پانکراتیت حاد

التهاب حاد لوزالمعده (پانکراس) یا پانکراتیت حاد به معنای التهاب ناگهانی پانکراس است.

پانکراس غده‌ی بزرگی است که در قسمت فوقانی شکم، پشت معده قرار دارد. پانکراس هورمون‌ها و آنزیم‌های گوارشی تولید می‌کند.
در پانکراتیت آنزیم هایی که به طور معمول توسط پانکراس تولید شده و به مجرای گوارشی می‌ریزد، شروع به تخریب خودِ پانکراس می‌کند. غده‌ی پانکراس دچار تورم و التهاب می‌شود. آنزیم‌های بیشتری در اطراف پانکراس و در خون آزاد می‌شود. در نتیجه گوارش کند و دردناک می شود. دیگر عملکردهای بدن نیز می تواند تحت تأثیر قرار گیرد. اگر حملات حاد پانکراتیت شدید، طول کشیده یا مکرر باشد،‌ ممکن است پانکراس دچار اسکار و آسیب دائمی شود.

دقیقاً مشخص نیست که چرا آنزیم‌های پانکراس شروع به تخریب خود پانکراس می‌کنند اما چندین عامل محرک برای آن شناخته شده است.

یکی از شایع‌ترین عوامل پانکراتیت حاد سنگ صفراوی است. سنگ صفراوی‌ای که از کیسه‌ی صفرا بیرون می‌آید، می‌تواند مجرای پانکراس را مسدود کند (مجرای پانکراس آنزیم‌های پانکراس را از پانکراس به روده می‌رساند). وقتی مجرای پانکراس مسدود می شود، آنزیم‌ها نمی‌توانند به خوبی جریان پیدا کنند. این سبب التهاب پانکراس می‌شود.

یک عامل دیگر که منجر به التهاب حاد پانکراس می‌شود، مصرف بی‌رویه‌ی الکل است. اغلب افرادی که الکل مصرف می‌کنند، هرگز دچار پانکراتیت نمی‌شوند. اما برخی افراد مشخصاً پس از خوردن مقدار زیادی الکل به پانکراتیت حاد مبتلا می‌گردند. این پانکراتیت می‌تواند به دنبال مصرف زیاد الکل در یک دوره‌ی زمانی یا حتی یک بار مصرف زیاد الکل باشد. ترکیب الکل با سیگار خطر ابتلا به پانکراتیت حاد را افزایش می‌دهد.

دیگر علت شایع پانکراتیت حاد عارضه‌ی انجام عمل پزشکی ERCP است که توسط اندوسکوپ انجام می‌شود. ERCP برای تشخیص و درمان سنگ‌ها، تومورها و دیدن مجاری پانکراس، کبد و کیسه‌ی صفرا انجام می‌شود.

دیگر عواملی که گاهی سبب پانکراتیت حاد می‌شوند شامل موارد زیر است:
- استفاده از برخی‌داروها مانند:
o داروهای سولفا
o داروهای ادرار آور مانند هیدروکلروتیازید
o داروهای سرکوبگر سیستم ایمنی
o داروهایی که برای درمان ایدز به کار می‌روند.

- جراحی‌های شکمی

- آسیب‌ها و ضربه‌های شدید شکمی

- شرلیط متابولیکی مانند افزایش کلسیم یا چربی تری‌گلیسیرید در خون

- برخی عفونت‌ها مانند اوریون یا هپاتیت‌های ویروسی

- در بسیاری از موارد علتی برای پانکراتیت حاد یافت نمی‌شود.

علایم پانکراتیت حاد:
شایع‌ترین علامت پانکراتیت حاد درد شکمی در ناحیه‌ی فوقانی شکم است که شدت آن از قابل تحمل تا شدید متغیر است.
درد معمولاً در قسمت میانی تنه و زیر دنده‌ها رخ می‌دهد. اما گاهی این درد در طرف راست یا چپ شکم حس می‌شود. این درد، دردی دائمی با حالت سوراخ کننده یا سوزشی است. درد می‌تواند به پشت، پهلوها، قفسه ی سینه یا پایین شکم انتشار یابد.

اغلب درد بسیار سریع و در طی حدود سی دقیقه به حداکثر شدت خود می‌رسد. در پانکراتیت ناشی از الکل، درد تمایل دارد که یک تا سه روز بعد از مصرف الکل آغاز شود.

ممکن است پیدا کردن وضعیتی که در آن فرد راحت باشد، مشکل باشد. خم شدن به جلو یا دراز کشیدن به پهلو می‌تواند سبب کاهش درد شود. خوردن اغلب باعث بدتر شدن درد می‌شود.

