عوارض سولاریسم

تب برنزه شدن اکثریت دختران را گرفته است از گرفتن حمام آفتاب بر پشت بام آپارتمانها همراه با  استفاده از روغن‌های برنزه‌کننده تا استفاده از  دستگاه‌های سولاریوم به قیمت های وحشتناک همراه با ابتلا به بیماری‌های پوستی و شاید سرطان .

 پوست در حفظ سلامتی بدن نقش مهمی ‌را ایفا می‌کند. یکی از وسیع‌ترین ارگان‌های بدن بوده و بدن را در مــقابل مشکـلاتی نظـیر کــم آبـــی، اشـعــــه‌های مضر خورشید، عفونت‌های باکتریایی، و آلودگی‌هوا مصون نگه میدارد.

با این وجود باید توجه داشت که توانایی پوست برای محافظت از مشکلات خارجی محدود است. عوامل مختلفی وجود دارند که می‌توانند منجر به آسیب رساندن به پوست ‌شوند.
آیا سولاریوم که به نام بسترهای آفتاب یا اتاقک‌های برنزه نیز معروف است،  راه خوبی جهت دست یافتن به پوست شگفت انگیز برای مدت‌کوتاه است؟

در واقع سولاریوم وسیله‌ای است که اشعه‌های اولترا ویوله را جهت برنزگی آرایشی ساطع می‌کند. سولاریوم اغلب به عنوان راهی جهت «مقدمه برنزه شدن» برای تابستان تعریف می‌شود که پوست شما را از سوختن در آفتاب محافظت می‌کند.

سولاریوم‌ها نه تنها به برقراری برنزگی در تمام طول سال کمک می‌کنند بلکه برخی بیماری‌ها را درمان می‌کنند و ظاهر پوست را بهبود می‌بخشند.

طرفداران این شیوه معتقدند که برنزه شدن با سولاریوم کمتر از برنزه شدن با آفتاب خطرناک است، اگر چه حمام آفتاب بی‌خطر وجود ندارد.

سولاریوم برای هر نوع پوستی مناسب است، به‌جز افراد با پوست‌های حساس. نسبت بین اشعه‌های UVA و UVB متعادل است که خطر آسیب را به حداقل کاهش می‌دهد. این دسته از متخصصان استفاده از سولاریوم را برای ۵ تا ۲۰ دقیقه مفید می‌دانند.

با این حال تحقیقات سازمان جهانی بهداشت ( WHO  )  نشان می‌دهد، استفاده از سولاریوم راه مناسبی برای برنزه کردن پوست نیست. این روش هیچ‌گونه مصونیتی در مقابل سرطان پوست ندارد.

در حقیقت استفاده از سولاریوم صدمات جبران ناپذیری را به پوست وارد می‌سازد. اتاقک سولاریوم از یک تشک خورشیدی ساخته شده است که در آن لامپ‌های UVA و UVB قرار داده شده‌اند و از بالا و پایین به بدن اشعه تابانده می‌شود.

حتی مقدار ناچیزی از UVA و UVB می‌تواند به پوست آسیب برساند، به این ترتیب که فرآیند پیرشدگی را تسریع بخشیده و همچنین سبب بروز سرطان نیز می‌شود.
UV یا اشعه ماوراى بنفش یکی از شایعترین عوامل در آسیب رساندن به پوست می‌باشد. UV به طول موج‌هاى UVC و UVB و UVA تقسیم مى شوند که معمولا ً UVC هیچ اثر منفى بر روى پوست انسان بر جاى نمى گذارد و توسط لایه‌هاى سطحى پوست جذب بدن مى شود. UVB طول موج ۲۹۰ تا ۳۲۰ نانومتر دارد و آسیب رسانترین جزء UV است.
UVA که در واقع طول موجى حدود ۳۲۰ تا ۴۲۰ نانومتر دارد و باعث آفتاب سوختگى و یا تیرگى‌هاى قهوه‌اى رنگ در بدن مى شود که به دنبال تماس طولانى مدت فرد با اشعه UVA تیرگى ناشى بر روى پوست ایجاد مى شود بعد از گذشت چند روز از برنزه کردن تغییر رنگ پوست ناشی از اشعه UVB خواهد بود.

