نقش حجامت در ترک اعتیاد به تریاک

مقدمه:

اعتیاد به مواد مخدر یک معضل بزرگ اجتماعی در مواجع می باشد . از آنجایی که افراد معتاد جزء نیروی کار مفید جامعه محسوب نشده و از طرف دیگر مشکلات زیادی را حداقل از نظر اقتصادی برای خود ، خانواده و جامعه ایجاد می کنند ،ترک دادن آنها اهمیت ویژه ای می یابد .

تاکنون روش ها و داروهای مختلفی برای ترک اعتیاد ابداع و به کار گرفته شده است . بعضی از این روش ها بسیار گران و برخی دیگر طولانی مدت هستند و در بعضی دیگر نیاز به بستری کردن بیمار دارند .پرسش بنیادین تحقیق نقش حجامت در ترک اعتیاد به مواد مخدر(تریاک) به عنوان یک روش سم زدایی و درمان جدید این است که، آیا می توان افراد معتاد به مواد مخدر را براساس حجامت (خون گیری مویرگی از پشت شانه و کمر با تیغ زدن به پوست ) ، یک نوع رژیم غذایی خاص (انرژی زا و گرمی بخش) و با استفاده از گیاهان دارویی سم زدا و گرمی بخش درمان کرد؟

با دقت و توجه به مبتلایان به اعتیاد از دید طب اسلامی و سنتی مشاهده می شود که به علت سرد بودن طبع مواد مخدر(تریاک) و مصرف چندین ساله این مواد توسط افراد معتاد، طبع بدنی افراد مبتلا بسیار سرد بوده و خون وی حاوی مواد سمی زیادی خواهد بود . وجود این مواد سمی در خون ،وجود انواع مشکلات جسمی، اقتصادی و فرهنگی همه و همه دست به دست هم داده ، قدرت جسمی و فکری سالم فرد را تحت تاثیر قرار می دهد به طوری که زندگی فرد در یک سیکل معیوب قرار می گیرد. لذا براساس دید طب اسلامی و سنتی باید بتوانیم به شکلی ابتدا سم موجود در خون را تخلیه نمائیم و از طرفی با تغییر سبک زندگی،روش تغذیه مناسب و تجویز گیاهان دارویی سم زدا و گرمی بخش بدن را به سوی پاکی،گرمی و سلامتی بازگردانیم. لذا با این فرض می توانیم با انجام حجامت ، تغییر نوع تغذیه و با استفاده از چندین گیاه دارویی به عنوان یک روش درمانی جدید در کوتاه ترین زمان ،افراد معتاد به مخدر را درمان کرد که حجامت نقش اصلی و بقیه موارد نقش کمکی خواهند داشت .

مواد و روش ها:

اهداف علمی – کاربردی تحقیق، پیگیری و اطلاعات لازم به صورت میدانی جمع آوری شد به طوری که این تحقیق یک مطالعه کلینیکال تریال (Clinical Trial) از نوع Befor –Afterمی باشد که بر روی40 نفر از بیماران ( معتادان به تریاک) 20 تا 42 ساله مراجعه کننده به مطب خصوصی در شهرستان تنکابن انجام شده است . تمام بیماران از جهت طبع بدنی ، نوع رژیم غذایی و چگونگی مصرف مواد مخدر ( ازنظر مقدار مصرف ،مدت و شیوه مصرف) مورد بررسی قرار گرفتند و نتایج جمع آوری شد و اطلاعات لازم در پرسشنامه تنظیمی درج گردید و عمل حجامت انجام و نتایج آن نیز ثبت گردید. سپس اطلاعات حاصله توسط نرم افزار آماری SPSS-10 و تست آماری خی دو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت .

روش عملی درمان با حجامت:

الف- به بیمار می گوییم مصرف مواد خود را قطع و هنگامی که حالت خماری و درد عضلات بدن شروع شد، مراجعه کند یعنی هنگام مراجعه حتماٌ باید درد بدن او شروع شده باشد در غیر این صورت حجامت اثر مطلوب را نخواهد داشت .

