادی، تهدیدی برای واریس سیاهرگ هاست.

اگرچه سیاهرگ های مقعدی، دریچه ندارند ولی آنها نیز ممکن است به دلایلی مثل بواسیر، زور زدن زیاد در هنگام دفع، یبوست و حاملگی دچار واریس شوند.

گیاهان دارویی در بهبود رگ های واریسی

• طاووس پا کوتاه به کم کردن درد رگ های واریسی و بواسیر کمک می کند. طاووس پا کوتاه محتوی راسکوجنینز است که این مواد، تورم را کمتر می کند، رگ را تنگ تر کرده و به جریان خون در پاها به سمت بالا کمک می کند. خوردن ۱۰۰ میلی گرم راسکوجنینز در روز که به سه وعده تقسیم شود، مؤثر است. البته برای افرادی که فشار خون بالا دارند طاووس پا کوتاه را با احتیاط مصرف کنند.

طاووس پا کوتاه را می توان به دو شکل استعمال داخلی و خارجی مورد استفاده قرار داد. استعمال خارجی به شکل ضماد و روغن است. دم کرده آن نیز استفاده می شود. این گیاه بایستی یا به صورت تازه و یا در فریزر نگهداری شود چون خشک کردن آن در هوای آزاد خواص درمانی آن را از بین می برد.

• نارون کوهی، گیاه دارویی است که قابض بودن آن مشهور است. محتوی تانن، اسید گالیک و چربی های ضروری است. با مصرف نارون کوهی بواسیر، درد و تورم را کاهش دهید.
• استوخودوس نیز وقتی استعمال خارجی شود، التهاب را کاهش می دهد و به التیام رگ های واریسی کمک می کند.
• بومادران
• شاه بلوط هندی
• تنتور گل همیشه بهار
• بابونه که به صورت موضعی استفاده شود، مفید است.
• غذاهای غنی از فلاونوئید که از پیشرفت رگ های واریسی و بواسیر جلوگیری می کند و سیاهرگ ها را تقویت می کند. این ترکیبات، زودشکنندگی رگ ها و کشیدگی عضلات دیواره رگ ها را کاهش می دهد. غذاهای آبی، قرمز و بنفش رنگ مثل بری (بری ها میوه های گوشتی دانه دار بدون هسته، قرمز رنگ، شیرین یا ترش مزه و انگور مانند هستند که انواع مختلف دارد.)، گیلاس، آلو که غنی از فلاونوئید هستند. همچنین گیاهانی مثل علف چایی، خفچه، کیالک، زغال اخته محتوی فلاونوئید هستند.
• رزماری با آنتی اکسیدان هایی که دارد رگ ها را تقویت می کند، جریان خون را بهبود می بخشد و برای رگ های واریسی و بواسیر مؤثر است.

در انتهای این مقاله به این نکته مهم اشاره می شود که ورزش کردن و کنترل وزن به پیشگیری از تورم رگ ها کمک می کند.

آشنایی با بیماری واریس و چگونگی جلوگیری از آن

واریس در بسیاری از افراد به اشکالی زشت پدیدار میشود که برای افراد بسیار آزار دهنده است و در برخی هم تنها موقع راه رفتن یا ایستادن ، درد شدیدی ناحیه پاهای آنها ایجاد می گردد ، که در نهایت این درد ها موجب تشکیل زخم های پوستی در اینگونه افراد می گردد.

