در مورد بالا یا پایین بودن پلاکت خون بیشتر بدانید

دانستنی هایی در مورد پلاکت خون و عوارض بالا یا پایین بودن پلاکت در خون و این که این کم و زیاد بودن پلاکت باعث بروز چه بیماری هایی می شود .

پلاکت‌ها، اجزای کوچک مسطحی هستند که در خون وجود دارند و از بقیه سلو‌ل‌های خونی بسیار کوچک ترند. این ساختارها حاوی آنزیم‌هایی هستند که باعث انعقاد خون می‌شوند و وظیفه اصلی آنها جلوگیری از خون‌ریزی و خارج شدن گلبول‌قرمز از داخل رگ است.

علامت Plt در آزمایش خون نشان‌دهنده تعداد پلاکت‌ها در هر میلی‌لیتر مکعب خون است و عدد مربوط به آن معمولا بزرگ ترین عدد برگه آزمایش خون است.

غیر از کنترل انعقاد خون، از میزان پلاکت برای بررسی روند بهبود نارسایی مغز استخوان و بیماری‌های خونی هم استفاده می‌شود.

مقادیر طبیعی : پلاکت بین 150 هزار تا 400 هزار در هر میلی‌مترمکعب خون برای بزرگسالان طبیعی است. در نوزادان این مقدار کمی بیشتر است.

محدوده خطر : پلاکت زیر 50 هزار یا بیشتر از یک میلیون غیر طبیعی است و نیازمند توجه خاص است.

چه چیزهایی پلاکت را کاهش می‌دهد؟

بزرگ شدن طحال، خون‌ریزی شدید و مصرف پلاکت، لوسمی یا سرطان خون، ترومبوسیتوپنی، انواع وراثتی کمبود پلاکت، انعقاد منتشر خون در داخل رگ‌ها، شیمی‌درمانی بعد از سرطان، عفونت و نارسایی مغز استخوان باعث کاهش پلاکت می‌شوند. عدم تولید پلاکت می‌تواند به خاطر مشکلات استخوانی نیز باشد.

چه چیزهایی پلاکت را افزایش می‌دهد؟

بیماری‌ آرتریت روماتویید، کم‌خونی فقر آهن، مشکلات بعد از برداشتن طحال، بعضی سرطان‌ها و بیماری‌های ژنتیکی خاص باعث افزایش مقدار پلاکت می‌شوند.
نکاتی در رابطه با پلاکت خون

- ورزش شدید و قدرتی باعث افزایش میزان پلاکت می‌شود.

- در هنگام قاعدگی مقدار پلاکت خون کمی کاهش پیدا می‌کند.

- قرص‌های ضد بارداری باعث بالا رفتن مقدار پلاکت می‌شوند.

- داروی استامینوفن پلاکت را کاهش می‌دهد.

اجزای دیگر آزمایش خون

به غیر از اجزای اصلی آزمایش خون مثل مقدار پلاکت، گلبول‌سفید و قرمز، هموگلوبین، مقادیر دیگری مثل:

MCV یا mean corpuscular volume و

MCH یا mean corpuscular hemoglobin و

MCHC یا mean corpuscular hemoglobin concentration وجود دارند که همه مربوط به گلبول‌قرمز و اندازه و شکل و مقدار هموگلوبین آن هستند. مقادیر متفاوت هر کدام از این ها می‌تواند نشان‌دهنده ی نوع خاصی از کم‌خونی باشد.

چگونگی انجام آزمایش خون

آزمایش خون یکی از ساده‌ترین روش‌های آزمایشی است. با پیشرفت تکنولوژی و وجود دستگاه‌های جدید معمولا پس از چند دقیقه می‌‌توان پاسخ این آزمایش را دریافت کرد.

برای انجام این آزمایش حدود 5 تا 7 میلی‌لیتر از خون وریدی (سیاهرگی) لازم است که معمولا آن را در یک لوله آزمایش که با ماده ضدانعقاد خون پوشیده شده است جمع‌آوری می‌کنند.

