نقدی بر روش رویش مو PRP در ایران

آیا PRP همان غول چراغ جادو است ؟

از میان خیل تکنولوژی و روش های زیبایی که روزانه از رسانه های داخلی و خارجی تبلیغ می شود ، تنها تعداد اندکی واقعیت و توانایی بالقوه ی انجام ادعاهای صورت گرفته را دارند و گذر زمان بهترین بوته ی آزمایش برای موثر یا بی اثر بودن یک روش است. سوی دیگر سکه هم آنست که در بسیاری از موارد دلیل روی گردان شدن جامعه از یک روش زیبایی ،نه عدم وجود پتانسیل در آن روش بلکه تبلیغات اغراق آمیزی است که در مورد آن روش انجام می شود و باعث می شود که روشی که توانایی بالقوه ی کمک در بسیاری از موارد را دارد ، چنان توسط جامعه پس زده شود که باعث تاسف امثال بنده شود. البته در این موضوع نقش همکاران اینجانب و تبلیغات غلط را نبایستی نادیده انگاشت .

تاکنون روشهای متعددی برای جوانسازی ارائه شده از جمله لیزرها،میکرونیدلینگ ، دستگاههای IPL و… که با تحریک کلاژن سازی و بهبود گردش خون پوستی عمل می کنند و از طرفی پر کردن و نگهداری حجم صورت با کمک فیلرها یا پرکننده های مصنوعی یا خودی مثل تزریق چربی انجام گرفته است. ولی روشهای مذکور بخصوص در مورد جوانسازی ناحیه دور چشم از جمله تیرگی دور چشم و … تاثیر محدودی داشته اند.
کاربرد پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) در جوانسازی پوست یک استراتژی درمانی نوین می باشد که بر اساس فاکتورهای رشد خودی پایه ریزی شده است.

اما این روزها تبلیغات اغراق آمیز راجع به مزوتراپی و از آن مهمتر استفاده از پلاکت حاوی پلاکت تغلیظ شده ( PRP (Platelet Rich Plasma بی وقفه منتشر می شوند، این تبلیغات نگرانی ایجاد مشکل دوباره در مورد یک روش مفید و موثر زیبایی را به وجود می آورند، زیرا چنان تاثیرات مبالغه آمیز ( همانند غول چراغ جادو ) به PRP نسبت داده می شود که مطمئنا توقعی که در بیماران به وجود می آید ، اصلا با واقعیت این روش منطبق نیست و ظرف همین مدت کوتاه به تدریج بیماران ناراضی و رویگردان از این روش را می توان دید.

پلاکت ها اجسام کروی یا بیضوی شکل کوچکی هستند که طول عمر بسیار کمی در حد چند روز دارند و از قطعه قطعه شدن سیتوپلاسم سلولهای بزرگی به نام مگاکاریوسیت در مغز استخوان حاصل می شوند و بعد از آن به هیچ رده سلولی دیگری تمایز نمی یابند و به لحاظ اینکه فاقد هسته هستند جزء تشکیلات غیر سلولی به حساب می آیند و سلول نامیده نمی شوند. بنابراین نمی تواند سلول بنیادی محسوب شود.پلاکتها بشدت در مقابل ضربات کوچک آسیب پذیر میباشند.
بر خلاف تصور، کاربرد PRP به هیچ وجه تازه نیست و سالهاست که به اشکال مختلف به کار می رود ، کاربرد PRP بصورت تجربی از سال ۱۹۹۰ آغاز شد و در رشته های مختلف پزشکی مثل جراحی فک و صورت ، جراحی زیبایی، جراحی قلب، ارتوپدی، گوش- حلق و بینی ، سوختگی ها و درمان زخم های مزمن به کار رفت . اما استفاده از PRP برای زیبایی و جوانسازی کاربرد نوینی است زیرا به غلظتهای بالاتری از پلاکت نیاز داشت که از نظر تکنولوژیک امکانپذیر نبود لذا آخرین کاربرد PRP کاربرد زیبایی آن در بهبود پوست آسیب دیده و پیر می باشد.

در واقع تغلیظ اتولوگ پلاکت در حجم کوچکی از پلاسما است و باید ۲ شرط اساسی را داشته باشد تا آنرا پی آر پی بنامیم.

۱.اگر بطور معمول و متوسط پلاکت نرمال خون ۲۰۰٫۰۰۰ عدد در میکرولیتر است، در پی آر پی این تعداد باید حداقل به ۶۰۰٫۰۰۰ و حداکثر یک میلیون عدد برسد ،بدیهی است که مقادیر بالاتر هم مناسب نیستند.

۲. از آنجاییکه پلاکتها طول عمر کوتاهی در حد چند روز دارند و باید پلاکتهای بدست آمده زنده و دیواره های آنها کاملا سالم باشند که بتوانند تا آخرین روز عمرشان فاکتورهای رشد را ترشح کنند اما این شاخص در کیت های لوله ای بدلیل آسیب به دیواره پلاکت حین سانتریفوژ بدست نمی آید.

نکته مهم :

” اگر شروط فوق محقق نشوند به آن پلاسما پی آر پی اطلاق نخواهد شد و خواص پی آر پی را ندارد. “

اما تهیه PRP وابستگی زیادی به نوع کیت ندارد و کیتهای لوله ای و آمریکایی و … بیشتر دروغ هستند و مهمترین موضوع دانش پزشک برای جداسازی و تحقق شروط تعریف PRP میباشد.

