عوامل مؤثر بر سلامت سالمندان

سالمندی یک فرایند طبیعی در زندگی است که از ابتدای عمر شروع می شود. با افزایش سن به تدریج تغییرات جسمانی، روانی و احساس در انسان روی می دهد.

این تغییرات بسیار تدریجی و فردی می باشند و عبارتند از: ضعف عضلات صاف و آتروفی عضلات مخطط، تغییرات در سیستم عروق قلب و ریه ها (شامل کاهش برون ده قلب، سختی عروق و تجمع چربی در دیواره ی آنها کاهش قابلیت ارتجاعی ریه و…) پوکی و شکنندگی استخوانها، کاهش قدرت انعطاف مفاصل و کاهش دامنه ی حرکت، کندی حرکات، تغییرات در سیستم عصبی (کاهش سرعت هدایت عصبی در نرون ها، تأخیر در پاسخ درکی و رفتاری، کوتاهی خواب، زوال حس تعادل و…).

به عبارت دیگر پیری عبارت است از تغییرات بیولوژیکی که در نحوه ی زیست ارگانیسم در طول زمان ظاهر می شود. این تغییر با کاهش نیروی حیاتی و تطبیقی، یعنی کاهش قابلیت انطباق فرد با تغییر شرایط ناگهانی و ناتوانی در ایجاد تعادل مجدد همراه گشته و به تدریج دگرگونی هایی را در ساختمان و عمل اعضای بدن فرد به وجود می آورد.

سالمندی فرآیند طبیعی رشد و تکامل رشد و تکامل بشری است. سالمندی یک پدیده ی جهانی است و در عین حال یک پدیده ی فردی که متأثر از تجارب زندگی هر فرد می باشد. تقسیم بندی های مختلفی در مورد سن سالمندی وجود دارد، اما معتبرترین تقسیم بندی که مربوط به سازمان بهداشت جهانی است، به شرح زیر است:

▪ ۶۰ تا ۷۵ سال: سالمند جوان ( مسن )

▪ ۷۵ تا ۹۰ سال: سالمند پیر

▪ ۹۰ سال و بالاتر: خیلی پیر

عوامل مؤثر بر سلامت سالمندان

به درستی مشخص نیست که چه عواملی بر سالمندی سالم تأثیر گذارند، اما این نکته مشخص است که عادات و رفتارهای بهداشتی، سیستم حمایت کننده ی اجتماعی و دید خوش بینانه نسبت به زندگی، تجارب زندگی، خصوصیات شخصیتی و سلامت جسمی کنونی و… همه بر سلامت دوران سالمندی مؤثرند.

توصیه های سلامت برای ورزشکاران مسن

ورزش مداوم، قدرت تعادل را در افراد میانسال که به ورم مفاصل یا زانو درد مبتلا هستند تقویت می کند. بر اساس تحقیقات انجام شده، هم تمرینات ایروبیک و هم بدن سازی، هر دو به تقویت تعادل بدن کمک می کند.

● تمرینات تعادلی

افتادن می تواند مسئله خطرناکی برای افراد میانسال و سالخورده باشد و ترس از آن باعث می شود افراد فعالیت های خود را محدود کنند. تمرین های بدن سازی و قدرتی می تواند از افتادن شما جلوگیری کند. یوگا نیز می تواند قدرت تعادل شما را ارتقا بخشد و همچنین تمرینات خاص تعادلی که با استفاده از توپ های ورزشی انجام می گیرد.

● تمرین بیشتر برای لاغر شدن

فقط حفظ تناسب اندام برای جلوگیری از اضافه وزن دوران پیری و میانسالی کافی نیست، اما ارتقای تناسب اندام می تواند این کار را انجام دهد. بر اساس تحقیقات، اضافه کردن یک دقیقه به تمرینات تردمیل هنگام ورزش، اضافه شدن وزن را تا نیم کیلو کاهش می دهد.

● فواید اجتماعی

برای بسیاری از افراد، شبکه اجتماعی آن ها تا حد زیادی به وضع سلامت آن ها مربوط است. ورزش کردن در جمع می تواند رابطه اجتماعی فرد را تقویت کند و این مسئله به طور ویژه برای افراد بازنشسته که نسبت به قبل ارتباط اجتماعی چندانی ندارند، فواید بسیاری دارد.