سازمان استاندارد جهانی نیز یک رهنمود کاربردی در مورد سولاریوم منتشر کرده است. با توجه به استانداردهای این سازمان کلیه مراکزی که خدمات سولاریوم ارائه می‌دهند به هیچ وجه اجازه ندارند در تبلیغات خود از واژه‌های «سالم و بی‌خطر» استفاده کنند.

استفاده از سولاریوم برای کودکان زیر ۱۵ سال ممنوع اعلام شده است و همچنین برای نوجوانان زیر ۱۸ سال نیز وجود رضایتنامه کتبی از سوی والدین الزامی است. از سوی دیگر به مراجعان توصیه شده از مصرف دستگاه‌هایی که زیر نظر مستقیم یک متصدی مجزا نیستند، خودداری کنند.
این سازمان به هیچ وجه استفاده از سولاریوم را توصیه نمی‌کند؛ اگر شما استفاده از سولاریوم را انتخاب می‌کنید باید به دقت به تمام ریسک‌ها و تاثیرات جانبی منفی آن آگاه باشید.

متصدیان سولاریوم باید اطلاعات صحیحی در مورد خطرات ناشی استفاده از این دستگاه در اختیار شما قرار دهند.

اگر احساس می‌کنید که به اندازه کافی از خطرات ناشی از آن اطلاع ندارید و یا به حرف‌های متصدی نمی‌توانید اعتماد کنید، بهتر است از سولاریوم استفاده نکنید. برنزه شدن بدون آفتاب یا سولاریوم یک تجارت بزرگ است. بر اساس گزارشات منتشر شده در مورد تجارت دستگاه‌های برنزه‌کننده سولاریوم، این صنعت چیزی در حدود ۲ بیلیون دلار در سال تنها در آمریکا سوددهی دارد.

طبق آمار گرفته شده سالانه ۲۸ میلیون آمریکایی از ۲۵ هزار سالن زیبایی دارنده این دستگاه‌ها در سراسر کشور استفاده می‌کنند.

در حقیقت، مطالعات اخیر نشان داده است که تنها ۱۰ هزار نفر از این افراد نوجوانان هستند و آمار استفاده از این دستگاه در میان دختران جوان آمریکایی رو به افزایش است. این آمارها برای سلامت عمومی خبر خوبی نیست. در سال ۱۹۹۴میلادی، محققان سوئدی دریافتند که زنان ۱۸ تا ۳۰ سالی که بیش از ۱۰ بار در سال از اتاق‌ها یا تخت‌های سولاریوم استفاده کرده‌اند، ۷ بار بیشتر از زنانی که از این دستگاه‌ها استفاده نکرده‌اند در معرض خطر ابتلا به سرطان پوست قرار دادند.

همچنین در تحقیقات دیگری دریافتند افرادی که ۱۰ جلسه به طور کامل از این دستگاه‌ها استفاده کرده‌اند صدمات جبران‌ناپذیری به روند پروتئین سازی پوست خود وارد کرده‌اند. این صدمات اغلب هنگامی که در مقابل تابش مستقیم نور آفتاب هستیم، به وجود می‌آید. بر اساس این تحقیقات اشعه ماوراء بنفش دستگاه‌های سولاریوم به اندازه اشعه ماوراءبنفش آفتاب خطرناک و زیان‌آور است.

