کراک واثرات مخرب وروش ترک آن

کراک اصل نوعی از مواد مخدر است از آلکا لوئیدها ی دسته کوکائین،.انرژی زاو شادی آور است و از ترکیبات کوکائین ساخته شده. کوکائین جزو مواد محرک است ودرختچه کوکا که گرد کوکائین را از برگ آن به دست می اورند.در آمریکای جنوبی کاشت می شود. ولی موادی که با نام کراک در ایران توزیع میشود کراک اصل نیست.بلکه هروئین غلیظ شده است که توسط مافیای روسیه تولید ودر ایران پخش میشود.در برخی موارد نیز از ضایعاتی که نمی توان از آن هروئین خالص بدست آورد کراک تولید میشود.

کراک یکی از قویترین مواد مخدر محسوب شده وبه شدت اعتیاد ایجاد میکند بطوریکه طی یکماه اول مصرف دائم از ان مقدار مصرف به3 یا4برابر روز اول مصرف رسیده و تعداد دفعات مصرف روزانه به 10بار در روز(تقریبأ هر 2ساعت یکبار)میرسد.

اثرات مخرب مصرف کراک:

کراک شدیدأ فرد مصرف کننده را دچار خواب آلودگی یا به اصطلاح(چرت)میکند.

مصرف مداوم این ماده مخدر در کوتاه مدت(مدت یکسال)اثرات مخرب جبران ناپذیری در بدن فرد مصرف کننده اعم از عفونت اجزای داخلی بدن،پوسیدگی دندانها،سرطان حنجره وریه،نابودی ریه وکبد ایجاد میکند.بطور کلی تمام اجزائیکه در تماس مستقیم با دود کراک هستند ذره ذره نابود ومی پوسند.در برخی موارد میزان عفونت بدن به قدری است که اجزای بدن از هم حدا میشوند وگوشت زیر پوست دچار عفونت شده وبه اصطلاح کرم میگذارد. گفته میشود کسانی راکه در اثر مصرف کراک می میرند در هنگام دفن غسل نمی دهند چون در هنگام شستشو اجزای بدن از هم جدا میشوند.

طریقه مصرف کراک :

کراک بدلیل نداشتن بووسهولت استفاده نسبت به سایر مواد مخدر متاسفانه باعث جذب مصرف کنندگان سایر مواد مانند تریاک گردیده است.مصرف کراک به قدری آسان است که فرد در مدت 5 دقیقه حتی در دستشوئی وبا استفاده از فندک ونی یا لوله وسنجاق می تواند آنرا مصرف نماید.
روشهای ترک اعتیاد به کراک :

اعتیاد به کراک یکی از بد ترین انواع اعتیاد به مواد مخدر است که ترک آن فقط بوسیله روش سم زدائی فوق سریع URD میسروامکان پذیر است.واستفاده از دارو وقرصهای ترک اعتیاد در این مورد کارساز نمیباشد.

ترک کراک توسط روش URD بسیار ساده وراحت است وبیمار درد وخماری ندارد. توضیح یو آر دی درپایین(1) اثرات کوتاه مدت:

اثرات کوتاه مدت آن مشابه آمفتامین است ولی با مدت زمان کوتاهتر.احساس افزایش انرژی،چابکی و سر خوشی را زیاد میکند.از جمله اثرات آن پس از مصرف عبارت است از:ضربان قلب،نبض،تنفس،درجه حرارت بدن،فشار خون،پریدگی رنگ،کاهش اشتها،تعرق شدید،بی قراری،لرزش بخصوص در دستها،گیجی،تهوع،تیرگی بینایی،تب،تشنج ومرگ.

اثرات دراز مدت:

از دست دادن وزن بدن،ضعف جنسی،اشکال در ادرار،کم خونی،دردهای شکمی واسهال،سر درد،هپاتیت،آبریزش دائمی بینی،آماس وجوشهای پوستی به خصوص اطراف مخاط گوش وبینی،زخم مخاط بینی (در مصرف به صورت انفیه) امید است با شناخت کافی از این ماده مخدر هرگز بسوی این ماده کشیده نشده و حتی فکر یکبار امتحان کردن آنراهم نکنید.

1- urd چیست؟

سم زدایی فوق سریع یک روزه بصورت بستری یا

UROD : در این روش نیز از داروهای آنتاگونیست در حجم زیاد استفاده می شود و به علت اینکه بیمار در حال هوشیاری توانایی تحمل علایم خماری شدید این روش را ندارد بیمار را بیهوش می کنند.

برگرفته از سایت آرامش ساحل

آنتاگونیستهای اپیوئیدی

آنتاگونیستهای اپیوئیدی داروهایی هستند که از تأثیرگذاری مواد مخدر بر گیرنده های مربوطه پیشگیری می کنند و آثار آنها را خنثی می‌کنند . در صورتی که این دسته از داروها به شکل داروی پیشگیری کننده (prophylactic ) استفاده شوند ، مواد مخدر مسمومیتی ایجاد نخواهند کرد . آنتاگونیستهای اپیوئیدی آن قدر در خنثی کردن آثار مواد مخدر موثرند که از آنها در درمان مسمویت ناشی از استفاده بیش از حد (overdose) دارو استفاده می‌کنند؛ برای مثال ، داروی نالوکسون ( نارکن ، narcan )، که یک آنتاگونیست اپیوئیدی است بدین منظور استفاده می‌شود . این دارو، فقط بعد از چند ثانیه بعد از تزریق وریدی ، باعث می‌شود تا بیمارانی را که دچار حالت اغمای ناشی از استفاده بیش از حد اپیوئیدها شده اند ، به سرعت به حالت هوشیاری برگرداند . آنتاگونیست اپیوئیدی دیگری به نام نالترکسون (ریویا،revia ) وجود دارد که در درمان معتادان به الکل و هروئین موثر است . تأثیرات رفتاری – زیستی مخدرها در جدول 1-7 ذکر شده اند . (جافی و مارتین ، 1975 )

شیشه, امفتامین ها

آمفتامین‏ها گروهى از مواد محرک مغزى هستند که معمولاً به شکل پودرسفیدرنگ و گاهى سفید متمایل به قهوه‏اى روشن یا سفید چرک(مشاهده مى‏شوند. امفتامین‏ها گروهى از مواد محرک مغزى هستند که معمولاً به شکل پودرسفیدرنگ و گاهى سفید متمایل به قهوه‏اى روشن یا سفید چرک(مشاهده مى‏شوند.

برخى انواع آمفتامین‏ها داراى‏مصارف طبى هستند و تحت نظارت کامل پزشک در مواردى‏ چون ‏افسردگى‏ها، اختلالات پرتحرکى، کم‏توجهى کودکان و حمله‏هاى خواب‏مورد استفاده قرار مى‏گیرند.

آمفتامین‏ها اغلب براى بهبود کارآیى وایجاد حالت سرخوشى توسط دانش‏آموزان، دانشجویان و رانندگان موردسوء مصرف قرار مى‏گیرند.
از جمله نام‏هاى رایج آن مى‏توان به آیس (ICE، اسپید (SPEED،میتسى‏بوشى (Mitsibushi و ترکیبى از آمفتامین‏هاى جایگزین به‏نام MDMAتحت نام Ecstasy اشاره کرد.
راه‏هاى مصرف:
معمولاً به‏صورت خوراکى و گاهى همراه مشروبات استفاده مى‏شود.انفیه‏کردن، تزریق یا تدخین با سیگار نیز از سایر راههاى مصرفى است.شکل تزریقى آن نسبت به سایر انواع آن اعتیاد بیشترى ایجاد مى‏کند.
آثار مصرف:
همه آمفتامین‏ها به سرعت از راه دهان جذب شده و در عرض یک‏ساعت‏علایم آنها شروع مى‏شود. آثار مصرف آمفتامین‏ها ۱ تا ۲ روز طول‏مى‏کشد.

از جمله عوارض جسمانى مصرف آمفتامین‏ها مى‏توان به‏افزایش ضربان قلب و فشار خون، خشکى دهان، تعریق، افزایش انرژى،کاهش اشتها، تهوع و استفراغ و بى خوابى اشاره کرد.
از جمله عوارض روانى آن نیز احساس سرخوشى، احساس قدرت،افزایش توانایى تمرکز، نوسانات خلقى، برآشفتگى و تحریک‏پذیرى‏است.
مصرف مداوم آمفتامین‏ها منجر به ایجاد تحمل و وابستگى مى‏شود؛به‏نحوى که با قطع ناگهانى آنها علایمى همچون تحریک‏پذیرى، گرسنگى‏شدید، اختلال خواب و افسردگى حاد بروز خواهد کرد و در مصارف‏طولانى‏مدت، امکان بروز حالات جنون شبیه به اسکیزوفرنى وجوددارد.

