دکتر اینترنتی

مطالب متنوع پزشکی و آموزشی

دکتر اینترنتی

مطالب متنوع پزشکی و آموزشی

با شنوایی سنجی آشنا شوید

audiometry1

شما را با شنوایی سنجی و این که چگونه این عمل انجام می شود و علت های افت شنوایی و راه های تشخیص کم شنوایی را بیان می کنیم با ما همراه باشید .

شنوایی شاید مهمترین حسی باشد به نحوی که بدون بهره‌مندی از آن توانایی انسان در ایجاد ارتباط با پیرامون خود بطور محسوسی کاهش می‌یابد. این توانایی بالا در ایجاد و ارتباط ، انسان را در مقایسه با سایر موجودات از جایگاه ویژه‌ای برخوردار می‌سازد. متأسفانه تعدادی از بیماریها با ایجاد اختلال در سیستم شنوایی باعث محدودیت در این توانمندی می‌شوند. بنابراین بررسی اختلالات شنوایی دقت بیشتری را طلب می‌کند.
شنوایی سنجی با صدای خالص ، متداولترین روش شنوایی سنجی در کلینیک محسوب می‌شود، با اینحال این روش تنها قادر به تشخیص کم شنوایی متقارن و دو طرفه حسی – عصبی بوده در حالی که علت اختلال قابل تشخیص نمی‌باشد. شنوایی سنجی گفتاری در صورت دسترسی از دو حیث کمک کننده است، اول اینکه اختلال شنوایی سنجی گفتار نسبت به تون خالص از ارزش تشخیصی بیشتری برخوردار است و این روش می‌تواند اختلال در ناحیه حلزون و اختلال عصبی یا اختلال مرکزی را مشخص کند.
شنوایی سنجی با صدای خالص
tone audionetry PTA)( Pure ) )با استفاده از دستگاه شنوایی سنج با صدای خالص ، اصواتی با فرکانسهای مختلف به فرد می‌دهند و آستانه شنواییهای تعیین شده برای انتقال هوایی و انتقال استخوانی بطور جداگانه اندازه‌گیری شده و به ترتیب توسط خطوط ممتد و نقطه چین بهم متصل می‌شوند.
ادیوگرام
ادیوگرام دارای دو ستون است. ستون عمودی شدت صوت را نشان می‌دهد (برحسب دسی بل). در این ستون عدد صفر بیانگر حداقل شدت صوتی است که بیش از نیمی از افراد نرمال می‌توانند بشنوند. اگر فردی قادر به شنیدن یک فرکانس مفروض در ۱۰_دسی بل باشد، یعنی وی می‌تواند فرکانس مذبور را بهتر از یک فرد میانگین بشنود. شنوایی طبیعی وقتی است که آستانه شنوایی گوش از ۲۵ دسی بل بالای صفر بیشتر نباشد. ستونهای افقی فرکانسهای بکار رفته را نشان می‌دهند. معمولا هفت فرکانس از ۲۵۰ تا ۸۰۰۰ هرتز که بیشتر سر و کار داریم مورد بررسی قرار می‌گیرند.
محاسبه میزان کاهش شنوایی
برای محاسبه میزان کاهش شنوایی ، میانگین شنواییها را برای فرکانسهای ۵۰۰ ، ۱۰۰۰ و ۲۰۰۰ بر حسب هرتز حساب می‌کنند. در حد آستانه شنوایی انتقال هوایی و استخوانی را اندازه گرفته و انتقال هوایی را به خط ممتد و انتقال استخوانی را به نقطه چین و بالاتر از انتقال هوایی ترسیم می‌کنند. گوش راست را با رنگ قرمز و گوش چپ را با رنگ آبی ، نشان می‌دهند. در شنوایی نرمال دو خط بر هم منطبق هستند و در نمودار هر دو بالای ۲۰ هرتز هستند. در کاهش شنوایی عصبی دو خط برهم منطبق هستند و هر دو زیر ۲۰ هرتز می‌باشند. در کاهش شنوایی انتقالی دو خط بیش از ۱۰ هرتز باهم فاصله دارند.
شنوایی سنجی گفتاری
در روش Speech audiometny بجای صدای خالص از صداهای گفتاری (کلمات) استفاده می‌شود. این آزمون شامل دو قسمت است:
آستانه درک گفتار
(Speech reception threshold)( SRT) سطحی است که در آن فرد شنونده باید بتواند ۵۰ درصد کلمات یک لیست از کلمات دو سیلابی مشخص را تکرار کند. PAT و SRT باید بهم شبیه باشند.

