بیماری های قلبی عروقی یکی از مهمترین علل مرگ در کشورهای در حال توسعه می باشد و میزان مرگ و میر در بسیاری از نقاط دنیا به سرعت رو به افزایش است. افزایش سطح کلسترول تام و LDL(کلسترول بد) به عنوان مهم ترین عوامل خطر در پیشرفت بیماری های قلبی عروقی هستند. چربی رژیم غذایی نقش مهمی در سطح چربی های خون، ایجاد لخته و شروع این بیماری دارد. محققین بر این باورند که افزایش اسیدهای چرب اشباع در رژیم غذای موجب افزایش کلسترول تام و LDL می شود و بدین ترتیب خطر بیماری های قلبی عروقی را می افزاید.
روغن پالم یا نخل از نظر حجم تولید در بین روغن های گیاهی تولید شده در سطح دنیا در جایگاه دوم قرار دارد. این روغن حدودا ۵۰ درصد پالمیتیک اسید دارد که یک اسید چرب اشباع است و به همین دلیل تصور می شود که روغن پالم یک نوع روغن هیپرکلسترولمیک می باشد. در واقع، برخی مطالعات حیوانی و انسانی نشان داده اند که روغن پالم از برخی چربی های هیپرکلسترولمیک مثل چربی حیوانی یا روغن نارگیل متفاوت است.اگر چه اسیدهای چرب اشباع از منابع حیوانی یا روغن های گیاهی در رژیم غذایی انسان منجر به افزایش سطح کلسترول می شود، ولی مطالعات اخیر ثابت کرده اند که روغن پالم علی رغم غلظت بالای اسیدهای چرب اشباع(عمدتا پالمیتیک اسید) یک استثناء در این میان می باشد. نتایج یک مطالعه در چین نیز نشان داد که روغن پالم در مقایسه با روغن حیوانی و بادام زمینی می تواند کلسترول تام، LDL و نسبت کلسترول تام به HDL (کلسترول خوب) را کاهش دهد.
اولئیک اسید یکی دیگر از اسیدهای چرب عمده(حدوداً ۴۰ درصد) موجود در روغن پالم است. مطالعات اپیدمیولوژیک در رژیم غذایی مدیترانه ای نشان داده که افرادی که مصرف روغن زیتون(منبع غنی اولئیک اسید) در رژیم غذایی آنها بیشتر است میزان مرگ و میر کمتری از نظر بیماری های قلبی دارند. حتی ثابت شده که اولئیک اسید به همان اندازه اسید لینولئیک دارای اثرات کاهش دهندگی کلسترول است و به علاوه اثر کاهش HDL را به همراه ندارد و ترکیبی از پالمیتیک اسید و اولئیک اسید اثرات مفیدی بر افزایش HDL و گیرنده های LDL به جا می گذارد. مانند سایر روغن های خوراکی روغن پالم به راحتی هضم، جذب و در راه های متابولیکی استفاده می شود و هر گرم روغن kcal ۹ انرژی دارد. به دلیل آنکه این روغن از منشأ گیاهی است، عاری از کلسترول بوده و می تواند حدود ۱۱ درصد از نیاز روزانه لینولئیک اسید را برآورده سازد.
به طور کلی اثرات تغذیه ای روغن پالم به صورت زیر می باشد:
۱) منبع انرژی در رژیم غذایی: این روغن نقش مهمی در برآوردن انرژی و اسیدهای چرب مورد نیاز در بسیاری از مناطق جهان به عهده دارد.
۲) عاری بودن از کلسترول و اسیدهای چرب غیر اشباع ترانس: این روغن به علت اینکه دارای سطح متوسطی از اسیدهای چرب اشباع است، نیاز به هیدروژناسیون ندارد و به همین دلیل فاقد اسیدهای چرب غیراشباع ترانس است که در حین هیدروژناسیون روغن تولید می شود. اسیدهای چرب(ترانس) یکی از عوامل ایجاد بیماری قلبی هستند.
۳) غنی از آنتی اکسیدان ها: روغن پالم قرمز که به مقدار کمی فرآوری شده حاوی توکرفرول و توکوتری انول های طبیعی(ویتامین E) و کاروتنوئیدها می باشد که علت رنگ قرمز روغن است. روغن پالم قرمز حاوی مقداری زیادی آلفا و بتا کاروتن می باشد که حدود ۹۰ درصد کل محتوای کاروتنوئید آن است. آلفا کاروتن دارای اثرات ضد سرطان قوی بوده و به طور کلی کاروتنوئیدها فعالیت پیش سازی ویتامین A را دارند. در بدن کاروتنوئیدها به ویژه بتا کاروتن می تواند به ویتامین A تبدیل شود و از این رو عملکرد سیستم ایمنی را افزایش داده و از کمبود ویتامین A در بدن جلوگیری می کند.
ویتامین E یکی دیگر از ترکیبات آنتی اکسیدانی مهم در ترکیب روغن پالم است که می توان به کاهش LDL و تری گلیسیرید کمک کرده و سطح کلسترول HDL(کلسترول خوب) را افزایش دهد و بدین ترتیب خطر حمله قلبی کاهش می یابد و عملکرد ایمنی و مبارزه با سرطان افزایش می یابد.
آنتی اکسیدان های طبیعی به عنوان پاک کننده های رادیکال آزاد اکسیژن عمل می کنند و نقش محافظتی در برابر پیری سلولی، آترواسکلروز، سرطان، التهاب مفاصل و بیماری آلزایمر دارند.
۴) ترکیب متعادل اسیدهای چرب: روغن پالم حاوی مخلوطی از اسیدهای چرب با چند پیوند دوگانه، یک پیوند دوگانه و اسیدهای چرب اشباع هستند.
