کسانیکه به بیماریها سکته چه مغزی و چه قلبی مبتلا میشوند زودتر از بیماریهای دیگر می میرند میدانید چرا چون نمی دانند چگونه از خود مراقبت کنند و در این مورد اطلاعات کافی ندارند و علاوه بر خود بیمار در این مورد خانواده بیمار نیز باید مطالبی را بداند پس در اینجا برای شما نکات مفیدی درباره سکته و نحوه مراقبت از ان را بیان میکنیم. این مورد را همواره به یاد داشته باشید که وقتی شخصی سکته کرد چگونه از وی مراقبت کنیم و نکته مهم دیگر این است که چکا ر کنیم که دچار سکته مغزی نشویم
دکتر زینب شهرابی، جراح مغز و اعصاب در گفت‌وگو با جام جم می‌گوید: برای پیشگیری از سکته مجدد عوامل مختلفی را باید کنترل کرد از جمله افزایش چربی خون، تغذیه رژیمی و درمان دارویی و بررسی دورهای چربی. یا بیمارانی که قند خون بالا دارند یا افراد سیگاری.
فیزیوتراپی، سنگ بنای درمان
دکتر شهرابی با بیان این‌که در مورد توانبخشی و بازتوانی بیماران سکته مغزی در حال حاضر در کشور ما واحدهای گسترده و شناخته شدهای وجود ندارد، می‌گوید: بازتوانی به معنای واقعی یعنی بیمارانی که دچار فلج حرکتی یا فلج تکلمی بعد از سکته شدند باید توانبخشی شوند. در مورد فلج حرکتی اگر فیزیوتراپی در این بیماران بموقع انجام نشود، منجر به تغییر فرم اندام‌ها و از دست رفتن عضلات خواهد شد.
به گفته این جراح مغز و اعصاب، این بیماران یک دوره بعد از سکته مغزی شانس برگشت دارند، البته در بعضی از انواع سکتهها این شانس وجود دارد؛ چون سکتههای مغزی دو نوع است؛ بعضی از آنها در اثر نرسیدن خون به مغز و دیگری سکتههایی که بعد از بروز آنها خونریزی اتفاق میافتد.
دکتر شهرابی با تاکید بر این که پس در این بیماران فیزیوتراپی بموقع خیلی موثر است، ادامه میدهد: قبل از این که سلولهای عصبی و نرونها بتواند مسیرهای عصبی را باز کند و فعالیت آنها برگردد، باید مانع از بین رفتن توده عضلانی بدن و تغییر فرم مفاصل شویم حتی در مواردی که نقصهای عصبی ایجاد شده قابل برگشت نیست، پیشگیری از ایجاد تغییر فرم اندام‌ها موثر است؛ چون بعد از مدتی اندام فوقانی یعنی از شانه به پایین بیماران خم میشود و اندام تحتانی و زانو کاملا 180 درجه خواهد شد.
به گفته دکتر شهرابی، این تغییر فرم مفاصل، بعدها برای حرکت بیماران مشکل ایجاد میکند. برای همین ورزش‌های فعال و غیرفعال در این بیماران بسیار باارزش است. ورزش فعال هم شامل حرکاتی است که خود بیمار باید به طور مستقل انجام دهد و ورزش غیرفعال شامل حرکاتی است که با کمک فیزیوتراپ و درمانگر، محدوده حرکتی مفاصل بیمار را حفظ میکند.
لزوم حمایتهای روانی در کنار توانبخشی
پیشگیری از افسردگی و اختلالات خلقی بعد از سکته مغزی نیز مهم است. دکتر شهرابی در این‌باره میافزاید: چون کسی که فعال بوده ناگهان با یک نقص حرکتی عمده مواجه میشود و نیمی از بدن خود را نمیتواند حرکت دهد، پس این فرد نیاز به یک محیط حمایتکننده برای جلوگیری از افسردگی و اضطراب دارد.