در سال ۲۰۰۲ محققان دانشگاه پزشکی دارتموث به این نتیجه رسیدند که دستگاه‌های سولاریوم ۵/۱ تا ۵/۲ برابر خطر ابتلا به ۲ نوع سرطان پوستی مهلک را افزایش می‌دهند و اما هنوز حتی با شواهد مبنی بر مضر بودن این دستگاه‌ها، سالن‌های زیبایی و ورزشگاه‌ها از داشتن این دستگاه‌ها پشیمان نیستند. صنعت برنزه شدن بدون آفتاب یا سولاریوم بر مبنای ۲ ادعای غلط استوار است ؛ اول اینکه از آن جایی که ملانین دلیل اصلی ‌ آفتاب‌سوختگی است برنزه شدن کنترل شده راهی است برای کمک به جلوگیری از تغییر رنگ شدید ملانین و آفتاب‌سوختگی. دوم این که اشعه ماوراء بنفش باعث تولید ویتامین D در پوست می‌شود که همین مانع از ابتلا افراد به سرطان‌های سینه، پروستات و روده بزرگ و دیگر بیماری‌ها می‌شود.
متخصصان این ادعاها را رد کرده‌اند، آنها می‌گویند رژیم روزانه غذایی ما به طور کلی تمام ویتامین D مورد نیاز بدن ما را تامین می‌کند. علاوه بر این آفتاب گرفتن برای تغییر رنگ، رنگ دانه‌های پوست و برنزه شدن چیز دیگری است. برنزه کردن پوست مثل آفتاب سوختگی سبب به وجود آمدن صدمات زیادی به سلول‌های پوستی می‌شود.

دکتر جیمز اسپنسر، جراح پوست از مرکز پزشکی مونت سینایی در نیوریورک سیتی می‌گوید: شما نمی‌توانید با صدمه رساندن به پوستتان از آن محافظت کنید. برنزه شدن نه تنها خطر ابتلا به انواع سرطان‌های پوست را افزایش می‌دهد؛ بلکه باعث پیر شدن سریع‌تر پوست می‌شود. تلاش‌های زیادی برای کنترل این صنعت از طرف گروه‌هایی مثل سازمان سلامت جهانی انجام شده که موفقیت چندانی نداشته است.

دکتر اسپنسر می‌گوید: تولیدکنندگان این دستگاه‌ها و سالن‌های دارنده این دستگاه‌ها با مفید نشان دادن این دستگاه‌ها، سعی در کاهش محدویت‌های اتخاذ شده توسط FDA و سایر سازمان‌های وابسته به آن دارند، او یکی از افراد موثر در نوشتن قانون برنزه شدن سریع در کالیفرنیا بود ؛ قانونی که در سال ۱۹۸۸ نوشته شده است ؛ ولی متاسفانه این قانون هیچ کمکی در شناسایی و ثبت سالن‌های دارنده سولاریوم یا قیمت‌های آنها ندارد. بر اساس این قانون، افراد در هنگام استفاده از دستگاه باید حتما عینک محافظ در برابر اشعه ماوراء بنفش به چشم بزنند یا حتما تمام بدنشان زیر دستگاه باشد. باید برچسبی را به بدنه دستگاه بچسبانند که روی ‌آن نوشته شده باشد که این دستگاه خطر ابتلا به بیماری‌های پوستی را افزایش می‌دهد. این مقررات هر چه باشد دلیلی بر موافق بودن سازمان‌های سلامت جهانی با این دستگاه یا تایید آنها نیست.
از جولای سال ۲۰۰۳ گروهی که بر روی مضرات سولاریوم کارمی کردند، دفترچه راهنمایی را مبتنی بر اطلاعات ضروری در زمینه استفاده از سولاریوم در اختیار عموم قرار داده که از جمله مهم‌ترین موارد آن می‌توان به گزینه‌های زیر اشاره کرد:
کودکان زیر ۱۵ سال به هیچ وجه حق استفاده از سولاریوم را ندارند.
نوجوانان بین ۱۵ تا ۱۸ سال برای استفاده از سولاریوم حتما باید رضایتنامه کتبی والدین خود را در اختیار داشته باشند.
هشدارهای لازم در مورد قرار گرفتن در معرض اشعه UVA و UVB باید حتما در نظر گرفته شود.
فرم رضایت مراجعین باید حتما پیش از استفاده از سولاریوم توسط خود فرد پر شود.
هر فردی که قصد استفاده از سولاریوم را دارد تنها می‌تواند برای یک جلسه این کار را انجام دهد و نه بیشتر.
تکرار این عمل در کمتر از ۴۸ ساعت توصیه نمی‌شود.