● مواد استنشاقی ، آثار مصرف و عوارض مصرف طولانی مدت آنها
▪ شامل انواع حلالها، چسبها، رنگهای اسپری، تینر، مواد پاک کننده، لاک غلط گیری، بنزین و…می‌باشند.
به دلیل سهولت دسترسی، مصرف این مواد توسط نوجوانان نادر نیست. استنشاق این مواد از طریق بطری، قوطی، کیسه‌های پلاستیک، پارچه آغشته به مواد یا اسپری صورت می‌گیرد. این مواد مضعف سیستم عصبی مرکزی هستند. نسبت به آثار این مواد تحمل ایجاد می شوند. اما علایم ترک آنها خفیف است.
▪ آثار مصرف مواد استنشاقی:
مواد استنشاقی به سرعت از ریه‌ها جذب شده و به مغز می‌رسند. اثرات آنها چند دقیقه پس از مصرف ظاهر شده و بسته به نوع و مقدار ماده مصرفی ۳۰ دقیقه تا چند ساعت باقی می‌ماند. آثار مصرف این مواد عبارتند از:
ـ تغییرات رفتاری یا روانی (سرخوشی و احساس خوشایند غوطه‌وری، خطاهای حسی و توهم شنوایی و بینایی، اختلال قضاوت، رفتارهای پرخاشگرانه و تکانه‌ای)
ـ تهوع و استفراغ
ـ بثورات پوستی اطراف دهان و بینی، بوی غیر معمول تنفس، بقایای ماده مصرفی روی صورت و لباسها و تحریک گلو وبینی.
ـ اختلال تکلم، ضعف رفلکسها و آتاکسی
استوپور و اغما و مرگ (در اثر مصرف مقادیر زیاد)
▪ عوارض مصرف طولانی مواد استنشاقی :
ـ آسیبهای برگشت ناپذیر کبدی و کلیوی
ـ آسیب عضلانی پایدار
ـ التهاب و خونریزی گوارشی
ـ عوارض مغزی (کاهش ضریب هوشی، صرع لوب تمپورال، آتروفی مغزی)
ـ عوارض قلبی و ریوی (درد سینه و اسپاسم برونش)
ـ آسیب جنینی در زنان باردار
▪ آمفتامین ها آثار مصرف و عوارض مصرف طولانی مدت آنها:
آمفتامین ها گروهی‌ از داروها هستند که از نظر ساختمانی با ناقل‌های عصبی نوراپی نفرین، اپی نفرین،و دوپامین مربوطند و به نام داروهای مقلد سمپاتیک یا محرک سیستم عصبی مرکزی نیز معروفند. این ترکیبات شامل متیل فنیدیت، دکستروآمفتامین، و مت آمفتامین هستند.
ـ آمفتامین اغلب برای بهبود کارآیی، کاهش خواب و ایجاد سرخوشی مورد استفاده قرار می‌گیرند. معمولاً ورزشکاران، دانشجویان و رانندگان مسافتهای طولانی، از این مواد استفاده می‌کنند. مصارف طبی آمفتامین‌ها شامل پرتحرکی کودکان، نارکولپسی، چاقی و برخی موارد افسردگی مقاوم به درمان است.
ـ وابستگی روانی به آمفتامین‌ها ممکن است به سرعت ظاهر شود.
▪ آثار مصرف آمفتامین:
ـ آثار مصرف آمفتامین‌ها معمولاً یک تا دو روز طول می‌کشد. این آثار عبارتند از:
ـ تغییرات رفتاری یا روانی (سرخوشی، اضطراب و بی قراری، عصبانیت، اختلال قضاوت)
ـ تاکی کاردی
ـ اتساع مردمک
ـ تغییرات فشار خون
ـ لرز
ـ تهوع واستفراغ
ـ اختلال عملکرد شغلی و اجتماعی
▪ عوارض مصرف طولانی آمفتامین‌ها:
ـ کاهش وزن
ـ ضایعات پوستی مزمن
ـ برخی از بیماریهای شدید روانی نظیر اسکیزوفرنیا
ـ بروز سایکوز شبیه اسکیزوفرنیا
ـ اختلالات ایسکمیک قلبی
▪ مواد توهم زا – ال. اس. دی.
مواد توهم‌زا دسته‌ای از مواد هستند که سبب ایجاد تغییراتی در خلق و ادراک می‌شوند. سردستهٔ این گروه از مواد (L.S.D) Lysergic Acid Diethylamide است. تحمل نسبت به این داروها خیلی سریع و پس از ۳ تا ۴ روز مصرف مستمر پدید می‌اید. وابستگی جسمانی به توهم‌زاها بوجود نمی‌آید و با قطع مصرف آنها علایم ترک ظاهر نمی‌شود،‌ اما وابستگی روانی می‌تواند پدید آید.
▪ آثار مصرف L.S.D :
آثار L.S.D دو ساعت پس از مص+رف ظاهر شده و معمولاً ۸ تا ۱۴ ساعت دوام دارد. این آثار عبارتند از:
ـ تغییرات رفتاری یا روانی (اضطراب، واکنش پاتیک، ترس از دیوانگی، ‌افسردگی، افکار پارانویید، اختلال قضاوت، رفتارهای خود آزارانه و حتی خودکشی)
اختلال ادراکی (مسخ شخصیت، مسخ واقعیت، ‌توهم خطای حسی، حس آمیزی بصورت درآمیختن ادراکات ـ مثل شنید رنگها یادیدن صداها)
ـ تحریک سیستم اتونوم (لرزش، تعریق، تاکی کاردی)
ـ اختلال تعادل
ـ افت عملکرد شغلی و اجتماعی
▪ عوارض مصرف طولانی L.S.D:
ـ اختلالات روانی شدید و دیرپا (اضطراب و سایکوز)
ـ flashback (علایم ادراکی ناشی از مصرف بدون مصرف اخیر L.S.D)
● کوکائین
کوکائین یکی از اعتیادآورترین و خطرناک‌ترین مواد مورد سوء مصرف است. این ماده از گیاه Erythroxylon Coca بدست می‌آید. وابستگی روانی به کوکائین ممکن است پس از یکبار مصرف به وجود آید. کوکائین وابستگی جسمی نیز ایجاد می‌کند، اما علایم ترک آن نسبت به ترک مواد افیونی خفیف‌تر است.
▪ آثار مصرف کوکائین:
آثار مصرف کوکائین بلافاصله ظاهر شده و ۳۰ تا ۶۰ دقیقه بعد رفع می‌شوند. به همین علت افراد نوابسته به کوکائین ممکن است هر نیم تا یک ساعت یک بار، برای مصرف مجدد، از جمع یا محل کار خارج شوند. این آثار عبارتند از:
ـ تحریک سیستم اتونوم (تاکی کاردی، اتساع مردمک، تعریق)
ـ تهوع و استفراغ
ـ علایم روانی (سرخوشی یا بی تفاوتی، اضطراب و عصبانیت، هذیانهای پارانوئید، توهم شنوایی، توهم بینایی،
ـ توهم لامسه بصورت احساس خزیدن حشرات زیر پوست، کاهش تمرکز)
ـ رفتارهای اجباری و تکراری
ـ اختلال عملکرد شغلی و اجتماعی
▪ عوارض مصرف طولانی کوکائین :
ـ احتقان، تورم، خونریزی و زخم مخاط بینی
ـ سوراخ شدن تیغه میانی بینی
ـ تیک
ـ سردرد شبه میگرنی
ـ کاهش وزن
ـ عوارض قلبی (آریتیم، انفارکتوس میوکارد)
ـ حوادث عروقی مغز
ـ تشنج

علایم مسمومیت:
خونریزى مغزى در اثر افزایش شدید فشارخون، شوک ناشى از افت‏شدید فشارخون، افزایش شدید درجه حرارت بدن، بى‏نظمى در ضربان‏قلب، اختلال هوشیارى، تشنج، اغماء و مرگ.
چگونه کمک کنیم؟
آمفتامین‏ها به شدت وابستگى ایجاد مى‏کنند. بیمارانى که علایم جنونمثل اسکیزوفرنى( را نشان مى‏دهند باید بلافاصله به روانپزشک معرفى‏شوند. بیمارانى که علایم افسردگى حاد را نشان مى‏دهند به خاطر امکان‏خودکشى باید به شدت تحت نظارت باشند.

باید به مصرف‏کنندگان‏اطمینان خاطر داد که علایم ترک آمفتامین مشتمل بر خستگى، اضطراب،اختلال خواب و افسردگى حداکثر تا روز چهارم پس از ترک زیاد بوده ودر عرض یک هفته فروکش خواهد کرد.
معمولاً داروى خاصى براى ترک لازم نمى‏شود. در هنگام ترک بایدبیماران را تشویق کرد تا آب کافى بنوشند، روزانه سه وعده غذا مصرف‏کنند،

ورزش‏هاى آرامش بخش انجام دهند و در هواى آزاد راه بروند.
معمولاً الکل در همراهى با آمفتامین به دلیل خواص خواب‏آلودگى‏اش‏استفاده مى‏شود.
همچنین آمفتامین‏ها در ادرار ۲ تا ۴ روز پس از مصرف قابل تشخیص‏است.

* آشنایی با شیشه یا کریستال که نوعی آمفتامین است .

شیشه به عنوان یک آمفتامین بیش از ده سال است که میهمان مجالس و میهمانیهای ما است و محرکی که تا چندی پیش مصرف کننده خاص داشت(ثروتمندان و قشر تحصیلکرده !!!)امروز از نوجوان ۱۳ ساله تا متخصصین و استادان ما را درگیر خود کرده است و ما تازه به یاد اثرات سوء مصرف آمفتامین ها افتاده ایم.

میزان ابتلاء به اعتیاد و مصرف مواد مخدر در ایران بالاست. با وجود اقدامات مختلف قانونی و نظامی برای کنترل مواد مخدر در ایران متاسفانه روند مصرف مواد مخدر در بین جوانان شیوع داشته بویژه افزایش مصرف مواد مخدر جدید از مشکلات فعلی می باشد که بهترین راه در مسیر مبارزه با این خطر، بالا بردن سطح آگاهی جامعه بویژه جوانان و حمایتهای صحیح خانوادگی است.

یکی از مواد محرک خطرناک که اخیرا” بین جوانان شایع شده، شیشه است این ماده به عنوان محرک( نه مخدر) در مجالس رقص و مراکز فساد در کشورهای انگلیس و استرالیا بین جوانان رواج دارد.

ترکیب اصلی این ماده از آمفتامین(Amphetamine) گرفته شده که یک ماده محرک و اعتیاد آور است و مغز و سیستم عصبی را به شدت تحریک می کند و از نظر شیمیایی اثر آن از آمفتامین بیشتر است. این مواد در لابراتوارهای غیر قانونی ساخته می شود و اسامی خیابانی مثل: کریستال، یخ، Meth و شیشه دارند. این ماده توهم زایی و اثرات محرک را باهم ایجاد می کند.

