سرطان لوزالمعده علائم و درمان

سرطان لوزالمعده؛ علائم و درمان

لوزالمعده یا پانکراس، اندامی اسفنجی شکل و لوله ای در پشت معده است.

لوزالمعده دو وظیفه در بدن بر عهده دارد:
- آنزیم های گوارشی را می سازد که کمک به هضم غذاها (مخصوصا چربیها) در روده می کند.
- ساختن هورمون ها، از جمله: انسولین و گلوکاگون که میزان قند خون را متعادل می کنند.

هنگامی که سلول های بدخیم رشد کرده و در لوزالمعده پخش می شوند، سرطان لوزالمعده به وجود می آید.

علائم سرطان لوزالمعده
سرطان لوزالمعده به نام بیماری خاموش خوانده می شود، زیرا علائم آن در مراحل اولیه بیماری مشخص نمی شود. اما زمانی که سرطان پخش شد، در بالای شکم و پشت، درد دیده می شود.

بعد از غذا خوردن و دراز کشیدن، درد بدتر می شود.

دیگر علائم عبارتند از: زردی (یرقان)، ادرار تیره و مدفوع روشن، لخته خونی، سوء هاضمه، اسهال، تهوع، کاهش اشتها، کمبود وزن، خستگی، ضعف و افسردگی.

علل سرطان لوزالمعده
- سیگار : افراد سیگاری 2 تا 3 برابر غیر سیگاری ها در معرض این بیماری قرار دارند.
- سن : بعد از 45 سالگی این بیماری شروع می شود.
- جنسیت: بیشتر در زنان شایع است.
- دیابت
- پانکراتیت (التهاب لوزالمعده) مزمن
- سیروز کبدی
- سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان لوزالمعده
- داشتن رژیم پر چرب
- چاقی
- عدم فعالیت بدنی
سرطان لوزالمعده به نام بیماری خاموش خوانده می شود، زیرا علائم آن در مراحل اولیه بیماری مشخص نمی شود

راه های تشخیص سرطان لوزالمعده
- سونوگرافی
- سی تی اسکن
- نمونه برداری از لوزالمعده
- ام آر آی از شکم
- آزمایش خون
- بررسی عملکرد کبد

عوارض سرطان لوزالمعده
لخته خونی
افسردگی
عفونت
مشکلات کبدی
درد
کاهش وزن

درمان سرطان لوزالمعده
- جراحی : اگر سرطان پخش نشده باشد، با عمل جراحی می توان سرطان را درمان کرد. اما سرطان پانکراس وقتی تشخیص داده می شود که سلول های بدخیم پخش شده اند. اگر تومور بیش از اندازه بزرگ باشد، می توان با عمل جراحی آن را بیرون آورد.

- پرتودرمانی : بعد از جراحی، پرتودرمانی نیز کمک به از بین بردن سلول های سرطانی باقیمانده می کند. پرتودرمانی به تسکین درد و مشکلات گوارشی ناشی از توده بزرگ سرطانی کمک می کند.

- شیمی درمانی : هنگامیکه تومور از لوزالمعده خارج شود، شیمی درمانی استفاده می شود. شیمی درمانی، یک درمان خوب برای سرطان هایی است که پخش شده اند.

- شیمی درمانی و پرتودرمانی: هنگامیکه تومور به طور کامل از بین نرفته باشد و هنوز از لوزالمعده خارج نشده باشد، از پرتودرمانی و شیمی درمانی با هم استفاده می کنند.

- ایمونوتراپی (درمان بیولوژیکی): تقویت سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با بیماری ها.

- تسکین دهنده درمان : این تسکین دهنده ها برای کاهش علائم و کنترل درد استفاده می شوند. هدف از این تسکین دهنده ها، بهبود کیفیت زندگی و بهبود روحیه می باشد. استفاده از آنها همراه با سایر درمان های سرطان مفید است.

جلوگیری از سرطان لوزالمعده
- سیگار را ترک کنید.
- رژیم غذایی سالم داشته باشید و از مصرف زیاد چربی بپرهیزید.
- ورزش منظم داشته باشید.

علائم سرطان طحال چیست

وظایف طحال در بدن

- خون را تصفیه می کند. طحال با تصفیه خون به بدن کمک می کند تا بهتر با عفونت ها مبارزه کند.