برای ترکیب شدن بهتر ماده ضدانعقاد با خون، موقع‌ خون‌گیری و کمی بعد از آن، لوله را تکان می‌دهند. در طی انجام آزمایش باید از هر اتفاقی که موجب تخریب سلول‌های خونی می‌شود جلوگیری کرد. بعد از انجام آزمایش باید مدتی روی محل خون‌گیری فشار آورد تا خون بند بیاید.

در موارد کم‌‌خونی شدید هم، خون‌گیری برای انجام آزمایش خون مشکلی ایجاد نمی‌کند. برای کسانی که از سوزن یا مشاهده ی خون ترس دارند، باید تمهیدات ویژه در نظر گرفت.

بهترین زمان برای انجام آزمایش خون صبح و در شرایط طبیعی بدن است. استرس، فعالیت بدنی شدید و یا خون‌ریزی حاد می‌تواند نتایج آزمایش را کمی تغییر دهد.

شما می توانید با دست آوردن اطلاعات لازم در مورد پلاکت خون در نرمال کردن آن بکوشید

با تالاسمی ماژور بیشتر آشنا شوید

بخوانید اطلاعاتی در خصوص تالاسمی ماژور که یک نوع بیماری خونی و ژنتیکی می باشد .

دانشنامه سلامت : تالاسمی یک بیماری کم‌خونی ارثی و ژنتیکی است که به علت اشکال در ساخت زنجیره‌های پروتئینی هموگلوبین به وجود می‌آید.

تالاسمی به دو نوع آلفا تالاسمی و بتا تالاسمی تقسیم می‌شود که خود بتا تالاسمی هم شامل تالاسمی ماژور (تالاسمی شدید) و تالاسمی مینور یا تالاسمی خفیف است.

فرد مبتلا به تالاسمی مینور یک ژن سالم را از یک والد و یک ژن بیماری را از والد دیگر به ارث برده است؛ این فرد، بیمار محسوب نمی‌شود و دارای زندگی و عمر عادی است اما فرد مبتلا به تالاسمی ماژور یک ژن بیماری را از پدر و ژن دیگر بیماری را از مادر به ارث برده است.

به علت خون‌سازی غیرموثر، مراکز خون‌ساز خارج مغز استخوان، از جمله کبد و طحال شروع به خون‌سازی می‌کنند و بزرگ می‌شوند. بیماری معمولا به صورت کم‌خونی شدید در 6 ماهه اول زندگی کودک تظاهر می‌کند و درصورت عدم شروع تزریق خون، بافت مغز استخوان و مکان‌های خون‌ساز خارج از مغز استخوان فعال و بزرگ شده و موجب بزرگی مغز استخوان‌ها به خصوص استخوان‌های پهن (صورت و جمجمه) و بزرگی کبد و طحال می‌شوند.

این علایم عبارتند از کم‌خونی، زردی، رنگ‌پریدگی، تغییر شکل استخوان‌های صورت و جمجمه، بزرگی شکم(کبد و طحال)، بزرگی قلب و بیماری قند خون. (در سنین بالا)

درمان این بیماری سخت است و عمدتا شامل تزریق خون در هر ماه تا آخر عمر و مصرف داروی آهن‌زدا به صورت چند ساعت تزریق زیر پوستی، چند بار در هفته است.

بهترین راه پیشگیری از تولد نوزاد مبتلا به تالاسمی، عدم ازدواج دو فرد ناقل تالاسمی با یکدیگر است اما در صورت ازدواج این افراد با یکدیگر، انجام آزمایش‌های ژنتیک بر روی جنین در هفته 10 تا 12 بارداری در هر نوبت بارداری، لازم و ضروری است.

نکته : قابل توجه همه ی زوج های جوان مشاوره را قبل بارداری به هیچ عنوان فراموش یا سهل انگاری نکنید .

با دو گروه خونی جدید آشنا شوید

دانستنی هایی در مورد کشف دو گروه خونی جدید ، که این کشف جدید از آن جهت پراهمیت است که می تواند خطر انتقال گروه های خونی ناسازگار را در میان دهها هزار انسان کاهش دهد. با ما همراه باشید .

دانشنامه سلامت : نکته جالب توجه درباره کشف جدید این است که این دو نوع جدید گروه خونی می تواند تعداد کلی گروه های خونی شناخته شده را به 32 برساند.