« در ذیل به دلایل گسترش مصرف شیشه اشاره می کنم »

۱٫مصرف راحت (به دلیل نداشتن بوی بد مانند مخدرهای سنتی ==تریاک ،حشیش ،وید و …)مصرف توسط پایپ و یا زرورق

۲٫قیمت مناسب(از گرمی ۴۵ تا ۷۰ هزار تومان که برای مصرف کنندگان تفننی!!! تا ۱۰ بار قابل استفاده است)

۳٫افزایش شدید میل جنسی (به خصوص در دختران که احتمال سوء استفاده جنسی و آمیزش به دون وسایل مراقبتی را افزایش میدهد)

۴٫دسترسی راحت(حداکثر زمان دسترسی در نقاط مختلف شهر تهران بین ۱۰ تا ۳۰ دقیقه)

۵٫عدم اطلاع رسانی عمومی به موقع و مناسب توسط مراجع زی صلاح

۶٫سود بسیار مناسب مالی برای تولیدکنندگان و قاچاقچیان(۲ میلیون دلار در ۴۵ روز)

۷٫نداشتن اعتیاد جسمی با وجود ایجاد اعتیاد شدید روحی

و … موجب گردیده اند این مخدر به سرعت همه گیر شده و هر روز بر قربانیان خود بیافزاید.
برخی از عوارض ناشی از مصرف مخدر شیشه :
۱٫افزایش شدید میل جنسی به خصوص در دختران و کاهش حساسیت آلت مردان و جلوگیری از نعوض آن

۲٫گشاد شدم مردمک چشم و ایجاد اختلال در خواب مصرف کنندگان که موجب کاهش شدید سطح هوشیاری می گردد

۳٫پرحرفی و خوشبینی و مهربانی بلافاصله پس از مصرف

۴٫بدبینی شدید،استرس و توهمات شنوایی پس از فروکش کردن اثرات هر بار مصرف

۵٫میل به مصرف زیاد دخانیات پس از هر بار مصرف شیشه که موجب افزایش نسبی موارد بالا و ناراحتی های فلبی و ریوی می گردد.

۶٫افزایش مقطعی انرژی و در نتیجه فعالیت بیشتر = ایجاد خستگی ناگهانی و کاهش سطح هوشیاری
خطرات بهداشتی:
Methamphetamine وقتی وارد سیستم عصبی مرکزی CNS می شود، باعث آزاد شدن ناگهانی واسطه شیمیایی دوپامین ((Dopamine از مغز می شود که باعث تحریک سلولهای مغزی و افزایش خلق و خو و حالت تهاجمی و غیر قابل کنترل و افزایش حرکات جسمی می شود. که در صورت ادامه مصرف بعد از مدت طولانی علایم بدخلقی و افسردگی و علایم اختلال حرکتی مثل پارکینسون در فرد ظاهر می شود.

این ماده به صورت داخل بینی و خوراکی و داخل رگ و کشیدنی مصرف می شود و بلافاصله بعد از مصرف حالتی به نام rush یا flash در فرد ایجاد می گردد و افراد به سرعت اعتیاد پیدا می کنند و مجبورند هر روز مقدار مصرف را زیاد کنند.

مصرف این ماده می تواند باعث کاهش اشتها برای روزها، افزایش تعداد تنفس، افزایش فعالیت فیزیکی، افزایش دمای بدن و تحریک پذیری و بی خوابی گیجی، لرزش و تشنج، اضطراب و بدبینی و خشونت را سبب شود. که تشنج و افزایش زیاد دمای بدن باعث مرگ افراد می گردد. همچنین با صدمه روی عروق باعث سکته های مغزی و قلبی می گردد.

یکی از عوارض روانی آن ایجاد بیماری روانی شبیه اسکیزوفرنی است شامل توهمات بینایی و شنوایی و بدبینی و پرخاشگری است.

مصرف این ماده به تدریج در بین حیوانات افزایش دارد طبق بررسی در سال ۲۰۰۴ میلادی در ایالات متحده آمریکا ۶٫۲% از دانش آموزان دبیرستانی حداقل یکبار مصرف شیشه را تجربه کرده اند.

یکی از موادمخدر جدید که در بازار قاچاق عرضه می‌شود آیس ، شیشه یا کریستال است. وجه تسمیه این ماده‌محرک به این دلیل است که شکل ظاهری این ماده شبیه شیشه‌ای که خرد و پودر شده باشد و یا تکه‌های ریز یخ و یا خرده‌های ریز نبات است. به این دلیل به آن در کشور ما شیشه گفته می‌شود و در اروپا و آمریکا بیشتر به نام آیس شناخته می‌شود. شابو که در آسیای جنوب‌شرقی و خاوردور رواج دارد نیز شباهت‌هایی با این ماده دارد. تحقیقات نشان می‌دهد که مهمترین ترکیب این ماده‌ محرک آمفتامین است. سابقه تولید و مصرف آمفتامین به قبل از جنگ جهانی دوم می‌رسد و در زمان جنگ جهانی دوم به عنوان یک داروی مؤثر در رفع افسردگی سربازانی که مشغول جنگ بودند و یا نیروهایی که قرار بود چندین شبانه‌روز را به صورت پیوسته به نبرد مشغول باشند و فرصت استراحت نداشتند برای بالا بردن سطح انرژی آنان استفاده می‌شد. با گذشت زمان و مشخص شدن عوارض خطرناک این ماده و اعتیاد به آن کاربرد این ماده به عنوان دارو به تدریج کنار گذاشته شد اما سوداگران و تولیدکنندگان موادمخدر استفاده از این ماده را در تهیه موادمخدر در دستور کار خود قرار دادند. شاید اولین و مهمترین ماده‌ محرک که از آمفتامین به دست آمد و در سطح وسیع مورد مصرف قرار گرفت اکستازی باشد. قرص اکستازی از چند سال پیش به ندرت در کشور ما مشاهده و مصرف می‌شد اما در سال‌های اخیر مصرف آن افزایش یافت و انواع و اقسام این قرص در بازار قاچاق مشاهده شده است.

چگونگی مصرف شیشه :

مصرف اکستازی در پارتی‌ها ومیهمانی‌ها به عنوان یک ماده انرژی‌زا مصرف می‌شود و مصرف‌کنندگان آن می‌توانند ساعت‌ها بدون استراحت بیدار بمانند و از انرژی‌های نهفته یا ذخیره شده در جسم خود در حد بالایی بهره‌برداری نمایند که پس از مدتی شدیداً با کمبود انرژی مواجه‌ می‌گردند که از ظاهر آن‌ها کاملاً مشخص می‌شود. متأسفانه یکی از تبلیغات غلط در مورد این ماده‌مخدر این است که حتی رسانه‌های جمعی از آن به عنوان قرص شادی یاد می‌کنند درحالیکه این ماده از خود هیچ‌گونه انرژی و شادی ندارد و انرژی‌های ذخیره شده جسم را به یکباره آزاد می‌کند و انرژی که بایستی در طول چندین شبانه‌روز مصرف شود ، یک‌شبه استفاده می‌شود و بعد از تمام شدن اثر آن شخص مصرف‌کننده به شدت احساس رکود و خستگی می‌کند و این آغازی است برای مصرف دوباره و دوباره تا اعتیاد کامل که متأسفانه مصرف‌کنندگان اکستازی به طرف شیشه و کراک کشیده شده‌اند .
شیشه تقریباً همان خواص اکستازی را دارد با این تفاوت که اکستازی اغلب به صورت قرص و خوراکی و به ندرت به وسیله روش جذبی از طریق پوست استفاده می‌شود اما شیشه به صورت تدخین یا کشیدنی. برای مصرف شیشه ابزار مخصوص وجود دارد که به آن پایپ گفته می‌شود و شبیه یک چپق شیشه‌ای است که کاربرد آن بیشتر در خارج از ایران مشاهده شنشئگی حاصل از مصرف این ماده تقریباً شبیه هیچ مادمخدر دیگری نیست. عوارض مصرف این ماده ، بسیار خطرناک و سنگین است. مصرف‌کنندگان این ماده در ابتداء مصرف پس از مصرف گاه تا ۷۲ ساعت حتی یک دقیقه نمی‌خوابند. در این مدت توهم شدید و خیره شدن به یک نقطه خاص برای چندین ساعت و همینطور رفتارهای بی‌پروا ، از حالات نشئگی این ماده محسوب می‌شود. بعضی از مصرف کنندگان شیشه پس از مصرف با توجه به توهم شدید به تصور پرواز خود را از پنجره ساختمان چند طبقه به پایین پرتاب کرده‌اند. پس از بین رفتن اثر این ماده شخص مصرف‌کننده طوری احساس خستگی و کوفتگی می‌کند که ممکن است حدود ۴۸ ساعت یا ۲ شبانه‌روز به صورت پیوسته خواب باشد و پس از بیداری سر دردهای شدید ، بی‌قراری ، لرزش و حرکات غیرعادی اعضاء بدن مثل دست و سر از حالات آن است. ده است. اما در کشور خودمان مصرف‌کنندگان شیشه ابزار دیگری را جایگزین این چپق شیشه‌ای یا پایپ کرده‌اند که به راحتی با یک لامپ درست می‌شود. به این صورت که انتها یا سرپیچ لامپ روشنایی را جدا کرده و آن را به همراه محتویات لامپ بیرون‌ می‌آورند ، سپس شیشه را داخل این حباب توخالی ریخته و با قرار دادن یک لوله خودکار در داخل آن و مسدود کردن انتهای آن با ماده‌ای مثل آدامس ، آماده مصرف می‌شود. در مرحله بعد با شعله فندک شیشه داخل حباب را از بیرون حرارت می‌دهند و از طریق لوله‌ای که از انتهای حباب بیرون آمده است به صورت کشیدنی مصرف می‌شود.

