در این مطلب می خواهیم شما را با سیستم مجاری ادراری آشنا کنیم و اطلاعاتتان را در زمینه آن بالاببریم ،این سیستم در بدن چه کاری انجام می دهد و از چه قسمتهایی تشکیل شده است
کلیهها هورمونهایی تولید میکنند که از پدیده خونسازی بدن تاثیر مهمی دارد. کلیهها دو عضو لوبیایی شکل هستند که در قسمت عقب و بالای شکم قرار گرفته و توسط ستون مهرهای از هم جدا میشوند، ولی در موارد استثنایی و نادر ممکن است قطبهای تحتانی به هم چسبیده و حالتی را ایجاد کنند که به آن نعل اسبی میگویند و نیز امکان دارد بهطور مادرزادی دوکلیه در یک طرف ستون مهرهای قرار گیرد.
گاهیاوقات تعداد کلیهها ممکن است به ٣ تا۴ عدد نیز برسد یا اینکه کلیه در یکطرف بهطور مادرزادی تشکیل نشود و اگر این فقدان دوطرفه باشد مغایر با ادامه حیات است.
هر کلیه بهطور متوسط ١١ سانتیمتر طول، ۶ سانتیمتر عرض و ٣سانتیمتر ضخامت دارد و فاصله کلیهها از هم در بالا ۶ سانتیمتر است و در پایین زیادتر است. وزن هرکلیه در حدود ١۵٠ گرم است که در کپسولی قرار گرفته و به وسیله چربی، عروق، عضلات پشت و احشای داخل شکم محافظت و پوشیده میشود. هر کلیه میتواند به اندازه ۴ تا ۵ سانتیمتر بالا و پایین جابجا شود.
در بعضی از افراد کلیه بهطور طبیعی پایینتر از محل خود قرار گرفته که به آن کلیه نابجا میگویند و مشکلی برای فرد ایجاد نمیکند. وجود کبد در طرف راست باعث میشود که بهطور معمول کلیه راست پایینتر از کلیه چپ قرار گیرد. در قسمت میانی هر کلیه شکافی وجود دارد که بهصورت یک حفره نسبتا عمیق است بهنام ناف کلیوی که عروق و لگنچه آن را پر میکند.
لگنچه کلیه در خارج از ناف کلیه به نام میزنای یا حالب امتداد مییابد اما در داخل ناف به دو یا سه شاخه بزرگ تبدیل شده که کالیسهای بزرگ نام دارند. هر یک از کالیسهای بزرگ به نوبه خود به چندین کالیس کوچک تقسیم میشوند، تعداد کالیسهای کوچک در مجموع ٧ تا ١٣ عدد است.
کلیه و عروق آن در بستری از بافت چربی احاطه شدهاند به نام چربی دور کلیوی که به درون ناف کلیه هم رخنه میکند. بافت همبندی که کلیه و بافت چربی دور کلیوی را دربر میگیرد متراکم تشکیل غلافی میدهد که دو کلیه را فرا میگیرد. کلیه در زیر میکروسکوپ از تعداد میلیونها واحدهای کوچک به نام «نفرون» تشکیل شده است که در هر کدام مراحل مختلف تصفیه خون و تولید ادرار صورت میگیرد. معمولا یک عدد سرخرگ کلیه وجود دارد که از سرخرگ آئورت منشأ میگیرد و وارد ناف میشود. سرخرگ در داخل به شاخههای باریکتر تقسیم میشود. سیاهرگ کلیوی در کنار سرخرگ قرار دارد و به سیاهرگ اجوف تحتانی خالی میشوند. به دلیل اهمیت کلیهها سهم بسیار بزرگی از بازده قلب را دریافت میکنند که نسبت به حجم این اندام بسیار قابل ملاحظه است.
حالب یا میزنای
مجرایی باریک است که از ناف کلیه خارج شده و در عقب شکم فرود آمده و در درون لگن وارد مثانه میشود. طول حالب ٢۵ تا ٣٠ سانتیمتر و قطر آن حدود ٣ میلیمتر است، ادراری که توسط کلیهها تولید میشود از طریق حالب به داخل مثانه میریزد.