دیگر علایم پانکراتیت حاد شامل موارد زیر است:
- تهوع و استفراغ
- بی‌اشتهایی
- نفخ شکمی
- در موارد شدید ممکن است تب، دشواری در تنفس ، ضعف و شوک رخ دهد.

تشخیص پانکراتیت حاد
پزشک پانکراتیت را براساس موارد زیر تشخیص می‌دهد:
- علایم ظاهری بیمار
- معاینه‌ی فیزیکی
- بررسی‌های آزمایشگاهی مشخص

آزمایش خون نشانگر افزایش دو آنزیم پانکراسی است.

در برخی موارد تصویربرداری با روش سی‌تی‌اسکن ممکن است انجام شود. سی‌تی‌اسکن تورم پانکراس و تجمع مایع در شکم را نشان می‌دهد.

سی‌تی‌اسکن همچنین ممکن است کیست کاذب پانکراس را نشان دهد. کیست‌های کاذب پانکراس پاکتی از آنزیم‌های پانکراسی هستند که در برخی افراد سبب حملات مکرر پانکراتیت حاد می‌شوند. در صورت پاره شدن این کیست‌ها و نفوذ آنزیم‌ها به بافت‌های آسیب‌پذیر، عوارض جدی و خطرناکی به وجود می‌آید.
اگر پزشک به وجود سنگ صفراوی مشکوک باشد، سونوگرافی انجام می‌شود.

زمان مورد انتظار
پانکراتیت خفیف تا متوسط اغلب خودبخود در عرض یک هفته فروکش می‌کند. اما پانکراتیت حاد شدید می‌تواند تا چند هفته ادامه یابد.
اگر در یک یا چند حمله‌ی پانکراتیت حاد، آسیب قابل توجهی به پانکراس وارد شده باشد، «پانکراتیت مزمن» می‌تواند به وجود آید.

پیشگیری از پانکراتیت حاد
اجتناب از مصرف بی‌رویه و زیاد الکل می‌تواند به پیشگیری از پانکراتیت حاد کمک کند. هرکسی که یک‌بار به علت مصرف الکل دچار هپاتیت شده است، باید مصرف الکل را کاملاً کنار بگذارد. بسیار مهم است که با پیشگیری؛ از تکرار حملات پانکراتیت حاد و یا تبدیل شدن آن به پانکراتیتت مزمن جلوگیری شود.

اغلب اولین حمله‌ی پانکراتیت حادی که ناشی از مصرف الکل نیست، قابل پیشگیری نیست. هرچند که رعایت مواردی که از سنگ صفراوی پیشگیری می‌کند، می‌تواند از ایجاد پانکراتیت حاد وابسته به سنگ صفراوی، جلوگیری نماید. برای پیشگیری از سنگ صفراوی از اضافه وزن و کاهش سریع وزن بپرهیزید.

اگر علت پانکراتیت حاد سنگ صفراوی باشد، معمولاً جراحیِ کیسه‌ی صفرا، برای جلوگیری از تکرار حملات پیشنهاد می‌شود. اگر علت پانکراتیت حاد مصرف دارو باشد باید در صورت امکان مصرفِ داروی مسبب قطع شود.

درمان پانکراتیت حاد
اگر حدس می زنید که دچار پانکراتیت حاد شده‌اید، سریع به پزشک مراجعه نمایید و تا دیدن پزشک، چیزی نخورید و ننوشید. خوردن و نوشیدن سبب تحریک آزادسازی آنزیم‌های پانکراس می‌شود و این درد را شدیدتر می‌کند.

اغلب بیماران مبتلا به پانکراتیت حاد به بیمارستان منتقل شده و بستری می‌شوند تا با دریافت مسکن و مایعات داخل وریدی (سرم) درمان شوند.

تا زمانی‌که علایم بهبود نیافته اند، بیمار اجازه ندارد چیزی بخورد یا بنوشد. در اغلب موارد برای کوتاه کردن مدت زمان حمله و یا تسریع بهبودی، کار خاصی نمی‌توان انجام داد. اگر حمله‌ پانکراتیت حاد مدت زمان زیادی طول بکشد و بیمار نتواند برای بیش از یک هفته چیزی بخورد، ممکن است تغذیه‌ی داخل وریدی انجام شود.

در برخی موارد ممکن است آنتی‌بیوتیک تجویز شود. ای امر موجب پیشگیری یا بهبود عفونت در پانکراس یا بافت‌های اطراف آن می‌شود. اغلب افراد به درمان اضافه‌تری نیاز ندارند.