ب- در جلسه اول حجامت عام را انجام می دهیم .( مکان حجامت عام در پشت و بین دو کتف می باشد). از آنجایی که در ابتدای مراجعه قسمتهای مختلف بدن درد دارد ، حجامت عام انجام می شود و با توجه به تأثیر فراگیر حجامت عام بر کل بدن، باعث تسکین تمامی دردهای فرد معتاد می شود .

معمولاٌ درد کاملا رفع و حالت سبکی و نشاط جای حالت خماری را می گیرد . اما اگر هنوز دردی در ناحیه کمر یا ساق پاه وجود داشته باشد جهت تکمیل درمان بر روی این نواحی بادکش گرم و خشک انجام می شود که آن دردها هم رفع خواهد شد .

ج- بعد از اتمام جلسه اول، داروهای گیاهی لازم را تجویز کرده و می گوئیم فردا جهت ویزیت مجدد مراجعه کند . این داروها که عموماً طبیعت گرم دارند عبارتند از :

1- زنیان : این دارو تأثیر مستقیم در سم زدایی( Detoxification ) دارد .

ضمناً حالت لرز و احساس سرما را از بین برده و بدن را گرم می کند. درد و سوزش معده را از بین می برد و در کاهش و یا رفع درد بدن نیز بسیار موثر است .

طرز مصرف آن : یک قاشق مرباخوری به صورت دم کرده – روزی سه مرتبه همراه عسل می باشد .

2- عرق نعناع : جهت کاهش درد و سوزش معده و یا اسهال به صورت شربت مصرف می شود .

3- اسطوخدوس: جهت رفع بی قراری ، بی خوابی و اضطراب به صورت دم کرده صبح و شب مصرف می شود .

تذکر: برای بیمارانی که حوصله مصرف داروی گیاهی را ندارند می توان طبق معمول پزشکی روز از داروهای ضد درد- ضد اسهال و داروی اعصاب و آرام بخش استفاده نمود .

د-جلسه دوم که در واقع روز دوم مراجه بیمار است :

اگر اعتیاد به مواد مخدر شدید نباشد، بیمار با همان یک جلسه درمان، بهبود یافته و نیازی به مراجعه مجدد ندارد در صورت بروز درد و مراجع بیمار موضع درد را سوال و همان موضع را حجامت می کنیم .

معمولاٌ درد بیشتر در کمر و یا پاها بروز می کند که در این حالت کمر یا ساق پایی که بیشتر درد دارد حجامت می کنیم.

چنانچه بیمار همزمان درد کمر و ساق پاها را داشت، در جلسه دوم ناحیه کمر را حجامت می کنیم که بعد از اتمام حجامت درد ساقین از بین می رود ولی چنانچه هنوز در ناحیه ساقین درد داشت بادکش گرم و خشک را روی ساقین انجام می دهیم .

اگر فقط هر دو ساق پا درد داشت ( کمر درد نداشت)فقط یکی از ساق ها را حجامت می کنیم که در این حالت درد هر دو پا رفع خواهد شد .

هـ جلسه سوم : در غالب موارد اعتیاد با همین دو جلسه درمان ، رفع خواهد شد و بیمار درد و ناراحتی زیادی نخواهد داشت و به ندرت لازم می شود تا برای نوبت سوم مراجعه کند . در صورت مراجعه مجددا به تمرکز درد توجه کرده و براساس آن در صورت نیاز حجامت وی را تکرار می کنیم .

یافته ها:

درمان معتادان به تریاک به وسیله حجامت به عنوان یک روش جدید سم زدایی، تغییر تغذیه و تجویز گیاهان دارویی بر روی 40 داوطلب مراجعه کننده به مطب خصوصی درطی 2 سال ( از شهریور ماه سال 1382 تا شهریور ماه سال 1384) انجام شد .