راهی برای جلوگیری از تشکیل سیاهرگ های واریسی وجود ندارد، ولی با انجام برخی کارها می توان احتمال ابتلا به این مشکل را کاهش داد:
۱- به طور منظم ورزش کنید.
پیاده روی و آهسته دویدن، جریان خون را در پاها بهبود می دهد و جریان خون مناسب، از پیشرفت و بدتر شدن سیاهرگ های واریسی جلوگیری می کند.
همچنین ورزش، فشار خون بالا را کاهش می دهد و سیستم گردش خون کل بدن را تقویت می کند.
۲- از ایستادن طولانی مدت خودداری کنید.
ایستادن در یک جا برای مدت زمان طولانی، فشار وارده به سیاهرگ های پاها را افزایش می دهد. این فشار وارده نیز دیواره رگ های خونی را ضعیف می کند.
البته برخی مشاغل طوری هستند که فرد مجبور است مدت طولانی در یک جا سر پا بایستد. در این گونه مواقع سعی کنید هر چند وقت یک بار وضعیت بدنی خود را تغییر دهید و حداقل هر نیم ساعت یک بار کمی قدم بزنید تا خیلی یک جا نایستید.
اگر می توانید در حالت نشسته هم کار خودتان را انجام دهید، سعی کنید مدتی هم بنشینید.صندلی های بلندی وجود دارند که در برخی موارد می توانید به جای ایستاده کار کردن، از آنها برای انجام کار خود استفاده کنید.

۳- به طور صحیح بنشینید.
روی صندلی، صاف و راست بنشینید و پاهایتان را روی هم نیندازید.
نشستن صحیح و مناسب، گردش خون را در پاها بهبود می بخشد، در حالی که انداختن پاها روی هم، جریان خون را در پاها مختل می کند.

۴- وزن مناسب و سالم بدن را حفظ کنید.
وزن اضافی بدن در افراد چاق، فشار زیادی روی پاها و سیستم گردش خون بدن وارد می کند. لذا کاهش وزن اضافی بدن، خطر ابتلا به سیاهرگ های واریسی را در خیلی موارد کم می کند.یک برنامه غذایی سالم و مناسب داشته باشید و از مصرف غذاهای پر کالری و با ارزش غذایی کم خودداری کنید. همچنین به طور منظم ورزش کنید.با داشتن یک برنامه غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم، خطر ابتلا به واریس پا هم کم می شود.

البته برخی افراد، بدون در نظر گرفتن وزن آن ها، بیشتر از بقیه مستعد ابتلا به واریس پا هستند. در این گونه موارد هم بایستی وزن مناسب بدن را حفظ کرد، ولی بایستی با پزشک متخصص در مورد سایر راه های کاهش خطر ابتلا به واریس مشورت نمود.
۵- سیگار نکشید.
کشیدن سیگار خطرات زیادی برای سلامتی بدن دارد، ولی به یاد داشته باشید که بالا رفتن فشار خون در اثر مصرف سیگار، در ایجاد سیاهرگ های واریسی موثر است.
۶- از مصرف قرص های ضد بارداری با استروژن بالا خودداری کنید.
مصرف طولانی مدت قرص های ضد بارداری با استروژن بالا، خطر ابتلا به واریس پا را افزایش می دهد که به دلیل تغییر عملکرد دریچه های سیستم گردش خون است.
لذا اگر می خواهید برای مدت زمان طولانی از قرص های ضد بارداری استفاده کنید با پزشک متخصص مشورت کنید تا داروی دیگری برای شما بنویسد، و یا سایر روش های جلوگیری از بارداری را برای شما بیان کند تا از آنها استفاده کنید.
۷- پاهای خود را مدتی بالا نگه دارید.
خصوصا اگر مدت زمان طولانی ایستاده اید، مدتی در طی روز و یا بعد از اتمام کار خود، پاهای خود را بالا نگه دارید تا گردش خون در پاها بهبود یابد و پاها استراحت کنند.
همچنین موقع خواب می توانید کمی پاهای خود را بالاتر بگذارید. برداشتن فشار از روی پاها، از تجمع خون در سیاهرگ ها جلوگیری می کند.
۸- شلوار و دامن تنگ نپوشید.
برای بهبود جریان خون به قسمت های پایینی بدن، از پوشیدن لباس تنگ در قسمت پاها و کمر خودداری کنید. لباس های کمی گشاد و نرم بپوشید.هم چنین کفش راحت، با پاشنه متوسط و اندازه پای خود بپوشید و از پوشیدن کفش های پاشنه بلند و تنگ و نامناسب خودداری کنید.

