شکایات منجربه مراجعه
• خلق افسرده
• عصبی شدن
• بی خوابی
• عوارض جسمی مصرف الکل (زخم معده،
گاستریت،بیماری کبدی)
• حوادث وجراحات ناشی از مصرف الکل
بیمار ممکن است گاهی
اوقات مصرف الکل را منکر شودیا مقدار آن را کمتر از معمول گزارش کند.
• مشکلات
قانونی یا اجتماعی ناشی از مصرف الکل (مشکلات زناشویی، ازدست دادن شغل)
• علایم
بازگیری الکل (تعریق، لرزش، کسالت صبحگاهی، توهمات و تشنج)
• خانواده ممکن است
زودتر از بیمار تقاضای کمک کند (برای مثال تحریکپذیر بودن در منزل، ازدست دادن
شغل)
علائم
تشخیصی
نشانههای مصرف مضر الکل
مصرف زیاد الکل
تداوم
مصرف باوجود صدمه جسمی واضــــح (برای مثال بیماری کبدی، خونریزی گوارشی)، صدمه
روانی (نظیر اضطراب وافسردگی ) یاعواقب اجتماعی (نظیر از دست دادن
شغل)
نشانههای وابستگی به الکل
مشکل در کنترل کردن مصرف
الکل
علاقه وافر به مصرف الکل
تحمل (نوشیدن مقادیر زیاد الکل بدون ظاهرشدن
مسمومیت )
بازگیری (اضطراب، لرزش، تعریق پس ازقطع مصرف )
برای برخی بیماران
که فاقد موارد بالا می باشند، کاهش مصرف الکل ممکن است مطلوب باشد.
تشخیص
افتراقی
علایم اضطراب یا افسردگی ممکن است با مصرف زیاد الکل رخ دهد.
همچنین
مصرف الکل میتواند اختلالهای دیگری نظیر ترس از مکانهای عمومی، ترسهای اجتماعی
و اختلال اضطراب منتشر را پنهان کند. به همین دلیل است که افرادی که اضطراب اجتماعی
دارند برای فائق آمدن بر مشکلشان به مصرف الکل روی می آورند. افراد مبتلا به PTSD
نیز اینچنین هستند. به طور کلی اختلالهای مصرف الکل با سایر اختلالهای
روانپزشکی همبودی بالایی دارد.
اطلاعات
مورد نیاز برای بیمار وخانواده
۱) وابستگی به الکل یک بیماری جدی است.
قطع یا کاستن از مصرف الکل فواید روانی وجسمی را به همراه دارد.
۲) نوشیدن الکل
در طی حاملگی میتواند به کودک صدمه بزند.
۳) دربرخی موارد مصرف مضر الکل، حتا
اگر علایم وابستگی وجودنداشته باشد، کاهش یا قطع مصرف همیشه مطلوب است .
۴)
برای بیمارانی که دچار وابستگی به الکل هستند، هدف فقط ترک الکل است.
۵) عود
مصرف امری شایع است. کاهش یاقطع مصرف اغلب نیازمند اقدامات مکرراست. نتیجه اقدام،
بستگی به انگیزه واعتماد به نفس بیمار دارد.
مشاوره با بیمار وخانواده
۱)
برای کسانی که خواهان توقف فوری هستند:
• روز مشخصی رابرای توقف مصرف تعیین
کنید.
• با بیمار در مورد روشهای اجتناب از مصرف و همچنین راههای مقابله با
موقعیتهای مشکل (نظیر برخوردهای اجتماعی یا حوادث استرس آور) به بحث
بپردازید.
• برای کمک به بیمار درجلوگیری از مصرف الکل، درباره روشهایی برای
کنار آمدن با حوادث استرس آور بدون استفاده از الکل ویا طرز برخورد و پاسخگویی به
دوستانی که هنوز الکل مینوشند، طرحهای خاصی ارایه دهید.
• اعضای خانواده یا
دوستانی را که از قطع مصرف الکل حمایت میکنند، شناسایی کنید.
۲) درصورتیکه
کاهش مصرف الکل هدفی عاقلانه تر به نظر می رسد،( یا درصورتیکه تمایلی به قطع
ندارد):
• درباب هدفی معین برای کاهش مصرف با وی مذاکره کنید (همچون اینکه بیش
از دوبار در روزالکل مصرف نکند ودرهر هفته دوروز از مصرف الکل احتراز کند).
• به
بحث درمورد استراتژیهای احتراز یا کنار آمدن با موقعیتهای خطرناک (همچون
موقعیتهای اجتماعی، حوادث استرس آور ) بپردازید یا آنها را برای درمان نزد
روانپزشک ببرید.
• به معرفی روشهای مراقبه شخصی و رفتارهایی که متضمن مصرف بی
خطرتر الکل میباشند بپردازید (همچون محدود کردن زمان، نوشیدن آهسته تر الکل ).
۳) برای بیمارانی که درحال حاضر علاقهمند به قطع یا کاستن از مصرف نیستند:
•
آنها را طرد یا سرزنش نکنید.
