تقسیم بندی انواع استخوان بر اساس جنس

استخوان ها بر اساس جنس به استخوان های متراکم و اسفنجی تقسیم بندی می شوند. که می توان بر حسب جنس استخوان ها را به متراکم و اسفنجی دسته بندی کرد و تفاوت آن ها را در جنس تشخیص داد. در این بخش به تعریف کوتاه هریک می پردازیم تا بهتر با آن ها آشنا شوید.

متراکم:

دارای یک حفره مرکزی به نام مغز استخوان که با اندوستئوم پوشیده شده است و در پیرا مون آن پرده ضریع قرار دارد. بین پرده ضریع و مغز استخوان سیستم هاورس وجود دارد.
اسفنجی:

دارای حفره های کوچک و بزرگ و سیستم هاورس ناقص هستند، پیرامون استخوان اسفنجی لایه ای از استخوان متراکم وجود دارد.

انواع استخوان بر حسب شکل

استخوان ها انواع مختلفی دارند که در این بخش در نظر داریم استخوان ها را بر حسب شکل دسته بندی کرده و به شما معرفی کنیم. با مطالعه ی این آموزش از سایت دکتر سلام، بطور کلی با تقسیم بندی استخوان ها بر اساس شکل ظاهری آشنا می شوید. استخوان ها بر اساس شکل و شمایل به استخوان های بند یا دراز، کوتاه، پهن یا تخت، نامنظم، کنجدی یا سزاموئید تقسیم بندی مشوند. که هریک را با شکل توضیح می دهیم.

عکس ها باعث می شوند بهتر با استخوان ها آشنا شوید.

استخوان بلند (دراز): شامل یک تنه(دیافیز) تقریبا استوانه ای و یک قسمت پهن(اپی فیز) در دو انتها و شامل دو گروه استخوان های اندام تحتانی و فوقانی است. مانند بازو و ران

استخوان کوتاه:

از نظر شکل تفاوت زیادی با هم دارند، ولی به طور کلی آنها را به شکل مکعب در نظر می‌گیرند، بیشتر شامل قسمت پروکسیمال دست است که تارسال و کارپال نامیده می‌شوند. استخوان های مچ دست و پا تنه و دو انتها نداشته و اغلب استخوان گرد نامیده می شوند (مانند اسکافوئد).

استخوان پهن (تخت):

سطح وسیع و صاف داشته و معمولا بشقابی شکل اند. در مقایسه با قطرشان سطوح پهن دارند. مهمترین ویژگی استخوانهای پهن، سطح صاف و وسیع آنها است و بیشتر شامل سقف جمجمه،دنده، کتف و لگن هاست.

استخوان نامنظم:

از نظر شکل تفاوت های زیادی با هم دارند و در هیچ کدام از گروه‌های فوق قرار نمی‌گیرند، و شامل برخی از استخوان های ستون فقرات و جمجمه می باشند. مانند مهره.

استخوان کنجدی (سزاموئید):

در تاندون نزدیک مفصل ظاهر می‌شوند که مهمترین آنها کشکک می باشد.استخوانهای کنجدی بسیار کوچک بوده و معمولا گرد و مدورند. استخوانهای کنجدی در مجاورت استخوانهای دیگر(معمولا در مجاورت استخوانهای دست و پا) یافت می شوند و در مقابل وزن یا نیروی های بسیار سنگین تاب و توانی ندارندو معمولا کوچک اند.

استخوانهای کنجدی تکی معمولا در درون وترها قرار دارند. استخوان کشکک استخوان کنجدی کاملا شناخته شده و بسیار معروفی است. به غیر از کشکک محل استخوانهای کنجدی از فردی تا فرد دیگر فرق می کند.

طبقه بندی دستگاه استخوانی (اسکلتی)

در این بخش از سایت دکتر سلام می خواهیم به طور کامل به شما طبقه بندی دستگاه اسکلتی یا استخوانی را آموزش دهیم تا بیش از قبل در رابطه با دستگاه استخوانی بدن انسان آشنا شوید. دستگاه استخوانی که موجودیت حرکتی و عملی انسان را تشکیل می دهد از نقطه نظر ریخت شناسی به دو دسته تقسیم می شود :

1) استخوان بندی محوری

این بخش ، از استخوان ها که محور عمودی بدن را ساخته و ارگان های حیاتی را محافظت می کنند و همچنین ساختمان های سر و گردن و تنه را حمایت و نگهداری می کنند ،تشکیل شده است .ستون مهره ای که از مهره ها و دیسک های ببین مهره ای تشکیل شده است ، ستون مرکزی استخوان بندی محوری را بوجود می آورده .سر که روی ستون مهره ای به حالت تعادل قرار دارد ،مغز را در داخل خود جای داده و حفاظت می کند .قسمت اعظم استخوان های سر به شکل کاملا نزدیکی نسبت به یکدیگر قرار گرفته و جمجمه و صورت را می سازند . استخوان های متحرک و جدا از جمجمه عبارتند از : فک پایین ، استخوان لامی که در زیر چانه و جلوی گردن واقع شده و تحدب ان به طرف خارج است و استخوان گوش داخلی که عبارتند از : چکشی ، سندانی ، رکابی .در قفسه سینه ، دنده ها از پشت با ستون مهره ای و از جلو با استخوان جناق مفصل می شوند و قفسه سینه را بوجود می آورند .در ناحیه ی شکم به سبب تحمل وزن بیشتر در کمر ضخامت ستون مهره ای افزایش می یابد و به یک استخوان واحد که کلیدکمربند لگنی محسوب می شود به نام استخوان خاجی و همچنین استخوان دنبالچه که هر دو از جوش خوردن چند مهره به یکدیگر به وجود آمده اند خاتمه می یابد .