مصرف‌کنندگان شیشه برای از بین بردن این حالت معمولاً دوباره مصرف می‌کنند و مانند سایر موادمخدر فرایند اعتیاد آغاز می‌شود و پس از مدتی مصرف‌کننده شیشه تبدیل به یک معتاد تمام‌عیار می‌شود که البته با معتادان و مصرف‌کنندگان سایر موادمخدر مثل تریاک و حتی هرویین بسیار تفاوت دارد. عوارض مصرف شیشه را در طول چندماه ، حتی مصرف هرویین در طول چندین سال به وجود نمی‌آورد. مصرف‌کننده شیشه در حالت خماری آن دست به حرکات جنون‌آمیزی می‌زند که شاید از دیوانگان زنجیری هم سر نزند. از مهمترین عوارض طولانی مدت مصرف شیشه که معمولاً بعد از گذشت کمتر از ۶ ماه مصرف خود را نشان می‌دهد اختلال شدید در عملکرد دریچه پروستات است که معمولاً ادرار و اسپرم با هم دفع می‌شوند. آسیب‌های شدید کبدی و جوش‌های صورت ، کوچک شدن بیضه‌ها به همراه درد شدید و تضعیف قوای جنسی از دیگر عوارض این ماده‌مخدر خطرناک است. متأسفانه در صحبتهای عامیانه گفته می‌شود که شیشه چون مرفین ندارد پس اعتیاد هم ندارد. درحالیکه براساس نتیجه تحقیقات علمی و مشاهدات و تجربه‌های عینی ، هر ماده ای که مصرف آن انسان را از تعادل طبیعی خارج کند مستقیماً روی سیستم تولیدکننده مواد شبه‌افیونی و ضددرد اثر می‌گذارد و باعث تخریب آن می‌شود. طیف ترکیبات مواد شبه‌افیونی که در جسم انسان تولید می‌شود به قدری گسترده و ناشناخته است که به غلط تصور می‌شود فقط مرفین یا مشتقات آن روی آن اثر می‌گذارد هرچند همین موضوع را هم بسیاری نمی‌دانند اما تحقیقات کاربردی با قدرت و اطمینان این موضوع را ثابت کرده است که کلیه موادی که انسان را از حالت تعادل طبیعی خارج می‌کند ، شامل هرویین ، تریاک ، شیره ، الکل ، حشیش ، کراک ، شیشه ، اکستازی ، قرص‌های خواب‌ ، آرامبخش و ضدافسردگی که بدون تجویز پزشک مصرف گردد نیز مستقیماً روی این سیستم اثر می‌گذارند و باعث تخریب آن می‌شوند شیشه یک ماده مخدر بسیار قوی و خطرناک است و اعتیاد آن در مقایسه با مواد مخدر شناخته شده نظیر تریاک و هروئین بسیار سنگین‌تر و خطرناکتر است اما هر نوع اعتیادی قابل درمان است. هم‌اکنون بسیاری از مصرف‌کنندگان شیشه از طرق مختلف به درمان قطعی رسیده‌اند . که یکی از این روشها متادون درمانی است که در جمعیت بهروزان ارائه میشود.

کریستال دى متامفتامین هیدروکلرید یا به زبان عامیانه کریستال یک ماده قدرتمند، اعتیادآور، مخدر محرک و به شکل ترکیبى و مصنوعى است.

کریستال به شکل بزرگ و شفاف و مانند کریستال هاى واقعى و به رنگ هاى صورتى، آبى و سبز یافت مى شود.
این ماده همچنین در خیابان به اسامى «مت»، «تینا» و در بعضى مواقع «آیس» و «شیشه» شناخته شده است.

• چه افرادى از این ماده استفاده مى کنند:

افرادى که در کارنامه خود به دنبال تنوع هستند رو به این ماده مى آورند. کریستال اغلب به صورت تفریحى در مهمانى ها و براى بالابردن و وسعت دادن به لذات جنسى و در بعضى موارد براى بیدار ماندن مصرف مى شود.

• چطور استفاده مى شود:

شیشه بطور عمده بوسیله یک ابزار مخصوص بنام پایپ و نیزمانند دیگر انواع متامفتامین ها، کریستال معمولاً به شکل هاى سیگارت، بلعیدنى، مایع خوراکى یا تزریقى و در موارد نادر حتى به صورت شیاف مقعدى استعمال مى شود. کریستال به شکل سیگارت یا تزریقى با شروع و حمله سریع تر بدن آثار تخریب کننده ترى دارد ولى متاسفانه استفاده از نوع سیگار و تنفسى شایع تر است تا جایى که در انگلستان فروش و عرضه پیپ هایى که براى استعمال کریستال مورد استفاده قرار مى گیرد ممنوع اعلام شد.

• تاثیر کریستال :

اثر کریستال هم مانند هر نوع ماده دیگرى در اشخاص مختلف متفاوت و وابسته به عواملى چون سایز، وزن، سلامت فرد، مقدار مصرف، روش استفاده، سابقه مصرف و اینکه آیا با ماده دیگرى استفاده مى شود دارد.همچنین عوامل محیطى تاثیر این ماده را در فرد تحت الشعاع قرار مى دهد.اینکه فرد به تنهایى یا در جمع و در مهمانى مواد مصرف کرده باشد مى تواند در این تجربه تاثیر بگذارد.

کریستال یا شیشه محرک بسیار قوى است که فعالیت هاى مرکزى سیستم عصبى را سرعت مى دهد. اگرچه گزارش کمى از مرگ و میر ناشى از استعمال مستقیم کریستال شده است ولى باید این نکته را مورد توجه قرار داد که این ماده بسیار اعتیادآور و نسبت به دیگر آمفتامین هاى دیگر از نظر اجتماعى، عاطفى، روانى و حتى تحرکى آسیب بیشترى به فرد وارد مى کند.

در بیمارانى که کریستال را به عنوان آمفتامین براى تحمل درد استفاده مى کنند علایم مشابهى با بیماران روانى پارانوئیدى و جنون جوانى مشاهده مى شود.

گاهى اوقات افرادى که به استعمال ماده تن در داده اند کریستال را به عنوان آمفتامین (مسکن) مصرف مى کنند. اگر فردى یک بار کریستال را به عنوان مسکن روانى تجربه کند به تجربه مجدد آن علاقه مند مى شود و کم کم به سوى این ماده کشانده مى شود.استفاده دوز بالاى کریستال مى تواند موجب آسیب مهلک در رگ هاى مغزى و در نهایت مرگ شود دیگر تاثیرات فیزیکى معمول ناشى از استعمال کریستال شامل: خشکى دهان، افزایش سرعت تنفس، سردردهاى طاقت فرسا، حالت تهوع، تعرق بیش از اندازه بدن، سرگیجه، بالارفتن فشارخون، بالارفتن حرارت بدن ، تپش قلب، خشکى، سوزش و ترک لب ها، بزرگ شدن مردمک چشم، سیاهى رفتن چشم، لرزش دست ها و انگشتان مى شود. استعمال کریستال روى رفتار شخص نیز تاثیر مى گذارد: افزایش حرکت هاى فیزیکى، نوعى حالت سرخوشى ، ناآرامى، اضطراب و دلواپسى، پرخاشگرى، خشونت و رفتار خصمانه، بیخوابى شدید، حمله هاى ناگهانى هراس و اضطراب پارانویا (جنون سوءظن) همراه با توهم، نشاط و دلخوشى بیش از حد، پرچانگى، تکرار حرف ها و کارهاى ساده، تغییر ناگهانى در رفتار و گفتار و اختلال در درک،اختلال و بى نظمى در وظایف کلیه و ریه، بى اشتهایى و در نتیجه سوء تغذیه و کم وزنى مفرط ،عوارض قلبى. (حمله قلبى و نارسایى قلب به دلیل استعمال زیاد)

• آمفتامین ها و دیگر داروهاى غیر قانونى :

مشکلات و تاثیرات ناشى از استعمال ترکیب داروها قابل پیش بینى نیست. بعضى اوقات داروهاى کندساز (آن دسته که فعالیت هاى بدنى را از طریق تاثیر بر روى سیستم عصبى مرکزى کاهش مى دهد) همانند الکل بنزودیازپین ها به منظور خنثى کردن تاثیرات تحریک کننده کریستال مورد استفاده قرار مى گیرد. به هر حال استفاده از چند نوع داروى براى این منظور ممکن است منجر به استفاده مرتب و وابستگى به انواع داروها شود.

• کریستال و روابط جنسى:

استفاده از کریستال مى تواند نیاز و فعالیت جنسى فرد را به طور غیرعادى افزایش دهد. این به همراه دیگر تاثیرات استعمال این ماده ممکن است فرد را به قدرى بى توجه و از خود بیخود کند که فرد استفاده از وسایل حفاظتى پیشگیرى را فراموش کند و همچنین شخص را وادار به افراط در فعالیت هاى جنسى مى کند که قطعاً آسیب هاى غیرقابل جبرانى را به همراه دارد و امکان ابتلا به ویروس و دیگر بیمارى هاى مقاربتى را افزایش مى دهد.

• کریستال و بیمارى هاى عفونى :

بعضى از داروهاى ضد ایدز مى توانند مانع عکس العمل بدن در تجزیه کریستال شود و این موجب مى شود تا سطح پایدارى کریستال در سیستم گردش خون طولانى تر و بیشتر شود. استعمال کریستال با استفاده از پیپ یا به شکل سیگارت موجب سوزاندن و بریدن لب ها مى شود که احتمال سرایت انواع ویروس ها از جمله هپاتیت C را افزایش مى دهد. فضاى استعمال کریستال تزریقى نیز در احتمال آلودگى به هپاتیت C و ایدز موثر است به خصوص اگر سوزن، سرنگ و دیگر تجهیزات تزریقى (قاشق، صافى، شریان بند) مشترکاً استفاده شود. اگر مبتلایان به ایدز از کریستال به طور گسترده و در مدت زمان طولانى استفاده کنند تعداد ویروس ها در بدن آنها افزوده خواهد شد.

• وابستگى :

خیلى از کسانى که کریستال مصرف مى کنند این ماده را وابسته کننده توصیف مى کنند. مصرف کنندگان این ماده در ابتدا تشویق مى شوند کمى از این ماده را همراه داشته باشند تا در مواقع ناگهانى به دادشان برسد. با توجه به ماهیت وابسته کننده این ماده فرد از لحاظ روانى و فیزیکى به آسانى به آن وابسته مى شود. شخصى که از نظر روانى به کریستال وابسته شود بیش از هر چیزى در زندگى طالب آن مى شود. وقتى که بدن فرد با مخدرها سازگارى پیدا مى کند وابستگى فیزیکى اتفاق مى افتد و در این وضعیت فرد تدریجاً به عملکرد مواد مخدر در سیستم بدن عادت مى کند. بالارفتن سریع قدرت تحمل و وابستگى نسبت به کریستال و مصرف دوز بالاى این ماده براى رسیدن به تاثیر مطلوب از دلایل معمول مصرف عنوان شده است. حالت و حس آرامش و خلسه بى نهایتى که به دنبال مصرف متامفتامین ها در فرد ظهور پیدا مى کند اغلب موجب بروز میل بیش از حدى براى استفاده بیشتر از این ماده در شخص مى شود.