حداقل سن مراجعه کنندگان بدون در نظر گرفتن جنسیت 20 سال و حداثر سن 42 سال بود که میانگین سن31 سال می باشد.

- از بین 40 نفر، 36 نفر آنها مرد( 90 درصد) و 40 نفر آنها زن( 10 درصد) بودند .

-در خصوص طبع بدنی بدون در نظر گرفتن جنسیت، 32 نفر آنها ( 80 درصد) دارای طبع سرد و 8 نفر آنها( 20درصد) دارای طبع گرم بودند .

- برای 32 نفری که دارای طبع سرد بودند غذاهای انرژی زا و گرمی بخش و گیاهان دارویی سم زدا به عنوان یک روش کمکی پس از انجام حجامت (خون گیری مویرگی از پشت شانه و یا کمر) تجویز شد.

- تمامی مراجعه کنندگان حداقل 2 بار( از ناحیه شانه و کمر) در 2 روز مختلف، حجامت شدند .

-پس از پیگری ها مکرر در طول 6-3 ماه هیچ کدام از مراجعه کنندگان تحت درمان ، بازگشتی به اعتیاد نداشته و 100 درصد افراد پاک شده بودند .

نتایج:

طبق این مطالعه درمان افراد معتاد به مواد مخدر(تریاک) با استفاده از حجامت به عنوان یک روش جدید سم زدایی و روش کمکی تغذیه مناسب گرمی بخش و انرژی افزا و استفاده از گیاهان دارویی دارای خاصیت سم زدا و گرمی بخش در 100 درصد افراد صورت گرفت و با توجه به P<0/0001 تحقیق معنی دار بود .

سن به سال			درصد	تعداد	طبع
20	حداقل		80	32	سرد
42	حداکثر		20	8	گرم
31	میانگین

توزیع سنی مراجعه کنندگان درصدطبع افراد مراجعه کننده جهت

جهت درمان تریاک با حجامت ترک اعتیاد(تریاک) با حجامت

درصد	تعداد
90	36	مرد	جنس
10	4	زن
100	40	کل

توزیع جنس مراجعه کنندگان جهت درمان تریاک با حجامت

بحث :

در خصوص مکانیسم تاثیر حجامت در ترک اعتیاد تحقیقات آزمایشگاهی الزامی است ولی فرضیه های زیر مطرح می باشد .

الف- آزاد سازی مواد ضد درد در بدن :

به نظر می رسد حجامت با آزاد کردن یک سری مواد ضد درد( آندروفین) نقش اساسی در رفع درد دارد.

مشکل اصلی در ترک اعتیاد نیز کنترل درد است که چند ساعت بعد از قطع مصرف مواد بروز می کند .

از آنجایی که بعد از اتمام حجامت بلافاصله تمامی دردها از بین می رود نتیجه گرفته ایم که این تأثیر سریع علتی جز آزاد شدن مواد ضد درد در بدن ندارد.

ب- دفع سموم از بدن:

حجامت نقش اساسی در دفع سموم از بدن دارد و این حقیقتی است که در روایات به آن اشاره شده است .

در روایت آمده است که غذای مسمومی به حضرت محمد(ص) و همراهانشان خوراندند . حضرت بعد از خوردن آن غذا، حجامت کردند و به همراهان خود نیز دستور دادند که حجامت کنند .

با الهام گرفتن از این روایت و روایات مشابه می توان نتیجه گرفت که حجامت با همین مکانیسم باعث پاکسازی سریع خون از مواد مخدر و تسریع در درمان می شود و احتمالاٌ اگر از نظر آزمایشگاهی غلظت مواد مخدر را در خون حجامت اندازه گرفته و با خون ورید مقایسه کنیم این نتیجه تأئید می شود .

ج- تقویت قوای عقلانی :

یکی از معضلات موجود در راه ترک اعتیاد روی آوردن مجدد به آن توسط کسانی است که بعد از زحمات زیاد موفق به ترک می شوند . به همین علت امروزه مطرح می کنند که معتادان مشکل روانشناسی و فکری دارند و تا زمانی که این مشکل در آنها رفع نشود طرح های موجود برای ترک اعتیاد منجر به شکست می شوند .