۵) تری گلسیرید: تری گلسیریدهای روغن پالم حامل اسید لینولئیک هستند که جذب و دسترسی آن را برای بدن آسان می کند.
۶)جلوگیری از تشکیل لخته در خون: تحقیقات نشان داده که موش هایی که با رژیم غذایی غنی از روغن پالم تغذیه شدند، تشکیل لخته در خون آنها کمتر است.
اثر حرارت پخت بر روغن پالم
بیشتر روغن ها زمانی که در معرض گرما، نور و اکسیژن قرار می گیرند، ترکیبات مهمی در آنها تشکیل می شود. روغن پالم به طور طبیعی به علت داشتن سطح بالای ویتامین E (آنتی اکسیدان)، مقاوم به اکسیداسیون و تند شدن می باشد. این روغن می تواند برای پختن مورد استفاده قرار گیرد. در یک مطالعه نیز اثر حرارت بالای پخت بر روغن پالم نشان داد که هیچ اثر منفی روی چربی های خون ندارد. غلظت اسید لینولنیک در روغن پالم از لینولئیک اسید کمتر است و این ویژگی، مقاومت آن را در برابر تند شدن و پر اکسیداسیون بیشتر می کند. به طور کلی در بین روغن ها که حاوی اسیدهای چرب ضروری هستند، پالم به طور شگفت انگیزی در شرایط پخت مقاوم است.
موارد استفاده از روغن پالم در صنایع غذایی عبارتند از:
۱) روغن پخت: به دلیل مقاومت زیاد این روغن به دمای بالا، برای پخت بسیار مناسب می باشد.
۲) روغن سرخ کردنی در صنعت غذا: در برخی صنایع مانند تهیه چیپس و فست فود به دلیل اینکه دمای بالا استفاده می شود، به کار بردن روغن پالم از طرفی بسیار امن بوده و از طرف دیگر اقتصادی می باشد.
۳) تهیه مارگارین: روغن پالم یک جزء ایده آل در صنعت مارگارین است. روغن پالم باعث ایجاد قوام و بافت در مارگارین می شود بدون این که نیازی به هیدروژناسیون و در نتیجه ایجاد اسیدهای چرب ترانس در ترکیب آن باشد.
۴) در صنعت شیرینی پزی (قنادی)
۵) تهیه بستنی: امروزه روغن پالم یکی از اجزای اصلی در تهیه بستنی به جای چربی شیر است. استفاده از روغن پالم در این مورد موجب بافتی نرم و با کیفیت عالی در بستنی می شود.
در کل، باید خاطر نشان کرد که روغن پالم، روغنی با کیفیت خوب برای مصارف مختلف می باشد، ولی به منظور آنکه ترکیب اسید چرب در رژیم غذایی مطلوب باشد بهتر است مکمل اسیدهای چرب امگا ۳ (اسیدهای چرب غیراشباع با چند پیوند دوگانه) از منبع پنبه دانه و روغن آن یا روغن ماهی دریافت شود. در مطالعه ای نشان داده شد که ترکیبی از روغن ماهی و پالم در رژیم غذایی به صورت هم افزا چربی های خون، لیپوپروتئین ها و سایر عوامل خطر بیماری های قلبی عروقی را بهبود می بخشد. به همه دلایل ذکر شده روغن پالم به عنوان یک روغن بهداشتی می تواند نیاز به روغن را برطرف سازد.
البته همانند بسیاری از مواد غذایی دیگر که در کنار فوایدی که دارند، مضراتی نیز برای آنها مطرح است. امروزه بر علیه روغن پالم نیز مطالبی اثبات شده که بد نیست آنها را نیز مورد توجه قرار دهیم.
۱) جامد بودن این روغن و هر روغن جامد دیگر موجب تمایل به رسوب چربی در جدار عروق می گردد.
۲) گرچه HDL با مصرف این روغن افزایش می یابد ولی کل کلسترول(کلسترول توتال) نیز در درازمدت با مصرف آن بالا می رود.
۳) جامد بودن آن موجب می شود به دفعات متعدد در صنعت و در تهیه غذاها، از آن برای سرخ کردن استفاده شود.
۴) اسیدهای اشباع به ویژه میریستیک و پالمیتیک در افزایش کلسترول سازی بدن نقش فعالی دارند.
۵) مقدار ویتامین E و آنتی اکسیدان های آن از روغن زیتون(که ضمناً کاهش دهنده کلسترول نیز است) بیشتر نیست.
با توجه به اهمیت موضوع کیفیت و ایمنی فرآوردههای غذایی به ویژه لبنیات و نگرانی های مردم و پیگیری رسانه های جمعی در روزهای اخیر درباره مصرف روغن پالم در فرآوردههای شیر و لبنیات و خبر استفاده از روغن پالم در صنایع لبنی کشور بخصوص در لبنیات پرچرب با واکنش سریع مردم مواجه شده است و در حال حاضر مردم از خریدن لبنیات با عنوان پرچرب خودداری می کنند.عدم معرفی برندهایی که در این حوزه تخلف کرده اند نزد مصرف کنندگان تفسیر خود را دارد، و برداشت اغلب آنها این است که همه برندها دست به تقلب گسترده زنده اند و با عدم خرید و مصرف، همراه با مجازات این متخلفان قطعا سرانه مصرف شیر و مواد لبنی در جامعه کاهش پیدا می کند که در درازمدت برای سلامتی جامعه مضر است.