مثانه
مثانه مخزنی است با جدار ماهیچهای ضخیم که در قسمت جلوی لگن قرار دارد. ادرار قطرهقطره در آن جمع شده و وقتی مقدار آن به حد معینی رسید احساس دفع ایجاد میشود و با اراده فرد ادرار از پیشابراه به خارج دفع میشود. شکل مثانه بر حسب پر یا خالی بودن متغیر است. ظرفیت متوسط مثانه حدود ٣٠٠ تا ۴٠٠ سانتیمتر است.
علی رازی- جراح
عارضه گردن پیامکی را برخی افراد جدی نمی گیرند و نمی دانند که در معرض خطر آن قرار دارند و استفاده زیاد از تبلت و تلفن همراه موجب بروز آن می شود می توان با ورزش و تغییر حالت استفاده از این گونه وسایل می توان با آن مقابله کرد.
پزشکان هشدار دادهاند که کسانی که به استفاده از موبایل و تبلت معتاد هستند حالا با با عارضه خم شدن ستون فقرات دست و پنجه نرم میکنند. این مسئله به ویژه در نوجوانها دیده میشود و به گفته پزشکان باعث شده تا درصد بسیاری از نوجوانها گوژپشت شوند.
دکتر جیمز کارتر،از فیزیوتراپیستهای برجسته استرالیا با اشاره به افزایش نگران کننده شمار بیماران مبتلا به این وضعیت در طی چند سال گذشته گفت: 50 درصد این بیماران دانش آموزان دبیرستانی هستند.
به گفته محققان،کاربران تلفن همراه به طور متوسط روزی چهار ساعت به تلفن همراه خود خیره می شوند که منجر به بیش از هزار و 400 ساعت فشار مضاعف بر ستون مهره های ناحیه گردن در طول یک سال می شود.
وضعیتی که انسان در هنگام خیره شدن به تلفن دارد، باعث سایش بیش از حد مهرههای گردن می شود که در نهایت برای تصحیح آن به عمل جراحی نیاز خواهد بود.
پزشکان معتقدند که بر اثر خم شدن مکرر سر، ستون فقرات تا بیش از چهار سانتی متر تغییر می کند. این آسیب را می توان در نوجوانان با ورزش منظم و اتخاذ یک شیوه زندگی طبیعی و سالم به حداقل رساند
دیلیتلگراف
آیا مایلید به اطلاعاتتان در مورد مغز بیافزایید و دوست دارید به کشفیات تازه ای در مورد آن برسید و اطلاعات عمومی تان را در مورد آن بالاببرید پس با ما همراه باشید چون عجیب و غریب ترین یافته ها را در این مورد برایتان آورده ایم
ظاهرا محققان هر چه بیشتر در مورد مغز مطالعه می کنند بیشتر باید اعتراف کنند که این عضو پنیر مانندی که داخل جمجمه همه ما وجود دارد، بسیار عجیب و پیچیده است!
دوست دارید چندتا از عجیب ترین مواردی که در مورد مغز کشف شده بدانید؟
اول اینکه اگر تمام رگ های خونی داخل مغزتان را در امتداد هم بپیچند نصف راه را تا ماه رفته اید؟
یعنی چیزی بیش از 193 هزار کیلومتر رگ خونی در مغز وجود دارد!
دوم اینکه به طور تحت اللفظی، سر همه ما چاق است چون 60 درصد مغزمان چربی است!سومین نکته جالب در مورد مغز این است که خود مغز به نور حساس است. قبلا تصور می شد گیرنده های نورهای به اصطلاح نامرئی که جایی در اعماق مغز قرار دارند، به صورت شبانه روزی فعالیت دارند و در بروز اختلال «بی خوابی» و سایر اختلال های مربوط به بهم ریختگی خواب بر اثر مسافرت های بین قاره ای یا شب کار بودن، نقش دارد.