۹- جوراب سفت و مخصوص واریس بپوشید.
اگر واریس پای شما روز به روز بدتر می شود، از جوراب های مخصوص واریس استفاده کنید. این جوراب ها را می توانید از داروخانه و یا مراکز فروش لوازم پزشکی تهیه کنید.
قبل از خرید جوراب مخصوص واریس، درباره اندازه و میزان فشردگی جوراب که مناسب شرایط شما باشد، با پزشک خود یا دکتر داروخانه مشورت کنید.
۱۰- از درمان های پزشکی استفاده کنید.
در حالی که استفاده از روش های بالا می تواند از پیدایش سیاهرگ های واریسی جلوگیری کند، ایجاد سیاهرگ های واریسی جدید را متوقف نماید و اندازه و میزان درد سیاهرگ های واریسی موجود را کاهش دهد، اگر با این همه درد شدیدی داشتید یا اگر روش های بالا موثر نبودند، بایستی از درمان پزشکی تحت نظر پزشک متخصص استفاده کنید.
این روش های درمانی عبارتند از:

اسکلروتراپی، جراحی با لیزر و برداشتن سیاهرگ های واریسی از پا.
با پزشک متخصص مشورت کنید تا بهترین روش درمانی مناسب شما را بیان کند.
نکات مهم
۱- سیاهرگ های واریسی پا در زنان شایع تر است، ولی تعداد زیادی از مردان را نیز می تواند مبتلا کند. با افزایش سن، احتمال ابتلا به واریس پا بیشتر می شود، اما سیاهرگ های واریسی در هر سنی می توانند تشکیل شوند و مسئله وراثت نیز در بروز این مشکل موثر است.

۲- اگرچه سیاهرگ های واریسی به طور کلی مشکل خطرناکی نیستند، ولی می توانند نشان دهنده یک بیماری جدی و خطرناک باشند. لذا اگر وضعیت سیاهرگ های واریسی در شما روز به روز بدتر می شود، حتما به پزشک مراجعه کنید تا وضعیت سلامتی شما را بررسی کند.نباید برای از بین بردن رگ های واریسی از درمان با دست، مثل ماساژ پا استفاده کرد. این کار خطرناک است و باعث ایجاد آمبولی در رگ ها می شود

۳- در جایی از پا که واریس معمولا رخ می دهد از یخ استفاده کنید و یا آن را گرم کنید تا عضلات و درد پاها آرام شوند.

۴- سعی کنید پاها را بالاتر از سر خود نگه دارید. هم چنین برای جریان خون بهتر از روغن بادام استفاده کنید.
هشدارها:
۱- در شرایط زیر فورا نزد پزشک بروید: اگر رگ های واریسی شما خونریزی کرد، اگر دچار درد یا ورم ناگهانی در پاها شدید، اگر متوجه یک برآمدگی در سیاهرگ واریسی و یا نزدیک آن ها گشتید.

۲- نباید برای از بین بردن رگ های واریسی از درمان با دست، مثل ماساژ یا لرزاندن پا استفاده کرد. این کار خطرناک است و باعث ایجاد آمبولی (لخته خون متحرک) در رگ ها می شود که می تواند حرکت کند و با قرارگیری در رگ های قلب باعث سکته قلبی گردد، و یا در رگ های مغز باعث سکته مغزی شود و یا در رگ های ریه، باعث انفارکتوس ریوی شود که همه این ها کشنده هستند.

۳- مراقب درمان های گران قیمت و غیر متعارف باشید. در حالی که بیشتر این نوع درمان ها ضرری ندارند، ولی معمولا در درمان بیماری هم موثر نیستند.
در این مورد می توان به داروهای گیاهی اشاره کرد. برخی از این مکمل های گیاهی واقعا از بروز مشکل جلوگیری و یا آن را درمان می کنند، ولی تبلیغات و ادعاهای بسیاری از شرکت های تولیدکننده آن ها بی پایه و اساس است. لذا همیشه قبل از استفاده از هر نوع داروی گیاهی و یا گیاه دارویی با پزشک مشورت کنید.
پزشک نمی تواند ادعای این شرکت ها را تایید و یا رد کند، ولی می تواند عوارض مضر برخی از این گیاهان دارویی را به شما بگوید.