هرچند افزودن پالم به لبنیات از سوی تولیدکنندگان برای بالا بردن سود کارخانه های خود امری مردود است اما زودتر از این باید جلوی این فعالیت گرفته می شد. تا هم اکنون جامعه با افت شدید مصرف مواد لبنی روبرو نشود.زمزمه وجود روغن پالم در شیر و سایر مواد لبنی از سالها پیش شنیده می شد و زمانی که وزیر بهداشت به عنوان یک مقام رسمی آن را اعلام کرد، مهر تأییدی بود به زمزمه های گذشته. اما این روزها فقط وجود روغن پالم در شیر نیست که ذهن جامعه را درگیر خود کرده است. بلکه وجود روغن پالم در روغن های غذایی، آبیاری سبزی با فاضلاب، آبلیموهای تقلبی، قوطی رب هایی که با کدو پر می شوند، پرورش ماهی در آب های آلوده و آبمیوه هایی که سرشار از اسانس هستند امنیت غذایی جامعه را به مخاطره برده اند. صنایع غذایی ما نیازمند بازنگری در استانداردهای خود و به روز کردن آن است تا بتوان امنیت غذایی جامعه را تامین کرد و مردم فارغ از هزاران مسئله دیگر از این باب آسوده خاطر باشند و گرنه اگر به دنبال رفع دغدغه ذهنی مردم نباشیم شاید به همین زودیها بحران غذایی به ما سلام کند.با توجه به اینکه مصرف شیر از مصارف روزانه مردم جامعه است باید مورد نظارت دقیقتری قرار گیرد، چرا که هر گونه کوتاهی و وجود آلودگی در لبنیات مورد استفاده عموم جامعه، تبعات خطرناک و جبرانناپذیری دارد.
منبع:http://ebrahim-mahmoudzadeh.blogsky.com/category/cat-3ر
بیماری های قلبی عروقی یکی از مهمترین علل مرگ در کشورهای در حال توسعه می باشد و میزان مرگ و میر در بسیاری از نقاط دنیا به سرعت رو به افزایش است. افزایش سطح کلسترول تام و LDL(کلسترول بد) به عنوان مهم ترین عوامل خطر در پیشرفت بیماری های قلبی عروقی هستند. چربی رژیم غذایی نقش مهمی در سطح چربی های خون، ایجاد لخته و شروع این بیماری دارد. محققین بر این باورند که افزایش اسیدهای چرب اشباع در رژیم غذای موجب افزایش کلسترول تام و LDL می شود و بدین ترتیب خطر بیماری های قلبی عروقی را می افزاید.
روغن پالم یا نخل از نظر حجم تولید در بین روغن های گیاهی تولید شده در سطح دنیا در جایگاه دوم قرار دارد. این روغن حدودا ۵۰ درصد پالمیتیک اسید دارد که یک اسید چرب اشباع است و به همین دلیل تصور می شود که روغن پالم یک نوع روغن هیپرکلسترولمیک می باشد. در واقع، برخی مطالعات حیوانی و انسانی نشان داده اند که روغن پالم از برخی چربی های هیپرکلسترولمیک مثل چربی حیوانی یا روغن نارگیل متفاوت است.اگر چه اسیدهای چرب اشباع از منابع حیوانی یا روغن های گیاهی در رژیم غذایی انسان منجر به افزایش سطح کلسترول می شود، ولی مطالعات اخیر ثابت کرده اند که روغن پالم علی رغم غلظت بالای اسیدهای چرب اشباع(عمدتا پالمیتیک اسید) یک استثناء در این میان می باشد. نتایج یک مطالعه در چین نیز نشان داد که روغن پالم در مقایسه با روغن حیوانی و بادام زمینی می تواند کلسترول تام، LDL و نسبت کلسترول تام به HDL (کلسترول خوب) را کاهش دهد.
اولئیک اسید یکی دیگر از اسیدهای چرب عمده(حدوداً ۴۰ درصد) موجود در روغن پالم است. مطالعات اپیدمیولوژیک در رژیم غذایی مدیترانه ای نشان داده که افرادی که مصرف روغن زیتون(منبع غنی اولئیک اسید) در رژیم غذایی آنها بیشتر است میزان مرگ و میر کمتری از نظر بیماری های قلبی دارند. حتی ثابت شده که اولئیک اسید به همان اندازه اسید لینولئیک دارای اثرات کاهش دهندگی کلسترول است و به علاوه اثر کاهش HDL را به همراه ندارد و ترکیبی از پالمیتیک اسید و اولئیک اسید اثرات مفیدی بر افزایش HDL و گیرنده های LDL به جا می گذارد. مانند سایر روغن های خوراکی روغن پالم به راحتی هضم، جذب و در راه های متابولیکی استفاده می شود و هر گرم روغن kcal ۹ انرژی دارد. به دلیل آنکه این روغن از منشأ گیاهی است، عاری از کلسترول بوده و می تواند حدود ۱۱ درصد از نیاز روزانه لینولئیک اسید را برآورده سازد.
به طور کلی اثرات تغذیه ای روغن پالم به صورت زیر می باشد:
۱) منبع انرژی در رژیم غذایی: این روغن نقش مهمی در برآوردن انرژی و اسیدهای چرب مورد نیاز در بسیاری از مناطق جهان به عهده دارد.
۲) عاری بودن از کلسترول و اسیدهای چرب غیر اشباع ترانس: این روغن به علت اینکه دارای سطح متوسطی از اسیدهای چرب اشباع است، نیاز به هیدروژناسیون ندارد و به همین دلیل فاقد اسیدهای چرب غیراشباع ترانس است که در حین هیدروژناسیون روغن تولید می شود. اسیدهای چرب(ترانس) یکی از عوامل ایجاد بیماری قلبی هستند.
۳) غنی از آنتی اکسیدان ها: روغن پالم قرمز که به مقدار کمی فرآوری شده حاوی توکرفرول و توکوتری انول های طبیعی(ویتامین E) و کاروتنوئیدها می باشد که علت رنگ قرمز روغن است. روغن پالم قرمز حاوی مقداری زیادی آلفا و بتا کاروتن می باشد که حدود ۹۰ درصد کل محتوای کاروتنوئید آن است. آلفا کاروتن دارای اثرات ضد سرطان قوی بوده و به طور کلی کاروتنوئیدها فعالیت پیش سازی ویتامین A را دارند. در بدن کاروتنوئیدها به ویژه بتا کاروتن می تواند به ویتامین A تبدیل شود و از این رو عملکرد سیستم ایمنی را افزایش داده و از کمبود ویتامین A در بدن جلوگیری می کند.