فشار خون بیمار را کاهش ندهید
«معمولا خیلی از افرادی که سکته مغزی یا قلبی میکنند، سابقه فشار خون دارند. مثلا فشار خون معمول آنها که با آن زندگی میکردند، 20 بوده و محیط مغز و سلولهای عصبی با این فشار تغذیه میشده است.»
این جراح مغز و اعصاب با اشاره به جملات بالا اذعان میکند: اگر سعی کنیم این فشار را به حالت طبیعی برگردانیم، در مغز ایسکمی اتفاق میافتد: یعنی کمبود اکسیژن و خونرسانی رخ میدهد. همین کار نواقص بعد از سکته را هم افزایش میدهد حتی خطر سکته مغزی یا قلبی با پایین آوردن فشار خون افزایش مییابد برای همین فشار این بیماران بتدریج باید کاهش یابد که معمولا دو‌سوم یا 70 درصد فشار اولیه آن است، البته نه به معنای این که فشار بیمار در حد فشار یک آدم طبیعی و سالم پایین بیاید.
آب قند، چاره کار نیست!
سکته های مغزی ممکن است در محیط خانه در ساعات اولیه صبح اتفاق بیفتد برای همین اطرافیان باید با احیای این بیماران آشنا باشند. به گفته دکتر شهرابی ممکن است حتی در حین سکته تشنج رخ دهد و اطرافیان فکر کنند باید به او آب قند بدهند، اما با این کار احتمال دارد راههای تنفسی بیمار بسته شده و زمینه‌ساز عفونت و خفگی شود. دکتر شهرابی با بیان این‌که متاسفانه این کارها به اشتباه انجام میشود، معتقد است: باید تا رسیدن اورژانس بر بالین بیمار، راه تنفسی او کنترل شود و اگر چیزی در دهان بیمار است، کاملا خارج شود.
اگر بیمار تشنج کرد، اطرافیان سعی در خوراندن چیزی به او نکنند. علاوه بر این اکثر افرادی که مستعد سکته مغزی هستند، ممکن است مستعد سکته قلبی هم باشند برای همین فشار خون بیمار باید توسط اطرافیان گرفته شود که اگر لازم بود داروی خاصی مصرف کند، آن را به او برسانند.
دکتر شهرابی در ادامه می‌گوید: اگر بیمار دچار مشکل ایست قلبی شد، اطرافیان باید بتوانند او را تا رسیدن به اورژانس احیا کنند. بعد از رسیدن اورژانس هم زمان نباید از دست برود. بلافاصله بعد از انتقال بیمار به بیمارستان، تصویربرداری و سیتیاسکن باید انجام شود تا نوع سکته و این که سکته همراه با خونریزی مغزی بوده یا خیر مشخص شود.
این جراح مغز و اعصاب با تاکید بر این که در موارد خونریزی نیاز به درمان جراحی است، خاطرنشان میکند، اگر خونریزی اتفاق نیفتاده، براساس شرایط فرد باید مانع ایجاد لخته شد و جلوی وسیعتر شدن سکته را گرفت؛ ضمن این که اگر در رساندن و مراقبتهای بیمار تاخیر شود، بیمار زمان طلایی را از دست میدهد.
بخورها و نخورهای بیماران سکته مغزی
رژیم غذایی حاوی انواع ویتامینها و املاح برای این افراد لازم است. برای این افراد مصرف مایعات هم بسیار ضروری است، چون از دست دادن آب بدن فرد را برای سکته مغزی آماده میکند.در بیماران سکته ای همواره تغذیه بسیار مهم و ضروی است اگر بیمار دچاربیماریهای قند یا فشار خون بالایی است باید حتما به رژیم غذایی او دقت کرد و اگر هیچکدام از این بیماریها را هم نداشته باشد باید توجه کرد که از این بیماریها پیشگیری کرد چون دیابت و فشار خون عامل مهمی برای ابتلا به سکته مغزی است محدودیت غذایی خاصی وجود ندارد