فاکتورهای رشد آزاد شده از پلاکت به عنوان محرک شیمیایی سلولهای بنیادی فیبروبلاست عمل می کند و آنها را وادار به تکثیر می کند. فیبروبلاستها با تولید کلاژن، الاستین و گلیکوز آمینوگلیکان عملکرد خود را تکمیل می کنند و این روند برای تکمیل شدن به حدود ۳۰۰ روز زمان احتیاج دارد. بنابراین اثرات سودمند PRP به خوبی تا یکسال باقی خواهد ماند.

پلاکت وقتی خارج از خون و بافت قرار می گیرد، بوسیله مواد شیمیایی متفاوتی فعال می شود و فاکتورهای رشد از خود آزاد می کند که باعث جذب سلولهای بنیادی به محل آسیب می شود. این فاکتورهای رشد باعث تقسیم و تمایز بیشتر سلولهای بنیادی به سمت تولید کراتینوسیتها، فیبروبلاستها و پیش سازهای سلول چربی می شود.
نتیجه این عمل ساخت عروق جدید، کلاژن، الاستین و ماتریکس خارج سلولی است. PRP موجب ضخامت بهتر پوست و الاستیته و اثر پرکنندگی متوسط در تزریق داخل و زیر درم دارد و یک راه مطمئن و طولانی مدت جهت جوانسازی پوست را فراهم می کند.

البته PRP یک فیلر نیست و باید توجه داشت که مکانیسم اثر PRP وادار ساختن بدن به بافت سازی است و این روند نیاز به زمان داردو لذا هیچگاه سرعت و توان پر کنندگی PRP به اندازه ی فیلرها( ژل ها ) نیست و بطور متوسط پس از چند هفته شروع می شود.

و اما گزارشات و مقالات مختلفی در ارتباط با کاربرد و اثر بخشی PRP وجود دارد. بعضی مطالعات کاربرد PRP را از نمونه های حیوانی دریافت کرده اند. موفقیت این روش به میزان زیادی بستگی به شیوه تهیه PRP و دانش پزشک دارد. سانتریفوژ مورد استفاده بایستی استریل باشد و پروسه تولید باید بایستی استریل باشد و به شیوه ای عمل شود که هیچ آسیبی به پلاکتها نرسد و در صورتیکه بدرستی انجام نشود، نتایج مطلوبی را به دنبال نخواهد داشت.( که متاسفانه این اتفاق براحتی رخ خواهد داد )

نتایج مطالعه توسط دکتر ردالی Redaelli در مورد اثر بخشی PRP :

اثر متوسط : % ۳۰
اثر خوب: % ۶۰
اثر خیلی خوب: % ۴
عدم تاثیر : % ۶
لذا PRP در زیبایی نوین و موثر است، اما نباید آنرا به عنوان یک روش بدون شکست و به گونه ای اغراق آمیز تصور کرد و بخشی از اقدامات جوانسازی میباشد نه همه آن !!!!!!!!!!!!

بهبود قابل توجه در ۸-۴ ماه اتفاق می افتد. این بهبود در افراد مختلف و برای هر مورد درمانی میزان موفقیت متفاوت است و به هیچ عنوان یک روش ۱۰۰% نیست.باید بدانیم که این روش نقش مواد پرکننده یا FILLER را ندارد اما یک روش بیولوژیک درمان سلولی است.
بدلیل اینکهPRP از خود شخص گرفته می شود، شانس انتقال بیماریهایی مثل HIV و هپاتیت را ندارد.

اگر چه تاکنون مطالعات کلینیکی زیادی در مورد کاربرد آن در جوانسازی پوست چاپ نشده است، ولیکن این روش در پیشگیری از پیری پوست و جوانسازی پوست، بهبود تون پوست و الاستیته در افراد مسن تر، بهبود پیری ناحیه دکولته، پشت دست و گردن،و بهبود وضعیت دور چشم بخصوص کبودی دور چشم قابل استفاده است.
البته بیماران با اختلالات پلاکتی، عفونت در محل مورد نظر، بیماریهای تب دار، بیماریهای کبدی مزمن، درمان با داروهای ضد انعقادی مجاز به دریافت این روش نیستند.
در هر حال محرض است که تزریق PRP، همان تزریق سلولهای بنیادی نیست و تزریق سلولهای فیبروبلاست که در واقع سلولهای بنیادی تک توان پوستی هستند و در جوانسازی پوست استفاده می شوند صرفا در مراکز تحقیقاتی دانشگاهی معتبر و با تجهیزات استاندارد و پیشرفته انجام می شود.
کاربرد PRP در درمان طاسی ایده ای نو محسوب می شود و اثر بخشی ان در افراد مختلف یکسان نیست و تا حدود زیادی به دانش پزشک و امکانات جانبی وابسته است اما بیماران نباید از آن انتظار معجزه را داشته باشند .

قطعا این روش با تزریق سلولهای بنیادی فولیکول مو که تنها در مراکز معتبر و برجسته دنیا و فقط در فاز حیوانی در حا ل انجام است کاملا متفاوت است. در حالیکه متاسفانه تعدادی از مراکز از عبارت سلولهای بنیادی جهت عوام فریبی استفاده می کنند. بیماران محترم باید توجه کنند که فریب این عبارات را نخورند و کاری نکنند که بدنبال آن پشیمانی همراه باشد.