ویتامین E یکی دیگر از ترکیبات آنتی اکسیدانی مهم در ترکیب روغن پالم است که می توان به کاهش LDL و تری گلیسیرید کمک کرده و سطح کلسترول HDL(کلسترول خوب) را افزایش دهد و بدین ترتیب خطر حمله قلبی کاهش می یابد و عملکرد ایمنی و مبارزه با سرطان افزایش می یابد.
آنتی اکسیدان های طبیعی به عنوان پاک کننده های رادیکال آزاد اکسیژن عمل می کنند و نقش محافظتی در برابر پیری سلولی، آترواسکلروز، سرطان، التهاب مفاصل و بیماری آلزایمر دارند.
۴) ترکیب متعادل اسیدهای چرب: روغن پالم حاوی مخلوطی از اسیدهای چرب با چند پیوند دوگانه، یک پیوند دوگانه و اسیدهای چرب اشباع هستند.
۵) تری گلسیرید: تری گلسیریدهای روغن پالم حامل اسید لینولئیک هستند که جذب و دسترسی آن را برای بدن آسان می کند.
۶)جلوگیری از تشکیل لخته در خون: تحقیقات نشان داده که موش هایی که با رژیم غذایی غنی از روغن پالم تغذیه شدند، تشکیل لخته در خون آنها کمتر است.
اثر حرارت پخت بر روغن پالم
بیشتر روغن ها زمانی که در معرض گرما، نور و اکسیژن قرار می گیرند، ترکیبات مهمی در آنها تشکیل می شود. روغن پالم به طور طبیعی به علت داشتن سطح بالای ویتامین E (آنتی اکسیدان)، مقاوم به اکسیداسیون و تند شدن می باشد. این روغن می تواند برای پختن مورد استفاده قرار گیرد. در یک مطالعه نیز اثر حرارت بالای پخت بر روغن پالم نشان داد که هیچ اثر منفی روی چربی های خون ندارد. غلظت اسید لینولنیک در روغن پالم از لینولئیک اسید کمتر است و این ویژگی، مقاومت آن را در برابر تند شدن و پر اکسیداسیون بیشتر می کند. به طور کلی در بین روغن ها که حاوی اسیدهای چرب ضروری هستند، پالم به طور شگفت انگیزی در شرایط پخت مقاوم است.
موارد استفاده از روغن پالم در صنایع غذایی عبارتند از:
۱) روغن پخت: به دلیل مقاومت زیاد این روغن به دمای بالا، برای پخت بسیار مناسب می باشد.
۲) روغن سرخ کردنی در صنعت غذا: در برخی صنایع مانند تهیه چیپس و فست فود به دلیل اینکه دمای بالا استفاده می شود، به کار بردن روغن پالم از طرفی بسیار امن بوده و از طرف دیگر اقتصادی می باشد.
۳) تهیه مارگارین: روغن پالم یک جزء ایده آل در صنعت مارگارین است. روغن پالم باعث ایجاد قوام و بافت در مارگارین می شود بدون این که نیازی به هیدروژناسیون و در نتیجه ایجاد اسیدهای چرب ترانس در ترکیب آن باشد.
۴) در صنعت شیرینی پزی (قنادی)
۵) تهیه بستنی: امروزه روغن پالم یکی از اجزای اصلی در تهیه بستنی به جای چربی شیر است. استفاده از روغن پالم در این مورد موجب بافتی نرم و با کیفیت عالی در بستنی می شود.
در کل، باید خاطر نشان کرد که روغن پالم، روغنی با کیفیت خوب برای مصارف مختلف می باشد، ولی به منظور آنکه ترکیب اسید چرب در رژیم غذایی مطلوب باشد بهتر است مکمل اسیدهای چرب امگا ۳ (اسیدهای چرب غیراشباع با چند پیوند دوگانه) از منبع پنبه دانه و روغن آن یا روغن ماهی دریافت شود. در مطالعه ای نشان داده شد که ترکیبی از روغن ماهی و پالم در رژیم غذایی به صورت هم افزا چربی های خون، لیپوپروتئین ها و سایر عوامل خطر بیماری های قلبی عروقی را بهبود می بخشد. به همه دلایل ذکر شده روغن پالم به عنوان یک روغن بهداشتی می تواند نیاز به روغن را برطرف سازد.
البته همانند بسیاری از مواد غذایی دیگر که در کنار فوایدی که دارند، مضراتی نیز برای آنها مطرح است. امروزه بر علیه روغن پالم نیز مطالبی اثبات شده که بد نیست آنها را نیز مورد توجه قرار دهیم.
۱) جامد بودن این روغن و هر روغن جامد دیگر موجب تمایل به رسوب چربی در جدار عروق می گردد.
۲) گرچه HDL با مصرف این روغن افزایش می یابد ولی کل کلسترول(کلسترول توتال) نیز در درازمدت با مصرف آن بالا می رود.
۳) جامد بودن آن موجب می شود به دفعات متعدد در صنعت و در تهیه غذاها، از آن برای سرخ کردن استفاده شود.
۴) اسیدهای اشباع به ویژه میریستیک و پالمیتیک در افزایش کلسترول سازی بدن نقش فعالی دارند.
۵) مقدار ویتامین E و آنتی اکسیدان های آن از روغن زیتون(که ضمناً کاهش دهنده کلسترول نیز است) بیشتر نیست.