توانایی تفکیک گفتار
Speech discrimination score)( SDS)) با استفاده از یک لیست کلمات تک سیلابی و با شدت معادل ۴۰ هرتز یا بیشتر انجام می‌شود. افراد طبیعی ، ۱۰۰ – ۹۵ درصد این کلمات را به درستی تکرار می‌کنند. بیماران مبتلا به کاهش شنوایی عصبی یا مرکب ممکن است قادر به تکرار میزان بسیار کمتری از کلمات باشند.
تمپانومتری
در شنوایی امپدانس (Impedence) یا تمپانومتری میزان قابلیت پذیرش (کمپلیانس) یا برعکس آن ، مقاومت (امپدانس) سیستم شنوایی سنجیده می‌شود. هر چقدر قدرت پذیرش بیشتر باشد، انرژی صوتی بیشتری جذب خواهد شد و هر چقدر مقاومت بیشتر باشد، سیستم غیر قابل انعطافتر بوده و انرژی بیشتری به مجرای گوش بر می‌گردد. تمپانومتری روش ساده‌ای است که بویژه در کودکان کم سن و سال مفید واقع می‌شود، ولی هیچ وقت جایگزین SA و PTA نمی‌شود.در تمپانومتری از یک گوش ویژه با سه سوراخ مجزا استفاده می‌شود که می‌توان با ایجاد صوت و دمیدن هوا از طریق آن ، شرایط انتقال را در حالات مختلف سنجید. با رسم کردن قابلیت پذیرش گوش در یک محور و فشار هوا در محور دیگر ، یک تمپانوگرام بدست می‌آید، که میزان مقاومت و پذیرش انرژی صوتی توسط گوش را نشان می‌دهد. قابلیت پذیرش صوتی هنگام مساوی بودن فشارها در دو طرف پرده صماخ بیشترین مقدار را دارد.

آزمون بلع (Swallow test)
رایجترین آزمایش برای بررسی وضعیت شیپور استاش است. در این آزمایش در صورت طبیعی بودن عملکرد شیپور استاش ، به علت متعادل بودن فشار در دو طرف پرده صماخ ، تمپاگرام حداکثر قابلیت پذیرش را نشان می‌دهد. در صورت انسداد شیپور استاش ، تمپانوگرام فشار منفی را نشان خواهد داد.
شنوایی سنجی در کودکان و شیرخواران
ارزیابی شنوایی در کودکان به علت اهمیت آن در یادگیری ، بسیار مهم است. دقیقترین و قابل اعتمادترین روش برای آزمایش شنوایی در این گروه سنی ، بررسی آستانه شنوایی با ارزیابی پاسخ به تحریک ساقه مغز یا (Brain Stem evoked response) می‌باشد.
چشم انداز بحث
ارزیابی قدرت شنوایی در افراد مختلف بخصوص کودکان از اهمیت بسیاری برخوردار است. بعضی از بیماریها باعث کاهش شنوایی می‌شوند، باید با تشخیص زود هنگام اختلالات شنوایی از عوارض بعدی آن پیشگیری کرد. امروزه علم پزشکی پیشرفت زیادی کرده و روشها و دستگاههای زیادی برای این منظور و سایر بیماریها ، ابداع شده است.
و اکنون به اطلاعات دیگری راجع به شنوایی سنجی از منابع دیگر می پردازیم .

کلیات شنوائی سنجی
صوت:
صوت دو خصوصیت دارد یکی فرکانس و دومی دسی بل یا شدت آن است. صوت وقتی از یک محیط به محیطی دیگر وارد میشود انرژی آن بازتابش شده و درصد کمی از آن وارد محیط جدید میشود. ورود صوت از هوا به مایع آب باعث از دست رفتن انرژی زیادی از آن میشود و لذا وقتی در حال ماهی گرفتن هستید با خیال راحت میتوانید حرف بزنید چون میزان صدای کمی از محیط بیرون به درون آب وارد میشود. در گوش انسان گیرنده های شنوائی درون مایع قرار داشته و لذا صوتی که از محیط هوای بیرون بدن ما وارد میشود میزان زیادی از انرژی خود را از دست میدهد. گوش انسان با وجود اوریکل و کانال گوش که تقویت کننده فرکانس ۳۰۰۰ هرتز است و نیز با وجود پرده تیمپانی که ۱۸ برابر دریچه گرد است و در نهایت با کمک اهرم های اوستخوانچه ها ، توانسته است این میزان افت شنوائی ناشی از ورود صدا بدرون محیط مایع را جبران کند.
گوش انسان قدرت بالائی دارد و می تواند فرکانس بین ۲۰ هرتز تا ۲۰ هزار هرتز را درک کند اما تنها فرکانس های ۳۰۰ تا ۴۰۰۰ هرتز برای درک گفتارحائز اهمیت هستند. فرکانس ۳۰۰۰ هرتز در درک گفتار نقش مهمی دارد و نتیجه آن در تعیین درصد کم شنوایی مورد استفاده قرار می گیرد . فرکانس ۴۰۰۰ هرتز درتشخیص کم شنوایی ناشی از سر و صدا حائز اهمیت است . گوش در ناحیه فرکانس های میانی بین ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ هرتز، حساسیت بسیار بالایی دارد . در طبیعت صوت خالص وجود ندارد و آنچه هست صوت هایی با فرکانس و شدت دسی بل متفاوت است.
گوش برای شنوائی به لاله گوش ، مجرا ، پرده گوش ، استخوانچه ها ، حلزون شنوائی ، عصب شنوایی و درنهایت ساقه مغز و کورتکس سالم نیاز دارد. محیط گوش میانی هم بایستی فشار نرمال داشته باشد تا پرده تیمپان بتواند حداکثر ارتعاش را داشته باشد.
برای شنوائی سنجی لازم است آستانه شنوائی ، محیط فیزیکی ، سیستم حلزون شنوائی ، سیستم عصبی ، سیستم ساقه مغز و کورتکس شنوائی ارزیابی شوند. با انجام اودیومتری با صوت خالص میتوان آستانه ها را بدست آورد ، با انجام تیمپانومتری میتوان محیط گوش میانی را بررسی کرد ، اتوآکوستیک امیشن قادر است حلزون شنوائی را کامل بررسی کند و در نهایت سیستم عصبی با کمک اودیومتری ساقه مغز ارزیابی میشود.