بیماران سکته مغزی که در معرض نور مادون قرمز قرار گرفته اند، خیلی سریع تر از سکته ای هایی که این درمان را نگرفتند بهبود یافتند و یافته های اخیر دانشمندان نشان می دهد نور درمانی با نور قرمز و مادون قرمز روند درمان سکته ها و صدمات مغزی را افزایش می دهد.
اما چهارمین نکته عجیب در مورد مغز؛ مغز شما در اعماق خود دارای گیرنده های طعم و مزه است! مثلا گیرنده های گلوکز در هیوپتالاموس، متوجه تغییرات قند خون (همین طور قند موجود در مایع مغزی نخاعی) می شوند. بنابراین مغز شما می تواند سطح قند خون تان را تنظیم کند.
از طرفی مشخص شده گیرنده های طعم و مزه در معده و روده هم وجود دارند و حسگرهای شیمایی می توانند نقشی کلیدی در بروز دیابت و چاقی داشته باشند. حتی احتمالا در بیضه ها و رکتوم هم گیرنده های طعم وجود دارند اما هنوز کسی علتش را به درستی نمی داند و این حرف در حد یک نظریه است!
آخرین نکته عجیبی که در این متن در مورد مغز به آن اشاره می شود، این است؛ دیده اید در کارتون ها و تصورات مان وقتی یک نفر افکار درخشانی به سرش می زند، یک لامپ بالای سرش روشن می شود؟
خب این تصور خیلی هم خیالی و دور از ذهن نیست! مغز شما حدود 20 ولت انرژی تولید می کند که این مقدار برای روشن کردن یک چراغ آبرومندانه (!) کافی است!
تا اینجا با چند نکته عجیب در مورد مغز آشنا شدید اما قرار نیست همیشه فقط به متن نگاه کنیم، گاهی هم باید به حاشیه پرداخت! درست مثل اعصاب محیطی مغز (PNS) که همیشه در ابهام و گمنامی مورد کم لطفی قرار می گیرند.
اعصاب محیطی مغز چیست؟
اعصاب انحصاری که خارج از سیستم اعصاب مرکزی (CNS) زندگی می کنند و ماهیچه ها، گوارش، اعضای داخلی و سایر موارد خاکی و دنیوی را کنترل می کنند، سیستم اعصاب محیطی است که بدون آن زنده نخواهیم بود. همان اعصابی که باعث پاسخ ماهیچه زانو به معاینه های پزشک می شود، نمونه ای از اعصاب PNS است. در ادامه با چند حقیقت جالب در مورد PNS آشنا خواهید شد.
1) میمون درون
تا حالا شاید فقط با کودک درون آشنا شده باشید اما حالا می خواهیم شما را با میمون درون آشنا کنیم! سیستم اعصاب روده ای شما که حدودا شامل 500 میلیون نورون است و معده و روده های تان را کنترل می کند. به اندازه کورتکس مخی یک میمون، نورون دارد! آیا سیستم اعصاب روده ای شما می تواند برای خودش فکر کند؟
2) میمون در میمون
سیستم معدی روده ای شما 10 برابر بیشتر از مجموع سایر اعضای بدن تان سلول های باکتریایی دارد. این میکروب ها هورمون ها و انتقال دهنده های عصبی را برای کنترل رفتار شما ترشح می کنند. برای مثال موجوداتی میکروسکوپی (باگ ها) در این اندام ها زندگی می کنند که برای زنده ماندن قند و چربی مصرف می کنند.
وقتی شما چیزی می خورید که این باگ ها دوست دارند، مواد شیمیایی «احساس خوب» را به مغزتان می فرستند و البته سمومی هم ترشح می کنند که وقتی گول می خورید و غذاهای مورد علاقه آنها را می خورید، احساس سرخوردگی به شما دست می دهد!
3) درون تان یک قورباغه هم دارید
14 میلیون نورون در سلول های نخاع شما وجود دارد که به اندازه مغز یک قورباغه است. مثل مغز یک قورباغه، اعصاب نخاعی هم باعث جهش اندام ها می شود.