* عوارض برنزه شدن در آفتاب یا دستگاه سولاریم :

* افزایش خطر سرطان پوست

* ایجاد پیری زودرس، زیرا اشعه‌های UVA کلاژن و بافت‌های پیوندی زیر لایه‌های سطحی پوست را تخریب می‌کند.

* آسیب چشمی

* تحریک و تاول زدن پوست

* کاهش سطوح کلاژن

* افزایش رنگدانه‌سازی پوست

پژوهش‌های بسیار زیادی وجود دارند که رابطه مستقیم سرطان پوست با UV را تصدیق می‌کنند. افرادی که پوست لطیف و روشنی دارند و با قرار گرفتن در معرض آفتاب پوستشان به سرعت می‌سوزد و در نتیجه برنزه نمی‌شوند، افرادی با چشم‌های روشن (آبی و سبز) و با موهای بلوند یا قرمز، و نهایتاً کسانیکه بر روی پوست خود خال و کک و مک دارند، خیلی سریعتر از افرادیکه پوست سبزه دارند و در معرض آفتاب پوستشان برنزه می‌شوند در معرض خطر ابتلا به سرطان پوست قرار دارند. همچنین دیده شد که هر چقدر سن افراد درزمان برنزه شدن کمتر بوده بیشتر مستعد ابتلاء به سرطان بوده‌اند.

سازمان استاندارد جهانی یک رهنمود کابردی در مورد سولاریوم منتشر کرده است. با توجه به استانداردهای این سازمان کلیه مراکزی که خدمات سولاریوم ارائه می‌دهند به هیچ وجه اجازه ندارند در تبلیغات خود از واژه های “سالم و بی‌خطر” استفاده کنند. لازم به ذکر است که استفاده از سولاریوم برای کودکان زیر ۱۵ سال ممنوع اعلام شده است و همچنین برای نوجوانان زیر ۱۸ سال نیز وجود رضایتنامه کتبی از سوی والدین الزامی‌است. از سوی دیگر به مراجعین توصیه شده از مصرف دستگاههایی که زیر نظر مستقیم یک متصدی مجزا نیستند، خودداری کنند.

- گرچه ما هرگز برنزه کردن پوست را به شما توصیه نمی‌کنیم اما اگر علی رغم اطلاع از عوارض باز هم خواهان آن هستید به رعایت نکات ذیل توجه نمایید:

* سولاریم برای افراد زیر ۱۵ سال مناسب نیست و قرنیه و ملتحمه ممکن است به آسانی ملتهب شوندلذا همیشه هنگام کاربرد سولاریم عینک های ایمنی محافظ بزنید.

* از عطرها یا دئودورانت‌ها قبل از سولاریم استفاده نکنید. بلکه می‌توانید از موادی به نام دی هیدروکسی استن استفاده نمایید تا روند برنزه شدن سریعتر انجام پذیرد.

* جواهرات و ساعت خودتان را در آورید.

* حداکثر زمان قرار گرفتن در معرض سولاریم از ۵ تا ۲۰ دقیقه است و تکرار این عمل در کمتر از ۴۸ ساعت توصیه نمی‌شود.

* البته فوایدی را هم در خصوص برنزه کردن پوست متذکر شده اند که شامل ساخت ویتامین و همچنین کاهش ریسک ابتلاء به سرطانهای سینه و پروستات و…..می‌گردد اما به نظر می‌رسد مضررات آن بیش از فواید است به خصوص اگر در سنین پایین انجام گردد.