شنوائی سنجی:
در بررسی افت شنوائی اولین قدم شرح حال است. شرح حال دقیق به ما کمک میکند که تشخیص صحیح و درمان مناسب را برای بیمار طراحی کنیم. مراجعه به پرونده های پزشکی بیمار و تستهای قبلی وی نیز بسیار کمک کننده است. قبل از شروع اولین مرحله آزمایش با پرسیدن سوالهای کلی و خاص می توان اطلاعات زمینه ای بدست آورد و سپس با پرسیدن سوالات تکمیلی اطلاعات کامل تری پیرامون هدف آزمون کسب کرد . در سول پرسیدن هرگز به بیمار جهت ندهید و فقط با سولاتی باز به او اجازه دهید کامل در مورد مشکل خود صحبت کند. با استفاده از این روش در مدت زمان کمتر ، اطلاعات فراوانی درباره بیمار بدست آید. حتی درحین اتوسکپی میتوانید این سوالات را از بیمار بپرسید. با دقت در شرح حال میتوان راه را برای انتخاب آزمونی مناسب هموار کرد.
سوالات معمول در ازریابی شنوائی:
علت اصلی مراجعه چیست ؟ به جواب بیمار دقت کنید و تمامی آنها را بدقت تحلیل کنید. کدام گوش بهتر است ؟ شروع کم شنوایی تدریجی بوده یا ناگهانی؟ در افت شنوائی حسی عصبی ناگهانی افت در کمتر از سه روز در بیش از سه فرکانس و آستانه بیش از ۳۰ دسی بل افت میکند. آیا گوش درد دارد؟ وجود گوش درد علامت وجود روند التهابی است. آیا وزوز گوش دارد ؟ وزوز گوش در مراحل اولیه افت شنوائی و نیز در مشکلات عروقی گوش رخ میدهد. مشکل فرد یکطرفه است یا دو طرفه؟ همیشه روندهای یکطرفه بسیار پر اهمیت تر هستند. تشخیص و درمان قبلی چگونه بوده است؟ آیا برای بیمار جراحی صورت گرفته است؟ سابقه کم شنوایی درخانواده وجود دارد؟ با آگاهی از این موضوع و طراحی نحوه وراثت به روند ژنتیکی بیمار پی خواهید برد. سرگیجه وجود دارد؟ سرگیجه علاوه بر افت شنوائی نشاندهنده روندی است که هم سیستم وستیبولار و هم شنوائی را درگیر کرده است و لذا با بیماری مشکل تری روبرو هستیم.
شرح حال دقیق تر از بیمار: تاریخچه قرارگیری در معرض سر و صدا ، استفاده از داروهای اتوتوکسیک، ضربه به سر ، بیماریهای دوران کودکی ( بخصوص اوریون که شایعترین علت کاهش شنوائی یکطرفه در کودکان است )، استفاده از داروهای معمولی و ابتلا به آلرژی ، گفتار و نحوه صحبت کردن بیمار نیز اطلاعاتی درباره توانایی برقراری ارتباط و تواناییهای گفتار و زبان فراهم می کند.
در مواردی که سوالات از بیمار علایمی نظیر سرگیجه ، عدم تعادل، گیجی ، سبکی سر ، اختلال در راه رفتن را نمایان کند باید تستهای وستیبولار انجام شود. دقت کنید که سرگیجه واقعی داشته باشد. احساس دوران محیط بسیار اهمیت دارد. مدت زمان ابتلا به بیماری نیز برای تشخیص نوع مشکل سرگیجه ای بیمار حائز اهمیت است . اگر سرگیجه چند ثانیه طول بکشد و وضعیتی باشد، نشان دهنده سرگیجه حمله ای خوش خیم وضعیتی است . سرگیجه ای که چندین دقیقه طول بکشد و همراه آن سردرد ضربان دار و علاقه به سکوت و نور کم وجود داشته باشد نشانگر میگرن است . سرگیجه ای که چندین ساعت طول بکشد و همزمان احساس پری گوش و نیز وزوز گوش و افت شنوائی فرکانس پائین وجود داشته باشد، نشانگر سندرم منیر و سرگیجه ای که چندین روز دوام یابد و شرح حال عفونت راه هوائی فوقانی مثبت باشد ، نشان دهنده لابیرنت یا التهاب عصب دهلیزی است .
سوالات مهم در شرح حال :
۱- افت شنوائی را چه زمانی متوجه شده است ؟
۲- علایم افت شنوائی دایمی هستند یا متناوب؟
۳- اگر علایم متناوب است چه موقع ایجاد می شود و چقدر طول می کشد؟
۴- شدت بروز علایم چقدر است؟
۵- شدت علایم بهتر می شود یا بدتر ؟
۶- علایم دو طرفه است یا یک طرفه؟ اگر دو طرفه و متناوب است به طور همزمان در هر دو گوش بروز میکند با بطور مجزا؟ اگر مشکل دو طرفه است ، در هر دو گوش همزمان شروع شده است ؟
۷- اگر بیمار بیشتر از یک مشکل دارد، این مشکلات مجزا هستند یا بصورت همزمان بروز کرده اند و آیا به صورت یک سندرم ظاهر شده اند؟
علایم همراه بیماران مبتلا به افت شنوائی عبارتند از : وزوز ، کم شنوایی ، گوش درد ، ترشح گوش و سرگیجه. اکثر افراد در محیط های ساکت وزوز را می شنوند و معمولا“ این وزوز قابل تحمل است اما هنگامی که به مدت طولانی باقی می ماند سبب نگرانی و ناراحتی فرد شده و شبها مانع خوابیدن وی می گردد . برخی نیز بدلیل شدت وزوز ناتوان شده و نمی توانند فعالیت های روزانه خود را انجام دهند. وزوز ضربانی بخاطر بیماریهای تومورال بخصوص عروقی است و مثال آن تومور گلوموس تیمپانیکوم است. اگر سایر افراد خانواده به خصوص در سنین پایین ، دچار کم شنوایی هستند ، باید گزارش شود . زمانی که فرد برای اولین بار کم شنوایی را احساس کرده و سرعت پیشرفت کم شنوایی نیز باید بیان شود . تعیین این زمان ، به ویژه درکودکان بسیار مشکل است . در بررسی کودکان باید با افراد خانواده و معلمان آنها ، مشورت کرد . تنها در ۵۰ درصد از بزرگسالان ، گوش درد به دلیل اختلالات و بیماریهای گوش است و درسایر موارد ممکن است منشاء دیگری داشته باشد . دردهای راجعه با منشاء غیر گوشی هم در بزرگسالان و هم در کودکان دیده میشود . گوش درد معمولا“ بدلیل اختلالات حنجره ، حلق و لوزه ها و بخصوص دندان ایجاد می شود . عفونت لوزه ها و التهاب گلو دو علت معمول دردهای راجعه درکودکان است . مشکلات عضلات ماستوئید و مفصل فک نیز از علل دردهای راجعه گوش هستند. ترشح آبکی و زرد و سبز گوش بدلیل عفونت است. تاریخچه بیمار دراین موارد بسیار حائز اهمیت است . کلستاتوم و ماستوییدیت مزمن نیز سبب ترشح می شوند ، اما ترشح همراه با درد معمولا“ بدلیل عفونت حاد ایجاد میشود . پارگی پرده گوش بدنبال اوتیت حاد میانی با گوش درد شدید همراه است . اوتیت حاد خارجی، با ترشح گوش و گوش درد حاد مشخص می شود .