4) کندتر از آنچه تصور می کنید
تارهای درد مثل همان هایی که اخبار بدی را از شست پای تان به CNS شما مخابره می کنند، تکانه های عصبی را سر صبر و حوصله با سرعتی حدود 3 کیلومتر در ساعت هدایت می کنند؛ شما خیلی سریع تر از این می توانید راه بروید، نه؟
به همین دلیل است که قبل از شروع درد متوجه می شوید شست پای تان را مضروب کرده اید. اعصاب لمسی شست پای تان (که گزارش می دهند شست پای تان به چیزی خورده) 10 برابر سریع تر از تارهای درد (که به شما می گوید کوبیده شدن پا به چیزی، یک خبر بد است) تکانه ها را هدایت می کنند.
امیدواریم با همه این حرف ها در مورد اعصاب محیطی، دید محیطی تان هم بیشتر شده باشد!
هفته نامه سلامت:
اگر اندام لاغر و نحیفی داشته باشیم و از لحاظ وزن دچار کمبود شده باشیم چه عوارض و پیامدهای نامطلوبی انتظارمان را می کشد و از چه لحاظ در این رابطه باید نگران باشیم؟
خیلی لاغر بودن می تواند به شکلی جدی ناسالم باشد. محققان متوجه شده اند ژنی وجود دارد که مردان لاغر را در خطر دیابت قرار می دهد.
این یکی از موارد لیست بلند بالای مشکلاتی است که کمبود وزن می تواند برای یک فرد به وجود بیاورد. مواردی از جمله بالا رفتن خطر سقط جنین، بیماری های ریوی، ناباروری مردان، و حتی بالا رفتن خطر مرگ در حوادث رانندگی.
والیس سیمپسون دوشس ویندزور، جایی گفته است: هیچ وقت نمی توانی خیلی پولدار یا خیلی لاغر باشی، می شود گفت نصف حرفش درست بوده!
در واقع خیلی لاغر بودن می تواند به شکلی جدی ناسالم باشد. محققان متوجه شده اند ژنی وجود دارد که مردان لاغر را در خطر دیابت قرار می دهد.
این یکی از موارد لیست بلند بالای مشکلاتی است که کمبود وزن می تواند برای یک فرد به وجود بیاورد. مواردی از جمله بالا رفتن خطر سقط جنین، بیماری های ریوی، ناباروری مردان، و حتی بالا رفتن خطر مرگ در حوادث رانندگی.
چه وضعیتی به عنوان کمبود وزن حساب می شود؟ نماد توده بدن یا BMI پایین 18.5 را کمبود وزن می دانیم .
تحقیقات اخیر نشان داده ژنی به نام IRS1، که برخی افراد را لاغر نگه می دارد، با بالا رفتن خطر ابتلا به دیابت نوع 2 و مشکلات قلبی عروقی در ارتباط است.
دکتر راث لاوس، استاد دانشگاه کمبریج که در این تحقیق شرکت داشت می گوید: این ژن افراد را ظاهرا لاغر نگه می دارد، بدن مردانی که چنین ژنی دارند چربی را در مکان های خطرناکی مانند اطراف قلب یا کبد ذخیره می کند.
این ژن لاغری تنها قسمتی از ماجراست، و تحقیقات روی آن در مراحل اولیه به سر می برد. محققان طی آماری که از آمریکا گرفته اند متوجه شدند سالانه 34.000 مرگ بر اثر کمبود وزن در این کشور اتفاق می افتد.
این آمار با سالانه 112.000 مرگ بر اثر چاقی مقایسه می شود، و با توجه به تعداد کم افرادی که کمبود وزن دارند متوجه می شویم مرگ و میر بر اثر لاغری زیاد است.
متاسفانه بیشتر کسانی که کمبود وزن دارند متوجه این نیستند که بیشتر مشکلات سلامتشان مربوط به وزنی است که دارند. تیتر بیشتر خبرها از خطرات چاقی می گویند و ما نیز بیشتر اوقات به کسانی که لاغر هستند خوش شانس می گوییم.