• علائم ترک :

افرادى که به یک باره استعمال کریستال را قطع مى کنند دچار علائم زیر مى شوند:

- افسردگى عصبى، خونسردى و بى علاقگى، خواب طولانى ، به هم ریختگى روحى، کم آوردن انرژى، سراسیمگى، توانایى محدود در دستیابى به لذت ها، اضطراب افرادى که کریستال مصرف مى کنند، مى گویند که نوع افسردگى بعد از مصرف این مخدر مانند دیگر داروها نیست. نوعى ناتوانى و درماندگى و اختلال در الگوى خواب بر آنها حادث مى شود تا جایى که توانایى انجام وظایف و کارهاى روزمره فرد را مختل مى کند. اگر شما براى ترک نیاز به کمک دارید با یک دکتر مشکل خود را در میان بگذارید.

• متامفتامین ها و رانندگى :

پس از مصرف کریستال، رانندگى کردن بسیار خطرناک است، رانندگانى که تحت نفوذ و تاثیر این ماده هستند بیشتر مایل هستند که ریسک کنند. وقتى تاثیر این مخدر به تدریج از بین مى رود فرد دچار خستگى و گرفتگى شدید مى شود که این احتمال خطر را در رانندگى زیاد مى کند. رانندگى در هنگامى که راننده تحت تاثیر این گونه مواد باشد، غیرقانونى بوده و مجازاتى نظیر ابطال گواهینامه رانندگى، جریمه و زندانى را در پى دارد.

آیا اعتیاد درمان پذیر است؟

- درمان اعتیاد با بوپره نورفین : در این روش که بسیار راحت وبدون درد صورت می پذیرد، بیمار در عرض یکی دو هفته با استفاده از داروی سابوتکس ترک کامل اعتیاد مینماید.حتی بیمار بدون اینکه نیاز به بستری شدن یا تحمل درد یا درخواست استعلاجی داشته باشد، می تواند به کار خود نیز ادامه دهد

2- درمانMMT : در این درمان بیمار از مصرف مواد مخدر و عوارض خانمانسوز اجتماعی، روانی، خانوادگی، و...... رهائی می یابد و با استفاده از متادون تولدی دوباره را تجربه میکند.

در کنار درمانهای فوق بیماریهای همراه یا زمینه ساز مصرف مواد نیز توسط روان درمانی ،مشاوره خانواده، درمان داروئی ناراحتیهای اعصاب و روان، واختلالات روانی وجنسی و..... نیز درمان میگردد.

آیا اعتیاد درمان پذیر است؟
علیرغم اینکه اعتیاد یکی از پیچیده ترین بیماریها می باشد چنانچه فرد تمایل واقعی به درمان داشته و این امر برایش ارزشمند باشد و با روش درست به پیش رود قطعا درمان می گردد ، در حالیکه در مورد برخی از بیماریها متاسفانه چنین مسئله ای دیده نمی شود. در مقابل در صورتیکه فرد هنوز به تشخیص درستی نرسیده باشد، به عمق مشکلات و عوارض ناشی از اعتیاد خود واقف نگردیده ، تمایل واقعی جهت درمان نداشته و حتی به ادامه روند اعتیاد خود بیشتر تمایل داشته باشد متاسفانه هرگونه اقدام درمانی بی نتیجه خواهد بود.
البته در موارد نادری بدلیل پیچیدگیهای خاص روانی، اعتیاد یا بیماریهای زمینه ای جسمی امکان درمان وجود نداشته و تنها با برخی از داروهای خاص سعی در کنترل اعتیاد یا کاهش آسیبهای آن می شود.
لازم به ذکر است علم درمان اعتیاد دانش جدید و نوپایی در دنیا بوده و تعدد و تنوع مواد اعتیاد آور در ایران و تفاوت آن با کشورهای دیگر استفاده از منابع پزشکی خارجی را در این زمینه محدود نموده است.