در واقع به جز گروه های A، B، AB و O گروه های خونی دیگری نیز وجود دارند که به نسبت این چهار گروه کمیاب ترند و معمولا نام افرادی را به خود می گیرند که در بدن آنها جاری بوده و سپس کشف شده اند.

این گروه های خونی نادر از قبیل گروه های «جونیور» یا «لانگریز» به واسطه وجود گروه های ویژه از آنتی ژنها شناسایی می شوند و بسیاری از آنها از قبیل گروه های خونی Kell و MNS با گروه های خونی A یا O همخوانی و سازگاری دارند.

اما کشف گروه های خونی جدید معمولا امری بسیار نادر است، کشف آخرین نمونه جدید گروه خونی به بیش از یک دهه پیش باز می گردد، از این رو کشف دو گروه خونی به صورت همزمان رویداد بسیار مهمی به شمار می رود.

گروه های خونی «جونیور» و «لانگریز» به ویژه در شرق آسیا و در ژاپن فراوان دیده می شود به صورتی که به گفته دانشمندان بیش از 50 هزار ژاپنی از گروه خونی «جونیور منفی» برخوردارند و به این واسطه دچار مشکلات انتقالی خون و یا ناسازگاری مادر با جنین هستند.

این کشف را می توانیم یک رویداد مهم پزشکی بگذاریم .

علت ذخیره کردن خون بند ناف

در این جا می خواهیم در مورد علت ذخیره کردن خون بند ناف نوزادان و فواید این کار و کاربرد این خون را بیان کنیم . با ما باشید .

فرصتی است که تنها برای یک‌بار به شما داده می‌شود تا جهت حفظ سلامت درازمدت کودک خود اقدام نمایید. خون بند ناف منبعی غنی از سلول‌های بنیادی است. این سلول‌ها که از نظر ژنتیکی برای هر کودک منحصر به فردند، واحدهای سازنده خون، اندام‌ها، بافت و سیستم ایمنی هستند.
در ابتدا مروری بر تاریخچه و علت اهمیت سلول‌های بنیادی و سپس سلول‌های بنیادی خون بند ناف خواهیم داشت و سپس به ضرورت ذخیره آن برای حفظ سلامت می‌پردازیم.
سلول بنیادی چیست؟سلول بنیادی مادر تمام سلول‌ها است و توانایی تبدیل به تمام سلول‌های بدن را دارا می باشد. این سلول‌ها واجد توانایی خود نوسازی (Self Renewing) و تمایز (Differentiating) به انواع سلول‌ها از جمله سلول‌های خونی، قلبی، عصبی و غضروفی هستند. هم چنین در بازسازی و ترمیم بافت‌های مختلف بدن به دنبال آسیب و جراحت موثر بوده و می توانند به درون بافت‌های آسیب دیده‌ای که بخش عمده سلول‌های آنها از بین رفته است، پیوند زده شوند و جایگزین سلول‌های آسیب دیده شده و به ترمیم و رفع نقص در آن بافت بپردازند.
به دلیل توانایی منحصر به فرد سلول‌های بنیادی، این سلول‌ها امروزه از مباحث جذاب در زیست شناسی و علوم درمانی می باشند. هم چنین تحقیقات در این زمینه دانش ما را درباره چگونگی رشد و تکوین یک اندام از یک سلول منفرد افزایش داده است و مهمتر آن که به فهم مکانیزم جایگزینی سلول‌های سالم با سلول‌های آسیب دیده کمک نموده است.
انواع سلول بنیادیسلول‌های بنیادی را بر اساس خصوصیات و ویژگی به سه دسته سلول‌های بنیادی جنینی، سلول‌های بنیادی بالغ و سلول‌های بنیادی خون بند ناف تقسیم می‌کنند.
1- سلول‌های بنیادی جنینی: از توده سلولی داخلی جنین 16-14 روزه گرفته می شود و قادر است تمام سلول‌ها و بافتهای یک فرد کامل را بسازد.
2- سلول‌های بنیادی بالغ: به سلول‌هایی که پس از تولد از بافت‌های مختلف فرد بالغ جدا می‌شوند، گفته می‌شود. سلول‌های بنیادی خونساز مستقر در مغز استخوان، مغز، کبد و سایر بافت‌ها از این دسته‌اند که قدرت تمایز به برخی از بافت‌ها را دارا هستند.
3- سلول‌های بنیادی خون بندناف: از بندناف استخراج شده و همانند سلول‌های بنیادی خونساز مغز استخوان است. خون بندناف خونی است که پس از تولد در بند ناف و جفت باقی مانده و دور ریخته می‌شود. این خون غنی از سلول‌های بنیادی است. سلول‌های بنیادی خون بند ناف همانند سلول‌های بنیادی خونساز مغز استخوان به سلول‌های زیر تقسیم می‌شوند:
- سلول‌های قرمز که اکسیژن را به تمام بدن حمل می‌کنند.
- سلول‌های سفید که در سیستم ایمنی فعالانه شرکت دارند.
- پلاکت‌ها که به انعقاد خون کمک می‌کنند.
- همچنین قادر به ساخت انواع سلول‌های دیگر و ترمیم و نگه‌داری سلول‌ها در هنگام جراحت هستند.
خون بند ناف چه فوایدی دارد؟اولین پیوند خون بند ناف در سال 1988 میلادی در فرانسه و توسط دکتر گلوکمن به یک کودک مبتلا به کم خونی فانکونی (یک نوع کم خونی مادرزادی) انجام گرفت و به این ترتیب تا به امروز صدها پیوند موفق خون بند ناف صورت گرفته است و مراکز بزرگ ذخیره این سلول‌ها در کشورهای مختلف جهان تاسیس گردیده است. مرور آمار منتشر شده نشان می دهد که هر ساله حدود 30 هزار بیمار با بیماری‌هایی که با پیوند سلول‌های بنیادی مغز استخوان، قابل درمان هستند در سال شناسایی می‌شوند و حدود 75 درصد این بیماران قادر به یافتن یک داوطلب مناسب برای اهدا خون مغز استخوان نیستند.
از سوی دیگر جستجوی مراکز ثبت اهداکنندگان مغز استخوان زمان بسیاری به خود اختصاص می‌دهد.