سرگیجه :
بروز سرگیجه علل مختلفی دارد که بسیاری ازآنها به استخوان گیجگاهی و سیستم گوش مربوط نیست . موارد زیر باید از بیمار سوال شود :
۱- منظور دقیق بیمار از کلمه سرگیجه چیست؟ آیا واقعاً احساس چرخش دارد؟
۲- اولین بار چه موقع ظاهر شد ؟ چه مواقعی بروز میکند و هربار چقدر طول می کشد؟
۳- سرگیجه وضعیتی است یا نه؟
۴- همراه با سرگیجه ، تهوع ، استفراغ و عرق کردن نیز دیده می شود ؟
۵- آیا بیمار قبل ، در حین یا بعد از سرگیجه دچار افت شنوائی و وزوز گوش و احساس پری گوش میشود؟
۶- آیا انجام برخی فعالیت ها سبب شروع سرگیجه می شوند؟
۷- آیا سرگیجه همراه با بروز اختلالات در بلع، صبحت کردن یا تغییر در بینایی است؟
۸- آیا در هنگام سرگیجه ، فرد کاملا“ هوشیاری خود را از دست می دهد؟
سرگیجه هایی که منشاء وستیبولار دارند همراه با حالت چرخش هستند. سبکی سر ، گیجی یا سیاهی رفتن چشم معمولا“ منشاء لابیرنتی ندارد و به اختلالات هموستاز متابولیک و عمومی ربط دارد. باید از سابقه میگرن در خانواده و بروز سردرد، قبل در حین و بعد از سرگیجه نیز مطمئن شد. میگرن ، علت معمول اکثر سرگیجه ها در دوران کودکی است . سایر مشکلات بیمار از جمله اختلالات عروقی ، تاریخچه دیابت یا کاهش فشار خون نیز در این زمینه حائز اهمیت بوده و تاریخچه پزشکی وی باید بطورکامل ذکر شود . افراد سالخورده معمولا“ از مشکلات تعادلی شکایت دارند .
معاینه بالینی گوش :
ارزیابی گوش با بررسی لاله آغاز می شو د. اندازه و شکل لاله و وضعیت آن باید با دقت ثبت شود . برخی از کودکان به دلیل انسداد مادرزادی مجرا لاله ندارند ، برخی لاله کوچک یا بدشکل دارند. در برخی از کودکان لاله گوش ، بالاتر یا پایین تر از وضعیت طبیعی قرار دارد. وجود Low set ear علامت وجود سندرم های مشکل ساز است. اندازه کانال گوش خارجی نیز باید بررسی شود. در برخی موارد ، کانال گوش دچارکلاپس می شود . در حالی که مدخل آن باز است . این مورد بخصوص درکودکان کم سن و سال و نیز در پیران دیده می شود . در این مورد باید دقت شود تا در هنگام ارزیای از گوشیهای داخلی استفاده شود . برای بررسی کانال گوش ، لاله باید بالا و عقب کشیده شود . این عمل سبب می شود که بخش خارجی قسمت غضروفی کانال باز شود و بتوان کانال استخوانی را بررسی کرد . در کودکان کم سن و سال باید لاله گوش به عقب و پائین کشیده شود. پس ازآن برای بررسی کانال شنوایی خارجی و پرده تمپان اتوسکوپی انجام می شود . تعیین اندازه کانال کمک می کند تا اسپکولوم با اندازه مناسب انتخاب شود . باید بزرگترین اسپکولوم را که به راحتی وارد کانال گوش بیمار میشود ، انتخاب کرد . اسپکولوم طوری طراحی شده که از قسمت غضروفی کانال ، جلوترنمی رود ولی اگر به داخل کانال وارد شود ، فشار مختصری ایجاد می کند که بسیار دردناک خواهد بود . برای بررسی کانال گوش ، سر بیمار باید به سمت شانه مقابل متمایل باشد .
اگر جرم ، مجرا را مسدود کرده باشد و پرده تمپان قابل مشاهده نباشد ، لازم است که آنرا از گوش خارج کرد . جرمی که سخت و فشرده بوده یا در قسمت عمقی کانال باشد ، به سختی از کانال خارج می شود. اکثر بیماران برای خارج کردن جرم گوش به متخصص گوش ارجاع داده می شوند . برای خارج کردن جرم درکودکان بسیار کوچک ، معمولا“ از بیهوشی عمومی استفاده می شود . برای مشاهده کل پرده از بررسیهای اتوسکوپی و میکروسکوپی استفاده می شود . بخش شل پرده بین دو لایه قدامی و خلفی استخوان چکشی قرار گرفته است .