- گلبول های قرمز خونی پیر و فرسوده و یا آسیب دیده را جمع آوری کرده و از بین می برد.

- گلبول های سفید خونی به نام لنفوسیت را تولید و ذخیره می کند .لنفوسیت ها با تولید آنتی بادی باعث از بین رفتن میکروب ها می شوند.

- طحال حاوی سلول های سفید خونی به نام ماکروفاژ می باشد. ماکروفاژها در از بین بردن باکتری های مضر کمک می کنند.

سرطان طحال

در اغلب موارد، سرطان از طحال شروع نمی شود و معمولا از دستگاه لنفاوی آغاز می گردد که لنفوم نام دارد. لنفوم نوعی سرطان خون است.

لنفوم در قسمتی از سیستم لنفاوی شروع می شود و به مناطق دیگر آن از جمله طحال حمله می کند و آن را درگیر می کند .

نوع دیگری از سرطان خون، لوسمی نام دارد که از مغز استخوان شروع می شود و به مناطق دیگر مانند طحال حمله می کند و سبب بروز سرطان طحال می شود

سرطان های دیگری مانند سرطان ریه ، سرطان معده ، سرطان پانکراس (لوزالمعده)، سرطان

کبد

علائم سرطان طحال

علایم سرطان طحال، مبهم هستند و بسیار شبیه علایم سرماخوردگی می باشند:

- احساس درد و پری در قسمت فوقانی چپ شکم : درد شکم به دلیل بزرگ شدن طحال ایجاد می شود .

- احساس خستگی : خستگی می تواند در اثر کاهش تعداد گلبول های قرمز خون باشد .

- تب و لرز : پزشکان علت بروز تب را در اثر ناتوانی طحال در تولید لنفوسیت ها می دانند، زیرا لنفوسیت ها با عفونت ها مبارزه می کنند .

علائم سرطان طحال چیست؟

- درد استخوان و درد مفاصل

- خونریزی

- کبودی نقاط مختلف بدن

- ابتلا به عفونت های مکرر

- فرد در طول شب عرق می کند

- ورم گره های لنفاوی

- کاهش وزن بدون علت

- کاهش اشتها : در نتیجه با گذشت زمان، فرد مبتلا دچار کاهش وزن می شود.

- خارش پوست : خارش های شدید دست و پا یکی دیگر از علائم سرطان طحال می باشد و ممکن است در طول شب بدتر شود . این علامت می تواند در اوایل بروز بیماری ایجاد شود .

تذکر

این علایم در بیماری های دیگر نیز رخ می دهند، بنابراین تشخیص قطعی این بیماری بر اساس علایم با پزشک می باشد. پزشک با بررسی دقیق فرد و انجام آزمایش های مختلف، تشخیص قطعی را خواهد داد .

علایم خطرناک سرطان طحال

اگر با هر یک از علایم زیر مواجه شدید، سریعا به پزشک مراجعه کنید:

- کبودی لب ها و ناخن ها

- تغییر سطح هوشیاری (مثلا به پرسش های فرد امدادگر جواب ندهد و یا جواب های بی ربط بدهد)

- تغییر در وضعیت روحی به شکل ناگهانی مثلا فرد به شکل ناگهانی دچار خواب آلودگی و هذیان گویی و توهم شود

- درد قفسه سینه و تپش قلب

- تب بالا

- ضربان تند قلب

- درد شدید شکم

- مشکلات تنفسی از جمله تنگی نفس و خس خس سینه

عوامل بروز سرطان طحال

- افزایش سن

- برخی بیماری های عفونی

- تضعیف سیستم ایمنی بدن توسط بیماری هایی مثل ایدز، مصرف داروهای پیوند عضو

- ابتلا به سرطان های مختلف و تحت درمان بودن برای آنها مثل شیمی درمانی

- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص

- سابقه خانوادگی ابتلا به لنفوم و لوسمی

- سابقه ابتلا به بیماری های خونی

- قرار گرفتن در معرض اشعه

و سرطان روده بزرگ نیز می توانند متاستاز پیدا کرده (پخش شوند) و طحال را نیز درگیر کنند.