بر همین اساس پیشنهاد شده است که افراد معتاد حتماٌ تحت مشاوره روانکاوی و روان درمانی قرار گیرند .

حجامت تنها روی سلامت جسم تاثیر نداشته بلکه موجب سلامت روح و روان فرد نیز می شود .

حضرت علی(ع) می فرمایند :

انَّ الحجامهَ تُصَحّحُ البَدَن و تُشَّدُ العقل

مشاهدات محدود ما نشان می دهد در مواردی که شخص به وسیله حجامت اقدام به ترک اعتیاد می کند ، احتمال اعتیاد مجدد وی کمتر از سایر روش هاست . حتی در مواردی بیمار اذعان می کند که نسبت به مواد مخدر تنفر پیدا کرده و میلی به آن ندارد .

بنابراین اگر در نظر بگیریم که حجامت باعث تقویت مبانی عقلی در بیمار می شود می توانیم نتیجه بگیریم علتی که باعث می شود معتادان ترک شده کمتر ازسایر روش های درمانی به اعتیاد مجدد روی آورند ، همانا تاثیر حجامت بر تعقل آنها می باشد .

این فرضیه ها از نظر آماری به اثبات رسیده و مشخص شده است که حجامت یکی از آسان ترین و کاملترین روش ترک اعتیاد است . که طبق روش کیلینیکال ترایال در مطب این عمل انجام شد و در صد قابل قبولی از بیماران مراجعه کننده بدون برگشت در کمتر از یک هفته درمان شدند . لذا در این تحقیق به توفیق و هدایت الهی و براسا قوانین طب اسلامی و سنتی موفق شده ایم ارتباط بین نقش حجامت در ترک اعتیاد به مواد مخدر ( تریاک) و استفاده کمی از تغذیه مناسب و گیاهان دارویی را مورد بررسی قرار دهیم و آن را به عنوان یک روش درمانی جدید و موفق ارائه دهیم و عقیده داریم که ترک اعتیاد به وسیله حجامت یکی از بهترین روشهای ممکن است زیرا :

1. درمان به صورت سرپایی بوده و هیچ نیازی به بستری کردن بیمار نیست .

2. درمان بسیار ارزان بوده و با حداقل وسایل و امکانات امکان پذیر است .

3. طول مدت درمان بسیار کوتاه ( معمولاٌ 4-3 روز و به ندرت 7 روز ) می باشد

4. مهمترین معضل در ترک اعتیاد ، تحمل درد از جانب بیمار است . با روش حجامت ترک اعتیاد بدون درد یا با حداقل درد امکان پذیر است .

5. با روش حجامت معمولاٌ هیچ نیازی به مصرف داروی شیمیایی نمی باشد و یا به حداقل دارو نیاز است.

6. احتمال اعتیاد مجدد بیماری که با روش حجامت اقدام به ترک اعتیاد می کند ، نسبت به روش های دیگر کمتر است که مربوط به مکانیسم های فرضیه احتمالی تاثیر حجامت در ترک اعتیاد است .