از این رو درمان اعتیاد یکی از دشوارترین و پیچیده ترین موارد درمانی در علم پزشکی بوده و موفقیت درمان تنها با آمیزه ای از علم، تجربه، هنر، عشق، صبر و تعهد کادر درمانی در قالب یک کار گروهی منسجم حاصل می گردد که تحقق این همه متاسفانه کمتر به چشم می خورد.
آگاهی کامل فرد از مراحل مختلف درمانی قبل از اقدام به درمان نقش بسیارمهمی در کسب نتیجه مطلوب درازمدت دارد، در مقابل آسان گرفتن امر درمان و اقدام به درمان بدون بررسی و مطالعه کافی منجر به بروز ناکامیهای مکرر در درمان این معضل و نهایتا” بروز یاس و نا امیدی از درمان میگردد. در حالیکه چنانچه درمان بدرستی شروع شده و ادامه یابد، یک بار اقدام کافی است تا بیمار را به نتیجه مطلوب برساند.
- آیا درمان اعتیاد را می توان تضمین نمود؟
درمان اعتیاد شامل دو بخش عمده درمان وابستگی جسمی (که اصطلاحا به آن سم زدائی می گویند) و درمان وابستگی روانی می باشد که درمان وابستگی روانی مهمترین بخش آن می باشد . در درمان وابستگی جسمی پزشک نقش عمده را داشته ولی در درمان وابستگی ذهنی و روانی بیمار نقش اصلی را ایفا می نماید. البته در درمان وابستگی روانی پزشک آگاه و مجرب می تواند راهکارهای متعددی را به فرد ارائه نماید تا وابستگی فرد را رفع نماید ولی چنانچه فرد پس از سم زدائی در پی شرکت در برنامه های آموزشی فوق نبوده و یا آنها را در عمل بکار نبندد متاسفانه احتمال عود بالا خواهد بود( چرا که رمز موفقیت در انجام دادن است نه دانستن ).از اینرو تضمین سم زدائی تا حدود زیادی بعهده پزشک ولی تضمین درمان کامل عمدتا در دست خود بیمار است و با شناخت نسبی از بیمار و سایر مسائل مهم در مشاوره ابتدای درمان تا حدودی می توان نتیجه نهایی درمان را پیش بینی نمود.
- ترک مواد مخدر با چه علائم جسمی و روانی همراه است؟
بدنبال قطع مصرف مواد مخدر در فردی که اعتیاد به این مواد دارد علائم متعددی بروز می کند که اصطلاحا به آن سندرم محرومیت (Withdrawal Syndrome) گفته می شود. این سندرم شامل:
درد عضلانی-استخوانی ، بیخوابی، بیقراری، عطسه، آبریزش بینی، خمیازه، اسهال، تهوع و استفراغ، بی اشتهایی، ضعف وبیحالی، پرش اندامها، احساس سرما و گرما، لرز، تعریق، تپش قلب، اشک ریزش، درد شکم، هذیان، پرخاشگری، وسوسه به مصرف مواد …. می باشد . شدت علائم فوق در افراد مختلف متفاوت بوده و تحمل آنها بدون اقدامات درمانی صحیح بسیار دشوار می باشد.
- آیا ترک اعتیاد می تواند سلامتی فرد را به مخاطره افکند؟
درمان وابستگی جسمی به مواد مخدر که اصطلاحا سم زدائی نامیده شده و در جامعه به ترک اعتیاد معروف است در مواردیکه بیمارتحت ارزیابی صحیح پزشکی و آزمایشات لازم انجام نگرفته و یا استانداردهای مراقبتهای پزشکی و پرستاری رعایت نشود می تواند با خطرات جدی همراه باشد، در غیر اینصورت سم زدائی سلامتی فرد را مورد تهدید قرار نمی دهد. سم زدائی از نظر علمی عبارتست از بکار بردن روشهایی که به بیمار کمک نماید تا دوره ترک را با حداقل علائم و بطور کنترل شده و بی خطر پشت سر گذارد.
لازم به ذکر است ترک الکل خطرات بیشتری نسبت به ترک مواد مخدر داشته و حتی با رعایت استانداردهای پزشکی امکان تشنج، کوما و مرگ وجود دارد.
- سم زدائی با چند روش علمی انجام می پذیرد؟
در حال حاضر پنج روش علمی جهت سم زدائی وجود دارد که هر یک با مزایا و محدودیتهایی همراه می باشد. این روشها عبارتند از :
روش علامتی ،روش جایگزینی ، روش سریع (RD) و روش فوق سریع (URD یا UROD) که دو روش اول عمدتا” بصورت سرپایی و دو روش آخر الزاما” بصورت بستری انجام می پذیرد. علاوه بر روشهای فوق که در مرکز تخصصی نوین برای بیماران مختلف انتخاب و انجام می پذیرند، طب سوزنی نیز از روشهای علمی سم زدائی است که در این مرکز استفاده نشده و در موارد خاصی کاربرد دارد.
- روشهای مختلف سم زدائی چه تفاوتهایی با یکدیگر دارند؟
این روشها از نظر میزان موفقیت، سرعت بهبودی و دوره درمان، شدت علائم، هزینه ، نیاز به استراحت و غیبت از کار، نیاز به داشتن همراه، سرپائی یا بستری بودن و امکانات و تجهیزات لازم جهت انجامشان با یکدیگر متفاوت می باشند.
روش علامتی کم هزینه ترین روش بوده ولی در عین حال نیاز به چندین روز استراحت در منزل داشته و از آنجا که علایم جسمی و روحی درمان در برخی موارد بخوبی کنترل نمی شود از اینرو درصد کمی کاربرد موفقیت آمیز دارد. این روش بصورت سرپائی یا بستری قابل انجام است.
روش جایگزینی چنانچه بدرستی انجام گیرد همراه با علایم بسیار خفیفی بوده و اغلب نیاز به استراحت نداشته، فرد قادر به انجام فعالیتهای روزمره میباشد. این روش نسبت به روش قبلی هزینه بالاتر و در عین حال دوره طولانی تری داشته و بهمین دلیل در صورت عدم انتخاب صحیح بیمار موفقیت پایین تری دارد و تنها در موارد خاصی کاربرد دارد.
روش فوق سریع از نظر موفقیت و سرعت بهبودی بالاترین درصد را داشته، ضمن آنکه اغلب راحت ترین روش سم زدایی نیز میباشد ولی هزینه آن بالاتر از سایر روشها بوده و بدلیل تکنیک پیچیده و ظرافتهای خاصی که در انجام موفقیت آمیز آن وجود دارد،نیاز به دانش و تجربه بالای کادر پزشکی و پرستاری و رعایت استانداردهای خاص بیمارستانی دارد، در غیر اینصورت نه تنها درمان به موفقیت نمی انجامد بلکه میتواند با خطرات جدی نیز همراه باشد.
- آیا برای همه بیماران می توان یک روش خاص سم زدائی را بکار برد؟
خیر. با توجه به آنکه بیماران مختلف از جهات متعددی با یکدیگر متفاوت بوده و در عین حال تمایلات متفاوتی برای درمان دارند برای هر بیمار خاص تنها یکی از روشهای سم زدائی بهترین روش می باشد. آگاهی بیمار از مزایا و معایب هر یک از روشهای سم زدایی و تطبیق آنها با خواسته ها و شرایط خود کمک زیادی در تصمیم گیری صحیح جهت تعیین روش مناسب و هماهنگ با نظر پزشک معالج مینماید. در این زمینه بیمار می بایست عواملی چون موفقیت، راحتی، سرعت، هزینه، کیفیت خدمات، رعایت استانداردهای پزشکی و بستری یا سرپایی بودن را مورد توجه قرار دهد. البته پزشک در تشخیص روش مناسب عمدتا” موفقیت روش را مد نظر قرار می دهد (چرا که هدف اصلی مراجعه کننده نیز رسیدن به نتیجه و ترک کامل است) . ممکن است روشی موجود باشد که بسیار راحت و بدون علائم باشد (همچون کپسولهای دست ساز حاوی مخدر موجود در بازار که ندرتا” ممکن است به سم زدایی کامل بینجامند) ولی نهایتا” فرد به سم زدایی کامل نرسد ، در اینصورت چنین روشی بی ارزش خواهد بود.
- روش سم زدائی علامتی چگونه می باشد؟
این روش حدود ۸ تا ۱۰ روز بطول می انجامد و درطی مدت فوق با استفاده از داروهای غیر مخدر مختلف علائم جسمی بیمار کنترل می گردد. در طی روزهای اول سم زدایی معمولا از داروهای بیشتری استفاده می گردد و پس ازآن داروهای مصرفی کاهش یافته ومعمولا”ظرف مدت ۱۰ روزاغلب آنها قطع می گردند.
در این روش چنانچه بیمار در طی مدت درمان از ماده مخدر استفاده ننموده باشد داروی نالترکسون معمولا” در روز هفتم برای بیمار شروع میگردد (البته پس از تست مرفین و نالوکسون). در برخی از بیماران علائم ترک با این روش بخوبی کنترل نمی شود و از اینرو محدودیت دارد، ضمن آنکه در برخی از موارد علائم ترک ممکن است بخوبی کنترل شود ولی بدلیل وابستگی روانی بالا ممکن است فرد در طی دوره سم زدایی اقدام به مصرف ماده مخدر نماید که در اینصورت سم زدایی موفق نخواهد بود و اینرو در همه بیماران کاربرد ندارد.
- روش سم زدائی جایگزین چگونه است؟
این روش حدود ۲ تا ۴ هفته بطول می انجامد و در طی دوره فوق از داروهای مخدریا شبه مخدر(خوراکی یا زیرزبانی) بعنوان جایگزین مخدر مصرفی بیماراستفاده می گردد. داروهای فوق در طی مدت فوق تدریجا” قطع می شوند و معمولا” در هفته سوم پس از انجام تست مرفین و نالوکسون برای بیمار داروی نالترکسون شروع می گردد. کاهش دوز داروهای جایگزین شده بسیار حساس بوده و با توجه به طولانی شدن دوره درمان این روش در برخی از بیماران موفق نبوده و از اینرومحدودیت دارد . این روش چنانچه بدرستی انجام گیرد با علائم جسمی خفیفی همراه می باشد . کپسولهای دست ساز موجود در بازار ( که اغلب بعنوان گیاهی و غیر مخدر معروف می باشند) حاوی مواد مخدر بوده و با این مکانیسم سعی در سم زدائی دارند ولی از آنجائی که ظرافتهای بسیار زیادی در موفقیت این روش وجود دارد اغلب افراد قادر به قطع کپسولهای فوق نبوده و به آنها اعتیاد پیدا می کنند.
- روش سم زدائی فوق سریع چیست؟
این روش که در زبان انگلیسی Ultra Rapid Opiate Detoxification یا به اختصارURD یا UROD نامیده میشود جدیدترین روش جهت سم زدایی مواد مخدربوده ( البته بهترین روش در همه موارد نمی باشد و در همه موارد امکان پذیر نمی باشد ) و به این ترتیب است که بیمار اغلب به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت در مرکز درمانی بستری گردیده و درطی ۳ تا ۴ ساعت تحت بیهوشی عمومی ( نه خواب عمیق که فوق العاده خطرناک است) در اتاق عمل قرار میگیرد. در طی مدت بیهوشی داروهای ویژه ای برای بیمار تجویز می گردند که منجر به بروز علائم ترک بصورت سریع و فشرده می شوند. (البته بیمار در طی بیهوشی هیچگونه علامت خاصی را احساس نمی نماید).این عمل منجر به ترشح سریع مواد مخدرداخلی بدن گردیده که جایگزین مواد مخدر مصرفی بدن بیمار می گردد و تحمل بدن فرد نسبت به علائم ترک بسیار بالا می رود . در این روش بیماربیشترین شدت علائم جسمی را در طی مدت بیهوشی سپری می نماید .
بزرگترین مزیت روش سم زدایی فوق سریع نسبت به روشهای دیگر سم زدایی میزان موفقیت آن (در مرحله سم زدایی) می باشد و درصورتیکه بدرستی انجام گیرد میزان موفقیت آن نزدیک به ۱۰۰% است . البته انجام روش سم زدائی فوق سریع نیاز به دانش و تجربه بسیار بالایی دارد ، در غیر اینصورت نه تنها به موفقیت نمی انجامد بلکه می تواند با خطرات و آسیبهای جدی نیز همراه باشد. البته لازم به ذکر است روش فوق در تمامی موارد امکان پذیر نبوده و در صورتیکه بیماری زمینه ای قلبی ، ریوی شدید یا برخی از بیماریهای دیگر وجود داشته باشد نمی توان به آن اقدام نمود. این روش عمدتا” در مواردی کار برد دارد که سم زدایی با روشهای دیگر مقدور نبوده و احتمال شکست بالایی دارند.
مزایای دیگر این روش نسبت به سایر روشها سرعت بهبودی بالاتر و در اغلب موارد (نه همه موارد) راحتی بیشتر آن است . البته باید در نظر داشت در این روش کلیه علائم در طی مدت بیهوشی از بین نرفته و بطور کلی هیچ روش سم زدایی وجود ندارد که بدون علائم باشد ( و نمی توان انتظار معجزه داشت ) و تبلیغاتی که راجع به این روش می شود که در طی مدت ۴ ساعت کلیه علائم از بین می رود بی پایه و اساس است .
بزرگترین مشکل در روش سم زدایی فوق سریع ضعف عمومی بدن پس ازمدت بیهوشی است که بطور متوسط ۳ تا ۵ روز ادامه دارد (در برخی موارد کمتر و در برخی موارد بیشتر است ) و با گذشت زمان بهبود می یابد. بجز مسئله ضعف عمومی که در اکثریت بیماران پس از سم زدایی فوق سریع (به درجات مختلف ) مشاهده می گردد، در برخی از بیماران علائم دیگری از قبیل علائم گوارشی ، خمیازه ، درد بدنی ، بیقراری یا بیخوابی نیز به درجات مختلف دیده می شود که جهت کنترل آنها داروهای موثری موجود بوده و علائم فوق اغلب برای بیمار مشکل ساز نمی باشند. شدت و نوع علائم جسمی پس از سم زدایی فوق سریع در افراد مختلف متفاوت بوده و تا حدودی قبل از سم زدایی قابل پیش بینی می باشد.
پس از انجام سم زدایی فوق سریع (در صورتیکه بدرستی انجام شده باشد) داروی نالترکسون از روز اول برای بیمار شروع گردیده و می بایست روزانه و اغلب بمدت یکسال مصرف شود . یکی از راههای تشخیص اینکه UROD درست انجام شده است یا خیراین است که آیا برای بیمار نالترکسون از روز اول شروع شده است یا خیر. متاسفانه بدلیل پیچیدگیهایی که شروع نالترکسون در این روش دارد در برخی از موارد این دارو در روزهای بعدی برای بیماران شروع می شود که همراه با عوارض و مشکلات عدیده ، عدم تحمل بیمار یا شکست سم زدائی می باشد. یکی از دلایل عمده موفقیت بالای روش فوق سریع شروع نالترکسون از روز اول است ( که اگر نتوان این کار را انجام داد میزان موفقیت سم زدائی بسیار پائین می آید).
- داروی نالترکسون چیست و چه نقشی در درمان دارد؟
داروی نالترکسون یک داروی ضد مخدربوده و از عود اعتیاد به مواد مخدر پیشگیری می نماید.(البته در کنار مصرف این دارو انجام روان درمانی نیز ضروری است). این دارو در افرادی که اعتیاد دارند قابل استفاده نبوده و همراه با عوارض بسیار شدیدی می باشد و تنها پس از سم زدائی قابل تجویز در بیماران می باشد و بعنوان یک برنامه استاندارد پزشکی لازمست تمامی بیماران پس از پایان سم زدائی ( با هر یک از روشهای موجود) تحت درمان با این دارو بمدت یکسال قرار گیرند.
اثر نالترکسون به این ترتیب است که در صورتیکه فرد وسوسه زیاد جهت مصرف ماده مخدر داشته و آنرا مصرف نماید از تاثیر ماده مخدر بر روی بدن وی جلوگیری می نماید، که این مسئله اهمیت بسیار زیادی در پیشگیری از عود دارد ، بدلیل آنکه بدنبال عدم تاثیر ماده مخدر بر روی بدن فرد احتمال ادامه مصرف ماده مخدر بسیار پایین می آید و فرد از تلاش بیهوده فوق دست خواهد کشید ( البته در برخی از بیمارانیکه هروئین بر روی نالترکسون مصرف مینمایند بدلیل آنکه هروئین موجود در بازار اغلب همراه با داروهای خواب آور می باشد ممکن است حالات خواب آلودگی بروز نماید، یعنی نالترکسون جزء مخدری هروئین را خنثی مینماید ولی جزء خواب آور آن اثر می نماید که در چنین شرایطی تست ادراری در تشخیص کمک کننده است). در صورتیکه اگر این دارو مصرف نشود کافی است فقط فرد یکبار پس از ترک ماده مخدر استفاده نماید و ماده فوق بر روی بدنش اثر نماید که در اینصورت قطعا این روند ادامه یافته و فرد دچار برگشت اعتیاد می شود. در برخی از موارد در صورتیکه ماده مخدر بر روی نالترکسون مصرف شود امکان بروز علائم و عوارض خفیفی نیز وجود دارد( از جمله حالت تهوع و…..).
علاوه بر اثر فوق نالترکسون تا حدودی وسوسه و میل به مصرف ماده مخدر را نیز کم می نماید.البته نه به این معنا که این دارو ضد وسوسه یا تنفرزا می باشد و تبلیغاتی که در این زمینه می شود بی پایه و اساس است و راه ایجاد تنفر تنها با روان درمانی می باشد.
- عوارض داروی نالترکسون تا چه حد جدی است؟
داروی نالترکسون در فردی که مبتلا به اعتیاد به مواد مخدر می باشد علائم بسیار شدید سندرم محرومیت را ایجاد می نماید که کنترل آنها اغلب بسیار دشوار بوده و بعضا با خطرات جدی روبرو می باشد. ولی این دارو در افرادی که سم زدائی شده اند ندرتا عوارضی را در پی دارد که هیچیک جدی نمی باشند. مهمترین عارضه ای که در ارتباط با نالترکسون مطرح می باشد افزایش آنزیمهای کبدی است که بسیار نادر بوده و در عین حال عارضه مهمی نمی باشد، بدلیل اینکه نالترکسون بدون آنکه به سلولها یا بافت کبدی آسیبی برساند سبب افزایش این آنزیمها می گردد و برخلاف بعضی از داروها که هپاتیت و آسیب کبدی به همراه دارند چنین عارضه ای در مورد نالترکسون مطرح نمی باشد.