با توجه به اهمیت موضوع کیفیت و ایمنی فرآوردههای غذایی به ویژه لبنیات و نگرانی های مردم و پیگیری رسانه های جمعی در روزهای اخیر درباره مصرف روغن پالم در فرآوردههای شیر و لبنیات و خبر استفاده از روغن پالم در صنایع لبنی کشور بخصوص در لبنیات پرچرب با واکنش سریع مردم مواجه شده است و در حال حاضر مردم از خریدن لبنیات با عنوان پرچرب خودداری می کنند.عدم معرفی برندهایی که در این حوزه تخلف کرده اند نزد مصرف کنندگان تفسیر خود را دارد، و برداشت اغلب آنها این است که همه برندها دست به تقلب گسترده زنده اند و با عدم خرید و مصرف، همراه با مجازات این متخلفان قطعا سرانه مصرف شیر و مواد لبنی در جامعه کاهش پیدا می کند که در درازمدت برای سلامتی جامعه مضر است.
هرچند افزودن پالم به لبنیات از سوی تولیدکنندگان برای بالا بردن سود کارخانه های خود امری مردود است اما زودتر از این باید جلوی این فعالیت گرفته می شد. تا هم اکنون جامعه با افت شدید مصرف مواد لبنی روبرو نشود.زمزمه وجود روغن پالم در شیر و سایر مواد لبنی از سالها پیش شنیده می شد و زمانی که وزیر بهداشت به عنوان یک مقام رسمی آن را اعلام کرد، مهر تأییدی بود به زمزمه های گذشته. اما این روزها فقط وجود روغن پالم در شیر نیست که ذهن جامعه را درگیر خود کرده است. بلکه وجود روغن پالم در روغن های غذایی، آبیاری سبزی با فاضلاب، آبلیموهای تقلبی، قوطی رب هایی که با کدو پر می شوند، پرورش ماهی در آب های آلوده و آبمیوه هایی که سرشار از اسانس هستند امنیت غذایی جامعه را به مخاطره برده اند. صنایع غذایی ما نیازمند بازنگری در استانداردهای خود و به روز کردن آن است تا بتوان امنیت غذایی جامعه را تامین کرد و مردم فارغ از هزاران مسئله دیگر از این باب آسوده خاطر باشند و گرنه اگر به دنبال رفع دغدغه ذهنی مردم نباشیم شاید به همین زودیها بحران غذایی به ما سلام کند.با توجه به اینکه مصرف شیر از مصارف روزانه مردم جامعه است باید مورد نظارت دقیقتری قرار گیرد، چرا که هر گونه کوتاهی و وجود آلودگی در لبنیات مورد استفاده عموم جامعه، تبعات خطرناک و جبرانناپذیری دارد.
منبع:http://ebrahim-mahmoudzadeh.blogsky.com/category/cat-3ر
امروزه به دلیل افزایش جمعیت، مسئله تامین غذا یکی از چالشهای مهم دولتمردان است و در حال حاضر در تمام دنیا برای پیشگیری از خطرات احتمالی ناشی از آفتزدگی، بیماری و ... محصولات کشاورزی و دامی از انواع کودهای شیمیایی، سموم کلره و فسفره و آنتی بیوتیک استفاده میشود.ربرخی موارد استفاده بیش از حد این مواد شیمیایی میتواند با عوارضی مانند اختلال در کارایی قلب و بروز اشکال در سیستم خونرسانی بدن، اختلال در هضم غذا و کارکرد دستگاه گوارش، ابتلا به پارکینسون و پوکی استخوان، بروز نقصهای ژنتیکی، تولد نوزادانی با وزن کم و افزایش سقط جنین و اختلالات هورمونی سلامت افراد بویژه کودکان و مادران باردار را به خطر اندازد. گاهی اوقات استفاده از انواع سموم یا اصلاحات ژنتیکی فقط به خاطر داشتن ظاهر زیبا یا نگهداری برای مدت طولانی است که نه تنها سودی برای مصرف کننده ندارد، بلکه باعث عوارض جبران ناپذیری خواهد شد. تهیه غذاهایی که هیچگونه مواد شیمیایی به آنها اضافه نشده و به شکل کاملا طبیعی تهیه میشوند، علاوه بر داشتن ارزش غذایی بالا، عاری از هرگونه ماده شیمیایی مضرند، باشند. در حال حاضر محصولات غذایی ارگانیک شامل انواع میوهها، سبزیها، غلات، حبوبات، گوشت گاو و گوسفند، شیر، گوشت مرغ و تخم مرغ، عسل و دهها محصول کشاورزی و دامی هستند که در سراسر دنیا به شکل ارگانیک تولید میشود. البته این محصولات گرانتر از محصولات مشابه خود هستند.
چگونه در خانه محصولات ارگانیک و طبیعی داشته باشیم؟
خیلی از تغییرات در محیط زیست در درازمدت اتفاق می افتد. در کشاورزی ارگانیک چون به اکوسیستم احترام گذاشته می شود اثر مخربی برای محیط زیست ندارد. در مورد خاک نیز در کشاورزی ارگانیک از کمترین شخم ، کودهای بیولوژیکی ، تناوب کشت مناسب، گیاهان پوششی و ... استفاده می شود.همچنین با بهبود جانوران مفید خاک و تخمیر مواد آلی ، بافت خاک بهبود یافته و باروری خاک افزایش می یابد. و میزان مواد مغذی بیشتری به خاک داده می شود. به همین دلیل فرسایش خاک کم گردیده و تنوع زیستی خاک افزایش یافته. در بسیاری از مناطق کشاورزی، آب به دلیل مصرف بی رویه کود و سموم آلوده گردیده است و به دلیل اینکه در کشاورزی ارگانیک از این مواد کمتر استفاده می گردد به همین دلیل آب نیز آلوده نمی گردد.برای باروری خاک در کشاورزی ارگانیک از کمپوست ، کودها ی حیوانی و کودهای آلی نیز استفاده می گردد.