درمان اعتیاد به تریاک

برای درمان اعتیاد به تریاک علاوه بر درمان دارویی ، روان درمانی هم لازم است. معمولاً افرادی که بطور دراز مدت به تریاک وابسته اند، بیشتر مناسب برای درمان دارویی هستند ، ولی در مورد افرادی که مدت کوتاهی از از اعتیادشان می گذرد روان درمانی موثرتر است. اساس درمان دارویی اعتیاد به تریاک ، بر سم زدایی تدریجی استوار است. دارویی که برای سم زدایی تریاک بکار می رود، می بایست خصوصیات زیر را داشته باشد: 1- طولانی اثر تر از تریاک باشد. 2- از راه خوراکی قابل استفاده باشد. 3- از لحاظ شیمیایی به تریاک شبیه باشد. 4- بیمار را به خود جذب کند تا دیگر سراغ تریاک نرود. در صورت دارا بودن این خصوصیات ، می توان دارو را آرام ، آرام کم کرده و آن را قطع نمود. متادون یک داروی بسیار مناسب برای ترک اعتیاد به تریاک است. طول مدت اثر متادون از 24 ساعت هم بیشتر است. اگرچه متادون هم خود یک داروی مخدر است و با قطع آن بیمار دچار علائم قطع می شود ، اما کم کردن تدریجی آن از تریاک و هروئین راحت تر است. اخیراً کلونیدین(17) که یک داروی ضد فشار خون است و روی دستگاه اعصاب مرکزی اثر نموده و اثر سمپاتیک را کم می کند ، مورد استفاده قرار گرفته است. چون کلونیدین از ترشح نور اپی نفرین جلو گیری می کند ، باعث می شود که علائم پرکاری سمپاتیک که در اثر قطع تریاک ایجاد می شود ، بوجود نیاید. مزایای متادون این است که : 1- شخص معتاد از کشیدن تریاک دست برمی دارد. 2- مصرف متادون یک کار قانونی و مجاز است. 3- متادون سرخوشی کمی ایجاد می کند. 4- متادون بندرت باعث ایجاد چرت آلودگی و یا افسردگی می شود. 5- مهمتر از همه اینکه متادون به شخص اجازه می دهد تا به فعالیت های روزانه خود ادامه دهد و مرتکب کارهای خلاف برای بدست آوردن مواد مخدر نشود. تنها زیان متادون این است که شخص به یک ماده مخدر که همان متادون باشد ، معتاد است و تصور می شود که مزیت کلونیدین بر متادون ، مخدر نبودن کلونیدین است و شخص به آن اعتیاد پیدا نمی کند. در حالی که ترک اعتیاد و سم زدایی تریاک از بدن بسادگی صورت می گیرد ، اما بازگشت مجدد به اعتیاد با تریاک به طور قابل توجهی زیاد است.

گروه درمانی:

در این روش اشخاصی که برای ترک اعتیاد دور هم جمع می شوند ، همه دچار یک مشکل بنام اعتیاد هستند. برای پیوستن به این گروه شخص باید انگیزه قوی برای ترک اعتیاد داشته باشد. داشتن سرگرمی های سالم و ایجاد اعتماد به نفس از عوامل بسیار مهم در ترک اعتیاد است. یکی از مسائل مهم که در کشور ما خانواده ها بایستی به آن خیلی توجه نمایند ، دوستان فرد معتاد است. معاشرت با افراد معتاد خواه ناخواه شخص را به دام اعتیاد می کشاند و بریدن از دوستان معتاد در ترک اعتیاد بسیار موثر است. روش مراکز بازپروری معتادین هم اغلب بر گروه درمانی استوار است.  

قدر کلیه هایتان را بدانید

از آنجا که آثار این بیماری فقط شامل بیمار نمی‌شود و خانواده و جامعه را هم درگیر می‌کند، می‌توان آن را یک بیماری صعب‌العلاج اجتماعی دانست در این زمینه ذکر نکته‌هایی ضروری به نظر می‌رسد...

بیمارانی که دچار نارسایی کلیه می شوند در تمام جوامع بشری زندگی طبیعی‌ای مانند من و شما ندارند. آنها با کمک دستگاه دیالیز و داروها زنده هستند. این بیماران از مشکلات زیادی رنج می‌برند؛ گذشته از مشکلات مالی که بسیار حایز اهمیت است، تنگی نفس، پوکی‌استخوان، مشکلات فشارخونی، اختلال آب و الکترولیت‌ها و کم‌خونی مزمن (به دلیل مصرف داروهای متعدد) هم گریبانگیرشان می‌شود زیرا دستگاه دیالیز با تصفیه خون، آنها را زنده نگه می‌دارد اما خون‌سازی، کلسیم‌سازی و تنظیم سیستم داخلی بدن را انجام نمی‌دهد و این کارها فقط از عهده کلیه‌ها ساخته است و بس. بیماری این عزیزان یک بیماری چند وجهی است و پزشکان متخصص مختلفی برای درمان آن باید مشارکت کنند. لازم است همه ما (چه به عنوان مردم جامعه و چه مسوولان اجرایی) تلاش کنیم تا بهترین سرویس را با حداقل هزینه در اختیار این بیماران بگذاریم. این کار به مدیریت و برنامه‌ریزی بهداشتی نیاز دارد.