2) استخوان بندی زائده ای

استخوان بندی زائده ای از استخوان های اندام های بدن به همراه استخوان های داخلی کمربند ها مانند کمربند های لگنی و شانه ای که اندام های مختلف دو گانه را به استخوان بندی محوری متصل می کنند ، تشکیل شده است.

 
الف) کمربند شانه ای ( سینه ای)
حالت ایستاده انسان به شکلی است که اندام های بالایی هیچگونه وزنی را تحمل نمی کنند به این دلیل اعضاء فوق به مقدار زیادی متحرک و چابک هستند . تحرک این اعضاء تنها در نزدیکی زیاد با قفسه سینه و یا در مفاصل محدود می شود. اتصال اصلی این اندام ها به استخوان بندی محوری به وسیله مفصل شانه و از طریق استخوان کتف انجام می شود . استخوان کتف مستقیما به ستون مهره ای متصل نبوده و عضله ها این نقش را به عهده دارند . کمربند شانه ای در قسمت جلو با استخوان ترقوه (چنبر) که رابط میان جناق و استخوان کتف است کامل می شود.

ب) اندام های فوقانی
اندام های فوقانی در مفصل شانه ای به کمربند شانه ای متصل می شوند. این ناحیه استخوان بازو که قسمت بالایی دست را تشکیل می دهد. در روی استخوان کتف گردش می کند .ساعد از دو استخوان زند زبرین و زند زیرین تشکیل شده است که در ناحیه آرنج با استخوان بازو مفصل شده است و به تنه وصل می شود . قسمت پایینی ساعد به استخوان های مچ دست و در پی آن کف دست و انگشتان منتهی می گردد.

 

ج) کمربند لگنی
دامنه حرکتی اندام های نسبتا زیاد بوده و اتصال آنها به استخوان بندی محوری مستقیما به تحمل وزن بدن ، حالت اندام ، حرکت و نیروی ثقل مربوط می شود .
بنا بر این کمربند لگنی اساسا محکمتر و قویتر بوده و مستقیما و به طور کامل به استخوان بندی محوری متصل و مفصل شده است . استخوان لگنی خاصره به همراه خاجی و دنبالچه کمربند لگنی را تشکیل داده و ارگان های داخلی خود را حفاظت می کنند.

 

د) اندام های تحتانی
استخوان ران در ناحیه مفصل لگن به کمربند لگنی متصل می شود . دو استخوان ساق درشت نی و نازک نی در ناحیه زانو با استخوان ران مفصل می شود . قسمت پایینی دو استخوان با استخوان مچ پا مفصل می شود استخوان مچ پا تا حدودی شبیه مچ دست بوده اما به سبب تحمل وزن بدن راه رفتن تغییر شکل داده اند. استخوان های کف پا شبیه کف دست بوده و به انگشتان منتهی می شوند .

استخوان بندی یک فرد بالغ و قسمت های آن

تعداد استخوان های یک فرد بالغ 206 عدد است که این تعداد ممکن است در شرایط نابهنجار معین کاهش یافته یا افزایش پیدا کند . از جمله افزایش تعداد دنده ها را می توان ذکر کرد که در این حالت تعداد کل استخوان ها به 208 افزایش خواهد یافت یا وقتی که یک استخوان ویژه جذب شده باشد که در این صورت این تعداد از 206 کمتر خواهد بود.

از تعداد کل استخوانهای فوق ،سر که به حالت تعادل روی ستون مهره ای قرار گرفته و با اولین مهره مفصل می شود از 22 استخوان پهن (تخت) ، منحنی یا نامنظم تشکیل شده است. کاسه سر 8 استخوان و صورت 14 استخوان از این تعداد را به خود اختصاص داده است. ستون مهره ای 26 مهره دارد که اگرچه در ابتدا این تعداد بیشتر بوده اما از جوش خوردن 5 استخوان مهره خاجی و 3 مهره الی 5 مهره استخوان دنبالچه ساخته می شود به همین دلیل تعداد قطعات ستون مهره ای 26 عدد محاسبه می شود. اندام های بالایی هر کدام از 32استخوان و اندام های پایینی از 31 استخوان تشکیل شده اند (این اختلاف به استخوان های مچ دست و پا مربوط می شود ).در زیر چانه و جلوی گردن استخوان واحدی به نام لامی قرار دارد که تقریبا به شکل نعل اسب بوده و تحدب آن به طرف خارج است.
علاوه بر استخوان های ذکر شده در گوش داخلی سه قطعه استخوان کوچک به نام های چکشی سندابی و رکابی قرار دارد. قفسه سینه از 12 جفت استخوان قوسی شکل به نام دنده تشکیل شده است که در قسمت جلو با استخوان جناغ و در پشت با مهره ها مفصل می شوند.استخوان ریز دیگری به نام استخوان های کنجدی در میان وتر های عضلات وجود دارد که در تعداد ذکر شده به حساب نمی آید.