برای تولید کودهای شیمیایی باید از منابع تجدید نشدنی مانند نفت استفاده کرد و چون در کشاورزی ارگانیک از این مواد استفاده نمی گردد پس آلودگی هوا نیز کمتر است. همچنین کشاورزی ارگانیک از اثرات گلخانه ای می کاهد. زیرا خیلی از فعالیتهای انجام شده در کشاورزی ارگانیک مانند حداقل شخم ، استفاده از گیاهان تثبیت کننده نیتروژن ، باز گرداندن ضایعات کشاورزی به خاک ، استفاده از گیاهان پوششی باعث افزایش بازگشت کربن به خاک گشته و حفظ و ذخیره سازی کربن را باعث می گردد.کشاورزان ارگانیک هم نگهبان تنوع زیستی هستند و هم استفاده کننده از تنوع زیستی . مثلاً استفاده از بذور بومی که مقاومت بیشتری نسبت به بیماریها و شرایط بد محیطی دارند بسیار مرسوم است.در سطوح اکوسیستم حفظ منابع طبیعی در اطراف کشاورزی ارگانیک و فقدان مواد شیمیایی باعث حفظ حیات و حش می گردد. همچنین آیش گذاری زمین باعث عدم فرسایش خاک در تنوع زیستی می گردد.استفاده از فرآوده های اصلاح شده ژنتیکی(تراریخته) در کشاورزی ارگانیک جایز نیست . زیرا اثرات فرآورده های اصلاح شده ژنتیکی هنوز بخوبی شناخته نشده اند و گیاهان تراریخته ژنتیکی خطرات بسیاری را برای محیط زیست به همراه دارند .هدف کشاورزی ارگانیک تشویق و توسعه تنوع زیستی است و گواهی های تایید ارگانیک بر این مساله نظارت دارند.کشاورزی ارگانیک با اکولوژی هماهنگ است و باعث تثبیت بافت خاک ، حفظ چرخه آب ، چرخه کربن ، چرخه مواد غذایی و آلودگی کمتر زمین است .
یکی از توصیههای مهم و کاربردی کارشناسان استفاده از محصولات ارگانیکی است که به راحتی و بدون افزایش بار مالی میتوان آنها را تهیه کرد. سبزی کاری در مناطق شهری علاوه بر اینکه به زیبایی شهر و همچنین به تازه شدن هوا کمک میکند، میتواند سرگرمی خوبی برای کودکانمان باشد و حس مسئولیتپذیری را نیز در آنها تقویت کند. برای مثال ما میتوانیم در فضاهای بسیار کوچک حتی در آپارتمان برخی از این محصولات را پرورش داده و برای مصرف خود و خانواده از آن استفاده کنیم.
تهیه یک گلدان کوچک که برخی سبزیها مانند جعفری، گشنیز، تره یا هر سبزی که خود تمایل داشته باشید میتواند شما را به اهداف نهایی که دریافت محصول ارگانیک است، برساند. همه ما با توجه به شرایط زندگیمان میتوانیم به راحتی با صرف وقت و هزینه کم به این محصولات در فصول مختلف دسترسی داشته باشیم.خانوادههایی که دارای حیاط مستقل هستند، میتوانند علاوه بر باغچههای سبزی کاری برای کشت انواع حبوبات مانند باقالا، انواع صیفیجات مانند کدو و بادمجان و گوجه فرنگی، فلفل سبز و ... اقدام کنند. همچنین در مناطق روستایی استفاده از گوشت مرغ و همچنین تخم مرغهای به دست آمده از مرغهایی که در فضای باز پرورش پیدا میکنند، غذاهای طبیعی مصرف شده و از مواد غذایی طبیعی تغذیه میشود که میتواند از بهترین غذاهای طبیعی و ارگانیک باشد.به همین صورت میتوان در مهدهای کودک و در مدارس فضای مناسبی را برای تهیه باغچههای سبزیکاری در نظر گرفت و از محصولات آن برای تغذیه در وعده اصلی و یا میان وعده و همچنین ترویج فرهنگ مصرف سبزی و استفاده از سبزی تازه بهره برد.
ده علت برای رفتن به سمت کشاورزی ارگانیک
1-محصولات ارگانیک استانداردهای بیشتری دارند:گواهی نامه های محصولات ارگانیک ، بعنوان بیمه هایی است که در تولید این محصولات از مواد شیمیایی و سمی استفاده نشده است.
2-طعم غذاهای ارگانیک بهتر است:گیاهان تولید شده به روش ارگانیک سالم تر بوده و بعنوان غذاهای خوشمزه تر برای تغذیه انسان و حیوانات میتواند بکار رود.
3-محصولات ارگانیک خطر بیماریها را کم می کند:خیلی از مراکز حفاظت محیط زیست دریافته اند که مواد شیمیایی موجود در آفت کش ها دارای اثرات سرطان زایی و بیماری زایی دارند. کشاورزی ارگانیک یکی از راههای کاهش مصرف سموم شیمیایی و کم کردن این مواد به منابع آب ، زمین و هوا است.
4-کشاورزی ارگانیک به منابع آبی احترام می گذارد:برای حذف مواد شیمیایی آلوده کننده و دفع نیتروژن در آب باید به منابع آبی و خاکی احترام گذاشت و آنها را درست مصرف کرد.در کشاورزی ارگانیک این موارد به درستی رعایت می شود.
5-کشاورزی ارگانیک باعث ایجاد خاک سالم می گردد:خاک یکی از منابع اصلی زنجیره غذایی است و یکی از اصول کشاورزی ارگانیک ایجاد خاک سالم است.