پارگی یا توکشیدگی عمیق بخش شل پرده ممکن است نشان دهنده وجود اختلال عملکرد شیپور استاش است. ترشحات چرکی بسیار بدبو و وجود پولیپ علامت کلستاتوم باشد . زوائد بلند و کوتاه استخوان چکشی ، زائده بلند سندانی و عصب کورداتمپانی در پرده طبیعی قابل مشاده هستند. با این حال ، اگر سر استخوان چشکی یا تنه استخوان سندانی دیده شو د، در قسمت فوقانی مجرای شنوایی خارجی و دیواره خارجی فضای گوش میانی ، خوردگی ایجاد شده است. این موارد اغلب در حضور کلستاتوم ظاهر میشوند.
پرده رترکته که مستقیما“ روی محل اتصال سندانی و رکابی قرار می گیرد ، وضعیت خاصی ایجاد می کند که به آن Myringo stapedio pexy گفته می شود . در بسیاری از موارد ، علت توکشیدگی طولانی اختلال عملکرد شیپور استاش است . اما ممکن است در این شرایط شنوایی نزدیک به حالت طبیعی باشد . در این بیماران درمان جراحی بسیار مشکل است و درمان تحت نظر گیری بسیار بهتر است. اتوسکوپ پنوماتیک برای اعمال فشار مثبت و منفی به پرده استفاده می شود . این تغییرات فشار سبب ایجاد حرکات قابل مشاهده در پرده تمپان می شود . با استفاده از اتوسکوپ پنوماتیک ، ازمایشگر میتواند درجه حرکات پرده را ارزیابی کند . برای مثال وجود مایع در گوش میانی سبب عدم حرکت پرده می شود .
پارگی پرده تمپان معمولا“ بدون وجود لایه میانی فیبروزی ، ترمیم شده و پرده ثانویه نازکی ایجاد میشود. در اغلب مواقع بدون استفاده از میکروسکوپ نمی توان پارگی را از نئوتمپان نازک تشخیص داد . استفاده از اتوسکوپ پنوماتیک هم به تشخیص این مورد کمک میکند . حرکت پرده نازک ترمیم شده نشان می دهد که پارگی بهبود یافته است . اگر نور اتوسکپ کم باشد، نئوتیمپان براحتی با پارگی اشتباه میشود. ادیومتری ایمیتانس نیز برای تایید سالم بودن پرده استفاده می شود . اگر پرده سالم باشد ، تمپانوگرام نوع A بدست می آید .
ناهنجاریهای مختلف سبب ایجاد توده پشت پرده تمپان می شوند . رنگ این توده نیز بسیار مهم بوده و علت ضایعه را مشخص می کند . برای مثال توده سفید رنگ نشاندهنده وجود کلستاتوم ، تمپانواسکلروز و یا به ندرت استئومای گوش میانی است . توده آبی تیره ، ساختار عروق وریدی مانند ورید ژوگولار را نشان می دهد. توده قرمز تیره نشان دهنده تومورهای عروقی مانند تومورگلوموس تمپانیک یا گرانولیشن است . وجود ضربان درتوده نشان می دهد که منشاء آن وریدی یاشریان است . این امر با اعمال فشار مثبت به پرده و با استفاده از اتوسکوپ پنوماتیک ثابت می شود . فشار مثبت ، جریان خون داخل توده را کاهش داده و سبب سفید شدن قسمتی از پرده که روی توده گوش میانی است ، می گردد . این سفید شدن نشان می دهد که علامت برآون مثبت بوده و توده یک نئوپلاسم عروقی است . در موارد اتواسکلروز معمولا“ یک لکه قرمز رنگ در ناحیه دریچه بیضی قابل مشاهده است که ممکن است بعنوان توده تلقی شود، اما در حقیقت بدلیل فعالیت زیاد عروقی در ناحیه استخوانی است ( شوارتز ساین ).
ارزیابی اتولوژیک بدون بررسی عصب صورتی کامل نمی شود. باید از بیمار خواسته شود که اخم کند، لبخند بزند، بینی خود را چروک دهد ، سوت بزند، دندانهای خود را نشان دهد و چشمان خود را ببندد تا عصب هفتم بررسی شود . هر گونه عدم تقارن بین دو طرقه یا عدم توانایی درانجام هر یک از این فعالیت ها باید گزارش شود .