نباید از یاد ببریم همه کارهای درمانی‌ای که انجام می‌دهیم، موقتی است و باید در اسرع وقت و کوتاه‌ترین زمان پیوند کلیه انجام شود چون هرچه این کار سریع‌تر انجام شود، امکان بهبود و کاهش عوارض بیشتر است. در آمریکا بیش از 50 هزار فرد در انتظار پیوند وجود دارد اما به دلیل روابط انسانی و عشق مخصوص ایرانی، ما با افتخار اعلام می‌کنیم فهرست انتظار نداریم. پیوند کلیه همسران و غیرفامیل از 20 سال پیش از بیمارستان لبافی‌نژاد آغاز شد، در دنیا به این پیوند زن به شوهر یا غیرفامیل، مدل ایرانی می‌گویند.

یکی از اقدام‌هایی که در زمینه پیوند و حمایت از بیمار کلیوی موثر بوده و این سدشکنی مورد توجه وزارت بهداشت قرار گرفته، اهدای کلیه‌ها از زنده (غیرجسد) است. این پیشرفت ‌به‌علت تسهیل پیوند و تغییر نوع و شیوه جراحی بوده است، یعنی اهدای کلیه با روش لاپاروسکوپی که فرد دهنده کلیه از شر آن شکاف بدمنظره روی بدنش خلاص می‌شود و به سرعت می‌تواند به کار و زندگی خود برگردد. در این روش پزشک به جای شکافتن پهلو، با ایجاد یک برش بسیار کوچک و با استفاده از دستگاه مخصوص میکروسکوپی که 8 برابر بزرگ‌نمایی دارد، کلیه را خارج می‌کند و اهداکننده ایثارگر، 3 ماه بعد از اهدای کلیه حتی از منظر زیبایی نیز مشکلی نخواهد داشت و باور نمی‌کند جراحی انجام داده است. اهداکننده پس از 2 یا 3 روز کاملا بهبود می‌یابد و حتی پس از 2 هفته می‌تواند به زندگی عادی برگردد. این تکنیک جراحی جالب باعث می‌شود ایثارگرانی که به علت ترس از اتلاف وقت یا دور ماندن از کار از اهدای کلیه منصرف می‌شدند، به این کار تشویق شوند. آخرین و مهم‌ترین مساله، حمایت و مراقبت‌ جدی از کلیه‌هاست. شما که کلیه‌های سالمی دارید و متوجه این نعمت بی‌مانند نیستید، دقت کنید.

دیابت و فشارخون عامل 80 درصد از موارد نارسایی کلیه اند

دیابت و فشارخون عامل 80 درصد از موارد نارسایی کلیه اند

دو دشمن کلیه آدم ها

یکی از وظایف مهم و اصلی کلیه، تنظیم تعادل مایعات و املاح بدن است. برای آنکه عملکرد کلیه‌ها به درستی انجام شود، باید خون کافی وارد آنها شود و به شبکه پیچیده مویرگی‌شان برسد...

کلیه‌ها علاوه بر تنظیم آب و املاح بدن، وظیفه تولید هورمون اصلی خونساز بدن (اریتروپوئتین) را هم بر‌عهده دارند. یکی دیگر از وظایف کلیه، دفع سموم بدن با آب به صورت ادرار است. از آنجا که سلامت کلیه ارتباط محکمی با عملکرد صحیح دیگر اعضای بدن از جمله کبد، قلب، چشم و مغز دارد، مراقبت از این عضو اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. پرهیز از مصرف برخی موادغذایی مضر، نوشیدن مایعات کافی و در کل تغییر شیوه زندگی، نه تنها عملکرد کلیه‌ها را بهبود می‌بخشد بلکه بر دیگر اعضای بدن نیز تاثیر مثبتی دارد.