تغذیه در بیماران مبتلا به واریس

واریس بیماری است که در طی آن دیواره ی وریدها(سیاهرگ ها) دچار تورم و برآمدگی پیاز مانند می‌شوند. این مشکل به طور عمده در دیواره ی وریدهای قسمت تحتانی ساق پا دیده می‌شود. هر ورید یا سیاه‌رگ دارای دریچه‌های کنترل کننده جریان خون است. واریس هنگامی ‌رخ می‌دهد که این دریچه‌ها دچار نارسایی شده باشند و به فعالیت طبیعی خود ادامه ندهند. یکی از علل به وجود آورنده این حالت، فشارهای درون لوله گوارشی مثلا به دلیل ابتلا به یبوست است. بعضی از سیاه‌رگ‌های واریسی به طور عمیقی درون ساق پا قرار داشته و قابل مشاهده نیستند.

واریس هنگامی ‌رخ می‌دهد که این دریچه‌های کنترل کننده جریان خون در سیاهرگ، دچار نارسایی شده باشند و به فعالیت طبیعی خود ادامه ندهند. در نتیجه دیواره ی وریدها(سیاهرگ ها) دچار تورم و برآمدگی پیاز مانند می‌شوند.

واریس می‌تواند منجر به کاهش تامین مواد مغذی برای پوست و ماهیچه شود و در نتیجه قانقاریا و زخم ایجاد کند.

علامت اصلی این بیماری درد و تورم خفیف در قوزک پا و بد منظره شدن ناحیه مبتلا به واریس است. برخی مواقع نیز هیچ علامتی مشاهده نمی‌شود.

روش‌های درمانی شامل پوشیدن جوراب‌های محکم مخصوص واریس و نشستن در حالتی است که پاها در سطحی بالاتر از قلب قرار داشته باشند (به طور مثال قرار دادن پاها بر روی یک صندلی در حالت نشستن و یا دراز کشیدن بر روی زمین). در اغلب موارد برای برطرف کردن مشکل واریس، عمل جراحی مورد نیاز است.

چه غذاهایی مفید هستند؟

برطرف کردن یبوست گام نخست در بهبود این بیماری است. یبوست فشار وارده بر سیاه‌رگ‌های ساق پا را افزایش می‌دهد و منجر به تشکیل واریس می‌شود. رژیم غذایی غنی از فیبر، سبب کاهش یبوست و پیش‌گیری از بروز واریس می‌شود.

روش‌های درمان واریس شامل پوشیدن جوراب‌های محکم مخصوص واریس و نشستن در حالتی است که پاها در سطحی بالاتر از قلب قرار داشته باشند.در اغلب موارد، عمل جراحی نیز مورد نیاز است.

ـ برای حجیم کردن مدفوع و پیش‌گیری از یبوست، مصرف غلات سبوس دار، نان سبوس‌دار، ماکارونی و برنج توصیه می‌شود. غلات غنی از فیبر نامحلول، مدفوع را حجیم کرده و آب را در خود نگه می‌دارند، در نتیجه مدفوع حاصل، نرم‌تر و بزرگ‌تر بوده و آسان‌تر از دستگاه گوارش عبور می‌کند. بدین ترتیب فشار کمتری به وریدهای پا وارد می‌شود. این نکته حائز اهمیت است که افزایش دریافت فیبر در رژیم غذایی باید همراه با افزایش دریافت آب، حداقل به میزان 6 لیوان در روز باشد.