● تقویت قدرت تمرکز

سه بار در هفته پیاده روی ۴۵ دقیقه ای، جریان اکسیژن را در ریه های شما تقویت و به این ترتیب قدرت تمرکز و زمان واکنش دهی شما را تقویت می کند.

● پروتئین بیشتر

ورزشکاران مسن نسبت به میزان تعریف شده به مقدار ۳۵ گرم به ازای هر نیم کیلو از وزن بدن، به ۵۰ درصد پروتئین بیشتر نیاز دارند. به طور کلی، با بالا رفتن سن نیاز بدن به پروتئین نیز افزایش می یابد و این مسئله برای آن ها که ورزش می کنند اهمیت بیشتری پیدا می کند.

● ورزش جدید بهتر است

سنتان هر چه قدر که باشد، فوایدی که از ورزش می گیرید به ادامه دادن آن ورزش بستگی دارد. حقیقت این است افرادی که در میانسالی ورزش می کنند نسبت به آن هایی که در جوانی ورزشکار بوده اما دست از آن کشیده اند، سالم تر هستند.

● اول قدرت

اگر ورزش نکنید و شغلتان طوری باشد که نیاز به کار فیزیکی و جسمی زیادی داشته باشد، ممکن است با بالا رفتن سن، قدرت بدنتان نیز کاهش یابد. اگر می خواهید ورزش کنید، بهتر است قبل از شروع یک برنامه ورزشی ایروبیک، به تمرینات بدن سازی بپردازید.

● برای بالا رفتن عمر راه بروید

افراد میانسالی که کمتر از یک مایل در روز راه می روند، نسبت به آن هایی که بیش از دو مایل در روز پیاده روی می کنند، بیشتر در معرض مرگ قرار دارند. هرچه بیشتر راه بروید، طول عمرتان هم بیشتر خواهد شد.

توصیه های سلامت برای ورزشکاران مسن

ورزش مداوم، قدرت تعادل را در افراد میانسال که به ورم مفاصل یا زانو درد مبتلا هستند تقویت می کند. بر اساس تحقیقات انجام شده، هم تمرینات ایروبیک و هم بدن سازی، هر دو به تقویت تعادل بدن کمک می کند.

● تمرینات تعادلی

افتادن می تواند مسئله خطرناکی برای افراد میانسال و سالخورده باشد و ترس از آن باعث می شود افراد فعالیت های خود را محدود کنند. تمرین های بدن سازی و قدرتی می تواند از افتادن شما جلوگیری کند. یوگا نیز می تواند قدرت تعادل شما را ارتقا بخشد و همچنین تمرینات خاص تعادلی که با استفاده از توپ های ورزشی انجام می گیرد.

● تمرین بیشتر برای لاغر شدن

فقط حفظ تناسب اندام برای جلوگیری از اضافه وزن دوران پیری و میانسالی کافی نیست، اما ارتقای تناسب اندام می تواند این کار را انجام دهد. بر اساس تحقیقات، اضافه کردن یک دقیقه به تمرینات تردمیل هنگام ورزش، اضافه شدن وزن را تا نیم کیلو کاهش می دهد.

● فواید اجتماعی

برای بسیاری از افراد، شبکه اجتماعی آن ها تا حد زیادی به وضع سلامت آن ها مربوط است. ورزش کردن در جمع می تواند رابطه اجتماعی فرد را تقویت کند و این مسئله به طور ویژه برای افراد بازنشسته که نسبت به قبل ارتباط اجتماعی چندانی ندارند، فواید بسیاری دارد.

● تقویت قدرت تمرکز

سه بار در هفته پیاده روی ۴۵ دقیقه ای، جریان اکسیژن را در ریه های شما تقویت و به این ترتیب قدرت تمرکز و زمان واکنش دهی شما را تقویت می کند.

● پروتئین بیشتر

ورزشکاران مسن نسبت به میزان تعریف شده به مقدار ۳۵ گرم به ازای هر نیم کیلو از وزن بدن، به ۵۰ درصد پروتئین بیشتر نیاز دارند. به طور کلی، با بالا رفتن سن نیاز بدن به پروتئین نیز افزایش می یابد و این مسئله برای آن ها که ورزش می کنند اهمیت بیشتری پیدا می کند.