دانشنامه سلامت با کل مطلب پزشکی روز در خدمت شما می باشد

زمان سنجش شنوایی در نوزادان

80839067-4955719

کودکان آینده سازان هر مرز و بوم می باشید و از همان کودکی باید به فکر سلامت آنها باشیم ، در دانشنامه سلامت در مورد شنوایی نوزادان و زمان سنجش آن را بیان می کنیم با ما همراه باشد .

شخصیت و روابط عاطفی و اجتماعی و به تبع آن آموزش و تحصیل او را شدیدا متاثر سازد، به ویژه اگر اختلال شنوایی در دوران جنینی و به دلایل ژنتیکی در نوزاد شکل گرفته باشد.

به همین دلیل است که سن تشخیص کم شنوایی (قبل از 3 ماهگی) و شروع توانبخشی (قبل از 6 ماهگی) از عوامل مهم در بهبود گفتار و زبان در کودکان کم شنواست.

سالانه 600 تا 700 نوزاد ناشنوا در کشور به دنیا می آیند. بهتر است وزارت بهداشت غربالگری شنوایی نوزاد در بدو تولد را اجباری کند.

6 ماهگی زمان طلایی تشخیص کم شنوایی است

از بدو تولد تا شش ماهگی بهترین زمان برای تشخیص ناشنوایی یا کم شنوایی در نوزادان است که باید مورد توجه والدین قرار گیرد.