6-کشاورزی ارگانیک الگو برداری از طبیعت است:کشاورزی ارگانیک برای اکوسیستم متعادل ارزش قایل است . طبیعت زنده نیز شامل تناوب کشت درمحصولات علوفه ای و استفاده از گیاهان پوششی و بقیه مناطق طبیعی است.
7-کشاورزان ارگانیک هدایت کننده تحقیقات تازه هستند:تولید کنندگان ارگانیک بعنوان پیشرو در تحقیق عدم استفاده از آفت کش ها و اثرات مضر بر محیط زیست هستند.
8-تولیدکنندگان ارگانیک در جهت تنوع زیستی تلاش می کنند:از دست دادن تعداد زیادی از گونه ها ( تنوع زیستی) یکی از نگرانی های دانشمندان محیط زیست است . به همین دلیل خیلی از کشاورزان ارگانیک در صدد هستند تا گونه های معمولی و بومی را حفظ کنند.
9-کشاورزی ارگانیک به حفظ سلامت جوامع روستایی کمک می کند:کشاورزی ارگانیک به دلیل سطوح کم آن برای جوامع روستایی مفید است و به افزایش درآمد آنها منجر می گردد.
10-تنوع غذاهای ارگانیک:بهر حال بعضی از غذاهای ارگانیک بعنوان جایگزین قابل استفاده است و محصولات کشاورزی غیر غذایی ( صنعتی ) نیز در حال تبدیل شدن به تولید ارگانیک هستند مانند تولید پنبه ارگانیک و در نهایت تولید لباسهای ارگانیک .
معیارهای تشخیص غذای ارگانیک:
- از مهم ترین شاخص های گیاهان ارگانیک این است که از 3 سال قبل، خاک کشاورزی با فاضلاب آبیاری نشده باشد و فاقد فلزات سنگین مثل سرب و همچنین فاقد کلرورپتاسیم باشد.
- در چرخه تولید مواد گیاهی از ترکیبات علف کش، حشره کش، قارچ کش، آفت کش، کود شیمیایی، جونده کش، لارو و تخم کش استفاده نشده باشد.
- اصلا ژنتیک، پرتودهی با اشعه ی گاما و یونیزان و مواد شیرین کننده و رنگ دهنده مصنوعی در آن بکار نرفته باشد.
- در تولیدات حیوانی (گوشت، شیر و تخم مرغ) نباید در زمان رشد حیوان از هورمون BST گاوی (Bovine Somatotropin) و یا آنتی بیوتیک ها (تتراسایکلین) و غیره استفاده شده باشد و باید خوراک و آب حیوانات کاملاً از نوع ارگانیک باشد.بیماری های ناشی از کشاورزی غیر ارگانیک یا سنتی و تاثیر آن بر سلامت انسان:باقیمانده مواد شیمیایی(مثل سموم کشاورزی) که در تولید فرآورده های گیاهی و حیوانی به کار می روند، مخاطراتی برای سلامتی انسان دارند. مثلا:
- نیترات و نیتریت ها باعث اکسید کردن هموگلوبین و تولید مت هموگلوبین و عدم کارایی کافی گلبول قرمز می شوند.
- نیترات و نیتریت ها پس از خورده شدن در معده انسان تولید نیتروز آمین می کنند که باعث ایجاد سرطان کبد و مثانه می شوند.
- بروز آسیب و نقص های مادرزادی و ژنتیکی، تولد نوزاد با وزن کم، سقط جنین، اختلال در عادت ماهیانه زنان و بلوغ زودرس.
- نوروتوکسین های موجود در سموم باعث ایجاد پارکینسون می شوند.
- آلودگی آب های زیرزمینی توسط نیترات های کودهای شیمیایی باعث افزایش آلودگی غذاها و در نتیجه باعث افزایش بیماری های ناشی از نیترات ها می شوند.
- کادمیوم فاضلاب جایگزین کلسیم شده و در نتیجه افزایش شکستگی استخوان و آسیب به سلول های مغزی را به دنبال دارد.
- 90 درصد قارچ کش ها، 60 درصد علف کش ها و 30 درصد آفت کش ها سرطان زا هستند.
جمع بندی:
غذای ارگانیک یا طبیعی، به غذایی گفته میشود که بدون دخالت یا بدون مصرف آفتکشها، کودهای شیمیایی و ترکیبات اصلاح شده ژنتیکی تولید شده باشد. در واقع کشاورزی ارگانیک، شیوهای از کشاورزی است که در تمامی مراحل کاشت تا برداشت، جمع آوری و بستهبندی محصولات کشاورزی از کود شیمیایی استفاده نمیکند.در ابتدا، غذای ارگانیک تنها شامل سبزیهای تازه بود و اولین مصرف کنندگانی که از غذای ارگانیک استفاده میکردند، به دنبال غذایی بودند بدون مواد شیمیایی، تازه و در حد امکان دارای کمترین مراحل فرایند؛ و چون آنها باید اقلام مورد نیاز خود را مستقیماً از کشاورزان خریداری می کردند بنابراین، شعار «کشاورز خود را بشناس تا غذای خود رابشناسی» از اولین شعارهایی بود که به منظور ترویج مصرف غذاهای ارگانیک، باب شد.