یکی از ارکان حفظ سلامت انسان، محافظت از کلیه در برابر آسیب‌هاست. بیماری‌های کلیوی در مراحل اولیه، کاملا بی‌علامت هستند و ممکن است قبل از ایجاد هرگونه شکایت باعث تخریب قسمت عمده‌ای از فعالیت و عملکرد کلیه شود. تنها راه اطلاع از ابتلا به بیماری‌های کلیوی در مراحل ابتدایی، انجام آزمایش‌های خون و ادرار است. ابتلا به بیماری‌ مزمن کلیوی شیوع بالایی دارد و طبق آمار ارائه‌شده از هر 8 نفر یک نفر به بیماری مزمن کلیه مبتلا هستند. تغییر در تعداد دفعات ادرار یا حجم ادرار در شبانه‌روز، شب‌ادراری، تغییر رنگ ادرار، ورم صورت یا ورم پاها و درد یا سوزش حین دفع ادرار، بی‌اشتهایی (سوءتغذیه)، کاهش وزن بیش‌ازحد، تهوع و استفراغ، تنگی نفس و کم‌خونی از علایم ابتلا به بیماری کلیوی است. در صورت وجود هر یک از آنها حتما باید به پزشک مراجعه کرد تا آزمایش‌های لازم را برایتان تجویز کند.


تغذیه و نارسایی کلیوی

نوع تغذیه، انجام فعالیت‌های ورزشی و مصرف داروها نقش موثری در بهبود عملکرد کلیه و سالم‌ماندن آن دارد. چاقی شکمی یکی از موارد مهمی است که باعث می‌شود تا افراد دچار نارسایی کلیه شوند ولی می‌توان با تغذیه صحیح از آن پیشگیری کرد. به گفته متخصصان تغذیه، مصرف موادغذایی پرپروتئین، روغن حیوانی و لبنیات پرچرب باعث ابتلا به بیماری‌های کلیوی می‌شود. بنابراین توصیه می‌شود مصرف گوشت قرمز را کاهش دهید و روزانه کمتر از 3 تا 5/3 گرم نمک مصرف کنید و دوغ و پنیرهایی که نمک کمتری دارند، بخورید. رژیم‌های غذایی پرنمک، باعث بالارفتن فشارخون و آسیب کلیه می‌شود. اگرچه نباید مصرف لبنیات از برنامه غذایی حذف یا محدود شود اما بهتر است نوع کم‌چرب آن را انتخاب و مصرف کرد. توصیه می‌شود، روغن‌های جامد را حذف و از روغن زیتون در تهیه غذاها استفاده کنید. نوشیدن حداقل 8 لیوان آب، باعث سالم‌ماندن کلیه‌ها می‌شود. در برنامه غذایی خود حتما میوه و سبزی را بگنجانید و در طول روز
3 تا 4 عدد میوه بخورید.

کسانی که bmi بالایی دارند، حتما باید وزنشان را کم کنند زیرا کاهش وزن در کنترل فشارخون و عوارض کلیوی موثر است. پس روزانه 20 تا 30 دقیقه ورزش‌های نرمشی مانند پیاده‌روی و دویدن انجام دهید. بهترین نوع فعالیت ورزشی، ورزش‌های هوازی ایروبیک است. فعالیت‌های ورزشی، باعث تنظیم جریان خون و کاهش فشارخون می‌شود. البته فعالیت ورزشی سنگین مانند وزنه‌برداری و بدنسازی با وزنه‌های سنگین به دلیل اینکه تاثیر منفی روی قلب می‌گذارند، توصیه نمی‌شود.