افزایش آنزیمهای کبدی با آزمایش خود بطور دوره ای مشخص می گردد و در صورت بروز با قطع دارو به حد طبیعی بازمی گردد. لازم به ذکر است بسیاری از بیماران مبتلا به اعتیاد در زمان مراجعه به درمان آنزیمهای کبدی بالا دارند که پس از اقدام به درمان و شروع نالترکسون آنزیمهای کبدیشان به حد طبیعی بازمی گردد.
- آزمایشات مربوط به اعتیاد به مواد مخدر تا چند روز پس از اقدام سم زدائی منفی می شوند؟
آزمایشات فوق معمولا از ۲ تا ۱۰ روز پس از قطع مصرف مواد مخدر منفی می شوند . در روش فوق سریع هر چند مواد مخدر از روز اول از سطح سلولهای پاک می گردند ولی از آنجائی که دفع این مواد عمدتا وابسته به دفع کبدی آنها از بدن می باشد این روش تاثیر زیادی در تسریع منفی شدن تستهای آزمایشگاهی فوق ندارد.

لازم به ذکر است متاسفانه تستهای آزمایشگاهی فوق در برخی موارد منفی یا مثبت کاذب داشته و از اینرو به تنهایی اعتبار زیادی ندارند. مواردی که انگیزه شان از مراجعه به درمان تنها منفی شدن تستهای آزمایشگاهی می باشد متاسفانه پیش آگهی خوبی نداشته و اغلب همراه با عود زود هنگام می باشد و پزشک در این موارد می بایست دقت بیشتری در پذیرش بیمار داشته باشد.
- آیا روش خاصی از سم زدائی وجود دارد که از عود اعتیاد پیشگیری نماید؟
خیر. درمان اعتیاد بطور کلی به دو بخش درمان وابستگی جسمی (سم زدائی) و درمان وابستگی روانی تقسیم می شود . البته درمان مراحل جزئی تری را نیز شامل می شود ( از جمله مشاوره انگیزشی در ابتدای درمان که حداقل یکساعت بطول می انجامد و….) که در راستای یکی از بخشهای دوگانه فوق می باشند. سم زدائی با هر یک از روشهای علمی فوق الذکر تنها بیمار را از نظر علائم جسمی یا روانی سندرم محرومیت کنترل می نماید وتاثیر مشخصی در درمان وابستگی روانی به تنهایی ندارد. از اینرو روش سم زدائی فوق سریع به تنهایی تاثیر و برتری مشخصی در پیشگیری از عود اعتیاد ندارد و نمی تواند جایگزین مراحل درمانی دیگر در این زمینه شود.

البته روش سم زدائی فوق سریع از این نظر که داروی نالترکسون سریعتر برای بیماران شروع می گردد و بیماران سریعتر از نظر جسمی بهبود می یابند می تواند به بیماران کمک نماید تا با شرایط بهتر و مطمئنتری بتوانند به درمان و مبارزه با وابستگی روانی خود بپردازند.

حشیش و عوارض آن

اسامی عامیانه: GRASS ،HASH ،DOPE ،BLOW ،DRAW

شکل ظاهری: بصورت تکه های جامد، از رزین گیاه شاهدانه میباشد، قـهـوه ای و یــا مشکی است.

نحوه استعمال: بـصورت دود کردن با سیگار همراه با سیگار برگ و همراه با چپق و یا قلیان، پختن آن و مصرف بهمراه غذا، همراه به چای نیز دم میکنند.

اثرات آنی: ریلکس کننده، حواس شنوایی و بینایی (به خصوص رنگها) قویتر میگردنـد، اشتها آور است، فرد حراف و یا منزوی میگردد، واکنش به محرکها کند میشود، دقیقه ها طولانی شده زمانی دیر میگذرد، اجسام عادی عجیب بنظر میرسند.

خطرات کوتاه مدت: احسـاس سـردرگـمـی، اضــطراب، هراس، بد گـمـانـی، تـوانـایـی یادگیری کاهش می یابد، هماهنگی حرکات مختل میشود.

خطرات دراز مدت: پارانوئید، اسکیزوفرنی، جنون، روانپریشی، افسردگی و اضطــراب، استعمال آن همراه با سیگار سبب آسیب جدی به ریه ها میگردد.

کانابیس (حشیش یا ماری جوانا)

کانابیس (حشیش یا ماری جوانا) از ۵۰۰۰ سال پیش هم برای مقاصد تفریحی و هم برای مقاصد طبی مورد استفاده بود.این ماده که منشاء آن را چین یا آشور دانسته اند، قرن ها برای بیماری هایی مانند روماتیسم، جراحات و بیماری هایی مربوط به مواد زاید بدن به کار می رفته است.

در کشورهای غربی پس از دوره ای از رواج مصرف آن در دهه های ۶۰ و اوایل ۷۰ که آن را به یکی از نمودهای اعتراض اجتماعی جوانان بدل کرد، طی دو دهه گذشته مصرف آن به شدت افزایش یافته است، به طوری که در بعضی از کشورها مصرف آن حتی از سیگار هم بیشتر شده است. در عین حال اختلاف نظرهای عمده ای حتی بین پژوهشگران در مورد میزان اثرات مضر آن و اثرات مفید آن در درمان بعضی از بیماری ها و نحوه مواجهه با مصرف آن در سطح جامعه بروز کرده است.

فرآورده های کانابیس

کانابیس از گونه مونث گیاه شاهدانه ?کانابیس ساتیوا? به دست می آید.ماده اصلی روانگردان آن امگا _ ۹ _ تتراهیدروکانابینول (THC) است. محتوای THC در سرشاخه های گلدار گیاه در بالاترین حد است و به ترتیب در برگ ها، برگ های تحتانی، ساقه و دانه های گیاه کاهش می یابد.

فرآورد ه هایی که از این گیاه به دست می آید، شامل ماری جوانا (با محتوای THC ۰‎/۵ تا ۵ درصد) که از سرشاخه های گلدار و برگ های خشک شده گیاه به دست می آید، حشیش (با محتوای THC ۲ تا ۲۰ درصد) که از رزین خشک شده و گل های فشرده شده گیاه تهیه می شود و روغن حشیش که حاوی ۵ تا ۱۵ درصد THC است.

کانابیس به صورت سیگارت یا با قلیان کشیده می شود و گاهی آن را با توتون مخلوط می کنند. افرادی که حشیش یا ماری جوانا می کشند، معمولاً پک های عمیق می زنند و نفس خود را نگه می دارند تا جذب آن را به حداکثر برسانند. ماری جوانا یا حشیش ممکن است خورده شوند.

تاثیرات حاد مصرف کانابیس

مصرف کانابیس باعث سرخوشی و آرامش، تغییرات ادراکی، تحریف درک زمان تشدید تجربیات حسی معمول مانند خوردن، تماشای فیلم و شنیدن موسیقی می شود. حشیش هنگام مصرف در محافل جمعی ممکن است باعث خنده و پرحرفی مسری شود.مصرف زیاد این ماده و نشیگی حاصل از آن باعث اختلال در توجه و حافظه کوتاه مدت، مهارت های حرکتی، زمان واکنش و فعالیت های مستلزم مهارت می شود.شایع ترین عارضه زودرس مصرف کانابیس در افرادی که بار اول از آن استفاده می کنند حمله اضطراب و وحشت زدگی است که یکی از دلایل رایج ادامه ندادن مصرف آن است.

این حالت همچنین در افرادی که مداوماً کانابیس مصرف کنند، هنگام مصرف بیش از حد معمول آن، دیده می شود.بعد از کشیدن حشیش در عرض چند دقیقه ضربان قلب ۵ تا ۲۰ درصد افزایش می یابد، فشار خون در حال نشسته افزایش و با ایستادن کاهش می یابد.

این اثرات در یک فرد سالم عارضه چندانی ایجاد نمی کند و نسبت به آنها تحمل به وجود می آید. مسمومیت حاد کانابیس احتمال بسیار کمی دارد و تا به حال موردی از مسمومیت از آن در انسان گزارش نشده است.کانابیس بر حسب میزان مصرف باعث اختلال در کارکرد شناختی و رفتاری می شود که بالقوه می تواند باعث اختلال در رانندگی وسایل نقلیه یا کار با سایر ماشین ها که مستلزم مهارت است شود. یک پیامد احتمالی وخیم مصرف کانابیس در صورتی که در حد نشیگی استفاده شده باشد می تواند تصادفات رانندگی باشد.