اگر شما یک حمله‌ی پانکراتیت حاد داشته‌اید که به وسیله‌ی سنگ صفراوی ایجاد شده، ممکن است نیاز به ERCP داشته باشید. در خلال این بررسی، ممکن است پزشک یک برش ظریف در مدخل مجرای صفراوی ایجاد کند تا از عود انسداد در آینده جلوگیری کند. همچنین ممکن است به شما توصیه شود که کیسه‌ی صفرا‌ با جراحی خارج شود. جراحی برداشتن کیسه‌ی صفرا معمولاً چند روز یا یک هفته بعد از فروکش کردن حمله ی پانکراتیت حاد انجام می‌شود. جراحی فوری از نظر تکنیکی دشوار است و ممکن است پانکراتیت را بدتر کند.

در موارد نادری ممکن است جراحی لازم باشد:
- تخلیه‌ی کیست کاذب
- درمان آبسه
- متوقف کردن خونریزی

چه وقت با پزشک متخصص تماس بگیرید؟
اگر علایم زیر را داشتید فوری با نزدیکترین اورژانس بیمارستان یا با پزشک خود تماس بگیرید؛
- درد شدید شکمی که بیش از 30 دقیقه طول کشیده است.
- درد همراه با تهوع شدید یا استفراغ

پیش‌آگهی در پانکراتیت حاد چگونه است؟
در اغلب افراد پانکراتیت حاد در عرض 48 ساعت خودبخود رفع می‌شود و معمولاً در آینده هم عوارض و مشکلاتی وجود نخواهد داشت. در درصد کمی از بیماران عوارض ایجاد می شود که ممکن است شامل ایجاد کیست کاذب یا آبسه در پانکراس باشد. این موارد به پیگیری و نظارت یا درمان‌های اضافه‌تر نیاز دارند.

پانکراتیت حادی که ناشی از نوشیدن الکل باشد، در صورت ادامه‌ی مصرف الکل، احتمال زیادی برای عود دارد. با گذشت زمان ممکن است آسیبهای جبران ناپذیری به پانکراس وارد شود. ممکن است شکل مزمن بیماری (پانکراتیت مزمن) ایجاد شود.

التهاب پانکراس پانکراتیت

لوزالمعده یا پانکراس، غده‌ای پهن و درازی است که در قسمت فوقانی شکم و پشت معده قرار گرفته است( تصویر بالا دستگاه گوارش را از قسمت جلوی بدن نشان می دهد و لوزالمعده با رنگ حنایی در آن مشخص شده است). پانکراس هم یک غده درون ریز(غده‌ای که ترشحات آن وارد جریان خون می شوند) و هم یک غده برون ریز(غده‌ای که ترشحات آن به خارج از بدن هدایت می شود) است که آنزیم‌ها و مواد دیگری ترشح می‌کند که مستقیماً وارد محیط روده شده و به هضم پروتئین، چربی و کربوهیدرات کمک می‌کنند (عمل برون ریز). مجرای پانکراس با اتصال به مجرای صفراوی، به صورت یک منفذ صفرا و شیره‌ی پانکراس را به درون دوازدهه( قسمت فوقانی روده باریک) تخلیه می‌کند.

التهاب پانکراس (پانکراتیت):

التهاب پانکراس ناشی از خود هضمی بافت آن توسط آنزیم‌های پانکراس می‌باشد. علایم پانکراتیت ممکن است به صورت دردهای مداوم یا متناوب در ناحیه فوقانی شکم احساس شوند (علایم در صورت غذا خوردن تشدید می‌شود). این علایم که تهوع، استفراغ، اتساع شکم و اسهال چرب می‌باشد، علل گوناگونی دارد؛ از جمله الکلیسم مزمن، بیماری‌های مجاری صفراوی، سنگ کیسه صفرا، مصرف بعضی از داروها، بعضی از عفونت‌ها و ... .

برای درمان پانکراتیت، استراحت لازم است. طی حملات حاد بیماری، نباید هیچ ماده غذایی خورده شود.پا

پانکراس آنزیم‌ها و مواد دیگری ترشح می‌کند که مستقیماً وارد محیط روده شده و به هضم پروتئین، چربی و کربوهیدرات کمک می‌کنند.

برای آب‌رسانی به‌ بیمار از تزریق داخل ورید، استفاده می‌شود. بعد از کنترل درد و تهوع و استفراغ در بیمار،رژیم باید متناسب با تحمل بیمار به سوی مصرف غذاهای آسان هضم و کم چرب گرایش یابد. اگر مواد غذایی در شش وعده مصرف شوند، قابل تحمل‌تر خواهند بود. وقتی فرد بیمار اجازه غذا خوردن یافت، ممکن است مکمل یاری با آنزیم‌های پانکراس برای درمان اسهال چرب ضروری باشد.