چرا طحال بزرگ می شود؟

طحال، عضوی ۲۵۰ گرمی و به اندازه مشت بسته انسان است که از دستگاه لنفاوی محسوب می شود و زیر قفسه سینه و سمت چپ بدن قرار گرفته است.

این عضو کوچک و نرم در دوران جنینی، وظیفه خون سازی را به عهده دارد، اما پیش از تولد نوزاد این وظیفه مهم را به مغز استخوان واگذار می کند و پس از آن تصفیه خون و نیز تقویت سیستم ایمنی را با نگهداری از گلبول های سالم قرمز و سفید و پلاکت خون به عهده می گیرد، اما این عضو تحت تاثیر عوامل میکروبی و ویروسی یا برخی نارسایی های کبدی، بزرگ و دچار بیماری می شود.

به همین علت، دکتر بابک بهار، فوق تخصص خون و سرطان تاکید می کند که بزرگ شدن طحال به خودی خود قابل پیشگیری نیست، بلکه درمان و کنترل آن به درمان بیماری های زمینه ای عامل بروز این بیماری بازمی گردد.

بزرگی طحال در برخی موارد از طریق معاینه کلینیکی از سوی متخصص به علت قابل لمس بودن یک برجستگی در زیر دنده های سمت چپ بدن قابل تشخیص است، اما گاهی اوقات پزشک فقط با گرفتن شرح حال و انجام معاینه به این عارضه مشکوک می شود.

با این حال دکتر بهار در گفت وگو با جام جم تاکید می کند: گرچه تشخیص این بیماری از طریق آزمایش خون و شمارش تعداد گلبول های قرمز و سفید و پلاکت ها ممکن است، اما هیچ روشی برای تشخیص بزرگ شدن طحال از سونوگرافی دقیق تر نیست.

فراموش نکنید علائمی چون بروز سریع خونریزی در شخص، احساس درد در قسمت بالا و سمت چپ شکم، احساس سیری بدون صرف غذا، کم خونی، احساس خستگی، عفونت های مکرر، سکسکه های مکرر و بی دلیل، بی اشتهایی، تنگی نفس، احساس سردی و تعریق پوست می تواند ناشی از بزرگ شدن طحال باشد.

البته این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید می کند: افرادی که عادت به ورزش ندارند وقتی تمرینات ورزشی می کنند یا بسرعت می دوند در طرف چپ بدنشان در ناحیه زیر شکم احساس درد می کنند که می تواند خبر از وارد آمدن فشار به طحال بدهد که البته مورد جدی نیست و رفع می شود.

چرا طحال بزرگ می شود؟

وقتی صحبت از درمان بزرگی طحال می شود ذهن متخصصان معطوف به درمان بیماری ها و علل ثانویه ای می شود که به بزرگی طحال منجر شده است. چرا که به گفته دکتر بهار، بزرگ شدن طحال بیشتر علل عفونی، ویروسی و باکتریایی دارد و در درجه دوم به اشکالات جریان خون و نارسایی های کبدی مربوط می شود. یعنی اگر کبد دچار مشکل و التهاب بشود به طحال فشار می آورد. در برخی موارد، بیماری هایی چون روماتیسم و برخی از انواع تالاسمی و حتی در مواردی تومورهای طحال نیز به بزرگ شدن آن منجر می شود.

خوب است بدانید که از عفونت هایی که می تواند به بزرگی طحال منجر شود عفونت های ویروسی مانند مونونوکلئوز (یکی از بیماری های مسری ویروسی در دستگاه تنفس، کبد و دستگاه لنفاوی است که بیشتر نوجوانان را درگیر می کند)، عفونت های باکتریایی مانند سیفلیس یا عفونت لایه داخلی قلب و عفونت های انگلی مانند مالاریاست. همچنین بیماری هایی چون سیروز و سایر بیماری های کبدی، برخی انواع کم خونی و سرطان های خون و نیز بروز فشار خون در رگ طحال یا کبد نیز می تواند بزرگی طحال را به دنبال داشته باشد.

زندگی بدون طحال

نکته مهم در درمان بزرگی طحال آن است که بسیاری از افراد می توانند فقط با درمان علل و بیماری های ثانویه ای که به بزرگی طحال منجر شده است، اصلاح الگوی فعالیت شان و نیز مراقبت از ابتلا به بیماری های عفونی به درمان موثر این مشکل دست یابند و برخی دیگر نیز باید تن به جراحی بدهند و این عضو از بدنشان را خارج کنند.