امروزه در بسیاری از کشورهای دنیا، محصولات ارگانیک، دیگر لوکس و «خاص» به حساب نمیآیند و در فروشگاهها، انواع محصولات ارگانیک از میوه و سبزی گرفته تا مرغ، تخم مرغ و شیر را میتوانید با برچسب ارگانیک و تنها اندکی گرانتر از انواع معمولی، خریداری کنید.محصولات ارگانیک در حالی که نسبت به انواع معمولی از اندازه کوچکتری برخوردارند، همیشه این سؤال را برای مصرف کنندهها به وجود میآورند که چرا باید پول بیشتری برای خرید این محصولات بپردازیم؟ اما محصولات غذایی که به دلیل ارگانیک یا طبیعی بودن گرانترند، در عمل ارزانتر از محصولات غذایی ماشینی یا صنعتی هستند.واقعیت این است که محصولات غذایی صنعتی و به ظاهر ارزانتر، قیمت واقعیشان بالاتر است. تقریباً یک سوم قیمت این نوع محصولات را مصرفکنندهها مستقیماً میپردازند و حدود یک سوم قیمت را دولت، از طریق یارانه به کشاورزان و تولیدکنندگان پرداخت میکند. در عین حال باید به ضایعاتی که بصورت معمول در این محصولات وجود دارد و آسیبهایی که طبیعت در تولید این محصولات ایجاد میکند نیز توجه کرد.
افراد و خانوادههایی که از محصولات غذایی ارگانیک استفاده میکنند در نهایت، هزینه کمتری را نسبت به افراد و خانوادههایی میپردازند که از محصولات غذایی معمولی که به روشهای صنعتی و ماشینی تهیه شده، استفاده میکنند. چرا که محصولات غذایی که با روش طبیعی و ریتمی آرام به دست میآید، مانند همه پدیدههای دیگر زندگی، استحکام و مقاومت و غنای بیشتری دارد. به عنوان مثال، سیبی که دوبار سریعتر از یک سیب طبیعی رشد میکند، دوبار کمتر از سیبی که در طبیعت رشد میکند، دارای مواد غذایی است.
به عبارت دیگر برای تامین مقدار کافی مواد مورد نیاز بدن، اگر حجم معینی از محصولات غذایی معمولی و ارزانتر مصرف میکنید، با استفاده از محصولات ارگانیک، نیمی از همان حجم محصولات غذایی مقدار بیشتری از مواد مورد نیاز بدن مثل ویتامینها، مواد معدنی و آنتی اکسیدانها و ... را تامین میکند.در ایران هنوز محصولات ارگانیک وارد بازار نشدهاند و در مرحله تحقیقات قرار دارند.هماکنون چندین مزرعه در زمینه مرکبات، محصولات باغی و مرغداری تحت پوشش است که تمام محصولات آن ارگانیک است که البته کافی نبودن تأمین منابع مالی، شفاف نبودن آییننامهها و ضوابط همکاری با بخش خصوصی، نارسایی در تأمین نیازهای تحقیقاتی و نبود تعامل مثبت و سازنده بین بخشهای تحقیقاتی و اجرایی از جمله مشکلات این بخش است.
نکته آخر:
کشاورزان ایران مى توانند با تولید و توسعه محصولات ارگانیک، سهم عمده اى در عرضه محصولات کشاورزى به بازار جهانى داشته باشند. بیمارى دستگاه گوارش و تغذیه داراى بیشترین آمار بیمارى ها در دنیا هستند که باقیمانده سموم و مواد شیمیایى در ایجاد این بیمارى ها نقش اساسى دارد. با توجه به تقاضاى روز افزون براى مصرف محصولات کشاورزى ارگانیک، لزوم بهره بردارى هر چه بیشتر از ظرفیت هاى کشاورزى کشور در راستاى توسعه پایدار کشاورزى باید در دستور کار مسئولان مربوطه قرار گیرد. با رعایت استانداردها مى توانیم صادرات محصولات کشاورزى به سایر کشورها داشته باشیم، به شرط این که سموم، مواد شیمیایى و افزودنى محصولات را کاهش دهیم.
منبع:http://ebrahim-mahmoudzadeh.blogsky.com/category/cat-3ر
انواع سوء رفتار عبارت است از :
1-سوء رفتار جسمی : مشاهده علایم جسمی در سالمند ، که با این علایم به مراکز اورژانس و سوانح مراجعه می کند .
2-غفلت : شایع ترین شکل سوء رفتار مخصوصا ٌدر خانواده های کم درآمد است . تغذیه نا مناسب – سوختگی ناشی از ادرار – علایم کم آبی در بدن – لباس نامناسب – تنها ماندن سالمند در منزل و عدم ایمنی در منزل از مصادیق بارز غفلت می باشد .
3-سوء رفتارروانشناختی : به هر نوع توهین کلامی یا غیرکلامی که برروی احساسات سالمند یاعزت نفس وی تاثیربگذارد وسبب بهم خوردن تعادل روانی وعاطفی سالمندگردداطلاق می شود .
4- سوء رفتار مالی : بهره برداری از منابع و اموال نقدی و غیر نقدی سالمند برای استفاده شخصی و نیز عدم توجه اعضا خانواده به نیاز های مالی سالمند جهت رفع مایحتاج روزانه وی گفته می شود .
5- تجاوز به حقوق : گرفتن تصمیم در رابطه با امور زندگی حق ضروری هر شخص از جمله افراد سالمند است . که این حقوق شامل : آزادی شخصی – آزادی بیان – حق تصمیم گیری و ... است .
سالمندان مایلند تحت هر شرایطی با اعضای خانواده خود زندگی نمایند حتی اگر مورد سوء رفتاریا مراقبت های غیر استاندارد قرار گیرند .
اقداماتی که باید پیش از شروع سوء رفتارصورت گیرد و امکان بروز بعدی سوء رفتاررا از بین ببرد شامل موارد ذیل است :
1-شناسایی خانواده های در معرض خطر
2-تقویت خانواده جهت پذیرش و سازگاری بیشتر با نیاز های سالمند و فشارهای مختلف زندگی
3-فراهم کردن منابع حمایتی در جامعه
4-اساسی ترین راه پیشگیری و نهایتا" درمان داشتن یک الگوی تربیتی صحیح در زندگی بشر می باشد . طبعا" با تذکرات مکرر و آ موزش های مستقیم و غیر مستقیم وصول این امر امکان پذیر است .