● ورزش جدید بهتر است

سنتان هر چه قدر که باشد، فوایدی که از ورزش می گیرید به ادامه دادن آن ورزش بستگی دارد. حقیقت این است افرادی که در میانسالی ورزش می کنند نسبت به آن هایی که در جوانی ورزشکار بوده اما دست از آن کشیده اند، سالم تر هستند.

● اول قدرت

اگر ورزش نکنید و شغلتان طوری باشد که نیاز به کار فیزیکی و جسمی زیادی داشته باشد، ممکن است با بالا رفتن سن، قدرت بدنتان نیز کاهش یابد. اگر می خواهید ورزش کنید، بهتر است قبل از شروع یک برنامه ورزشی ایروبیک، به تمرینات بدن سازی بپردازید.

● برای بالا رفتن عمر راه بروید

افراد میانسالی که کمتر از یک مایل در روز راه می روند، نسبت به آن هایی که بیش از دو مایل در روز پیاده روی می کنند، بیشتر در معرض مرگ قرار دارند. هرچه بیشتر راه بروید، طول عمرتان هم بیشتر خواهد شد.

چند نکته مفید برای بهداشت روان در سالمندان

-1به اندازه کافی استراحت کنید.

خواب واستراحت کافی به شما کمک می کند تا ذهنی آرام داشته باشید.7-8 ساعت در شبانه روز  بخوابید.علاوه بر خواب شبانه، خواب نیمروزی به مدت 30تا40دقیقه برای تمدداعصاب  ونیز افزایش انرژی به شماکمک می کند.(به شرط آن که به بی خوابی شبانه مبتلا نباشید(

-2فعالیت بدنی رااز همین امروز شروع کنید.

هرچه زودتر ورزش منظم را آغاز کنید،فواید بیشتری به دست خواهید آورد.ورزش کردن، باعث کاهش بیماری های مزمن مثل تصلب شرائین ،کاهش فشارخون،کاهش چربی خون و........می شود.یک فعالیت بدنی منظم وملایم روزانه، مثل پیاده روی به مدت 30دقیقه در روز باعث کاهش بیماری های قلبی عروقی  وکاهش بروز  پوکی استخوان،بهبودعملکرد تنفسی وبهبود جریان خون وحفظ وزن ایده ال وتناسب اندام ودر نهایت احساس کلی آرامش جسمی وروانی می باشد..در بسیاری از موارد بارژیم غذایی وورزش ، وبدون مداخلات جراحی یا طبی اضافی، می توان فرایند یک بیماری را متوقف نمود.پیری به معنای از کار افتادگی نیست وسال های بعد از بازنشستگی می توانند از جمله دلپذیر ترین وپربار ترین سالهای زندگی شما باشند.

-3به ذهن ومغزتان هم ورزش دهید.

مقداری از حواسپرتی ها در سنین پیری، طبیعی قلمداد می شوند.فشارعصبی واضطراب وزندگی پر مشغله هم می توانددر حافظه وتمرکزحواس شما اختلال ایجاد کند.پیری عموما تاثیری در حافظه درازمدت، ندارد اما حافظه کوتاه مدت اغلب دچار نقصان می شود.گرچه ممکن است تعداد سلولهای مغزی شما ، به اندازه20سالگی نباشد اما عقل وخردوقدرت قضاوت شما، نسبت به آن دوران بسیار بیشتر شده است و توانایی شما در تصمیم گیری های صحیح بر اساس یک عمر تجربه اندوزی افزایش یافته است.ذهنتان را با حل کردن انواع جداول ومعما ها درگیر کنید.اطلاعات عمومی خود را با خواندن کتابهای متعدد افزایش دهید.برای فرزندان ونوه های خود قصه بخوانید ودر حل تکالیف به آنها کمک کنید.راه سالم نگه داشتن  ذهن، مطالعه مستمر است. -در کلاس های مختلف ثبت نام کنید.هیچ وقت برای یادگیری دیر نیست.

-4در فعالیتهای اجتماعی مختلف شرکت کنید.