یکی از علل این مشکل می تواند هورمونی باشد، افراد لاغر ممکن است کمبود استروژن داشته باشند، هورمون زنانه ای که برای سلامت مردان و زنان مهم است.
کمبود چربی بدن نیز با از دست دادن مواد شیمیایی ضروری برای داشتن سلامت فیزیکی و روانی مرتبط است. در ادامه هفت مشکل عمده که بر اثر کمبود وزن به وجود می آید را بیان خواهیم کرد.
شکستن استخوان ها
با توجه به تحقیقاتی که روی 3.683 زن انجام گرفت، خانم هایی که همیشه لاغر بوده اند، وقتی به میان سالی می رسند در خطر شکستگی لگن قرار می گیرند.
شکستگی لگن ازشایع ترین آسیب ها در میان سالی و از عوامل مرگ در افراد کهنسال است.
یک خانم هرچه لاغر تر باشد تراکم استخوانش نیز کمتر است. چربی ساخت استروژن را که بدن برای سالم نگه داشتن استخوان ها نیاز دارد سوخت رسانی می کند. کمبود استروژن می تواند استخوان ها را ضعیف و شکننده کند.
همچنین استخوان ها برای اینکه قوی بمانند باید وزن حمل کنند. این ورزش های نیازمند تحمل وزن مانند دویدن، پرش و لیفتینگ را برای افراد لاغر مهم می کند. ( در افرادی که اضافه وزن زیادی دارند، با اینکه وزن زیادشان به قوی شدن استخوان ها کمک می کند اما از طرف دیگر باعث آسیب رسیدن به مفاصل زانو و مچ پا می شود ).
یکی از راه های جلوگیری از شکستگی استخوان در خانم های میان سال این است که مقداری وزن اضافه کنند. تحقیقات نشان داده اضافه کردن حتی 4.5 کیلو بین سنین 40 تا 60 می تواند باعث افزایش تراکم استخوان و کاهش خطر شکستگی استخوان شود.
در یک تحقیق دیگر نیز مشخص شد اضافه کردن وزن تا حد وزن طبیعی از 25 سالگی به بعد تا حدود زیادی از شکستگی لگن در میان سالی جلوگیری می کند.
شان پورتر، متخصص تغذیه می گوید: اضافه کردن وزن برای کسانی که کمبود وزن دارند زیاد کار دشواری نیست. خوردن میان وعده بین وعده های اصلی، نوشیدن شیر قبل از خواب، و اضافه کردن غلات یا تست به صبحانه، کار زیادی نمی برد.
آرتروز و بیماری قلبی
افراد لاغری که آرتروز دارند سه برابر بیشتر از افراد با وزن طبیعی، در خطر مرگ بر اثر بیماری قلبی در میان سالی هستند. محققان بر این عقیده هستند که لاغرها آثار التهاب مربوط به آرتروز شدید را در نقاط دیگری از بدن خود تجربه می کنند، و این می تواند تاثیری مرگبار روی قلب باشد.
التهاب مزمن نقش مهمی در تصلب شریان ایفا می کند، فرآیندی که طی آن چربی در پوشش داخلی عروق رسوب می کند.
سقط جنین
خانم هایی که قبل از بارداری BMI پایینی دارند 72 درصد بیشتر در خطر سقط جنین در سه ماه ابتدایی هستند. دلیل این اتفاق کمبود استروژن است، این هورمون که توسط سلول های چربی تولید می شود به باروری و بارداری سالم کمک می کند.
خانم های بسیار لاغر از تهوع مزمن نیز در طول بارداری رنج می برند. در بسیاری از این خانم ها حس بد اول صبح ( در خانم های باردار شایع است ) تبدیل به تهوع و استفراغ شدید می شود. این تهوع و استفراغ خانم باردار را دچار سوء تغذیه و کم آبی شدید می کند. چنین وضعیت مادر و جنین را در خطر جدی قرار می دهد و نیازمند مراقبت های پزشکی ویژه است.