• مشکلات طبی ویا اجتماعی ناشی از مصرف الکل را
برایشان روشن کنید.
• برای آینده قرار ملاقاتی بگذارید تا دوباره به بحث درمورد
نوشیدن الکل بپردازید.
• برخوردی غیر داورانه داشته باشید.
۴) سازمانهای
خودیاری (همچون (الکلی های بی نام Alcoholics Anonymous اغلب مفید می
باشند.
درمان دارویی
برای بیمارانی که از علایم بازگیری خفیف رنج
میبرند:
پایش مکرر
حمایت
اطمینان بخشی
مصرف مایعات به حدکفایت
وتغذیه مناسب کافی بوده، نیاز به دارو نمیباشد.
بیمارانی که علائم محرومیت یا
ترک را درحد متوسط نشان می دهند:
نیازمند مصرف همزمان بنزودیازپین هستند.
سم
زدایی دراکثر این موارد میتواند به صورت سرپایی ودرمنزل انجام شود.
در مواردی
که بیماردر خطرمحرومیت یا ترک پیچیده است:
(برای مثال: سابقه تشنج یا دلیریوم
ترمنس، مصرف بسیار زیاد و تحمل فراوان سومصرف مواد مشخص چندماده، اختلال روانی یا
جسمانی همراه وشدید) و حمایت اجتماعی نیز ندارد یا اینکه در خطر خودکشی است،
سمزدایی باید به صورت بستری انجام شود.
- مصرف کلردیازپوکساید به میزان ۱۰ میلی
گرم توصیه میشود. دوز اولیه را بایدبراساس شدت علایم بازگیری تجویز کرد و محدوده
این دوزاژ را میتوان از ۵تا ۴۰ میلی گرم چهارباردرروز درنظر گرفت. تجویز چنین
مقادیری مستـلزم نظارت نزدیک وماهرانه پزشک است.
گرچه از رژیم درمانی زیر به
صورت فراگیر استفاده میشود، با این وجود انتخاب دوزاژ وطول مدت درمان منوط به شدت
وابستگی به الکل وعوامل فردی (همچون وزن، جنس و عملکرد کبد) است:
روزاول ودوم:
۳۰-۲۰ میلی گرم چهار بار در روز
روزسوم وچهارم: ۱۵ میلی گرم چهار بار در
روز
روزپنجم: ۱۰ میلی گرم چهار بار در روز
روزششم: ۱۰ میلی گرم چهار بار در
روز
روزهفتم: ۱۰ میلی گرم دو بار در روز
تجویز داروهای بیمار باید توسط
خانواده صورت گرفته ودر دست بیمار نباشد. درغیر اینصورت سومصرف بنزودیازپین یا
مصرف بیش از اندازه آن محتمل خواهد بود.
مصرف تیامین (۱۵۰ میلی گرم درروز،
دردوزهای منقسم ) به صورت خوراکی به مدت یکماه توصیه میشود. از آنجایی که تیامین
خوراکی ناکافی است، درصورت بروز علایم زیر، بیمار را به سرعت به مرکزی برسانید که
امکان تزریق وریدی این ویتامین رادارا هستند.
آتاکسی، گیجی، اختلال حافظه،
دلیریوم ترمنس، کاهش درجه حرارت، افت فشار خون، افتالموپلژی (فلج عضلات چشمی) یا
ازدست دادن هوشیاری.
- نظارت روزانه در طی روزهای اول الزامی است. پس از آن
میتوان دوز دارو را تنظیم و ارزیابی کرد که آیا بیمار دوباره مصرف الکل را
ازسرگرفته است یا خیر و یا اینکه آیا علایم بازگیری جدی وجود دارد. اضطراب
وافسردگی اغلب همراه با مصرف الکل وجوددارد. بیمار ممکن است جهت درمان این دواختلال
به طور خودسرانه از الکل استفاده کرده باشد.
- چنانچه علایم افسردگی واضطراب با
گذشت یک ماه از قطع مصرف همچنان باقی بود یا افزایش یافت به روانپزشک مراجعه کنید.
در درمان افسردگی برای چنین مواردی داروهای مهارکننده جذب سروتونین (SSRI) همچون
فلوکستین برداروهای ضدافسردگی سه حلقه ای ارجح هستند، چراکه داروهای گروه دوم با
الکل تداخل دارند.
- از آنجایی که احتمال سومصرف بنــزودیازپینها دراین موارد
بالا است، استـــفاده از این داروها دردرمان اضطراب توصیه نمیشود.
- دی
سولفیرام ممکن است در بعضی موارد درتداوم ترک الکل کمک کننده باشد، اما نیازی به
استفاده معمول نیست.
مشاوره با متخصص
بازگیری شدید از الکل (همراه با توهم وناپایداری سیستم عصبی
خودکار) ممکن است نیاز به بستری دربیمارستان واستفاده ازدوز بالاتر داروهای
ضداضطراب داشته باشد.
درصورت وجود اختلال روانپزشکی شدید یا بقای علایم اختلال
روانپزشکی پس از سم زدایی وقطع مصرف، مشاوره با روانپزشک را مدنظر قرار دهید.