فشارخون و نارسایی کلیه

در صورتی که کسی به بیماری قند (دیابت)، پرفشاری خون یا چاقی دچار باشد یا یک یا چند نفر از اعضای خانواده بیماری کلیوی داشته باشند، سیگار مصرف کنند، یا سنشان بالاتر از 50 سال باشد بیش از سایرین در معرض خطر است. شایع‌ترین علل ابتلا به بیماری‌های کلیه در دنیا، دیابت و پرفشاری خون است. حدود 80 درصد نارسایی‌های کلیه به این دو علت مربوط می‌شود. کنترل فشارخون در بیماران مبتلا به پرفشاری خون و دیابت، در پیشگیری از آسیب به کلیه موثر است. دیابت می‌تواند باعث از کارافتادن آنها و در نهایت همودیالیز شود. 35درصد مبتلایان به دیابت به بیماری کلیه مبتلا می‌شوند.

پس فشارخونتان را به‌طور منظم کنترل و اگر نیاز به مصرف دارو است، حتما به‌طور منظم آن را مصرف کنید. در صورتی که فشارخون خیلی بالا نباشد، می‌توان با تغذیه مناسب آن را کنترل کرد اما اگر بیش از 140 بر 90 میلی‌‌‌جیوه باشد باید حتما دارو مصرف شود. کنترل منظم قندخون به خصوص در کسانی که به دیابت مبتلا هستند یا قند پنهان دارند (یعنی قندخون در حالت ناشتا متعادل است) توصیه می‌شود. اگر اسیداوریک شما بالاست یا سابقه ابتلا به نقرس در خانواده‌تان ارثی است، حتما به پزشک مراجعه کنید.


از لوپوس تا آسیب کلیه

برخی از علت‌های بیماری‌های کلیوی ناشناخته‌اند. عوارض دارویی و سنگ‌های کلیه از دیگر علت‌های آسیب کلیه‌ها هستند. مشکل سنگ کلیه‌تان را جدی بگیرید و درمان را منحصر به زمانی که سنگ کلیه ساخته شده است، نکنید. اگرچه سنگ‌سازی کلیه، بیماری‌ عودکننده‌ای است اما با رژیم غذایی مناسب، نوشیدن مایعات و تحرک کافی قابل‌پیشگیری است. اگر سنگ کلیه با اقدام‌های درمانی به موقع رفع نشود ممکن است باعث سنگ‌سازی بیشتر شود. در این صورت ممکن است با جراحی یا سنگ‌شکنی، مشکل را برطرف کرد. انجام جراحی مکرر و سنگ‌شکنی می‌تواند به بافت کلیه آسیب برساند و در نهایت به نارسایی کلیوی بینجامد. در صورتی که مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، فشارخون، کلیه پلی‌کیستیک و بیماری?های روماتیسمی مثل لوپوس یا آرتریت روماتویید هستید حتما به پزشک مراجعه کنید تا کلیه‌هایتان مورد بررسی قرار گیرد.

معمولا بسیاری از افراد برای کاهش دردهای خفیف بدنی یا درمان عفونت حتی عفونت‌ ساده‌ای که ممکن است ویروسی باشد از مسکن‌ها یا آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده می‌کنند. اگرچه مصرف مسکن‌ها تحت‌نظر پزشک و در مقاطع زمانی کوتاه اشکالی ندارد اما مصرف خودسرانه داروهای مسکن و آنتی‌بیوتیک‌ها، می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند. پس دارو را در موارد ضروری و تحت‌نظر پزشک مصرف کنید. سایر داروهای خاص و بعضی سموم، آفت‌کش‌ها و موادمخدر و... هم می‌توانند به آسیب کلیه منجر شوند. مصرف مکمل‌های غذایی به خصوص در ورزشکاران نیز باید تحت‌نظر متخصص پزشکی ورزشی باشد زیرا ترکیب‌های موجود در مکمل‌ها می‌تواند با تاثیر بر نفرون‌ها باعث آسیب کلیه شود