جراحی پانکراس:

عمل جراحی که اغلب برای درمان سرطان پانکراس صورت می‌گیرد، شامل برداشتن پانکراس و دوازدهه است. ناتوانی ناقص یا کامل پانکراس، متناسب با وسعت قسمت برداشته شده از آن است. اکثر بیمارانی که تحت عمل جراحی پانکراس قرار می‌گیرند، در معرض خطر کمبود ویتامین و مواد معدنی قرار دارند. برای این بیماران، باید مکمل دهی ویتامین‌ها انجام ‌گیرد.

سرطان لوزالمعده علائم و درمان

سرطان لوزالمعده؛ علائم و درمان

لوزالمعده یا پانکراس، اندامی اسفنجی شکل و لوله ای در پشت معده است.

لوزالمعده دو وظیفه در بدن بر عهده دارد:
- آنزیم های گوارشی را می سازد که کمک به هضم غذاها (مخصوصا چربیها) در روده می کند.
- ساختن هورمون ها، از جمله: انسولین و گلوکاگون که میزان قند خون را متعادل می کنند.

هنگامی که سلول های بدخیم رشد کرده و در لوزالمعده پخش می شوند، سرطان لوزالمعده به وجود می آید.

علائم سرطان لوزالمعده
سرطان لوزالمعده به نام بیماری خاموش خوانده می شود، زیرا علائم آن در مراحل اولیه بیماری مشخص نمی شود. اما زمانی که سرطان پخش شد، در بالای شکم و پشت، درد دیده می شود.

بعد از غذا خوردن و دراز کشیدن، درد بدتر می شود.

دیگر علائم عبارتند از: زردی (یرقان)، ادرار تیره و مدفوع روشن، لخته خونی، سوء هاضمه، اسهال، تهوع، کاهش اشتها، کمبود وزن، خستگی، ضعف و افسردگی.

علل سرطان لوزالمعده
- سیگار : افراد سیگاری 2 تا 3 برابر غیر سیگاری ها در معرض این بیماری قرار دارند.
- سن : بعد از 45 سالگی این بیماری شروع می شود.
- جنسیت: بیشتر در زنان شایع است.
- دیابت
- پانکراتیت (التهاب لوزالمعده) مزمن
- سیروز کبدی
- سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان لوزالمعده
- داشتن رژیم پر چرب
- چاقی
- عدم فعالیت بدنی
سرطان لوزالمعده به نام بیماری خاموش خوانده می شود، زیرا علائم آن در مراحل اولیه بیماری مشخص نمی شود

راه های تشخیص سرطان لوزالمعده
- سونوگرافی
- سی تی اسکن
- نمونه برداری از لوزالمعده
- ام آر آی از شکم
- آزمایش خون
- بررسی عملکرد کبد

عوارض سرطان لوزالمعده
لخته خونی
افسردگی
عفونت
مشکلات کبدی
درد
کاهش وزن

درمان سرطان لوزالمعده
- جراحی : اگر سرطان پخش نشده باشد، با عمل جراحی می توان سرطان را درمان کرد. اما سرطان پانکراس وقتی تشخیص داده می شود که سلول های بدخیم پخش شده اند. اگر تومور بیش از اندازه بزرگ باشد، می توان با عمل جراحی آن را بیرون آورد.

- پرتودرمانی : بعد از جراحی، پرتودرمانی نیز کمک به از بین بردن سلول های سرطانی باقیمانده می کند. پرتودرمانی به تسکین درد و مشکلات گوارشی ناشی از توده بزرگ سرطانی کمک می کند.

- شیمی درمانی : هنگامیکه تومور از لوزالمعده خارج شود، شیمی درمانی استفاده می شود. شیمی درمانی، یک درمان خوب برای سرطان هایی است که پخش شده اند.

- شیمی درمانی و پرتودرمانی: هنگامیکه تومور به طور کامل از بین نرفته باشد و هنوز از لوزالمعده خارج نشده باشد، از پرتودرمانی و شیمی درمانی با هم استفاده می کنند.

- ایمونوتراپی (درمان بیولوژیکی): تقویت سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با بیماری ها.

- تسکین دهنده درمان : این تسکین دهنده ها برای کاهش علائم و کنترل درد استفاده می شوند. هدف از این تسکین دهنده ها، بهبود کیفیت زندگی و بهبود روحیه می باشد. استفاده از آنها همراه با سایر درمان های سرطان مفید است.