ـ سبزیجات دارای برگ سبز و انواع کلم به وسیله تامین فیبر نامحلول به ویژه در طول دوران بارداری اهمیت دارد. چرا که در این زمان، سطوح بالای هورمون پروژسترون، سبب آهسته کردن انقباضات روده بزرگ می‌شود و احتمال بروز یبوست را افزایش می‌دهد.

ـ مرکبات به ویژه پرتقال و گریپ فروت همچنین شاتوت، توت فرنگی، فلفل دلمه ای و انواع سبزیجات دارای برگ سبز تامین کننده ویتامین C هستند. این ویتامین برای حفظ استحکام کلاژن ضروری است. کلاژن ماده‌ای است که به حفاظت از دیواره رگ‌ها کمک می کند. فقدان ویتامین C در رژیم غذایی منجر به پارگی وریدهای کوچک و بدتر شدن واریس وریدها می‌شود.

از نظر تغذیه ای مهم ترین کارها برای بهبود واریس، برطرف کردن یبوست و کاهش وزن اضافی در افراد چاق است.

ـ مصرف عصاره شاتوت در افراد دچار واریس سبب کاهش نشت دیواره نازک رگ‌های خونی می‌شود. این عصاره دارای آنتی اکسیدان‌هایی به نام آنتوسیانین است. آنتوسیانین‌ به بهبود بافت پیوندی آسیب دیده کمک می‌کند. مصرف میوه شاتوت نیز اثر مشابهی در رفع این مشکل دارد.

- مغزها، دانه ها و ماهی های روغنی حاوی اسید های چرب ضروری هستند که مصرف مقداری از این غذاها به طور روزانه برای کمک به استحکام دیواره وریدها ضروری است.

از چه غذاهایی باید پرهیز کرد؟

ـ کره، مارگارین، روغن‌ها، کیک، شیرینی، شکلات، پای و بیسکویت سرشار از چربی بوده و تامین کننده مقدار زیادی انرژی هستند که احتمال افزایش وزن و واریس وریدی را افزایش می‌دهند.

ـ هر غذایی که به طور تجربی سبب بروز یبوست می‌شود، باید به میزان کمتر یا به طور ترکیبی همراه با غذاهای ملین مصرف شود.مهم ترین مواد غذایی ملین شامل آلو ، انجیر و زرشک است.

چند نکته:

ـ کاهش وزن اضافی برای افرادی که اضافه وزن دارند، ضروری است. افزایش فشار وارده به رگ‌ها در نتیجه حمل چربی اضافی بدن، با افزایش خطر واریس مرتبط است.

ـ ورزش منظم به سوزاندن انرژی اضافی و همچنین درمان واریس کمک می‌کند.

تغذیه در بیماران مبتلا به واریس

واریس بیماری است که در طی آن دیواره وریدها دچار تورم و برآمدگی پیاز مانند می‌شوند. این مشکل به طور عمده در دیواره وریدهای قسمت تحتانی ساق پا دیده می‌شود. هر ورید یا سیاه‌رگ دارای دریچه‌های کنترل کننده جریان خون است. واریس هنگامی ‌رخ می‌دهد که این دریچه‌ها دچار نارسایی شده باشند و به فعالیت طبیعی خود ادامه ندهند. یکی از علل به وجود آورنده این حالت، فشارهای درون لوله گوارشی مثلا به دلیل ابتلا به یبوست است. بعضی از سیاه‌رگ‌های واریسی به طور عمیقی درون ساق پا قرار داشته و قابل مشاهده نیستند.

واریس می‌تواند منجر به کاهش تامین مواد مغذی برای پوست و ماهیچه شود و در نتیجه قانقاریا و زخم ایجاد کند.

علامت اصلی این بیماری درد و تورم خفیف در قوزک پا و بد منظره شدن ناحیه مبتلا به واریس است. برخی مواقع نیز هیچ علامتی مشاهده نمی‌شود.