روابط اجتماعی خود را در حدی حفظ کنید که تفاوت جزئی با سالهای قبل داشته باشد.برای بسیاری افراد، سن پیری دوره تداوم رشد هوشی،هیجانی وروانی است.با انزوا ،افراد نسبت به افسردگی آسیب پذیرتر می شوند.تماس با جوانان نیز مهم است.شما می توانید ارزش های فرهنگی را ،به نسل جوان منتقل کنید و احساس سودمند عزت نفس خودرا حفظ کنیدواز انزواوافسردگی واسترس روزمره رها گردید.شاید در گذشته به علت کمبود وقت امکان شرکت در فعالیت های گروهی را نداشتید اما حالا که چنین فرصتی پیش آمده کوتاهی نکنید.در کنسرت ها،سخنرانی ها،سینماومهمانی های دوستان وآشنایان،سفر های گروهی با بستگان ودوستان......شرکت کنید.سعی کنید بادوستان واشنایان خود ،حداقل یک بار در هفته دور هم جمع شوید.این عمل از شروع انزواطلبی در شما جلوگیری می کند.

-5خاطرات گذشته خود را برای فرزندان ونوه ها تعریف کنید.

یاداوری خاطرات وحتی تماشای آلبوم عکس های قدیمی وصحبت با افرادخانواده راهی برای پیوند شما با اطرافیان وتقویت حافظه شما می باشد.

-6در امور خیریه وداوطلبانه شرکت کنید.

شرکت در برنامه های کمک به نیازمندان به طور داوطلبانه در ایجاد آرامش روحی و روانی بسیار موثر است.به یاد داشته باشید وقتی به دیگران کمک می کنید حتما از کمک آنها به طور مستقیم یا غیر مستقیم برخوردار  خواهید شد.به علاوه گذراندن زمانی با دیگران راه خوبی برای رهایی از انزوا وافسردگی است.

-7سلامت جسمی خود رابه طور منظم وبا مراجعه به پزشک کنترل نمائید.

-8حتما مصرف دخانیات والکل را قطع کنید.

-9رژیم غذایی مناسب داشته باشید.

کاهش مصرف نمک و وعدم مصرف چربی های جامد،نگهداری وزن در حد مطلوب،استفاده از همه گروه های غذایی به خصوص میوه وسبزیجات تازه ولبنیات در حفظ سلامتی شما نقش موثری دارد.

-10فعالیت جنسی رضایت بخش در سالمندی طبیعی است.

فعالیت جنسی در هرسنی بخشی غریزی وخودکار از رفتار انسانی است.در بسیاری از مردان وزنان فعالیت جنسی با افزایش سن کاهش می یابد.این روند معمولا تدریجی است واز میانسالی آغاز می شود.به نظر می رسد عوامل فرهنگی واجتماعی در تغییرات جنسی سالمندان بیش از تغییرات روانشناختی ناشی از پیری نقش داشته باشد.مهمترین عوامل موثر در میزان فعالیت جنسی در سن بالا عبارت است ازبقاء وسلامتی همسر،سلامتی خود فرد ومیزان فعالیت جنسی در گذشته.استرس،افسردگی،اضطراب،تعارض های زناشویی و......وبیماری های جسمی عوارض برخی ازداروهای فشار خون وقلبی با کارکرد جنسی افراد ممکن است تداخل داشته باشد.برای سالمندان فعالیت جنسی رضایت بخش کاملا امکان پذیر است اما بسیاری از سالمندان بر اساس باور غلط عامه این فعالیت ها رابا افزایش سن کنار می گذارند.روش زندگی سالم وحفظ سلامت،رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم وعادات بهداشتی درست موثرترین راه برای کاهش خطر بیماری های مزمن ونیاز یافتن به داروهایی است که ممکن است فعالیت جنسی رادر سالمندان مختل کند.

-11از علایم افسردگی واضطراب آگاه باشید.

اگر اخیرا احساس تغییر خلق ،کاهش انرژی،کاهش لذت بردن از فعالیت های روزمره،احساس گناه،حس بی ارزشی ،میل به تنهایی،دلشوره واضطراب،کاهش خواب واشتهاوکاهش وزن وشکایات متعددجسمانی را داشته اید حتما همراه با یکی از اعضاءخانواده به متخصص روانپزشکی مراجعه کنید