تحقیقات نشان داده خانم هایی که قبل از بارداری کمبود وزن دارند 43 درصد بیش از دیگران در خطر بستری شدن در بیمارستان به دلیل مشکلات بارداری هستند.
افسردگی
لاغری یعنی خطر بیشتر تصمیم به خودکشی. اولین تحقیق در مورد این ارتباط در سال 1996 انجام شد و توسط مطالعات بعدی تایید شد.
تحقیقات نشان داده مردان لاغر در مقایسه با افرادی که وزنی طبیعی دارند 12 درصد بیشتر در خطر تصمیم به خودکشی هستند. این در حالی است که مردان با اضافه وزن 12 درصد کمتر میل به چنین کاری دارند. مسئول این تحقیقات، دکتر فین راسموسن، می گوید: احساس ضعف دائمی می تواند باعث تاثیر منفی روی روحیه فرد شود.
این نیز ممکن است که بدن مردان لاغر به اندازه کافی هورمون سروتونین نسازد، این هورمون باعث احساس شادی در مغز می شود. آمارها نشان داده افراد لاغر نسبت به افراد چاق بیشتر در خودکشی موفق بوده اند.
متخصصان می گویند دلیل این موفقیت را می توان وضعیت بدنی افراد لاغر دانست چون راه های خودکشی برای آنها نسبت به افراد چاق هموارتر است. همچنین خودکشی با دارو برای کسی که اضافه وزن دارد کمتر از فردی با کمبود وزن خطرناک و کشنده است.
بیماری ریوی
با توجه به نتایج تحقیقاتی که طی 20 سال گذشته انجام شده، خانم های لاغری که سنشان بالا است، بیشتر در خطر بیماری های مزمن ریوی از جمله برونشیت، ذات الریه و آسم قرار دارند. محققان می گویند علت این مشکل ترکیبی از چند شاخص است.
خانمی که به صورت ارثی کمبود استروژن داشته باشد ممکن است با سیستم ایمنی نیز مشکل پیدا کند. در صدر همه اینها او ممکن است کمبود آدیپوکینها – سلول های ترشح شده توسط بافت چربی که کاری حیاتی برای عمل کردن سیستم ایمنی انجام می دهند، داشته باشد.
چنین خانمی ممکن است با هورمون های رشد نیز مشکل داشته باشد که وجودشان برای نگهداری از بافت های ریه بسیار مهم است.
ناباروری در مردان
لاغری بیش از حد می تواند به باروری یک مرد آسیب برساند. با توجه به گفته های دکتر قیاس شیاب، که مسئول تحقیق روی بیش از 5.000 مرد است، مشکل می تواند کمبود اسپرم سالم باشد. به نظر می رسد بین وزن و اسپرم ارتباط وجود دارد.
در تحقیق دیگری که توسط محققان دانمارکی انجام گرفت مشخص شد، تعداد اسپرم ها در کسانی که کمبود وزن دارند بیش از یک سوم کمتر است همچنین غلظت اسپرم نیز کم گزارش شده – یکی دیگر از دلایل مهم ناباروری.
متخصصان بر این باورند که کمبود استروژن، توسط ذخیره چربی مردان تولید می شود، ممکن است قسمتی از مشکل باشد، چون تعادل تستوسترون و استروژن برای تولید اسپرم ضروری است.
سوانح رانندگی
امکان مرگ افراد لاغر در سوانح رانندگی بیشتر از کسانی است که وزن طبیعی یا اضافه وزن دارند. تحقیقات روی 22.000راننده این ادعا را تایید می کند.
تحقیقات نشان داده در تصادف ها بهتر است چاق باشیم تا لاغر! آمار می گوید افراد چاق به لطف چربی اضافه می توانند جان سالم به در ببرند.
نبود لایه ی چربی در کسانی که کمبود وزن دارند آنها را بیشتر در خطر مرگ قرار می دهد.
سایت دکتر کرمانی