دکتر بهار با تاکید بر این که افرادی که دچار بزرگ شدن طحال شده اند، باید از ورزش حرفه ای و شدید اجتناب کنند، می گوید: اگر بزرگ شدن طحال تشخیص داده شود، ابتدا پزشک به درمان بیماری های مرتبط با این عارضه و در مرحله آخر، روش جراحی فکر می کند. البته هر فردی می تواند بدون طحال به زندگی خود ادامه دهد، اما از آنجا که این گونه افراد بیشتر در معرض ابتلا به انواع عفونت ها قرار دارند باید پیش از عمل جراحی به آنها واکسن ذات الریه چند ظرفیتی طبق دستورالعمل خاصی تزریق شود. این واکسن ها از بروز عفونت خون، استخوان و مفاصل در این افراد جلوگیری می کند. همچنین این افراد نه تنها باید از سفر به مناطقی که احتمال ابتلا به بیماری مالاریا در آنجا وجود دارد اجتناب کنند، بلکه باید بهداشت فردی خود را با دقت و حساسیت بیشتری حفظ و سعی کنند تا از مواجهه با افراد مبتلا به بیماری های عفونی دوری کنند.

به خاطر داشته باشید که اگر در طرف چپ بالای شکم احساس درد می کنید، بخصوص اگر درد شدید است یا هنگام نفس عمیق کشیدن بدتر می شود، باید در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید.

بدون طحال می توان زندگی کرد؟

بدون طحال می توان زندگی کرد؟

طحال یک عضو داخل شکمی است که در سمت چپ قسمت فوقانی شکم، در کنار معده و بالای کلیه چپ قرار گرفته است. طحال کاملا توسط دنده تحتانی قفسه‌سینه محافظت می‌شود و در حالت طبیعی، نمی‌توان آن را از طریق جدار شکم لمس کرد.

وزن طحال، در بزرگسالان 75 تا 150 گرم است و در هر دقیقه، حدودا 300 میلی‌لیترخون از آن عبور می‌کند. بنابراین یک بافت کاملا پرخون محسوب می‌شود.

طحال در دوران‌های مختلف زندگی وظایف کاملا متفاوتی را بر عهده می‌گیرد: در دوران جنینی و در ماه‌های پنجم تا هشتم بارداری، به عنوان یک مرکز خون‌ساز عمل می‌کند و گلبول‌های سفید و قرمز خون را می‌سازد. پس از تولد، مغز استخوان به عنوان مرکز خونسازی عمل می کند و این فعالیت طحال خاموش می‌شود. در عین حال، قابلیت تبدیل به بافت‌های خون‌ساز همواره در طحال باقی می‌ماند و در برخی بیماری‌ها که مغز استخوان دیگر نمی تواند سلول‌های خونی را بسازد، سلول‌های طحال مجددا شروع به فعالیت خون‌سازی می‌کنند.

ولی این فعالیت، معمولا فاقد ارزش بالینی است و تنها موجب بزرگ شدن بیش از حد طحال و بروز عوارض ناشی از آن می‌شود.

وظایف طحال چیست؟

پس از تولد و در سنین کودکی، طحال، منبع عمده و محل استقرار سلول‌های لنفوسیت B (یک نوع گلبول سفید) محسوب می‌شود و نقش مهمی را در پاسخ‌های ایمنی بدن ایفا می‌کند. لنفوسیت‌های B که در طحال استقرار یافته‌اند، در پاسخ به میکروب‌ها و عوامل خارجی، شروع به ترشح پادتن یا آنتی بادی می‌کنند. سلول‌های ماکروفاژی که در طحال استقرار یافته‌اند، خون را از سلول‌های غیر طبیعی پاک می کنند.

افرادی که به هر علت، طحال ‌شان برداشته شده است، باید واکسن ضد برخی میکروب ‌های خاص را دریافت کنند.

گلبول‌های قرمزی که دارای اشکال غیر طبیعی هستند، یا آنهایی که بیش از اندازه پیر شده‌اند و همچنین پلاکت‌های غیر طبیعی، توسط طحال از گردش خون برداشته می‌شوند. هر روز، 20 میلی‌لیتر گلبول‌ قرمز فرسوده توسط طحال جمع‌آوری و از گردش خون خارج می‌شوند.