گرچه در شبیه سازهای آزمایشگاهی اثر مصرف تفریحی کانابیس به مهارت های رانندگی معادل غلظت های ۰‎/۰۷درصد تا ۱/۰ درصد الکل در خون بوده است، بررسی اثرات کانابیس در شرایط واقعی جاده ها اثرات خفیف آن است، شاید به علت آنکه مصرف کنندگان کانابیس بیشتر از مصرف کنندگان الکل به اختلال مهارت های خود آگاهی دارند و از رانندگی پرهیز می کنند.نتایج بررسی های همه گیر شناسی در مورد نقش حشیش در حوادث رانندگی در جاده ها دوپهلو بوده است و به نظر می رسد که در این موارد نقش کانابیس تنها افزایش اثرات الکل است.

اثرات درازمدت مصرف کانابیس

- دستگاه ایمنی: گرچه بررسی ها در حیوانات آزمایشگاهی نشان دهنده مهار اجزای مختلف دستگاه ایمنی به وسیله کانابیس است، در حال حاضر هیچ شاهد قطعی وجود ندارد که مواد شبه کانابیس کارکرد ایمنی انسان را مختل کنند.

- دستگاه تنفس: دود کردن طولانی مدت و به مقدار زیاد کانابیس باعث افزایش علایم تنفسی در مبتلایان به برونشیت مزمن مانند سرفه کردن، تولید خلط وخس خس سینه می شود و با کاهش کارکرد ریوی همراهی دارد.کشیدن طولانی مدت حشیش یا ماری جوانا ممکن است باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان های دستگاه تنفس شود و میزان اثر آن در این رابطه دست کم در حد کشیدن سیگار معمولی است.

- دستگاه تولید مثلی: گرچه تجویز مزمن THC به حیوانات آزمایشگاهی باعث بعضی اختلالات تولید مثلی در آن ها شد، اثرات مشابه در انسان مشاهده نشده است.تنها مورد ثابت شده کاهش وزن جنین در مادرانی است که در طول بارداری به کشیدن حشیش ادامه داده اند.

اثرات رفتاری: نتایج مطالعات در مورد میزان رابطه بین مصرف زیاد کانابیس در نوجوانی و اختلال تحصیلی در دوران تحصیلی و دوران کاری متعارض بوده است.

- اثرات شناختی: مصرف طولانی مدت و به مقدار زیاد کانابیس باعث ایجاد نقصان شدید و شدیداً ناتوان کننده حافظه، توجه و کارکرد شناختی مانند آنچه در الکل دیده می شود نمی شود، اما ممکن است اختلال خفیفی در توجه و حافظه به وجود آید که پس از قطع مصرف کانابیس احتمالاً برگشت پذیر است.

- وابستگی به کانابیس: در افرادی که به طور مزمن مقدار زیادی کانابیس مصرف می کنند و به رغم عواقب ناگوار شخصی به مصرف آن ادامه می دهند وابستگی به کانابیس به وجود می آید. معمولاً از هر ده نفری که به مصرف کانابیس مبادرت می کنند، تنها یک نفر در حین ۴ تا ۵ سال بیشترین میزان مصرف به آن وابسته می شود.خطر این وابستگی کمتر از خطر وابستگی به نیکوتین (۳۲ درصد) و مواد افیونی (۲۳ درصد) و در حد مشابه الکل (۱۵ درصد) است.

بعضی از گروه های اجتماعی بیشتر در معرض خطر ابتلا به عوارض زودرس یا دیررس مصرف حشیش یا ماری جوانا هستند، از جمله نوجوانانی که سابقه مشکلات تحصیلی دارند، مصرف حشیش را خیلی زود در سال های ابتدایی زندگی شروع می کنند، در معرض خطر مصرف سایر موادمخدر یا محرک هستند و یا به حشیش وابسته می شوند.

زنانی که حین بارداری به مصرف حشیش ادامه می دهند ممکن است در معرض خطر بالای به دنیا آمدن نوزادان کم وزن باشند و بالاخره در افراد دچار بیماری های ریوی مانند آسم و برونشیت یا بیماری های روانی مثل اسکیزوفرنی یا وابستگی به الکل و سایر موادمخدر مصرف حشیش ممکن است بیماری اصلی فرد را تشدید کند.

آیا مصرف حشیش زمینه ساز اعتیاد به سایر مواد مخدر قوی تر است؟

همه بررسی هایی که در آمریکا انجام شده است نشان دهنده توالی مصرف ابتدایی ماری جوانا و سپس روی آوردن به داروی غیرقانونی ?قوی تر? مانند مواد محرک (آمفتامین ها) و مواد افیونی بوده است. اما پژوهشگران در تفسیر این توالی اختلاف نظر دارند.

فرضیه کمتر قانع کننده این است که مصرف کانابیس مستقیماً باعث افزایش مصرف سایر موادمخدر یا محرک می شود. اما دو فرضیه دیگر که بیشتر حمایت متخصصان را جلب کرده است، یکی این است که نوجوانان ناسازگاری که به مصرف حشیش روی می آورند، در عین حال مستعد مصرف سایر موادمخدر هم هستند؛ دوم آنکه مصرف حشیش باعث تعامل اجتماعی آنها و همسالان مصرف کننده موادمخدر و دسترسی بیشتر به فروشندگان این مواد می شود، بنابراین احتمال بیشتری دارد که به سایر مواد مخدر هم آلوده شوند.

مصارف طبی کانابیس

کانابینویید های صناعی در حال حاضر به صورت قرص خوراکی نابیلون (nabilone) در انگلیس و دانابینول (danabinol) در ایالات متحده به عنوان داروی ضداستفراغ قوی برای بیماران مبتلا به سرطان که تحت شیمی درمانی هستند مورد استفاده است.

با توجه به اثرات افزاینده اشتهای مواد شبه کانابیسی از آنها در درمان بیماران مبتلا به بی اشتهایی، تهوع و استفراغ ناشی از ایدز، مصرف مواد افیونی و داروهای ضدویروسی نیز استفاده می شود.اثرات ضد درد و شل کننده عضلانی کانابیس، امکان استفاده از آن را در درمان دردهای مزمن چه به تنهایی و چه همراه سایر دارو ها فراهم می آ ورد، هر چند در این مورد تحقیقات زیادی تا به حال انجام نشده است.

استفاده از مواد شبه کانابیسی در مدل های حیوانی بیماری MS اسکلروز متعدد) نشان دهنده کاهش لرزش و گرفتگی عضلانی بوده است. همچنین گزارش های موردی زیادی در مورد اثرات مفید کانابیس در برطرف کردن عوارض MS وجود دارد. در حال حاضر تحقیقات در مورد اثبات اثرات مفید کانابیس در درمان MS ادامه دارد.پژوهش ها در دو دهه گذشته دو نوع گیرنده کانابینوییدی را در بدن مشخص کرده است.

گیرنده های CB۱ که در دستگاه اعصاب مرکزی (عقده های پایه ای، مخچه، قشر مخ، هیپوکامپ و طناب نخاعی) و نیز در بافت های محیطی مانند رحم و قلب وجود دارند و گیرنده های CB۲ که در بافت های محیطی، در طحال و ماکروفاژها قرار دارند و نقشی در تنظیم فعالیت لنفوسیت ها به عهده دارند این گیرنده ها دارای لیگاندهای درون زا نیز هستند. امید بر این است که در آینده با ساخت داروهایی که به طور اختصاصی بر این گیرنده ها اثر کنند، بتوان اثرات درمانی ناشی از کانابیس را بدون عوارض جانبی احتمالی به دست آورد.

اختلاف نظر ها در مورد نحوه برخورد با حشیش و ماری جوانا

گسترش بی سابقه مصرف کانابیس در کشورهای غربی و نیز ادعاها در مورد کم ضرر بودن یا حتی منافع آن باعث تقاضا های فراوان برای قانونی کردن مصرف آن شده است، همچنان که مثلاً مصرف سیگار و الکل در این کشورها قانونی است سیاست کشورهای غربی در این باره متفاوت بوده است، در حالی که در کشوری مانند هلند مصرف کانابیس در کافه هایی خاص آزاد و قانونی است، در بعضی مکان ها در ایالات متحده مصرف آن غیرقانونی است.

موافقان قانونی شدن مصرف کانابیس بر چند نکته تاکید می کنند؛ یکی اینکه هزینه های زیادی برای کنترل مصرف آن باید صرف کرد بدون اینکه تاثیری در جلوگیری از گسترش استفاده از آن داشته باشد. نکته دیگر این است که اعمال مجازات های قانونی در مورد مصرف کنندگانی که از پیش ممکن است دچار محرومیت های اجتماعی باشند، را در معرض بدتر شدن وضعیت شغلی یا تحصیلی قرار می دهد.

از طرف دیگر منع مصرف آن باعث روی آوردن افراد به قاچاقچیان می شود که ممکن است آنها را به سایر موادمخدر خطرناک تر آلوده کنند و بالاخره اینکه آنها به نتایج بررسی هایی استناد می کنند که آزاد شدن مصرف کانابیس در هلند یا ۱۱ ایالت آ مریکا باعث افزایش رواج مصرف آن نشده است.

در مقابل مخالفان آزادسازی مصرف کانابیس از یک طرف به خطرات مربوط به سلامتی و امکان وابستگی به آن و عدم اثبات اثرات مفید را مطرح می کنند و نیز منافع قانونی شدن آن را مانند سیگار و الکل رد می کنند.

به گفته آنها سیگار و الکل به رغم قانونی بودن سالانه باعث مرگ افراد بسیار می شوند و این خطر نیز وجود دارد که شرکت های تولید کننده سیگار که در کشورهای غربی با خطر از دست دادن بازارهای خود و نیز دعواهای قضایی متعدد برای جبران خسارات وارده بر سلامت افراد روبه رو هستند، با سوءاستفاده از بازار جدید ایجاد شده، به ترویج مصرف حشیش و ماری جوانا بپردازند در عین آنکه از نظر آنها کنترل کردن بازار قانونی کانابیس نیز غیرممکن است