به این ترتیب ذخیره خون بندناف زمان را کوتاه و میزان اهدا کننده را بیشتر می سازد و به این ترتیب زمان را برای مبتلایان به لوسمی‌های حاد، کم خونی‌ها و نقایص ایمنی که در زمان کوتاهی می میرند کوتاهتر می کند.
امروزه تحقیقات گسترده‌ای به منظور درمان بیماری‌ها و ضایعات عصبی، ترمیم بافت‌های آسیب دیده قلبی و استخوانی، ترمیم سوختگی‌ها و ضایعات پوستی، ترمیم لوزالمعده وترشح انسولین و ترمیم سایر بافت های آسیب دیده با استفاده از سلول‌های بنیادی مغز استخوان، خون بندناف و سایر سلول‌های بنیادی یک فرد بالغ درحال انجام است. ترمیم لوزالمعده و ترشح انسولین و ترمیم سایر بافت‌های آسیب دیده با استفاده از سلول‌های بنیادی مغز استخوان، خون بندناف و سایر سلول‌های بنیادی یک فرد بالغ درحال انجام است.
فهرستی از بیماری‌هایی که با استفاده از سلول‌های بنیادی خون بندناف قابل درمان هستند به شرح زیر است:
-اختلالات سلول‌های بنیادی: کم خونی آپلاستیک، کم خونی فانکونی، هموگلوبینوری حمله‌ای شبانه (PNH)
- لوسمی حاد AML، ALL، لوسمی تمایز نیافته حاد لوسمی مزمن CML
- بیماری‌های نقص در تولید لنفوسیت‌ها: لنفوم غیرهوچکین، لنفوم هوچکین
- ناهنجاری‌های ارثی گلبولهای قرمز: بتا، تالاسمی ماژور، کم خونی سلولی داسی شکل
- نقص ارثی پلاکتی: ترومبوسیتوپنی مادرزادی اختلالات
- بیماری‌های ارثی: سندروم لش نیهان، هیپوپلازی غضروف
- اختلالات سیستم ایمنی مادرزادی: سندروم کاستمن، نقص چسبندگی لکوسیتی، سندروم دی جرج
- پلاسماسل: مولتی پل میلوما، لوسمی پلاسماسل
- سایر بیماری‌ها: بیماری آلزایمر، دیابت، پارکینسون، صدمات نخاعی، سکته‌های قلبی و مغزی، بیماری‌های کبدی، دیستروفی عضلانی
توجه : در حال حاضر در کشورمان فقط بیماریهایی که منشاء خونی دارند از جمله تالاسمی ، سرطان خون و کم خونی ها با استفاده از سلول‌های بنیادی خون بند ناف قابل درمان هستند.
چرا بهتر است خانواده‌ها خون بند ناف کودک خود را ذخیره کنند؟