به طور طبیعی، یک ‌سوم از کل پلاکت‌های بدن، در طحال ذخیره شده‌اند که در موارد لزوم، می‌توانند به گردش خون وارد شوند.

بودن یا نبودن طحال چه فرقی می‌کند؟

با وجود اعمالی که طحال انجام می دهد باید گفت که فعالیت‌های این عضو در افراد بالغ، توسط اعضای دیگر، نظیر کبد و مغز استخوان هم قابل انجام است، بنابراین برداشتن طحال در بزرگسالان، معمولا عارضه عمده‌ای ایجاد نمی‌کند.

در کودکان، با توجه به نقش طحال در ایجاد پاسخ‌های ایمنی، برداشتن طحال باید با دقت بیشتری صورت گیرد، زیرا حذف این عضو در سنین کودکی، با کاهش توانایی ساخت آنتی‌بادی در بدن، موجب استعداد ابتلا به برخی عفونت‌های خاص می‌شود.

طحال چگونه آسیب می بیند؟

طحال، کاملا در مجاورت دنده‌های نهم تا دوازدهم قرار گرفته است. آسیب طحال و پارگی آن، یک مشکل شایع در تصادفات و ضرباتی است که به سمت چپ شکم و قفسه‌سینه وارد می‌شود.

مهم‌ترین خطری که در این موارد بیمار را تهدید می‌کند، خون‌ریزی شدید از بافت پرخون طحال به داخل شکم است، بدون اینکه خون‌ریزی در سطح بدن دیده شود.

تشخیص خون‌ریزی داخلی، در این موارد از اهمیت فوق‌العاده زیادی برخوردار است، زیرا در بسیاری از موارد، برای کنترل آن نیاز به اعمال جراحی وجود دارد. در صورت پارگی طحال، گاهی نیاز به برداشتن کامل این عضو پیش می‌آید.

در برخی بیماری‌ها، برداشتن طحال یا اسپلنکتومی، یکی از پایه‌های درمانی محسوب می‌شود. این بیماری‌ها یا مستقیما در نتیجه عملکرد غیر طبیعی طحال به وجود می آیند و یا کارکردهای طحال موجب تشدید یا استمرار آنها می‌شود.

مواقعی که طحال برداشته می‌شود

گاهی طحال، عملکرد پاکسازی خون را بیش از حد لازم انجام می‌دهد و نه تنها سلول‌های معیوب و فرسوده را از گردش خون خارج می‌کند، بلکه بسیاری از سلول‌های سالم را نیز از بین می‌برد. این حالت که "هیپراسپلنیسم" نامیده می‌شود، با برداشتن طحال، بهبود می یابد.

در بیماری‌های همولیتیک، که نوعی کم‌خونی ناشی از متلاشی شدن زودهنگام گلبول‌های قرمز خون است، گاهی برداشتن طحال، به کاهش کم‌خونی کمک می‌کند.

برداشتن طحال در موارد پیشرفته تالاسمی، کم‌خونی داسی‌شکل و کم‌خونی‌های همولتیک خودایمنی، به بهبود بیماری کمک می‌کند.

افرادی که به هر علت، طحال‌شان برداشته شده است، باید واکسن ضد برخی میکروب‌های خاص را دریافت کنند، زیرا حتی در بزرگسالان نیز کارکردهای طحال نباید کاملا بی‌اهمیت تلقی شود و نقش طحال در دستگاه ایمنی بدن را باید همیشه در نظر داشت.

آنتی‌بادی‌هایی که در طحال ترشح می‌شوند، به خصوص علیه باکتری‌هایی که دارای کپسول هستند، موثرند و بیمارانی که طحال شان برداشته شده است، مستعد ابتلا به عفونت باکتری‌هایی نظیر پنوموکوک و هموفیلی هستند.

واکسیناسیون مناسب و رعایت اصول پیشگیری، احتمال وقوع این عفونت را به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌دهد.

بیماری‌های طحال

- اسپلنومگالی: بزرگ شدن بیش از حد طحال

- هایپراسپلنیسم: فعالیت بیش از حد طحال

- آسپلنیسم: نبودن طحال یا فقدان کارکرد آن