روش‌های درمانی شامل پوشیدن جوراب‌های محکم مخصوص واریس و نشستن در حالتی است که پاها در سطحی بالاتر از قلب قرار داشته باشند (به طور مثال قرار دادن پاها بر روی یک صندلی در حالت نشستن و یا دراز کشیدن بر روی زمین). در اغلب موارد برای برطرف کردن مشکل واریس، عمل جراحی مورد نیاز است.

چه غذاهایی مفید هستند؟

برطرف کردن یبوست گام نخست در بهبود این بیماری است. یبوست فشار وارد بر سیاه‌رگ‌های ساق پا را افزایش می‌دهد و منجر به تشکیل واریس می‌شود. رژیم غذایی غنی از فیبر سبب کاهش یبوست و پیش‌گیری از بروز واریس می‌شود

ـ برای حجیم کردن مدفوع و پیش‌گیری از یبوست مصرف غلات صبحانه سبوس دار، نان سبوس‌دار، ‌پاستا و برنج توصیه می‌شود. غلات غنی از فیبر نامحلول، مدفوع را حجیم کرده و آب را در خود نگه می‌دارند. مدفوع حاصل شده نرم‌تر و بزرگ‌تر بوده و آسان‌تر از دستگاه گوارش عبور می‌کند. بدین ترتیب فشار کمتری به وریدهای پا وارد می‌شود. این نکته حائز اهمیت است که افزایش دریافت فیبر در رژیم غذایی باید همراه با افزایش دریافت آب، حداقل به میزان 6 لیوان در روز باشد.

ـ سبزیجات دارای برگ سبز و انواع کلم به وسیله تامین فیبر نامحلول به ویژه در طول دوران بارداری اهمیت دارد. چرا که در این زمان، سطوح بالای هورمون پروژسترون سبب آهسته کردن انقباضات روده بزرگ می‌شود و احتمال بروز یبوست را افزایش می‌دهد.

ـ مرکبات به ویژه پرتقال و گریپ فروت همچنین شاتوت، توت فرنگی، فلفل دلمه و انواع سبزیجات دارای برگ سبز تامین کننده ویتامین ث هستند. این ویتامین برای حفظ استحکام کلاژن ضروری است. کلاژن ماده‌ای است که به حفاظت از دیواره رگ‌ها کمک می کند . فقدان ویتامین ث در رژیم غذایی منجر به پارگی وریدهای کوچک و بدتر شدن واریس وریدها می‌شود.

ـ مصرف عصاره شاتوت در افراد دچار واریس سبب کاهش نشت دیواره نازک رگ‌های خونی می‌شود. این عصاره دارای آنتی اکسیدان‌هایی به نام آنتوسیانیدین است. آنتوسیانیدین‌ به بهبود بافت پیوندی آسیب دیده کمک می‌کند. مصرف میوه شاتوت نیز اثر مشابهی در رفع این مشکل دارد.

- مغزها دانه ها و ماهی های روغنی حاوی اسید های چرب ضروری هستند که مصرف مقداری از این غذاها به طور روزانه برای کمک به استحکام دیواره وریدها ضروری است.

از چه غذاهایی باید پرهیز کرد؟

ـ کره، مارگارین، روغن‌ها، کیک، شیرینی، شکلات، پای و بیسکویت سرشار از چربی بوده و تامین کننده مقدار زیادی انرژی هستند که احتمال افزایش وزن و واریس وریدی را افزایش می‌دهند.

ـ هر غذایی که به طور تجربی سبب بروز یبوست می‌شود باید به میزان کمتر و یا به طور ترکیبی همراه با غذاهای ملین مصرف شود (اصلی‌ترین مواد غذایی ملین شامل آلو، انجیر و زرشک است).

چند نکته:

ـ کاهش وزن اضافی برای افرادی که اضافه وزن دارند ضروری است. فشار وارد به رگ‌ها در نتیجه حمل چربی اضافی بدن با افزایش خطر واریس مرتبط است

ـ ورزش منظم به سوزاندن انرژی اضافی و همچنین درمان واریس کمک می‌کند.