فرصتی است که تنها برای یک‌بار به شما داده می‌شود تا جهت حفظ سلامت دراز مدت کودک خود اقدام نمایید. خون بند ناف منبعی غنی از سلول‌های بنیادی است. این سلول‌ها که از نظر ژنتیکی برای هر کودک منحصر به فردند، واحدهای سازنده خون، اندامها، بافت و سیستم ایمنی هستند.
امروزه بسیاری از خانواده‌ها خون بند ناف کودکان خود را به عنوان درمانی بالقوه برای سرطان، ناهنجاری‌های خونی، بیماری‌های ایمنی و بیماری‌های ژنتیکی ذخیره می کنند. خون بند ناف تنها می‌تواند در اولین دقایق پس از تولد جمع آوری شود. بنابراین می‌بایستی این تصمیم به هنگام بارداری گرفته شود.

با نگهداری خون بند ناف کودک خود، منبع بیولوژیک منحصر به فردی را ذخیره می سازید که مانند کیت خود ترمیمی در اختیار کودک شما و احتمالا دیگر اعضای خانواده است.
سلول‌های بنیادی خون بند ناف قدرت درمانی دارند. امروزه سلول‌های بنیادی در درمان و مبارزه با بیماری‌هایی همچون سرطان، بیماریهای خودایمنی و بیماریهای ارثی کاربرد دارند. تحقیقات روزافزون روی سلول‌های بنیادی بطور پیوسته منجر به کشف کاربردهای جدید آنها می گردد. احتمالا سلول‌های بنیادی می توانند در آینده برای درمان صدمات وارده به ستون فقرات، سکته مغزی، پارکینسون، آلزایمر، بیماری‌های قلبی، دیابت و ایدز مفید باشند. پزشکان بطور فزاینده‌ای از سلول‌های خون بند ناف بعنوان جایگزینی برای مغز استخوان در پیوندها استفاده می‌کنند چرا که احتمال پیچیدگی‌های ناشی از پیوند کمتر و امکان یافتن گزینه ای مناسب بیشتر است.
سلول‌های بنیادی خون بند ناف از نظر ژنتیکی منحصر به فردند. سلول‌های خون بند ناف کودک شما چنانچه مورد نیاز کودکتان باشند بهترین گزینه جهت پیوندی ایده آل محسوب می‌شوند. همچنین احتمال سازگاری کامل سلول‌های بنیادی کودک شما با خواهران و یا برادرانش 30%-25% است. به علاوه احتمال استفاده این سلول‌ها توسط والدین کودک وجود دارد.
سابقه بیماری‌های خانوادگی شما باید مد نظر قرار بگیرد. چنانچه خانواده شما سابقه بیماری‌هایی دارد که می توانند توسط پیوند سلول‌های بنیادی درمان شوند، احتمال این که کودک شما یا خواهران و برادرانش به خون بند ناف ذخیره شده نیاز پیدا کنند افزایش پیدا می‌کند. هیچ کس نمی‌داند چه بیماری‌ها یا صدماتی در آینده با سلول‌های بنیادی قابل درمان خواهند بود. بسیاری ذخیره خون بند ناف را نوعی بیمه سلامتی می‌دانند. ذخیره خون بند ناف برای خانواده‌های اقلیت اهمیت بیشتری دارد چرا که یافتن دهنده مناسب برای آنها مشکل‌تر است.

شما با این کار کودک خود را از همان بدو تولد بیمه کرده اید در مقابل بیماری های سخت .