با توجه به این که از حدود شش ماهگی تا سه سالگی بهترین دوران زبان آموزی کودک به شمار می رود، تشخیص کم شنوایی و شروع درمان، در هوش و قدرت یادگیری کودک، بسیار موثر است.

چنانچه تشخیص ناتوایی های شنیداری کودک به موقع تشخیص داده نشود ، یادگیری و توان زبان آموزی کودک به نحو چشمگیری کاهش می یابد و این نکته مهمی است که باید از سوی والدین و به خصوص مادر، مورد توجه قرار گیرد.

البته این به این معنا نیست که اگر ، کم شنوایی کودک در زمان های دیرتری تشخیص داده شود دیگر نمی توان کاری کرد، اما نکته مهم این است که تشخیص تا قبل از شش ماهگی ، نتایج مطلوب تری در درمان دارد.

هم اکنون برنامه های شنوایی سنجی و درمان های مناسب برای سنین مختلف در کشورمان وجود دارد، اما هر چقدر این درمان ها در سنین پایین تر شروع شود، قدرت یادگیری فرد بالاتر می رود

در حال حاضر تجهیزات و فناوری های پیشرفته ای وجود دارد که با استفاده از آنها امکان تشخیص کم شنوایی از سنین بسیار پایین وجود دارد تا در صورت تشخیص ، مراحل درمان و توانبخشی در زمان مناسب آغاز شود.

امروزه توانایی در علم شنوایی سنجی به این حد رسیده است که تا شش ماهگی و پایین تر، قابلیت تشخیص کم شنوایی در نوزاد وجود دارد و برنامه های غربالگری نوزادان نیز در همین راستای تشخیص به موقع اجرا می شود.

غربالگری شنوایی نوزادان

کم شنوایی در زمره شایع ترین اختلالات مادرزادی است که بدون علائم ظاهری بروز می کند. اختلال شنوایی یک مشکل آرام و پنهان است و کودکانی که مبتلا به آسیب شنوایی هستند در بدو تولد از نظر ظاهر قابل شناسایی نمی باشند. بنابراین تشخیص آن در ابتدای تولد بدون استفاده از انجام غربالگری شنوایی ممکن نیست

در صورتی که غربالگری شنوایی در بدو تولد انجام نشود ، تشخیص کم شنوایی ممکن است تا 5/2سالگی به تاخیر افتد و تاخیر در تشخیص کم شنوایی به قابلیت درک گفتار و زبان آسیب می زند و به تبع آن مشکلات تحصیلی ، اجتماعی و شغلی برای این دسته از کم شنوایان به وجود خواهد آمد . به همین دلیل است که سن تشخیص کم شنوایی (قبل از 3 ماهگی) و شروع توانبخشی (قبل از 6 ماهگی) در بهبود رشد گفتار و زبان در کودکان کم شنوا نقش مهمی ایفا می کند.

غربالگری شنوایی توسط ادیولوژیست (کارشناس شنوایی سنجی) انجام می شود. آزمایش بسیار سریع انجام می شود، لذا برای نوزادان ناراحت کننده و دردناک نیست. روند انجام آزمایش به این شکل است که از طریق یک پروب نرم تمیز که در ابتدای مجرای گوش خارجی قرار می گیرد، محرک صوتی به گوش ارسال می شود و زمانی که سلول های گوش داخلی صدا را دریافت می کنند، گسیلی (ECHO) به سمت گوش خارجی تولید می کنند که به وسیله پروب دریافت می شود و شکل موجی آن بر روی دستگاه قابل مشاهده است. این آزمایش OAE نام دارد و مستقیما حلزون گوش داخلی را بررسی می کند، زیرا اکثر مشکلات مادرزادی شنوایی در گوش داخلی ایجاد می شود.

پیشگیری از تولد فرزند کم شنوا

والدین قبل از بچه دار شدن ، می توانند با رعایت موارد زیر، احتمال تولد فرزند کم شنوا یا سخت شنوا را کاهش دهند:

- انجام مشاوره ژنتیک قبل از ازدواج

- انجام آزمایشات خونی و بررسی عامل Rh

- مشاوره با پزشک قبل از بارداری در صورت ابتلا به بیماری مزمن یا خاص

- مصرف نکردن دارو ، بدون تجویز پزشک در دوران بارداری

- جلوگیری از ضربات جسمی در دوران بارداری

- مراقبت جهت پیشگیری از ابتلا به بیماری های مختلف در دوران بارداری

- مبادرت به زدن واکسن سرخجه قبل از بارداری

- عفونت مادر در حین زایمان

- کمبود اکسیژن

عوامل ایجاد کم شنوایی بعد از تولد

عوامل دوران نوزادی ( از تولد تا یک ماهگی ) که خطر ابتلا به کم شنوایی را افزایش می دهند عبارتند از:

- سابقه خانوادگی در خصوص وجود کم شنوایی مادرزادی حسی یا عصبی

- عفونت های دوران نوزادی مانند سیفلیس و سرخجه

- وزن کمتر از 5/1 کیلوگرم نوزاد هنگام تولد

- یرقان یا زردی شدید دوران نوزادی که نیاز به تعویض خون پیش می آید.