جلوگیری از سرطان لوزالمعده
- سیگار را ترک کنید.
- رژیم غذایی سالم داشته باشید و از مصرف زیاد چربی بپرهیزید.
- ورزش منظم داشته باشید.

علائم سرطان طحال چیست

وظایف طحال در بدن

- خون را تصفیه می کند. طحال با تصفیه خون به بدن کمک می کند تا بهتر با عفونت ها مبارزه کند.

- گلبول های قرمز خونی پیر و فرسوده و یا آسیب دیده را جمع آوری کرده و از بین می برد.

- گلبول های سفید خونی به نام لنفوسیت را تولید و ذخیره می کند .لنفوسیت ها با تولید آنتی بادی باعث از بین رفتن میکروب ها می شوند.

- طحال حاوی سلول های سفید خونی به نام ماکروفاژ می باشد. ماکروفاژها در از بین بردن باکتری های مضر کمک می کنند.

سرطان طحال

در اغلب موارد، سرطان از طحال شروع نمی شود و معمولا از دستگاه لنفاوی آغاز می گردد که لنفوم نام دارد. لنفوم نوعی سرطان خون است.

لنفوم در قسمتی از سیستم لنفاوی شروع می شود و به مناطق دیگر آن از جمله طحال حمله می کند و آن را درگیر می کند .

نوع دیگری از سرطان خون، لوسمی نام دارد که از مغز استخوان شروع می شود و به مناطق دیگر مانند طحال حمله می کند و سبب بروز سرطان طحال می شود

سرطان های دیگری مانند سرطان ریه ، سرطان معده ، سرطان پانکراس (لوزالمعده)، سرطان

کبد

علائم سرطان طحال

علایم سرطان طحال، مبهم هستند و بسیار شبیه علایم سرماخوردگی می باشند:

- احساس درد و پری در قسمت فوقانی چپ شکم : درد شکم به دلیل بزرگ شدن طحال ایجاد می شود .

- احساس خستگی : خستگی می تواند در اثر کاهش تعداد گلبول های قرمز خون باشد .

- تب و لرز : پزشکان علت بروز تب را در اثر ناتوانی طحال در تولید لنفوسیت ها می دانند، زیرا لنفوسیت ها با عفونت ها مبارزه می کنند .

علائم سرطان طحال چیست؟

- درد استخوان و درد مفاصل

- خونریزی

- کبودی نقاط مختلف بدن

- ابتلا به عفونت های مکرر

- فرد در طول شب عرق می کند

- ورم گره های لنفاوی

- کاهش وزن بدون علت

- کاهش اشتها : در نتیجه با گذشت زمان، فرد مبتلا دچار کاهش وزن می شود.

- خارش پوست : خارش های شدید دست و پا یکی دیگر از علائم سرطان طحال می باشد و ممکن است در طول شب بدتر شود . این علامت می تواند در اوایل بروز بیماری ایجاد شود .

تذکر

این علایم در بیماری های دیگر نیز رخ می دهند، بنابراین تشخیص قطعی این بیماری بر اساس علایم با پزشک می باشد. پزشک با بررسی دقیق فرد و انجام آزمایش های مختلف، تشخیص قطعی را خواهد داد .

علایم خطرناک سرطان طحال

اگر با هر یک از علایم زیر مواجه شدید، سریعا به پزشک مراجعه کنید:

- کبودی لب ها و ناخن ها

- تغییر سطح هوشیاری (مثلا به پرسش های فرد امدادگر جواب ندهد و یا جواب های بی ربط بدهد)

- تغییر در وضعیت روحی به شکل ناگهانی مثلا فرد به شکل ناگهانی دچار خواب آلودگی و هذیان گویی و توهم شود

- درد قفسه سینه و تپش قلب

- تب بالا

- ضربان تند قلب

- درد شدید شکم

- مشکلات تنفسی از جمله تنگی نفس و خس خس سینه

عوامل بروز سرطان طحال

- افزایش سن

- برخی بیماری های عفونی

- تضعیف سیستم ایمنی بدن توسط بیماری هایی مثل ایدز، مصرف داروهای پیوند عضو

- ابتلا به سرطان های مختلف و تحت درمان بودن برای آنها مثل شیمی درمانی

- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص

- سابقه خانوادگی ابتلا به لنفوم و لوسمی

- سابقه ابتلا به بیماری های خونی

- قرار گرفتن در معرض اشعه

و سرطان روده بزرگ نیز می توانند متاستاز پیدا کرده (پخش شوند) و طحال را نیز درگیر کنند.