- مصرف داروهایی که اثر تخریبی روی شنوایی دارند، مانند آمینو گلیکوزیدها( جنتامایسین، توبرامایسین، کانامایسین و استرپتومایسین، هنگامی که به صورت دوره ای و طولانی مدت مصرف شود)

- مننژیت باکتریایی

- نگهداری نوزاد در بخش مراقبت های ویژه نوزادان بیش از 5 روز

عوامل دوران کودکی ( یک ماهگی تا سه سالگی ) که خطر ابتلا به کم شنوایی را افزایش می دهند عبارتند از :

- نگرانی والدین نسبت به تأخیر زبان آموزی و تکلم ، با توجه به سن کودک

- مننژیت باکتریایی و عفونت های مرتبط با کاهش شنوایی

- ضربه به سر که با کاهش هوشیاری کودک یا شکستگی جمجمه همراه باشد.

- مصرف داروهایی که اثر تخریبی بر روی شنوایی دارند مانند آمینو گلیکوزیدها به مدت طولانی

- عفونت های مزمن گوش میانی و تجمع مایع در گوش میانی بیش از 3 ماه

- اختلالاتی مانند شکاف کام که عملکرد شیپور استاش را مختل می کند.

- وجود سابقه کاهش شنوایی دائم یا پیشرونده در فامیل

- بیماری های دوران کودکی مانند اوریون، مننژیت ، مخملک

- آسیب های دوران کودکی به ویژه شکسستگی جمجمه، برخورد اجسام تیز با سر یا گوش، قرار گرفتن در معرض اصوات بلند و …

اگر کودک شما دارای یکی از عوامل فوق باشد ، نسبت به ابتلای به کم شنوایی در معرض خطر بیشتری قرار دارد. شما در این رابطه باید با یک متخصص گوش و حلق بینی و یک کارشناس شنوایی سنجی (ادیولوژیست) مشورت نمایید و در صورت تشخیص، باید از کودک شما ارزیابی کامل شنوایی به عمل آید.

استفاده از سمعک مؤثرترین راهکار درمانی برای افراد مبتلا به کم شنوایی است

عوارض ناشی از وجود کم شنوایی دائم

- تأخیر در رشد طبیعی گفتار و زبان

- اختلال در ایجاد ارتباط با دیگران، اختلال عاطفی ، اختلال در تفکر، تاخیر رشد اجتماعی فرهنگی، اختلال در یادگیری و افت تحصیلی

- اختلال در خواندن و نوشتن ، اختلال در حافظه شنیداری ، بروز ناتوانی های درکی شنیداری، کاهش ذخیره لغات و … .

درمان و توانبخشی

پس از ارزیابی شنوایی ، متخصص شنوایی سنجی ، درباره وضعیت شنوایی کودک تان با شما صحبت خواهد کرد. برخی اختلالات شنوایی ، مانند اوتیت گوش میانی و گوش خارجی به وسیله دارو قابل درمان است ، اما برخی دیگر از اختلالات شنوایی ، مانند شنوایی حسی عصبی قابل درمان با دارو نیست و فرد باید در مراحل توانبخشی قرار گیرد .

توانبخشی عبارت است از اجرای مجموعه ای از خدمات پزشکی، اجتماعی ، روانی ، حرفه ای و آموزشی به منظور بازتوانی فرد، تا کارایی فرد به بالاترین حد ممکن برسد و بتواند به طور مستقل در جامعه زندگی کند.

استفاده از سمعک مؤثرترین راهکار درمانی برای اغلب افراد مبتلا به کم شنوایی است.

فرد مبتلا به کم شنوایی نمی تواند هر سمعکی را استفاده نماید ، بلکه برای تجویز سمعک باید به متخصص ادیولوژیست مراجعه کند.

باید به این نکته توجه داشت که تجویز سمعک مناسب در کنار کلاس های تربیت شنوایی نتیجه دلخواه برای پیشرفت و رشد گفتار و زبان کودک را به ارمغان می آورد. البته بهتر است به خاطر داشته باشید که همیشه پیشگیری بهتر است از درمان.

لازم است بدانید علم شنوایی سنجی به حد رسیده که تا شش ماهگی و پایین تر، تشخیص کم شنوایی در نوزاد وجود دارد و برنامه های غربالگری نوزادان نیز در همین راستای تشخیص به موقع انجام می شود .